Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
Психологиялық тренингтің әдіснамасымен әдістері
Тренингтік ықпалды ең алғаш рет 1940 жылдары К.Левин анықтаған.Студенттердің оқу-танымдық және оқу-кәсіби іс-әрекетте,өзіндік даму процесіне нәтиже болуы үшін олардың субьектілік пен психологиялық даярлығы жоғары деңгейде болуы керек.Осы орайда, жоғары мектепте дамытуы процесін сабақтастыру,бекіту және қарқынды түрде жүргізу үшін психологиялық қызмет көрсету,дәріханадан тыс психологиялық шаралар ұйымдастыру мүмкіндіктерін пайдаланған жөн.
Тренигтік ықпалды ең алғаш рет 1940 жылдары К.Левин анықтаған.1970 жылдары «әлеуметтік-психологиялық тренинг» ұғымын психологияға М.Фарверг енгізеді.
Студенттік топтарда тренингтердің түрлерін ұйымдастыру іс-тәжірибесі олардың оңды әсерін,тиімділігін айқындаған.Сондықтанда студенттерді психологиялық дамыту құралы ретінде психотренинг маңызды рөл атқарады.Осыған орай әлеуметтік-психологиялық тренингтер студенттердің психологиялық дамуды қажетсінуіне стимул жасайтын аса тиімді формалардың бірі болады.Тренингтер басқа дамытушы, түзетуші амал-тәсілдер тиімсіз болғанда,көптеген айрықша міндеттерді шешуге мүмкіндік береді.
Топтық тренингтегі әрекеттер,біріншіден ешқандай көндіру шараларынсыз,ерікті түрде студенттердің субьект ретінде белсенділік танытуын қажет етеді.
Екіншіден, тренингтерде студенттердің өзі,іс-әрекеті,қарым-қатынас ерекшеліктері жайлы ақпарат алуына оңтайлы жағдай жасалады.
Үшіншіден, тренингтегі әрекеттер әрбір студенттің мақсатына байланысты өзін іс-жүзінде жан-жақты көрсету тәжірибесі болып табылады.
Төртіншіден,тренрингтер студенттердің іс-әрекетінің жалпы тыныс-тіршіліктерінің әр жағына –өткен,осы және келер шақтарға қатысты нақтылы дағдылары мен икемділіктерін жетілдіруге мүмкіндік береді.Аталмыш форманың студенттерді психологиялық дамытудағы мүмкіктерін осылайша тізімдей беруге болады,олар шекті емес және тренинг жүргізушісінің міндеттеріне орай анықталады.
Сондай-ақ психология ғылымы мен практикасында басқа да әлеуметтік-психологиялық тренинг түрлері бар.Олар келесі атаулармен жіктеледі:
|
Т-топтар К.Левин |
Кездесу тобы К.Роджерс |
Гештальттоп Ф.Перлз |
Әлеуметтік-психологиялық тренинг М.Форверг |
|
Оқу-жаттықтыру топтары Ю.Н.Емельянов |
Белсенді әлеуметтік оқыту Г.А.Ковалев |
Бұлардың барлығын тұлғаның өзін-өзі реттеу тәсілдерін,жаңа білім мен дағдыны меңгеру,интуицияны,креативтілікті,ойлауды,қарым-қатынасты дамыту негіздерін меңгеруге қарқынды жағдай жасайтын жаттығулар жүйесі ретінде жалпылауға болады.
Сонда тренинг қалай анықталса да,ол негізінен психологиялық көпжақты қызметтерді атқарады:
Тренингтің көпжақтық ықпалы оның қарым-қатынасқа және кәсіби білімді,дағдыны,біліктілікті меңгеру процесі ретіндегі оқуға ғана бағытталумен шектелмейтіндігін көрсетеді.
Қарым-қатынастағы құзіреттілікті арттыру-
Тренинг арқылы тиімдішешілетін мақсат-міндеттердің бірі ғана болып табылады.Психологиялық тренинг мүмкіндіктерінің аясы әлдеқайда кең.Ол тұлғаның зияттылық жағынан жеттілуін ерік-жігер,өзіндік сан-сезім құраушыларының дамуын,кез-келген тұлғалық, кәсіби,әлеуметтік мәселенің шешімін табуды қамтамасыз ете алады.
