Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
Бердалиев Ж.Қ.
М.Х.Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университетінің III курс студенті, Тараз қаласы, Ғылыми жетекшісі: Тилегенов И.С., М.Х.Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университетінің оқытушысы.
МҰНАЙ-ГАЗ ӨНДІРІСІ ЖӘНЕ ӨНДІРІСТІ ДАЙЫНДАУДЫҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ.
Материалдық игіліктерді жасап шығаратын процесс өндіріс деп аталады. Өнім өндірісінде адам табиғат объекттеріне әсер етеді, оларға өзінің материалдық қажеттерін қанағаттандыратындай форма береді. Айтқандай, өндірістің бір түрі ретінде тікелей тұтыну үшін, немесе, өндірісті әрі қарай жүргізу үшін, табиғаттағы мұнай-газ ресурстарын өндеуді мысалға келтіре аламыз. Өндірістің осы қызметі, оның әлеуметтік формасы қандай болса да сақталады. Игіліктерді дайындауға қатысатын факторларды анықтап білу, маңызды мәселе болып табылады. Экономикалық теорияда өндірістін мүмкіндігі мен нәтижелілігіне шешуші әсер ететін ерекше маңызды элементті, немесе объектті өндіріс факторлары деп атайды. Өнім өндіруде пайдаланатын осындай факторлар өте көп болады. Және, әр жекелеген өнімді өндіруге икемделген өзіндік факторлар болады. Сондықтан оларды біріктіріп, топтастыру қажет. Факторларды бөліп, топтастырудың көптеген әдістері бар [1].
Мұнай-газ өндірісі дегеніміз - табиғатымыздағы мұнай-газ ресурстарын өндеу арқылы тікелей тұтыну үшін өнім алу (өмір сүруімізге қажетті заттар т.б.) немесе өндірістен өнім алу мақсатында әрі қарай өндеу үшін пайдаланатын табиғи байлық. Осы негізден алсақ, мұнай-газ өндірісін дайындаудың маңыздылығы:
Мұнай және газ саласындағы мәселелерді шешу үшін тереңдетілген ғылыми зерттеулердің ұйымдастырылуы негізгі бағыт болмақ [2].
Отандық озық зерттеу жобаларын енгізу мен дамыту және шетелдік жобаларды трансферттеу арқылы өндірістік процестер тиімділігінің артуы.
Кадрларды шетелде дайындауға кететін шығындардың қысқартылуы және осы салада шетелдік кадрлардың отандық кадрлармен біртіндеп алмастырылуы. Жаңартылатын альтернативті энергия көздері, энергия сақтайтын және басқада инновациалық технологияларды пайдаланумен бірге инжиниринг, білім, жобалау, қала құрылысы аясындағы ең озық әлемдік жетістіктерді пайдалана отырып, үлгі болатын көрнекті кешен құру керек [3].
Мұнай-газ кешені тек қана бір секторды ғана емес, сонымен бірге аралас салаларды, нәтижесінде экономиканың бәсекелестік қабілеттілігін арттыруы қажет, яғни бүкіл республика экономикасының локомотиві болуы тиіс. Сондықтан, мұнай өндіру, тасымалдау жүйесі мұнай-газ саласындағы бәсекелестікті жоғарылатудағы мақсатты стратегиясы болып табылады және экономикадағы өндірісті дамытуда үлкен рөл атқарады. Қазіргі таңда мұнай өндіру, тасымалдау жүйесіндегі инфрақұрылым мен технологиялық дәрежесін дамыту және мұнайды өткізу каналдарын кеңейту мәселелері өзекті мәселелердің қатарында. Ол үшін бұл салаға бәсекелестік баға қою мен уақытында сапалы мұнайды жеткізу, мұнай тасымалдау жүйесінің қауіпсіздігін қамтамасыз етіп, сенімділігін жоғарылату т.б. стратегиялық мақсаттар күн тәртібіне қойылған. Барлық жоғарыда аталған мәселелер тақырыптың өзектілігі мен маңыздылығын анықтайды.
Аталып өткен мақсатқа жету үшін, келесі міндеттерді шешу қажеті:
Сонымен қатар, осы мұнай-газ өнрісін дайындаудың негізгі мәселелері болып:
Мұнай-газ саласының дамуын адамдарға және қоршаған ортаға қамқорлық жасаусыз елестету мүмкін емес. Мұнай-газ компаниялары үшін әлеуметтік жауапкершілік олар жүзеге асыратын кез келген жобаның негізі болып табылады. Тараптар өзара мүдделерді есепке алу негізінде әлеуметтік тұрақтылық пен қоғамдық келісімді қамтамасыз ету жолында қолдау көрсетуге, мұнай-газ кешенінің кәсіпорындарын тұрақты жұмыспен қамтамасыз етуге, өндірістің тиімділігін, қызметкерлердің өмір деңгейін және олардың әлеуметтік-құқықтық қорғауын арттыруға, жақсы әрі қауіпсіз еңбек жағдайларын құруға және қоршаған ортаны сақтауға, қызметкерлердің кәсіби деңгейін арттыруға бағытталған бірлескен іс-шаралар. Мемлекеттің дамуы үшін мұнай-газ саласындағы мұнай-газ өндірісінің маңызы зор. Қара алтын өндірісін жүйелі жолға қойған елдің экономикасы өркендеп, халқының әлеуметтік ахуалы жақсаратыны сөзсіз. Бұл тұрғыда біздің мемлекет те дамудың даңғыл жолына түсті. Бұған қарапайым мысал ретінде, төмендегі (кесте-1) кестені көрсете аламыз.
Кесте-1. Мұнай-газ саласындағы өндірістің дамуы
Мұнай-газ саласындағы өндірістің дамуындағы негізгі көріністер және міндетті түрде орындалуға тиісті іс-шаралар
Экономикалық тиімділікті арттыру негізінде өндірісті өндіру
Елдегі әлеумет-тік жағдай-дын тұрақта-луы және
артуы
Елдегі ғылым-білімді арттыру негізінде кәсіби мамандар дайындау
Мемле-кет экономи-касы-ның тұ-рақта-луы және өрлеуі
Мемле-кет
Кадрларды
дайындау
Мемлекет
Кәсіби мамандардың жоғары тәжірибиесінің нәтижесінде тиімді
жоспарлау
Облыс
Кадрларға
қосымша
білім беру
Облыс
Өндірістегі жоспарлау бойынша жоспарланған әртүрлі іс-шараларға арналған кәсіби мамандар арасындағы байланыстын тығыз болуы нәтижесіндегі өндірісті өндіруді
ұйымдастыру
Қала және ауыл тұрғында-ры
Қала және ауыл тұрғын-дары
Кадрларды мамандық-тарына байланысты
түрлі тексеруден өткізу
Өндірісті сақтау, тасымалдау және экономикалық тиімділігін арттыру
Отбасы
Жұмысшы
Отбасы
Өндіріс сапасын арттыра отырып өндірістін өзіндік құнын тиімді қалыпқа келтіру
Арине, мұнай-газ саласы өте күрделі сала, оның қиыншылықтарын да, күрделілігін де жоғары да айтылған мәліметтер растай алады. Ал, сол мұнай-газ өндірісін дайындаудың негізгі шешімдері болып:
Қорыта келгенде, мемлекеттегі мұнай-газ өндірісін дайындаудың маңыздылығы, сол мемлекетте мұнай-газ өндірісін қаншалықты тиімділікпен көп өндірсе, соншалықты мемлекет дамуының бір көрінісі болып есептеледі.
Әдебиет: