POLSKIE ŚWIĘTA I OBYCZAJE

Polacy uchodzą za naród lubiący świętować, przywiązany do tradycji, podtrzymujący dawne obyczaje. Najdawniejsze obrzędy, zwłaszcza te sięgające jeszcze czasów pogańskich, dawno już zatraciły swój magiczny charakter, stając się barwnym reliktem przeszłości i elementem zabawy. Związek z tradycją odczuwa się najmocniej w czasie obchodów największych świąt kościelnych takich, jak Boże Narodzenie, Wielkanoc czy Boże Ciało, podczas którego organizowane są procesje, czy dzień Wszystkich Świętych. Sporą popularnością cieszą się wciąż pielgrzymki do miejsc otaczanych kultem religijnym; dla katolików jest to m.in. częstochowski klasztor na Jasnej Górze, dla Żydów grób cadyka w Leżajsku, dla prawosławnych Grabarka.

W kalendarzu uroczystości państwowych najważniejsze miejsce zajmuje rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r., obchodzona 11 listopada, oraz rocznica uchwalenia w 1791 r. pierwszej polskiej konstytucji, świętowana 3 maja. W tych dniach, ustawowo wolnych od pracy, organizowane są uroczyste akademie, pochody, koncerty i festyny.

W Polsce obchodzi się także święta o nieco innym charakterze. Należą do nich: Dzień Kobiet (8 marca; obecnie znacznie mniej popularny niż za czasów Polski Ludowej), Dzień Matki (26 maja), dzień Babci (21 stycznia) czy Dzień Dziecka (1 czerwca), któremu towarzyszą liczne imprezy dla najmłodszych.

Spośród lubianych i kultywowanych tradycji warto także wymienić Andrzejki - ostatnią zabawę przed Adwentem, połączoną z rozmaitymi wróżbami na nadchodzący rok. Najpopularniejszą z nich jest odczytywanie przyszłych losów z kształtów, jakie przybiera gorący wosk wlewany do zimnej wody.

Świętem, które w polskiej tradycji zajmuje bardzo ważne miejsce jest Boże Narodzenie. Szczególna atmosfera panuje w Wigilię. Z tym dniem związanych jest też najwięcej obrzędów, obyczajów i wierzeń. Wigilia to jedno z najbardziej rodzinnych polskich świąt. Dużą rolę w tworzeniu świątecznej atmosfery odgrywa wystrój mieszkania. We wszystkich domach króluje pięknie przystrojona choinka, bez której trudno wyobrazić sobie Boże Narodzenie. To jedna z młodszych tradycji świątecznych. Pierwsze choinki pojawiły się w Polsce w XIX w., głównie w miastach, w domach Niemców i ewangelików pochodzenia niemieckiego. Stopniowo zwyczaj rozszerzył się na całą Polskę. Wcześniej polskie domy zdobiły w czasie świąt zielone gałązki jodły, świerku lub sosny.

Elementem świątecznego wystroju były też snopy zbóż, siano oraz słoma. Miały zapewniać dobre urodzaje, miały też przypominać o ubogim narodzeniu Jezusa. Zwyczaj ten przypomina dziś niewielka wiązka siana wkładana pod obrus. Dziś w wielu domach pod świąteczny obrus wkłada się także pieniądze, a po wieczerzy do portfela rybią łuskę lub ość - wszystko to ma zapewnić dostatek w nadchodzącym roku. Na stole przygotowuje się dodatkowe nakrycie, przeznaczone dla zbłąkanego wędrowca. Pusty talerz to także wyraz pamięci o bliskich, którzy odeszli.

W dawnej Polsce Wigilia Bożego Narodzenia uważana była za dzień, którego przebieg miał decydować o całym roku. Należało zatem przeżyć go w zgodzie, spokoju i okazywać sobie największą życzliwość. Podobnie jak i dziś, od wczesnego świtu trwały przygotowania do wigilijnej kolacji. Wszystkie prace gospodarskie musiały być zakończone przed zapadnięciem zmroku, przed wieczerzą, która była i jest dotychczas najważniejszym momentem obchodów wigilijnych.

