- «Барлығы бәрімен байланысты», «барлығы үшін төлеу керек», «барлығын қайда болсын жіберу керек», «табиғаттың өзі жақсы біледі» сияқты төрт заңның авторы Б. Коммонер
|
- «Биосфера» терминін алғаш рет ғылымға енгізген ғалым Э.Зюсс
|
- «Бір экологиялық қуыста екі түр бірге тіршілік ете алмайды», бұл принцип қалай аталады- Гаузе принципі
|
- «Көшетхана (парниковый) эффектісі» - немен байланысты - атмосферада көмірқышқыл газы мөлшерінің артуымен
|
- «Минимум заңының» авторы – Либих
|
- «Тірі жүйе - қоршаған орта» жүйесіндегі тепе-теңдіктің бұзылуынан туатын қарама қайшылық:экологиялық мәселе
|
- «Ұлғаймалы урбанизация» ұғымы нені білдіреді: Қала халқының үлесі ұлғаятын және қалалардың ауданының ұлғаюы
|
- «Экология» терминін ұсынған адам: Э. Геккель
|
- 1877 г «Биоценоз» ұғымын ғылымға енгізген ғалым - Неміс гидробиолог Карл Мебиус
|
- 1903 ж. В. Иогансен енгізген термин- популяция
|
- 1935 ж экожүйе түсінігін енгізген ғалым - А.Тенсли
|
- 1987 жылы БҰҰ қоршаған орта мен даму комиссиясы қандай есептік баяндама жасады: Биздин жалпы болашагымыз
|
- 1992 БҰҰ қоршаған орта және тұрақты даму жөніндегі конференциясы өткен қаланы көрсетіңіз: Рио де Жанейро
|
- Адам іс-әрекетінің қоршаған ортаға әсерлерінің жиынтығы- Антропогендік факторлар
|
- Адамдар тартылған қоғамдық қарым-қатынастармен тұрақты байланыста болатын олардың қалыптасуы, тіршілік етуі, дамуы және іс-әрекеттерінің қоғамдық жағдайын қамтитын адамның қоршаған әлеуметтік әлемі, яғни социум:Әлеуметтік орта
|
- Адамдарда әртүрлі ауруларды тудыратын табиғи ортаның тірі организмдерімен ластануының атауы Биологиялық
|
- Адамдардың және олардың шаруашылығының тұтас табиғатқа немесе оның жеке экологиялық құрамдас бөліктері мен элементтеріне тікелей және жанама әсер дәрежесі:антропогенді жүктеме
|
- Адамды қоршаған және табиғи ортада өзгерістер туғызатын техника мен материалдық мәдениеттің даму процесі.Техногенез
|
- Адамзат бұрылыс шегінде еңбегінің авторы кім? Месерович, Пестель
|
- Адамзат қоғамына пайдалы, бағалы болып саналатын генетикалық ресурстар, организмдер немесе олардың бөліктері, популяциялар мен басқа да кез келген экожүйелердің биотикалық компоненттері: Биологиялык алуантурлик
|
- Адамның өзін қоршаған табиғи ортаға рұқсат етілген шекті әсер етуінің ғылыми негізделіп, заңнамалық тұрғыда белгіленген шамасы:экологиялық нормативтер
|
- Адамның іс әрекетінің нәтижесінде тұрмыстық қалдықтар болып табылатын өнімдер түзіледі. Осылардың ішінен заттар айналымында барлығынан ұзақ өңделетін өнімді көрсетіңіз Полиэтилен
|
- Айрықша немесе белгілі бір жерге тән, ғылыми, мәдени-танымдық және денсаулық сақтау тұрғысынан бағалы табиғат объектілері табиғи ескерткіштер
|
- Американдық ғалым Дж. Форрестердің еңбегін көрсетіңіз: алемдик экон, алемдик динамика
|
- Атмосфераның озон кабатындағы озон молекулалары жоқ аймақ.Озонды ойык
|
- Ауа ластануының биоиндикаторы болатын өсімдікті көрсетіңіз Кына
|
- Аутэкология зерттейді: Организмдердің қоршаған ортамен байланысын
|
- Ауыл шаруашылық жұмыстарының кейбір түрлері, тұрғын жерлер, осы территорияның ресурстарын тұрақты игеру мен тиімді пайдалану мақсатындағы әр түрлі кәсіпорындардың өзара бірлескен жұмысы жүргізілуі мүмкін белдеу: өтпелі
