Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
19. Гарадская літ-ра. Зборнік шванкаў Штыкера “Поп Аміс”. Жывёльны эпас. Ф. Віён – першы французскі нацыянальн. паэт. Жанры драматургіі
Гарадская літ-ра, дасягнула высокага росквіту ў XIII-XIV стст. Матэрыялам яе быў паўсядзённы побыт. Героі-гараджане імкнуліся да матэрыяльнага дастатку. Герой атрымліваў перамогу праз хітрасць. У гар. літ-ры суіснуюць рэзкі смех і суровае настаўленне. Вялікае значэнне мела алегорыя. У перыяд Сталага сярэднявечча высокага росквіту дасягнула гарадская лірыка. Паэты-гараджане аб'ядноўваліся ў карпарацыі накшталт рамесных цэхаў. Пры цэхах існавалі школы, дзе вучылі пісаць вершы і выконваць іх пад музыку. Паэты-гараджане абапіраліся на вопыт рыцарскай лірыкі, аднак вельмі хутка выявілася іх ўласная самабытнасць. Адным з самых буйных паэтаў-гараджан быў парыжанін Рютбеф (другая палова XIII ст.). Ён складаў алегарычныя паэмы, рэлігійныя драмы, жыціі святых. У лірыцы Рютбефа шмат асабістага("Жаніцьба Рютбефа''). Уся яго ўвага засяроджана на знешніх падзеях жыцця, тэма кахання адсутнічае. Своеасаблівае месца ў літ-ры XII-ХШ стст. займала лірыка вагантаў ("вандроўныя людзі"). Асноўную масу вагантаў - людзі, якія не мелі пастаяннага месца жыхарства. Ваганты пісалі вершы на латыні, іх Бацькаўшчынай была Еўропа. (В. Шатильонский "Выкрыццё Рыма"). Ідэю служэння даме Ваганты не прызнавалі. У лірыцы вагантаў часта гаворыцца а пра тое, што ім хацелася б перажыць.
Самым папулярным выглядам гарадской літаратуры было невялікае па аб'ёме вершаванае апавядальнае, твор камічнага, павучальнага зместу з вострым нечаканым фіналам. У французскай літаратуры падобныя творы называліся фаблио (гісторыя, аповяд), у нямецкай - Шванк (жарт, выхадка), у італьянскай - новеллино (навіна). Героі гэтай літ-ры - носьбіты агульных якасцей, уласцівых асобе пэўнага грамадскага статусу. Таму герой і не меў імя. Бывала, што герой адхіляўся ад прадпісанай яму нормы. Зборнік шванкаў Штрыкера "Поп Амис" (XIII ст.). У цэнтры яе поп Аміс, які адкрыта цешыцца з недалёкімі гараджанамі, здабываючы з іх глупства немалую карысць для сябе. Гарадская новелістыка, дасягнуўшы ў XIII ст. высокай сталасці, падрыхтавала з'яўленне новелістыкі Адраджэння.
XIII ст. - час росквіту гарадскога тэатра і драмы. Аднак станаўленне гэтых відаў мастацтва было доўгім і цяжкім. Антычны тэатр, а разам з ім і класічная драма перакрыжоўваюць сваё жыццё ва II-III ст.н.э. Калыскай сярэднявечнай драмы стала царкоўная абраднасць. Здаўна ў склад літургіі ўключаліся антыфоны - абмен рэплікамі паміж хорам і святаром. У IX-X стст. у склад Богаслужэння ўваходзяць тропы- сцэнкі-дыялогі, заснаваныя на матэрыяле Святога пісання. Затым гэтыя сцэнкі зліваюцца ў больш аб'ёмныя кампазіцыі - нараджаецца літургічная драма. Драма з царквы выходзіць на царкоўны двор, затым - на вуліцы і плошчы. Імкнучыся да агульнадаступнасці і ўлічваючы інтарэсы гледачоў, драма паступова адмаўляецца ад латыні і пераходзіць на еўрапейскія мовы. Да XIII - XIV стст. завяршаюць сваё фарміраванне асноўныя жанравыя формы сярэднявечнай драмы.Жанры драмы: Міракл (цуд) - тып драматургічнай кампазіцыі адначасова апавядаў пра складанасці і цяжкасці рэальным жыцці і выказваў святую веру ў тое, што дапамога прыйдзе ад вышэйшых сіл. (Міракл Рютбефа "Цуд аб Тэафіле”).Містэрыя (служба, абрад) - нарадзілася з гарадскіх працэсій ў гонар рэлігійных святаў і ўяўляе сабой драматургічную інсцэніроўку, заснаваную на матэрыяле Бібліі. Маралітэ (маральны) - п'есы, выраслі з містэрыі, адмовіўшыся ад чыста рэлігійных сюжэтаў і адкрыта камічных сцэн. Маралітэ - павучальных твор, выкрывае заганы. Асноўныя персанажы : Дружба, Багацце, Нянавісць, Рэўнасць і г.д. Фарс - адлучыўся ад містэрыі, камічныя сцэнкі, існавалі як ўкрапванні ў містэрыяльнае дзейства. Як самастойны жанр вылучаецца ў XIV ст. Драма вырастае параўнальна позна, але яна працягнула сваё жыццё і тады, калі еўрапейская літ-ра ўступіла ў іншую эпоху. Драма Адраджэння, якая ўзяла за аснову мастацкі вопыт антычнай трагедыі і камедыі, пачынае сваё жыццё толькі ў першай палове XIV ст. Аднак затым працэс фарміравання гэтай драмы ідзе імкліва: да канца таго ж XVI ст. рэнесансная драма дасягае сваіх вяршыняў.
Ф.Віён (сапр. Манкарб’е) нар. ў 1431(32)г. у Парыжы, год і месца смерці невядома (пасля 1463, але не пазней 1432г.) – першы паэт позняга фразцузскага сярэднявечча. Пра яго жыццё вядома мала. З 8 гадоў – сірата, усынавіў сваяк, які быў святаром, ад яго узяў прозвішча. У 12 год паступіў на факультэт мастацтваў Парыжскага ўніверсітэта, скончыў яго ў 1449г са ступенню бакалаўра, а праз 3г. атрымаў ступень магістра мастацтваў. Дасягнуў знакамітасці ў сяр. 1450г. Калі быў студэнтам, прымаў удзел у злачынствах. У 1455г. пакідае Парыж, бо за дзяўчыны на яго напаў святар Філіп Сермуаз, а Віён яго смяротна параніў. Перад смерцю Сермуаз прызнаў, што віненён сам, таму каралеўскі суд апраўдаў Віёна. Вярнуўся ў Парыж і звязаўся са злачынцамі.У дзень здзяйснення ім аграблення Наварскага каледжа было напісана жартаўлівае пасланне сябрам “Малое завещание”. Вымушаны назаўсёды пакінуць Парыж. Біяграфія і творчасць цесна звязаны. Амаль ўсе творы напісаны на выпадак. У яго творч. прысутнічае вялікая колькасць бытавых вобразаў. Некаторы час знаходзіўся пры двары Карла Арлеанскага у Блуа. Тады напісаў знакаміты верш для альбома балад , ён павінен быў напісаць жартаўлівы верш, але ў яго верш быў трагічны. За ўсё жыццё яму часта пагражала пакаранне і яго творчасць была з гэтым звязана.