Wieczerzę wigilijną, którą tradycyjnie rozpoczyna się wraz z pojawieniem się pierwszej gwiazdy, poprzedza wspólna modlitwa, odczytanie fragmentu Ewangelii o narodzinach Jezusa. Później następuje dzielenie się opłatkiem, świętym chlebem na znak pojednania, miłości, przyjaźni i pokoju. Towarzyszy temu wzajemne składanie życzeń. Ten sam znak pojednania i pokoju czynią pomiędzy sobą wyznawcy prawosławia, dzieląc się przed wieczerzą wigilijną proskurą, zwaną także prosferą - bułką przaśną.

Polska wieczerza składa się wyłącznie z dań postnych. Najczęściej przyrządza się ich 12, bo tyle jest miesięcy w roku lub według innej interpretacji - bo tylu apostołów poszło za Chrystusem.

Rzadko jednak liczy się skrupulatnie kolejne dania. Im jest ich więcej, tym większy dostatek zapanuje w nadchodzącym roku. Każdej potrawy należy przynajmniej skosztować. Wywodzi się to z odwiecznej tradycji nakazującej szacunek płodom ziemi i przygotowanym z nich pokarmom. Po kolacji w wielu domach rozpoczyna się wspólne śpiewanie kolęd. Wieczór wigilijny kończy się zwykle udziałem w Pasterce, uroczystej mszy o północy.

Wigilijny stół dawniej i dziś 

Obecna wieczerza wigilijna jest bardzo obfita i urozmaicona. Najczęściej jada się barszcz grzybowy lub barszcz czerwony z buraków z uszkami (koniecznie z grzybowym nadzieniem), zupę grzybową, potrawę postną z kapusty (np. kapustę z grzybami czy pierogi z kapustą i grzybami), kluski z makiem na słodko, ciasta, owoce, orzechy i inne słodycze oraz kompot z suszonych śliwek, gruszek i jabłek. Głównym daniem są ryby. Kuchnia polska słynie z przyrządzanych na wiele sposobów dań rybnych: zup, sałatek śledziowych, ryb w sosie, śmietanie, w galarecie, pieczonych, smażonych i gotowanych. Tradycyjnym przysmakiem jest karp lub szczupak w szarym sosie z dodatkiem warzyw, migdałów, rodzynek, korzeni, wina czy piwa. Na świątecznym stole nie może zabraknąć ciast i deserów, przede wszystkim ze strucli makowej, miodowych pierników i deseru z przyrządzanego na słodko maku z miodem i bakaliami, podawanego z kruchymi ciasteczkami, które niegdyś nazywano łamańcami lub kruchalcami. Do najdawniejszych jadanych w Polsce potraw wigilijnych należy kutia z maku i pszenicy utartych z miodem. Jej obecność na wigilijnych stołach jest reliktem dawnych obrzędów ku czci zmarłych, które przed wiekami, w czasie zimowego przesilenia odprawiali nasi przodkowie.

Karnawał

W okresie poświątecznym organizuje się jasełka - amatorskie przedstawienia osnute wokół motywu Bożego Narodzenia. Na wsi jeszcze dziś spotyka się kolędników, wędrujących od domu do domu z gwiazdą lub szopką. Zgodnie z tradycją, oczekują oni "zapłaty za wizytę". Dawniej częstowano ich smakołykami ze świątecznego stołu, obecnie najczęściej daje im się drobne datki. Często występują w przebraniu, improwizując sceny luźno związane z wątkami biblijnymi. Tu i ówdzie utrwaliła się stała obsada: Herod, Anioł, Diabeł, Śmierć, czasem jeszcze Cygan, niedźwiedź lub kozioł.

Nowy Rok i poprzedzająca go zabawa sylwestrowa rozpoczynają karnawał - czas hucznych, połączonych z tańcami zabaw. Spośród tradycyjnych polskich rozrywek, które przetrwały do dziś, warto wspomnieć o kuligach, popularnych przez wieki wśród szlachty. Kulig, czyli korowód sań sunął od dworu do dworu, a w każdym z nich czekał na gości obfity poczęstunek, po którym rozpoczynały się tańce. Obecne kuligi mają znacznie skromniejszą oprawę. Zimowe wyprawy na saniach kończą się zwykle biesiadą przy ognisku, podczas której jada się przysmaki z pieczonej kiełbasy lub mięsa czy tradycyjny polski bigos.