|
- Әдетте табиғи трофикалық тізбектер 4-5 звенодан аспайды. Бұл ең алдымен неге байланысты ? әрбір деңгейдегі энергияның көп жоғалуына
|
- Әлем халықтарының деңсаулығын қадағалайтын, экологиялық қауіпсіздікті сақтау мақсаты жүктелген мекеме Әлемдік денсаулық сақтау ұйымы
|
- Әлемді тұтас қамтитын табиғи, табиғи-антропогендік немесе таза антропогендік құбылыстар:ғаламдық проблемалар
|
- Бip мемлекеттің шегінде арнайы кұрылған органдар арқылы жүргізетін мониторинг;улттык мониторинг
|
- Белгілі бір көлем немесе аудан бірлігіндегі популяция дараларының саны- популяция тығыздығы
|
- Белгілі бір территориядағы особьтардың жалпы саны- популяция саны
|
- Белгілі бір түрлердің популяциясының құрылымы мен динамикасын зерттейтін экологияның бөлімі- Демэкология
|
- Биогеоценоз терминін кім еңгізді – Сукачев
|
- Биоиндикаторлар көмегімен жүргізілетін мониторинг Биологиялык мониторинг
|
- Биологиялық алуантүрлілікті сақтау мақсатында ұзақ уақыттық қорғауға алынған белдеу. Онда ең аз бұзылуға ұшыраған экожүйелерді бақылау, ғылыми-зерттеулер, зиян келтірмейтін қызмет, мысалы білім беру саласында жүргізіледі. Қорықтық белдеу
|
- Биологиялық өнімділік дегеніміз: Органикалық заттардың түзілу жылдамдығы
|
- Биосферадағы тіршіліктің жоғарғы шекарасын не анықтайды - Озон экраны
|
- Биосфералық планеталық құбылыстарын космостық сәулеленумен, негізінен күн радияциясымен байланысын жүзеге асыратын тірі заттардың биогеохимиялық функциясы: энергетикалық
|
- Биотикалық факторды көрсетіңіз Комменсализм
|
- Биоценоз құрамындағы түрдің жағдайы мен функционалдық қызметінің жиынтығы қалай аталады: Экологиялық қуыс
|
- Биоценоздағы аз санды және сирек түрлердің қызметін көрсетіңіз- Бірлестіктің резервтерін құрайды
|
- Биоценоздардың қоректік деңгейлері - продуценттер, консументтер және редуценттердің арасындағы сапалық қатынастардың, олардың саны (сандық пирамда), биомассасы (биомасса пирамидасы) немесе энергиясы (энергия пирамидасы) бойынша графиктік бейнеленуі.Экологиялык пирамида
|
- Биоценоздың әртүрлі трофикалық деңгейлердегі мүшелерінің алдыңғыларының соңғыларымен қоректенуі арқылы заттар мен энергияның тасымалдануы:Коректик тизбек
|
- Биоценоздың қай компоненті автотрофты Продуцент
|
- Биоценоздың негізін құрайтын түрлер қалай аталады: Доминантты түрлер
|
- Бұзылған табиғи ландшафтарды қалпына келтіруге бағытталған іс-шаралар комплексі.Рекультивация
|
- Бұл функция бойынша ауырлық күшіне қарсы, горизонтальды бағытта заттардың тасымалдануы жүзеге асырылады. Тірі заттың кері төменнен жоғары, мұхиттан континенттерге тасымалдауын қамтамасыз етеді:
|
- БҰҰ қоршаған орта жөніндегі Стокгольм конференциясы өткен уақытты көрсетіңіз: 5-16 маусым 1972 ж
|
- Бүкіл тіршілік процестерінің тоқталатын организмдердің физиологиялық күйі –анабиоз
|
- Бүкіләлемдік көлемде тұрақты дамуға ауысуды қамтамасыз етуге бағытталған бағдарлама:ХХI гасыр кун тартиби
|
- Бір территорияда бірге, қатар тіршілік ететін организмдердің бір-біріне әсер етпейтін қарым-қатынастың типін көрсетіңіз- Бейтараптылық
|
