Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
1.Көркем аударма – әдеби шығарманың бір тілден екінші тілге аударылған нұсқасы, көркем әдеби шығармашылықтың бір саласы.Орта ғасырлардан бастап қазақ әдебиетінде де шығыста бұрыннан белгілі сюжетті арқау ете отырып шығарма жазу дәстүріболған. Оларды бүгінгі дәуірде қалыптасқан мағынада аударма деуге келмейді. Олар кейде еркін аударма деп саналғанмен, шынында төлтума шығарма сипатына ие болған. Шынайы аударма қалайда түпнұсқаға сәйкес болуы шарт. Көркем аударматүпнұскаға мағынасы қаншалық жақын келетініне орай дәлме- дәл аударма, еркін аударма, сәйкес аударма деп ажыратылады. Көркем аудармада әдеби шығарма бастан аяқ сөзбе-сөз тәжімаланбайды, сөздердің мағынасын, көркемдік қуатын, бейнелік әсерін неғұрлым толық жеткізу мақсат етіледі. Аударма жасаушы адам кем дегенде екі тілді жақсы білуі кажет. Онсыз аударма сапасы ойдағыдай шықпайды, түпнұсканың ұлттық сипаты, өзіндік өзгешеліктері сақталмайды. Аудармада сөз қолдану, ойдың мағынасын толық жеткізу, көркемділігін жоғалтпау, маңызын төмендетпеу сияқты талантар толық сақталуы шарт. Аударма - әдебиеттің кең арналы, мол саласының бірі. Аударма арқылы бір халықтың таңдаулы әдеби шығармаларынан басқа халықтың өкілдері сусындай алады. Көркем аударманың қасиетін арттырып, түп- нұсканың мағыналық байлығын, ой-толғамдары мен сезім иірімдерін, көркемдік өзгешеліктерін жаңғыртып, жарқырататын қайта туғызатын суреткерлік шеберлік. Көркем аударманың бүгінгі әдеби процесте алатын орны үлкен. Қазақ әдебиетінде қазіргі заманғы көркем аударма жасау дәстүрі 19 ғ-дан басталады.
2.Аударма теориясының обьектісі – аударма, ал міндеті – аударма практикасында өмір сүріп отырған әртүрлі құбылыстарды реттеп, сұрыптап жинақтай отырып, оларды практикаға жетекшілік ете алатын теория деңгейіне көтеру.[3] Ал,аудармашылар болса, осы теория негізінде,практика барысында кездесетін әр түрлі нақтылы мәселелерді жан-жақты дұрыс шешуі қажет.Аударма теориясы үздіксіз кемелденіп отырады.Түп-төркіні аударма практикасынан келіп шыққан аударма теориясы процесіне жетекшілік ету барысында тағы да үздіксіз жетіліп,толықтанып,дамып отырады.Бүгінге дейінгі аударма теориясының жетіп отырған деңгейінің дәуірлік шектемелігі бар деуіміз де сондықтан, Аударма дегеніміз екі тілге қатысты әрекет болғандықтан аударма теориясын зерттеу жұмысы да сол тілдердің тұлғасына тығыз байланысты болады. Екі тілдің лексикалық, грамматикалық, стилистикалық ерекшеліктерін қатар қарастырады. Сол себепті де, аударма теориясының міндеттерін мынадай түіндерге жинақтап көрсетуге болады: 1) Тіл ғылымын негізге ала отырып, түпнұсқаны лексика, грамматика, стилистика, логика жақтарынан салыстыра зерттеп, екі тілдегі ұқсастықтары мен ерекшеліктерін тауып шығып, оларды терең зерттеп, аудару тәсілін жан-жақты қарастыру; 2) Осындай салыстыру принципі негізінде аударма практикасында кезіккен алуан түрлі мәселелерге жан-жақтылы талдау жүргіщзіп, дұрыс қорытынды шығарып, оларды бейнелеу тәсілін қарастыруды негіз езу; 3) теорияның практикаға жетекшілік ету рөлін нұрландырып, аударма нұсқасында әділ баға беріп, аударма сапасын үздіксіз жоғарылату;
3.Синхронды аударма көбінесе ірі конференцияларда, әр-түрлі семинарлар мен симпозиумдарда пайдаланылады. Синхронды аудармада аудармашы өз жұмысын оратормен бір уақытта жасайды. Әсіресе ағылшын тіліне синхронды аударма кеңінен таралған.