Ostatni czwartek karnawału, tzw. tłusty czwartek to dzień, w którym na stołach królują słodkie przysmaki smażone na tłuszczu: pączki - puszyste kule z drożdżowego ciasta nadziewane konfiturą, oraz chrust, czyli faworki - cieniutkie, kruche paseczki ciasta przewleczone przez nacięcie w środku.

Karnawał kończy huczna zabawa w nocy z wtorku na środę popielcową, czyli "śledzik", lub "śledziówka". Danie wieczoru - śledź w najrozmaitszych wariantach - to zapowiedź nadchodzącego postu.

Topienie Marzanny

Jedną z podtrzymywanych do dziś tradycji jest topienie Marzanny, które odbywało się w czwartą niedzielę Wielkiego Postu. Dla naszych przodków obyczaj ten związany był z odwiecznym rytmem wegetacyjnym. Wyrażał radość z nadchodzącej wiosny, która oznaczała odrodzenie się świata, przyrody, zapowiadała przyszłe plony, a więc dostatek. Marzanna - symbol zimy - to słomiana kukła o kobiecej postaci, ubrana w białe płócienne szaty, przystrojona koralami i wstążkami. Na Śląsku odziewano ją w paradny strój weselny, na głowę wkładano wianek. Marzannę obnoszono po wszystkich domach we wsi, po czym zdzierano z niej ubranie i rozrzucano je po polach. Następnie topiono ją w rzece, stawie, jeziorze lub po prostu w większej kałuży. Bywało, że kukłę podpalano i płonącą wrzucano do wody. Marzannę wyprowadzano ze wsi jedna drogą, drugą zaś wprowadzano tzw. maik -ozdobione wstążkami, koralikami, kwiatami i wstążkami zielone gałęzie symbolizujące wiosnę. W kolejnych stuleciach obrzęd ten nabierał coraz bardziej zabawowego charakteru. Dziś topienie Marzanny jest przede wszystkim zabawą dzieci i młodzieży, odbywającą się 21 marca. Świętuje się wówczas dzień wiosny i... wagarowicza.

Wielkanoc

Najbarwniejszym świętem religijnym poprzedzającym Wielkanoc jest Niedziela Palmowa, obchodzona uroczyście w kościołach całego kraju na pamiątkę triumfalnego wjazdu Jezusa do Jerozolimy. Głównym atrybutem święta są palmy, które jednak niewiele mają wspólnego z gałązkami palmowymi, jakimi witano Chrystusa w Świętym Mieście. Najczęściej są to bukiety z bukszpanu i suszonych kwiatów oraz gałązek wierzbowych. W niektórych regionach robi się palmy osiągające wysokość kilku metrów. Zdobi się je kolorowymi wstążkami, barwionymi trawami, kwiatami suszonymi lub sztucznymi, wykonanymi z kolorowej bibułki. Dawniej wierzono, że poświęcone w czasie mszy palmy nabierają szczególnych właściwości, np. zapobiegają chorobom. Po mszy św. uderzano się nimi nawzajem, życząc sobie zdrowia, bogactwa i urodzaju.

W Wielką Sobotę wierni przychodzą do świątyń, w których kapłani błogosławią pokarmy przeznaczone na świąteczny stół, czyli tzw. święcone (święconkę) - kończy się przecież czas postu. W Polsce tradycje święcenia pokarmów sięgają XIV stulecia. Najpierw święcono tylko pieczonego z ciasta chlebowego baranka, dziś w wielkanocnym koszyku powinno znaleźć się co najmniej siedem rodzajów pokarmu, z których każdy coś symbolizuje. Chleb, gwarantujący dobrobyt i pomyślność, jest dla chrześcijan przede wszystkim symbolem Ciała Chrystusa. Jajko to znak odradzającego się życia, zwycięstwa nad śmiercią. Sól to minerał życiodajny, dawniej wierzono w jej odstraszającą wszelkie zło moc. Wędlina zapewnia zdrowie, płodność i dostatek. Ser jest symbolem przyjaźni między człowiekiem a siłami przyrody, chrzan symbolizuje wszelkie siły i fizyczną krzepę. Ciasto (przede wszystkim wielkanocne baby, kołacze i mazurki) weszło do święconego koszyka jako ostatnie i jest symbolem umiejętności i doskonałości. Zgodnie z tradycją, powinien to być wypiek domowy.