- Бір түр екіншісінен пайда көретін, ал екіншісі одан ешқандай пайда да, зиян да көрмейтін қарым қатынас типін көрсетіңіз: Комменсализм
|
- Бір түрдің организмдерінің басқа түрдің организмдерінің ұлпаларымен немесе қоректік заттарының есебінен тіршілік ететін түрлер арасындағы қарым қатынастың формасы Паразитизм
|
- Бірге тіршілік ететін және бір бірімен байланыста болатын түрлерден түзілген тірі организмдердің бірлестігі-Биоценоз
|
- Бірге тіршілік ететін түрлердің біреуі үшін басқа түрдің әсері зиянды, теріс, ал осы теріс әсер етуші түр үшін пайда да, зиян да жоқ. Аменсализм
|
- Бірлестіктердің кезектесіп ауысуы ненің ықпалынан болады ?Суксецияның
|
- В.И.Вернадский биосферадағы тірі заттардың бірнеше биогеохимиялық функцияларын көрсетті. Оның бірі: Энергетикалық
|
- В.И.Вернадский тірі заттың бірнеше биогеохимиялық функцияларын бөлді. Солардың бірін көрсетіңіз - Газдық функция
|
- В.И.Вернадскийдің анықтамасы бойынша тірі заттар дегеніміз – Планетаның барлық тірі организмдерінің барлық саны
|
- Газдардың миграциясы мен өзгерісін жүзеге асыра отырып, биосфераның газдық құрамын қамтамасыз ететін тірі заттардың биогеохимиялық функциясы: газдық
|
- Гелиофиттер - бұлар: жарықты сүйетін өсімдіктер
|
- Генофондысы ортақ, салыстырмалы бірдей экологиялық жағдайлардағы ортаны мекендеп, бір-бірімен еркін будандасып, ұрпақ бере алатын, бір түрге жататын особьтардың жиынтығы.Популяция
|
- Геожүйелерді зерттейтін экологияның бөлімі: геоэкология
|
- Гетеротрофтар энергия көзі ретінде нені пайдаланады? органикалық заттарды
|
- Гигрофиттердің экологиялық тобына жататындар: Ылғалды топырақта және жоғары ылғалдық жағдайында өсетін өсімдіктер
|
- Д.Медоуздың басшылығымен орындалған Рим клубының алғашқы баяндамасы қалай аталады? Осу шектери
|
- Дайын органикалық заттармен қоректенетін организмдер жататын топты көрсетіңіз: Гетеротроф
|
- Даму кезендерінің тек бір бөлігін топырақ ішінде өткізетін жануарлар. Оларға көбінесе бунақденелілер: шегіртке, қоңыздар, ұзынаяқты масалар жатады. Олардың дернәсілдері топырақта дамиды, ал ересек түрлері жер үсті тіршілік иелері болып саналады: геофильдер
|
- Демографиялық жарылыс дегеніміз- Тіршілік жағдайларының әлеуметтік-экономикалық және жалпы экологиялық өзгерістеріне байланысты Жер тұрғындарының санының күрт көбеюі
|
- Демографиялық процестердің адамның мекен ету ортасына байланысын зерттейтін демографияның бағыты:экологиялық демография
|
- Детрит – бұл: өсімдіктер мен жануарлардың өлі қалдықтары
|
- Екі түрдің әрқайсысының міндетті түрде болуы қажет симбиотикалық қарым қатынас типі Мутуализм
|
- Жануарлардың экологиялық топтарының ішінен қайсысы өз дене температурасын қоршаған ортаның температурасына тәуелді болмай тұрақты ұстап тұра алады? Гомойотермді жануарлар
|
- Жануарлармен қоректенетін организмдер (каннибализм):зоофагтар
|
- Жауын, қар, түманның атмосфера құрамындағы азот және күкірт оксидтері сияқты техногенді калдыктар әсерінен қышқылдығының қалыпты мөлшерден артуы.Кышкыл жанбырдын шыгуы
|
- Жеке адамның қоршаған ортаның жай-күйi үшiн экологиялық жауапкершiлiгiн қамтамасыз ететiн бiлiм мен дағды жүйесiн, құндылық бағдарларды, имандылық-эстетикалық қатынастарды қалыптастыруға бағытталған, жеке адамды тәрбиелеудiң, оқытудың, оның өз бiлiмiн көтеруiнiң және дамуының үздiксiз процесi – экологиялық білім беру