Тренинг кеңістігін құру қағидалар
Тренингті ұйымдастыру қағидалары
Жоғары мектептегі психологиялық тренингтің тиімділігін анықтайтын қағидалар төрт топқа бөлінеді:
Тренигтік жұмыс тіректелетін этикалық қағидалар
Тренингке қатысушы студенттердің мінез-құлқы мен жүріс-тұрысына,әрекеттеріне байланысты қағидалар
Жоғары мектептегі психологиялық тренингті ұйымдастыру жүзеге асыру және жетілдіру қағидалары:
|
Тренинг кеңістігін қүруқағидалары |
Тренингті ұйымдастыру қағидалары |
Тренингтік жұмысқа қатысу қағидалары |
Тренинг негізі болатын эттикалық қағидалар |
|
Біртұтас бейнелену |
Топты жинақтау |
Субьектілік ұстаным |
Ізгіліктік |
|
Ұлттық мәдениетке бағдарлану |
Топтық жұмыстық жабықтығы |
Шығармашылық ұстаным |
Конфиденциалдылық |
|
Ақиқатқа сәйкестік |
Психологиялық гетерогендік |
Мінез-құлық пен жүріс-тұрысының обьективтілігі |
Бағасыз қатынас жасау |
|
Ғылымилық |
Білім дейгейі мен зияттылыққа байланысты гомогендік |
Адалдықты ұстаным |
Индивидтік ерекшеліктердің талданбауы |
|
Трансспектикалық |
«Осы қазір» |
«Мен» -іс бағдарлану |
|
|
Жүйелі детерминация |
Ұлты бойынша гомогендік |
студенттердің даму процесінің тұтастай,үзіліссіз болуын қамтамасыз етеді.Бұл тренингтің белгілі бір әдіс-тәсілдері арқылы болашақ мамандардың өзіндік сана-сезім құраушыларының,рухани-адамгершілік сипаттарының өзекті екенін көрсетеді.
Біртұтас бейнелеу қағидасы:
|
Имитациялықтехникалар |
Психикалықжай-күйдіреттейтінтехникалар |
Тренингтіккеңістікқұрутехникалары |
|
*Түсініктемелекциялар *Видео-лекциялар *Слайд-лекциялар *Шолу-лекциялар *Нұсқаулар *Жағдаятты–талдау *Суреттер *Портфолиолыққұжаттар *Метафоралар *Пікірталас *Психоконсуль-тациялықсұхбат *Психодиагностикалықақпараттар |
*Рөлдікойындар *Біліктілікойындар *Нақтыжағдаяттыимитациялау *Психодрама *Социодрама *Брейншторминг *Транзактіліталдау |
*Ән-күй *Психогимнастика *Медитация *Редаксациялық техника *Тән-бағдарларыжағдай *Би терапия *Арттерапия *Кинотерапия |
*Тренинг шарттарынорындау *Топтықжұмыстапсырмаларынорындау *Әлеуметтікбелсенділіктіарттырубойыншатапсырмаларорындау *Үйтапсырмаларынорындау |
1)Тренинг барысындажаңаақпаратберілуікерек.
2)Топтықжұмыстаберілетінақпаратәркімгеұғынықтыболуытиіс.
3)Тренингтіктоптаберілетінақпараттаавторлықкөзқарасорыналуыжөнболады.
4)Тренингтікақпараттардыберуде,өңдеудеуақытты,мерзімдіқатаңтүрдеойластыруқажет.
5)Ақпараттартүрлімодальді-бейнелік,метафоралықжәнеюморлықформадаұсынылғаны тиімді
Глоссарий:
1)Субьектілік ұстаным-тренинг тобына келген студенттерге орта мектепте,жоғары оқу орнында өздерінің іс-әрекетіне жинақтайды.
2)Шығармашылық ұстаным-жоғары мектептегі психологиялық тренингте қатысушылардың әлеуметтік-психологиялық мәселелері
Әдебиеттер тізімі:
1.Регуш Л.А проблемы психического развития и их предупреждение –СПб,2006
2.Ерементаева А.Р Студенттерді субьект-бағдарлы психологиялық дайындау –Өскемен С.Аманжолов ШҚМУ баспасы -2008-410б