Pisanki

Z Wielkanocą od wieków związana jest tradycja zdobienia jajek. Najstarsza polska pisanka pochodzi z X wieku, a znaleziono ją w czasie wykopalisk w Ostrowiu. Co ciekawe, wykonano ją niemal tą samą techniką, co współczesne pisanki.

W polskiej kulturze zdobienie jajek wielkanocnych stało się jednym z elementów sztuki ludowej, charakteryzujące poszczególne regiony kraju. Tradycyjne pisanki wykonuje się nanosząc (przy pomocy narzędzie w kształcie lejka) na powierzchnię jajka ornament z roztopionego wosku, który po zaschnięciu nie przyjmuje barwnika. W niektórych rejonach kraju jajka okleja się białym rdzeniem sitowia i kolorową włóczką lub miniaturowymi kolorowych wycinankami z papieru. Na Pomorzu powszechnie znane są kraszanki, czyli jajka farbowane jednolitym kolorem, uzyskanym dzięki naturalnym barwnikom z liści, kory drzew, łusek cebuli, szyszek, kwiatów malwy, rumianku, trzciny, łupin orzecha, liści pokrzywy oraz igieł modrzewiowych i wielu innych roślin. Na Śląsku zabarwione jajka zdobiono misternymi wzorami wydrapanymi ostrym narzędziem na zabarwionej skorupce.

Dawniej zdobieniem jajek zajmowały się wyłącznie kobiety. Malowane lub kraszone jajka otrzymywali najpierw członkowie rodziny oraz dzieci chrzestne, a później, w tygodniu po Wielkanocy - osoby zaprzyjaźnione. Podarowanie pisanki chłopcu czy dziewczynie poczytywano za dowód sympatii.

Zgodnie z tradycją, poświęcone pokarmy spożywa się podczas uroczystego śniadania po niedzielnej mszy rezurekcyjnej. Zasiada się wówczas przy suto zastawionym stole, na którym królują szynki, kiełbasy, pasztety, rolady, schaby, drób przyrządzany na różne sposoby, jajka, wielkanocne baby, mazurki, kołacze, serniki. Z ciepłych dań podaję się m.in. żur na białej kiełbasie lub na wywarze z wędzonki, zupę chrzanową z jajkiem i białą kiełbasą bądź zwyczajny barszcz z jajkiem. Przykryty śnieżnobiałym obrusem stół zdobią kolorowe pisanki, wiosenne kwiaty, bazie, barwinek, zielone kompozycje z zielonej rzeżuchy i oczywiście wielkanocny baranek z ciasta bądź lukru. Śniadanie rozpoczyna dzielenie się poświęconym jajkiem.

Poniedziałek wielkanocny upływa pod znakiem śmigusa-dyngusa, który nakazywał chłopcom oblewanie dziewcząt wodą. Trudno dzisiaj powiedzieć, jaki był pierwotny sens tego bardzo chętnie podtrzymywanego do dziś zwyczaju. Możliwe, że chodziło tu o akt oczyszczenia i wzmocnienia sil rozrodczych. W wielu okolicach w drugi dzień świąt wielkanocnych oblewano nie tylko kobiety, ale i ziemię, by spowodować większe plony, oraz krowy, by dawały więcej mleka.

Ze świętami wielkanocnymi łączyły się także różne lokalne zwyczaje. W Krakowie bardzo popularny był (i jest nadal) tzw. emaus, ludowa zabawa urządzana na pamiątkę drogi Apostołów do miasteczka Emaus. Kramarze rozkładali swe stragany pełne błyskotek, piszczałek i słodyczy. Krakowscy czeladnicy, a także parobkowie przybywający z pobliskich wiosek na emaus, zaczepiali dziewczęta, uderzając je gałązkami wierzby i staczali między sobą popisowe walki na kije. Tłumy gromadzące się przy kościołach obserwowały procesję bractw religijnych, idącą w całym rynsztunku, z bębnem, chorągwią bracką i świętymi obrazami. Dziś na straganach, obok tradycyjnych zabawek i wyrobów rękodzielniczych pojawia się niestety sporo nowoczesnych, plastikowych gadżetów, ale i tak emaus to nadal duża uciecha zarówno dla dzieci, jak i dorosłych.