|
- Жеке адамның, қоғамның және мемлекеттiң өмiрлiк маңызды мүдделерi мен құқықтарының қоршаған ортаға антропогендiк және табиғи әсер ету нәтижесiнде туындайтын қатерлерден қорғау: экологиялық қауіпсіздік
|
- Жер атмосферасына түсетін оттегінің негізгі көзі-фотосинтез проц
|
- Жер биосферасындағы әлемдік құбылыстар мен процестерді зерттеу арқылы экстремалды қолайсыз жағдайлардың болуы туралы уақытылы ескерту жасап отыру Ғаламдық мониторинг
|
- Жылдың, тәуліктің ырғақты ауысу мерзіміне байланысты организмдердің тіршілігінде тәуелді түрде қайталанып отыратын даму ырғағы: ырғақтылық
|
- Зат айналымды қамтамасыз ету үшін қажетті экожүйенің құрамды бөліктері - Продуцент, консумент, редуцент, биогенді элементтер
|
- Зерттейтін объектілерді барлауға және тәжірибелік мәліметтерді тіркеп жазып алуға радиометриялық кондырғылармен камтылған ұшқыш аппараттар колданылған авиациялық, космостық мониторинг. Дистанциялық мониторинг
|
- Иесінің денесінің сыртқы бетінің есебінен қоректенетін паразиттер: Эктопаразиттер
|
- Иесінің денесінің ішінде тіршілік ететін паразиттер: эндопаразиттер
|
- Иоханнесбург қаласында 2002 ж қандай маңызды халықаралық шара өткізілді? туракты даму тур букилалемдик саммит
|
- Кез келген организмнің өсіп-өніп, көбеюіне, ұрпақтарын жалғастыруға қолайлы табиғи, тарихи қалыптасқан орта – қоршаған орта (тіршілік ортасы)
|
- Кейбір минералдық заттардың тотығуы кезінде бөлінетін энергияны пайдалану арқылы хемо-автотрофты бактериялардың органикалық зат синтездеу процесі:Хемосинтез
|
- Келесі ұрпақтардың өз мұқтаждықтарын қанағаттандыру мүмкіндіктеріне зиян тигізбей, бүгінгі күн қажеттіліктерін қанағаттандыратын әлеуметтік-экономикалық даму моделін атаңыз? туракты даму
|
- Кең экологиялық валентті түрлер қалай аталады – эврибионтты
|
- Климаттық жағдайлардың өзгерісіне байланысты жылы қанды жануарлардың дене көлемінің өзгеру заңдылығы: Бергмена және Аллен ережесі
|
- Климаттық факторларға не жатады? t°, қысым, жарық
|
- Консумент деңгейіндегі органикалық заттардың жиналуын қалай атайды? – екиншилик ретти
|
- Көлеңкеге төзімді өсімдікті көрсетіңіз - Факультативті гелиофиттер а
|
- Көмірқышқыл газының және басқа да газдардың мөлшерінің ұлғаюы нәтижесінде атмосфераның жерге жақын қабатында температураның көтерілуінің атауы Парниктік эффектісі
|
- Көптүрлі өсімдіктер қауымдастықтары:Фитоценоз
|
- Күн сәулелерін шағылыстыратын жердің қабілеті: альбедо
|
- Күннің жарығы әсерінен жасыл өсімдіктердің хлорофилл дәндерінде атмосферадағы көмірқышқыл газы мен судан органикалық заттардың түзілуі:Фотосинтез
|
- Күннің жылу сәулелерін сіңіретін газдар мөлшерінің көбеюі нәтижесінде атмосфера температурасының жоғарылауы:Парниктик эффект
|
- Қалалардың өсуі мен дамуы, ауылдың қалаға айналуы, ауыл түрғындарының қалаларға көшуі, қоғам өмірінде қалалар ролінің артуы:Урбанизация
|
- Қолайлылық заңының мәні- экологиялық фактордың белгілі бір мәндерінде органимздердің тіршілік етуі үшін қолайлы жағдайлар туады
|