Синхронды аудармашылар ұсынатын ауызша аударма қызметтерінің ілеспе аударамадан өте маңызды айырмашылығы бар. Синхронды аударманы жасағанда ешқандай үзіліс болмау керек, синхронды аударма өте ширақ, жауапты және көп еңбекті қажет етеді. Әрине, синхронды аударманы жасамастан бұрын оратордың сөзімен танысу керек. Бірақ кейде оратор жоспарланбаған сөйлемдер айтуы мүмкін. Ал егер синхронды техникалық аударманы жасайтын аудармашы белгісіз терминге ұшыраса оған орай өте жылдам әрекет жасау керек.
4. құжаттар Адамдардың өмірі құжаттармен байланысты. Біз өміріміздің алғашқы күндерінде дербес ресми қағазымызды аламыз. Бұл қағаз – туу туралы куәлік. Содан кейін бізге керекті құжаттардың түрлері өзгеріп, олардың саны көбейіп келеді, бірақ өмірімізде олардың мағынасы әрқашанда зор болып қала береді.
Қазіргі заманда құжаттар және мәтіндердің басқа елдің тілінде тапсырылуы керек болған жағдайлар жиірек кездеседі. Бұл шетелде уақытша жұмыс істеуге байланысты (осы жағдайда ең кемі төлқұжаттың аудармасы талап етіледі) немесе іскерлік қатынасхаттар және қаржы құжаттарын аудару қажет болған жағдайда бизнес-серіктеспен іскерлік қарым-қатынас жасағанда керек бола алады. Сондай жағдайлардың кез-келгенінде аударманы ең жоғары деңгейде жасау керек. Жиі жағдайда жеке тұлғаға өз елінің шегінен тыс жерлерде әр-түрлі заңи әрекеттерді орындау үшін аудармасы талап етілетін төлқұжаты қажет. Оқуын әрі қарай жалғастырғысы немесе жұмысқа орналасқысы келетіндер үшін куәлік, анкета, сертификат, кепілдеме хат және тағы басқа құжаттар сияқты ресми құжаттар және аттестатты аударудың одан да маңызды болуы мүмкін.
Көптеген жағдайда шетел қызметкерлеріне аудармасы қажетті еңбек кітапшасы талаптанушының «беті» болып кетеді және мұнда еш қатеге жол бермеу керек. «МегаТекст» аударма бюросында заңи құжаттаманы әрқашанда керекті терминологияны білетін және өз ісінің мамандары аударады. Неке туралы куәлік, өлім туралы куәлік немесе анықтамалар тиісті құжаттар ұсынылатын шетел елінің нормалары мен талаптарына толық сәйкестікте аударылады.
5. Ауызша аударма – аудармашылық қызметтердің саласындағы тіпті жекелеген бағыт емес, ең дұрысы шын өнер.
Ауызша аударма мамандардың тілді білуінен гөрі шапшаң реакцияны, басқа елдердің жалпы мінезі, психологиясы мен мәдениеті туралы жақсы білімді талап етеді. Сауатты түрде жасалған ауызша аударма іскерлік келіссөздерде және тиімді келісімдерді жасағанда көмектесе алады.
Ауызша аударма аудармашының тыңдаушылардың алдында жақсы ұстану, күтпеген сөйлемдерге жауап беру және оларды сауатты және дәл түрде шет тіліне және шет тілінен де аударуға қабілеттілігін білдіреді. Егер келіссөздер қиын болады деп күтілсе, ілеспе аударма жасайтын аудармашының ақпаратты сыпайы және әдепті түрде жеткізуге қабілеттілігі болу керек. Сондай қабілеттілігі бар мамандардың саны өте аз. Алайда, біздің аударма бюромыз тек жоғары деңгейдегі ауызша аударма қызметтерін ұсынады.
Ауызша аударманың кеңінен таралған түрлерінің бірі – илеспе аударма. «МегаТекст» аударма бюросында илеспе аударманы тек жоғары деңгейде орындау керек екендігін сезінетін кәсіпқой аудармашылар жұмыс істейді.
Бұл аударманың негізгі ерекшелігі – илеспе ауызша аудармалар аудармашының тез реакциясын талап етеді. Әдетінше, маман сөйлемді естіп оны сөйлеуші жасаған үзілісінде аударуға уақыт болу керек. Бірақ шынында, илеспе ауызша аударма ойлауға уақыт бермейді. Сыбыр сөзді пайдалануға және сөздікке қарауға мүмкіндігі жоқ аудармашы илеспе аударманы тез жасауы керек. Егер белгісіз сөз болса, контексті бойынша оның синонимін таңдауға тура келеді.