Style życia

Poznawać kraj można z okien autokaru i hotelu, zadawalając się informacjami, jakie przekaże przewodnik. Poprzestawanie na tym sprawia, że po pewnym czasie turysta upodabnia się do encyklopedii - zna fakty, daty, liczby, pojedyncze obrazy. Emocjonalny stosunek do odwiedzanych miejsc wywołać mogą jedynie bezpośrednie kontakty z ludźmi, gdyż to ich obyczaje, kultura i tradycje sprawiają, że poszczególne zakątki świata zapadają w pamięć.

Powitanie

Polacy lubią się witać. Jeśli wymówienie słowa "cześć" jest zbyt trudne dla cudzoziemca, może posłużyć się jego angielskim odpowiednikiem "Hallo" i na pewno zostanie zrozumiany. Przychodząc na spotkanie, ściskamy dłoń osobie, z którą jesteśmy umówieni. Gdy towarzystwo będzie liczniejsze, wypada podać rękę każdemu z obecnych. Pierwsze minuty upływają z reguły na witaniu się wszystkich ze wszystkimi, co rozładowuje atmosferę i ułatwia życie nieśmiałym. Nie należy się dziwić, widząc że niektórzy goście wymieniają się pocałunkami. To oznaka zażyłości, a nie miłości. Ale z umiarem, powitalny pocałunek jest bowiem w rzeczywistości delikatnym muśnięciem się policzkami.

Słowa i gesty

Po przywitaniu nawiązuje się rozmowa. W towarzystwie na pewno znajdzie się ktoś, kto zna angielski, najpopularniejszy język obcy w Polsce. Pozostali z zapałem wezmą się do uczenia cudzoziemca polskiego. Na pewno zaproponują powtórzenie zdanie "W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie" (+ zapis fonetyczny), które nawet dla Polaka jest trudne do wypowiedzenia. Obcokrajowcy mogą jedynie próbować, wprawiając zebranych w dobry nastrój. Potem rozmowa może się toczyć w formie wymiany podstawowych bezokoliczników i gestów.

Imię, nazwisko i...

Zwracając się do Polaka, należy koniecznie użyć słów "Pani" lub "Pan". Ograniczanie się do wymienienia tytułów - dyrektorze, prezesie lub zawodów: kelnerze, kierowco, kasjerko - jest odbierane jako zachowanie niegrzeczne. Jeszcze gorzej brzmi zwracanie się po nazwisku. Mówiąc "Kowalski, podaj mi łyżeczkę", narażamy się na podejrzenie, że traktujemy Kowalskiego bez szacunku. Możliwa do przyjęcia jest forma "Panie Kowalski", ale ostatnio upowszechnia się zwyczaj łączenia słów "Pani" (Pan) z imieniem. Jeśli powiemy "Pani Beato", "Panie Jacku", do osób, które już znamy, możemy być  pewni, że nikt się nie obraziPolacy, szczególnie młodzi,  chętnie przechodzą na ty.

Wszystko dla pań

Powoli wychodzi z mody obyczaj całowania kobiet w rękę. Nie zanikł jednak zupełnie i nigdy nie wiadomo, kto sobie o nim przypomni. W takiej sytuacji adorowana kobieta powinna zachować spokój, podając z gracją dłoń w pozycji poziomej, wnętrzem do dołu. Są szanse, że nawet przez kilka tygodni spędzonych w Polsce nie spotka się żadnego zwolennika całowania po rękach. Na pewno natomiast żaden dobrze wychowany Polak nie przejdzie przez drzwi przed kobietą. Jest to powszechnie znana forma okazywania szacunku płci pięknej. Nawet najbardziej radykalne zwolenniczki równouprawnienia nie powinny protestować. Podobnie należy traktować komplementy:, "jaka ładna fryzura" Dla cudzoziemek Polska to przyjazne miejscem, gdzie mężczyźni chętnie się nimi zaopiekują, ustąpią miejsca w tramwaju, obdarują kwiatami, zaproszą na kawę

Rodzina ponad wszystko

Sondaże opinii publicznej od lat niezmiennie wykazują, że ze wszystkich wartości dla Polaków najważniejsze jest udane życie rodzinne. Pod względem liczby rozwodów Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc w Europie. Z pewnością jest to efekt dużego znaczenia religii w ich życiu, ale nie tylko. Wszyscy Polacy, bardziej niż pieniądze i pozycję zawodową cenią zgodną rodzinę. Z rozmów z nimi można odnieść wrażenie, że polskie rodziny są nadzwyczaj liczne. Nic bardziej mylnego. Warto więc wiedzieć, że w potocznym języku siostra może oznaczać siostrę cioteczną, czyli kuzynkę, brat - kuzyna, a ciocia i wujek - przyjaciół domu. Najczęściej spotykany model rodziny to 2 + 2, a według skrupulatnych statystyków już tylko 2 + 1,5.