- Қоректік тізбектің негізгі звеносын құрайтын топырақ микроорганизмдері (жасыл және көк жасыл балдырлар, бактериялар, саңырауқұлақтар, қарапайымдар) - микробиоттар
|
- Қоршаған ортаға химиялық ластағыш заттардың таралуын тексеретін жүйе:Химикалык мониторинг
|
- Қоршаған ортаға антропогенді немесе табиғи әсердің нәтижесінде жеке адамға, табиғат пен мемлекеттің өмірлік маңызды қажеттіліктерін нақты және мүмкін болатын қауіптен қорғауды қамтамасыз ету процесі қалай аталады? экологиялык кауипсиздик
|
- Қоршаған ортаға физикалық процестер мен құбылыстардың (су тасқыны, жанартау атылыстары, жердің сілкінуі, құрғақшылық, топырақ эрозиясы және т. с.) тигізетін әсерін бақылау жүйесі.Физикалык мониторинг
|
- Қоршаған ортаның деградациясының алдын алуды мақсат етіп қойған тәуелсіз халықаралық қоғамдық ұйым.ГРИН ПИИС
|
- Қоршаған ортаның химиялық және биологиялық компоненттерін бақылауға негізделген мониторинг. Экобиохимиялық мониторинг
|
- Қоршаған табиғи орта компоненттерінің табиғи және антропогендік факторлар әсерінен бұзылуы, жағдайының нашарлауы. Деградация
|
- Құрғақ және ыстық климат жағдайына бейімделеген құрғақ сүйгіш жануарлар: ксерофилдер
|
- Қышқылды жауынның пайда болуында себепкер қосылыс - Күкіртті газ
|
- Либих заңының мәні- Организмдердің төзімділігі тізбектегі әлсіз звеноның экологиялық қажеттілігімен анықталады
|
- Максимумның шектеуші әсері туралы «Төзімділік заңын» анықтаған ғалым: Шелфорд В.
|
- Микориза – бұл Симбионттарды қоректік заттармен қамтамасыз ететін өсімдіктердің тамырында саңырауқұлақтардың симбиотикалық тіршілігі
|
- Минералды қосылыстар құрамындағы химиялық элементтердің өсімдіктер мен жануарлар организмдері арқылы табиғаттағы айналымы:Биогеохимиялык цикл
|
- Мониторингтің биоэкологиялық, геоэкологиялық, биосфералық жіктелуін ғалымдардың қайсысы ұсынды ?Герасимов
|
- Негізгі тіршілік ету орталары - су, жер- ауа, топырақ, организм денесі
|
- Ноосфера концепциясының авторы- көрнекті ғалым В.Вернадский
|
- Озон қабатының бұзылуы немен байланысты? хлорфторкөмірсутектермен
|
- Озонды қабаттың бұзылуына әсер ететін заттар-Хлор молекулалары
|
- Ойлаушы қабат, ақыл-ой сферасы, В.И. Вернадскийдің сөзімен айтқанда, биосфераның адам ақыл-ойы мен әрекеті нәтижесінде сапалық жағынан жаңа, жоғары сатыдағы даму кезеңі:Ноосфера
|
- Оңтүстіктің сүтқоректілері мен құстарының кейбір мүшелері туысқан солтүстік түрлерінен үлкен деген ереженің авторы- Аллен
|
- Организмдер немесе организмдер тобының қоршаған ортаның түрлі өзгерістерінде динамикалық тұрақты тепе-теңдігін сақтай алу қабілеті:Гомеостаз
|
- Организмдерге әсер ету арқылы олардың ұрпақтарында аномалиялар туғызатын заттар, не физикалық агенттер:Терротогендер
|
- Организмдердің тәуліктік жарық пен қараңғы мерзімінің ұзақтығына байланысты оған жауап беру реакциясы: фотопериадизм
|
- Организмдердің ыдырау және бөліну өнімдері, өлі органикалық заттар:Детрит
|
- Органикалық емес заттардан алғашқы өнім түзетін немесе Күн жарығының энергиясын химиялық заттардың энергиясына айналдыратын организмдер:продуценттер
|
- Органикалық заттарды жай минералдық заттар: су, көмірқышқыл газы, күкіртсутек және түрлі түздарға дейін ыдырататын гетротрофты организмдер (бактериялар мен саңырауқүлақтар).Редуценттер
|
- Орта температурасына қатысты төзімділіктің жоғары дәрежесін көрсететін түрлер: эвритермди
|
- Өзгермелі атомдары бар заттардың химиялық айналымында көрінетін өзгерістерге қатысты тірі заттардың орындайтын биогеохимиялық функциясы: тот-тотықсыздану
|
- Өлі органикалық заттармен қоректенетін жануарлар (детритофагтар):Сапротрофтар
|
- Өлімнен соң ағзалардың ыдырауымен байланысты процестер. Оның нәтижесінде органикалық заттың минерализациясы жүреді. Нәтижесінде биосфераның биогенді және биокостық заттары түзіледі. Бұл қай функция: деструктивті
|
- Өсімдік қоректі организмдер:Фитофаг
|
- Өсімдіктер мен жануарлар дүниесінің жаппай жойылуы, атмосфера, су ресурстарының немесе басқа да табиғи ортаның зиянды заттармен улануына әкеп соғатын экологиялық апаттар қалай аталады:Экоцид
|
- Өсімдіктер мен жануарлардың белгілі бір түріне жататын особьтардың тіршілік ету ареалынан басқа жаңа табиғи климаттық жағдайларға ауысуы:Интродукция
|
- Өсімдіктер, жануарлар, ауыл шаруашылық дақылдарын басқа организмдердің- арам шөптердің (гербицидтер), насекомдардың (инсектицидтер), саңырауқүлақтардың (фунгицидтер), т.б зиянды әсерінен қорғау үшін қолданылатын улы химикаттар.Пистицид
|
- Популяцияның жыныстық және жас ерекшелік құрамын сипаттауды қалай атайды- демография
|
- Популяцияның өсу жылдамдығы- бұл: Уақыт бірлігіндегі популяция санының өзгеруі
|
- Радиациядан қорғану, қауіпсіздік шараларын жасау, радиоактивтік материалдарды айнала ортаға экологиялық зиянын тигізбей тасымалдау мен қалдықтарды жою міндеті тапсырылған, атом энергиясын бейбіт мақсатта пайдалану ісінде халықаралық ынтымақтастықты дамыту бағытында пайда болған агенттік -
|
- Рио-де-Жанейро конференциясында қандай маңызды конвенциялар қабылданды? биологиялык алуантурлилик жане климаттын озгеруи
|
- Салқын сүйгіш организмдер:криофилдер
|
- Сирек кездесетін және жоғалып кету қаупі бар жануарлар, өсімдіктер мен саңырауқұлақтардың түрлері туралы үнемі толықтырылып отыратын мәліметтер жинақталған ресми құжат: Кызыл китап
|
- Су булануын тиімді тежейтін қатты жапырақтары мен сабақтары бар шөлге төзімді өсімдік – склерофиттер
|
- Су қорға жиналатын шырынды сабақтары мен жапырақтары бар шөлге төзімді көпжылдық өсімдік - Суккуленттер
|
- Суда тұрақты тіршілік ететін организмдер- гидробионттар
|
- Судың беткі қабатында оның ағысымен қалқып жүретін ұсақ омыртқасыз жәндіктер. Мысалы: шаянтәрізділер, қарапайымдар, моллюскалар, медузалар, сальпалар және кейбір құрттәрізділер: планктондар
|
- Судың терең қабаттарында еркін жүзіп жүретін, суда жүзуге икемді денесі, жүзу қанаттары жақсы дамыған сезім және қозғалу мүшелері бар организмдер. Мысалы: балықтардың түрлері, кальмарлар, киттер, тюленьдер, морждар, дельфиндер: нектондар
|
- Судың түбіндегі субстраттарда (шөгінділерде) тіршілік ететін организдердің жиынтығы. Негізінен бәрі де баяу қозғалатын немесе қозғалыссыз өмір сүретіндер. Кейбіреулері шөгінді астында тіршілік етеді. Бентос
|
- Сукцесиядан кейінгі экожүйенің салыстырмалы тұрақтылығы- климакс
|