Proporcjonalnie do spadku przyrostu naturalnego rośnie liczba domowników... czworonożnych. Dziś trudno już spotkać dom, w którym nie byłoby psa, kota, żółwia, królika, chomika, a przynajmniej białej myszki.

Relaks

Spacer z psem to jedna z najbardziej popularnych form spędzania wolnego czasu. Coraz częściej też Polacy uprawiają sporty. Ostatnio znowu modna jest jazda na rowerze, wizyty w siłowni, kręgle czy jazda na rolkach. Większym powodzeniem cieszy się tylko oglądanie telewizji, średnio przez 4 godziny dziennie. W ostatnich latach do roli najbardziej lubianych rozrywek awansowały także wyprawy do centrów handlowo-rozrywkowych. Cudzoziemcom jednak nie należy ich proponować, gdyż polskie hipermarkety niczym nie różnią się od spotykanych w Unii Europejskiej czy USA. Lepiej już wybrać kinoGodne polecenia są teatry i sale koncertowe. Ale uwaga - Polacy wyjście na spektakl traktują jak wyjątkowe wydarzenie i ubierają się z tej okazji elegancko (o ile nie jest to teatr awangardowy). Nie chcąc więc wzbudzać zbytniego zainteresowania, lepiej nie odwiedzać polskiego teatru w T-shircie i poszarpanych dżinsach. Taki strój nadaje się natomiast świetnie na wypad za miasto.

W drodze

Samochodów jest w Polsce mniej niż na Zachodzie, ale wystarczająco dużo, by zakorkować ulice wszystkich większych miast. Planując wyjazd na łono natury, trzeba więc uzbroić się w cierpliwość. Zwłaszcza, że coraz tłoczniej robi się też na drogach. . Trzeba się oswoić z dużą liczbą TIR-ów na niezbyt szerokich szosach. Niemal każda ciężarówka, która przemierza Europę ze Wschodu na Zachód i odwrotnie, wjeżdża do Polski Dla własnego bezpieczeństwa lepiej się z nimi nie ścigać i opracowując trasę uwzględniać niższą średnią prędkość niż na drogach Unii Europejskiej. Przekraczanie dozwolonej szybkości grozi ponadto kontaktem z licznymi patrolami policji drogowej. Ceny mandatów są wysokie i mogą znacznie podnieść koszt wyprawy do Polski.

Między największymi miastami kursują szybkie pociągi Intercity i Eurocity. Warto więc rozważyć, czy zamiast poświęcić 4-5 godzin na jazdę samochodem, nie kupić biletu kolejowego i pokonać tę samą trasę o połowę szybciej. Jest to szczególnie ważne w czasie weekendów, gdy wyjazd, a zwłaszcza powrót do miasta może z powodu korków potrwać naprawdę długo. Jeśli przeciągnie się tak bardzo, ze odczujemy głód, można zatrzymać się w jednej z licznych przydrożnych restauracji. Nic jednak nie zastąpi posiłku przy polskim domowym stole.

Na diecie

Wielu Polaków gotuje obiady w domu. Uważają, że żadna restauracja nie dorówna temu, co zrobi się własnymi rękoma. Jak pokazują statystyki, Polki nieustannie się odchudzają, więc przed podaniem posiłku chętnie opowiedzą o swojej diecie. Należy je uprzejmie wysłuchać, przytaknąć i spokojnie czekać na przyrządzone przez nie specjały. Odchudzanie w polskim wydaniu nie oznacza, bowiem oszczędzania na jedzeniu. Śniadania są bardzo solidne, obiad - jadany zazwyczaj po powrocie z pracy - jeszcze solidniejszy; jedynie kolacja bywa skromniejsza. Pod warunkiem jednak, że gospodarze nie zaprosili gości. Wówczas obowiązuje zasada, "czym chata bogata, tym rada".