- Сукцессия дегеніміз- Ішкі және сыртқы факторлардың әсері нәтижесінде белгілі бір территорияда ауысатын биоценоздың қайталанбас ауысымы
|
- Сциофиттер – бұлар: көлеңке сүйгіш өсімдіктер
|
- Табиғат және табиғат ресурстарын қорғауға қатысты ЮНЕСКО және ФАО жанындағы халықаралық кеңес пен ұсыныс беруші мекеме. ХТҚО
|
- Табиғатта заттардың биогеохимиялық айналымын не қамтамасыз етеді- элементтердің биогенді миграциясы
|
- Табиғаттың тірі және өлі элементтерінің тұрақты қарым қатынасының негізінде құралған тірі организмдердің бірлестігі мен олардың тіршілік орталарының тұтас бірлігі Экожуйе
|
- Табиғи орта энергетикасының өзгеруіндегі тепе-теңдіктің бұзылуын көрсететін заң: 1% ережесі
|
- Табиғи ортаның сапасын нашарлатпайтын және табиғи жүйелерді аздырмайтын экологиялық бағыттағы әлеуметтік-экономикалық даму қалай аталады? Экологиялык даму
|
- Табиғи суларға биогенді элементтердің түсіп баюының нәтижесінде фитопланктон биомассасының күрт өсіп, олардың оттегін белсенді сіңіріп, улы заттарды бөлуіне байланысты басқа гидробионттардың тіршілік жағдайлары нашарлауы: эвтрофикация
|
- Таңбаланған өнiмнiң экологиялық таза өнiм стандарттарына сәйкестiгiн растайтын тiркелген белгi – экологиялық таза өнім белгісі
|
- Тек қана редуценттер кіретін, паразиттердің тізбегіне ұқсас қоректік тізбек қалай аталады? Детриттік тізбек
|
- Температураға бейімділігі төмен түрлер: стенотермді
|
- Техникалық прогреске негізделген, халықты материалдық қажеттіліктермен қамтамасыз етуге қабілетті мемлекеттің өндірістік ұзақ мерзімдік өсуі қалай аталады? экономикалык осу
|
- Толеранттылық заңы қалай тұжырымдалады ? (Шелфорд заңы) - Түрлердің шектеуші факторы минимуммен қатар, максимуммен де анықталады
|
- Толеранттылық шектері немесе түр, не популяциялардың әртүрлі орта жағдайларында тіршілік ету қабілетінің сипаттамасы:Экологиялык валенттилик
|
- Топырақ ортасын мекендеушілер қалай аталады? Геобионттар
|
- Топырақты жасырыну немесе тығылу үшін пайдаланатын жануарлар (індерде болатын тарақан, кеміргіш, сүтқоректілер) – геоксендер
|
- Топырақты тұрақты мекендеушілер, яғни олардың барлық тіршілік (циклі) кезеңдері топырақ ішінде өтеді (жауынқұрт, қанатсыз жәндіктер): геобионттар
|
- Топырақтың қасиеттеріне байланысты тірі организмдерге тікелей әсер ететін экологиялық факторлар тобын көрсетіңіз? Эдафикалық факторлар
|
- Топырақтың қүнарлы қабатының жаңбыр, қар суларымен шайылып, не желмен ұшып бұзылуы. Топырак эрозиясы
|
- Төменгі температура жағдайында тіршілік ететін органимдер: Криофильдер
|
- Төмендегі анықтамалардың қайсысы экологиялық мониторингтің нақты мәнін көрсетеді Қоршаған ортаның күйін болжау, бағалау, бақылау
|
- Төмендегі келтірілгендерден абиотикалық факторды көрсетіңіз: жарық
|
- Транспорт пен өндіріс орындарының ластаушы заттарының қоспасына күн сәулесінің әсерінен түзілетін улы тұман қалай аталады: Фотохимиялық смог
|
- Тұзданған топырақта өсетін өсімдіктер: Галофиттер
|
- Тұздылыққа қатысты төзімділіктің кең дәрежесін көрсету үшін қолданатын термин: эвригалды
|
- Тұрақты дамудың негізгі аспектілерін көрсетіңіз: Экон-к, алеум, экол-к
|
- Тұрақты топырақ мекендеушілері- геобионттар
|