Stół suto zastawiony

Jeśli we Francji nie daje się policzyć gatunków sera, to w Polsce - kiełbas i wędlin. Ostatnio, wśród mięsożernych Polaków, bardzo modną formą biesiadowania stało się grillowanie. Mięso smaży się niemal wszędzie - na daczy, w ogródku, na przydomowym trawniku, a zdarza się, że nawet na balkonie. Specjalne okazje, takie jak wizyta gościa z zagranicy, wymagają jednak przygotowania bardziej skomplikowanych i niespotykanych nigdzie indziej potraw. Tymczasem być w Polsce i nie spróbować przyrządzanego z kapusty bigosu, to jak być w Paryżu i nie widzieć wieży Eiffla. Bigos był kiedyś firmową potrawą myśliwych, podawaną po zakończeniu łowów. Dziś jest dostępny dla każdego.

Tradycjonaliści, którzy nie jadają niczego prócz specjałów własnej kuchni, mogą bez obaw przyjeżdżać do Polski. Z łatwością, bowiem znajdą restauracje serwujące japońskie susi, meksykańskie taco, amerykańskie befsztyki, greckie sałatki. Jedyny wyjątek to owoce morza, za którymi większość Polaków raczej nie przepada. Podczas wizyty w górach trzeba koniecznie spróbować oscypka - sera z owczego mleka, którego nie dostanie się w żadnym innym miejscu świata. Ma on kształt dwóch połączonych podstawami stożków, a ponieważ wyrabiające go góralki oprócz jakości dbają również o estetykę i zdobią go ładnym ornamentem. Oscypek to nie tylko smakołyk, ale również znakomita pamiątka z podróży do Polski.

Za zdrowie gości

Wśród Polaków większym powodzeniem od czystego alkoholu cieszy się piwo. O lęku, jaki wzbudzała wśród cudzoziemców konieczność picia mocnej wódki można już zapomnieć. Na przyjęciach królują wina i koktajle. Odwiedzając znajomych można śmiało poprosić o rozcieńczenie wódki sokiem pomarańczowym lub colą. Nikogo to nie zdziwi. Podobnie jak grzeczna odmowa wypicia jakiegokolwiek alkoholu. Warto  przygotować się na toasty. Pierwszy zwyczajowo wznoszą gospodarze "za zdrowie gości". Jak łatwo się domyślić w rewanżu goście piją zdrowie gospodarzy. Potem można już popuścić wodze fantazji i wznosić toasty za wszystko, co w duszy gra - za następne spotkanie, za udany powrót do domu i przede wszystkim za zdrowie pięknych pań.

Narodowymi napojami Polaków nie są jednak trunki, lecz... kawa i herbata. Pytaniem o to, który z nich sobie życzą, goście atakowani są niemal natychmiast po przekroczeniu progu. Oprócz kawy typu espresso, wielu tradycjonalistów hołduje zwyczajowi picia tzw. "parzonej", czyli zmielonych ziaren zalewanych wrzątkiem. Herbatę podaje się z cukrem i cytryną, bardzo często w szklance.

Gość w dom, Bóg w dom

Siedząc przy stole warto pochwalić gospodarzy za wspaniałe przyjęcie. Polacy są przekonani, że należą do narodów wyjątkowo gościnnych i lubią, by ich w tym utwierdzać. Nie bez podstaw. W przeszłości ich przodkowie mawiali "Gość w dom, Bóg w dom", co oznaczało, że gościa należy częstować wszystkim, co najlepsze. Gdy tego najlepszego akurat zabrakło, uciekali się do następnej maksymy "Zastaw się, a postaw się". I zdarzało się, że na wydanie przyjęcia zaciągali pożyczki, które potem spłacali przez lata. To pragnienie uszczęśliwienia gości pozostało do dziś. Dziś wiele się zmieniło. Jednak przy skromniej zastawionym stole, równie chętnie jak przed wiekami, toczy się zawzięte dyskusje.

Święta kościelne

święta ruchome - Wielkanoc i Boże Ciało

15 sierpnia - Wniebowzięcia NPM

1 listopada - Wszystkich Świętych (dzień zmarłych)

25 i 26 grudnia - Boże Narodzenie

Święta państwowe

1 stycznia - Nowy Rok

1 Maja - święto pracy

3 Maja - święto narodowe, rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja 1791 r.

11 listopada - święto narodowe, rocznica odzyskania niepodległości w 1918 r.