- Тірі организмдер мекендейтін Жердің сулы кабықшасы, барлық мұхиттар, өзендер мен көлдер теңіздер, батпақтар, су қоймалары мен бұлақтар: Гидросфера
|
- Тірі организмдер қауымдастығының (биоценоз) абиотикалық жағдайлардың кеңістіктік жиынтығын (биотоп), зат, энергия мен ақпарат алмасулары негізінде біріктіретін құрлықтық экожүйе:Биогеоцеоз
|
- Тірі организмдер үшін аса қауіпті Күннің қысқа толқынды ультракүлгін сәулелерін сіңіретін озон молекулаларының жоғары концентрациясы жинақталған атмосфера қабаты:Озон кабаты
|
- Тірі организмдердің бір бірімен және қоршаған ортаға әсерінің формасы қалай аталады ? Биотикалық факторлар
|
- Тірі организмдердің қауымдастықтары мен оларды қоршаған орта арасындағы қарым-қатынастарды зерттейтін экология саласы:Биоциноэкология
|
- Тірі организмдердің тіршілік жағдайларына бейімделу процесі, оның генотиптік және фенотиптік түрлері бар: Адаптация
|
- Тірі организмдердің тіршілік процестері нәтижесінде түзілетін заттар (атмосферадағы газдар, таскөмір, мұнай, торф, ізбестастар, т.б.), қоректік заттар, биогендер, биогендік элементтер - тірі организмдер құрамына кіретін элементтер - көміртегі, оттегі, азот, сутегі, күкірт, т.б.Биогенди заттар
|
- Тірі организмдердің тіршіліқ процестері мен биологиялық емес (табиғи) процестердің біріккен әсері нәтижесінде түзілетін заттар: Биокосты заттар
|
- Халықтың құрылымын, құрамын, динамикасы мен көбеюін қоғамдық тарихи тұрғыдан зерттейтін ғылым. Демография
|
- Шөпқоректі жануарлардың қоректік деңгейін көрсетіңіз Бірінші реттік консумент
|
- Экожүйеге келіп түсетін энергия көзіне, сапасына және мөлшеріне негізделген жіктелу формасы: функционалдық жіктелу
|
- Экожүйедегі өсімдіктер бірлестігіне, ландшафтың негізгі белгілеріне негізделген экожүйенің жіктелу формасы:құрылымдық жіктелу
|
- Экожүйедегі редуценттердің рөлі болып табылатыны: органикалық заттарды минералдық заттарға дейін бұзу
|
- Экожүйелердің продуценттер деңгейіндегі органикалық заттардың жиналуы - біріншілік өнімділік
|
- Экология ғылымы нені зерттейді организмдер және олардың тіршілік ортасы арасындағы өзара қарым-қатынасты
|
- Экологиялық даму ұғымын ұсынған: М. Стронг
|
- Экологиялық қауіпсіз қызмет жүргізуге, соның ішінде экологиялық білім беру, демалу, экотуризм, қолданбалы және фундаменталды зерттеулер жүргізу үшін қолданылатын қорықтық белдеудің айналасында, шектесіп жататын белдеу. Буферлі белдеу
|
- Экологиялық оптимум дегеніміз- Тіршілік әрекеттеріне: көбеюге, ортаның абиотикалық факторларына бейімделушілік және түр аралық қатынаста ұтуға қолайлы жағдайлар
|
- Экологиялық фактор дегеніміз: тірі организмдерге әсер ететін ортаның кез-келген элементі
|
- Экологияның тірі организмдердің бір-бірімен және өзін қоршаған ортамен қарым-қатынасын зерттейтін ғылым ретінде негізін салған кім - Э.Геккель
|
- Энергияның пирамида заңының тұжырымдамасы бойынша бір трофикалық деңгейден оның келесі деңгейіне энергияның өтетін мөлшері 10 % ереже
|
- ЮНЕП-тің құрылуы туралы ұсыныс қайда қабылданды: Стокгольм конференциясы
|
- ЮНЕСКО ның қоршаған ортаға қатысты қандай бағдарламалары бар? Адам және биосфера адам жане коршаған орта
|
- ЮНЭП нені білдіреді? Қоршаған орта бойынша БҰҰ-ң бағдарламасы
|
