Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
15 білет. Дзеепрыслоўе. Асаблівасці ўтварэння і ўжывання дзеепрыслоўяў у рускай і беларускай мовах. Памылкі, звязаныя з няправільным ужываннем дзеепрыслоўяў.
Дзеепрыслоўе – нязменная форма дзеяслова, якая абазначае дадатковае дзеянне і паясняе асноўнае дзеянне, выражанае дзеясловам-выказнікам. Утвараюцца ад дзеясловаў, захоўваюць іх асновы і лексічнае значэнне. Маюць граматычныя прыметы дзеяслова: пераходнасць/непераходнасць, зваротнасць, трыванне, стан (бываюць толькі незалежнага). Захоўваюць кіраванне, да іх могуць прымыкаць прыслоўі. Як і прыслоўі, дзеепрыслоўі не змяняюцца. Не ўтвараюць форм часу. Часам ужываецца з паясняльнымі словамі, утвараючы дзеепрыслоўнае словазлучэнне – адзін член сказа. Асаблівасці ўтварэння: - незакончанае трыванне – ад асновы цяп.часу незак.трывання дзеясловаў І спр. + суф.-учы-(-ючы-) або дзеясловаў ІІ спр.+суф. –ачы-(-ячы-) = пішуць – пішучы, косяць – косячы; (розныя суфіксы з рускай мовай – параўнаць – говоря/гаворачы – гістарычна: бел.дзеепрыслоўі абразаваліся ад закасцянелых дзеепрыметнікаў незал.стану жаночага роду, а рус.дзеепрыслоўі – незал.стану мужчынскага і ніякага). - закончанае трыванне – ад асновы інфінітыва (або прошл.часу) + суф.-ўшы-(пасля галосных) і суф.-шы-(пасля зычных) – раскінуўшы, прачытаўшы, прынесшы. Ужыванне дзеепрыслоўяў: У сказе дзеепрыслоўе абазначае дадатковае дзеянне той смай асобы ці прадмета, што ўтвараюць дзеянне, выражанае дзеясловам-выказнікам, да якога гэта дзеепрыслоўе адносіцца: Бацька слухаў, то ўздыхаючы, то падпіраючы рукою галаву. Але НЕ: Гледзячы на гэтыя здымкі, успамінаецца песня. У абагульнена-асабовых сказах таксама асноўнае і дадатковыя дзеянні адносяцца да адной асобы, але яна абагульнена.
16 білет. Сінтаксічныя асаблівасці беларускай літаратурнай мовы. Адрозненне некаторых словазлучэнняў у беларускай і рускай мовах. (Асаблівасці беларускага дзеяслоўнага кіравання). Каардынацыя дзейніка і выказніка
Сінтаксіс мовы – сукупнасць заканамернасцей, якія рэгулююць будову сінтаксічных адзінак – словазлучэнняў і сказаў. Сінтаксіс як навука – раздзел мовазнаўства, які вывучае будову і значэнне словазлучэнняў і сказаў. Прадмет сінтаксісу – словазлучэнне як сэнсава-граматычнае адзінства ўнутры сказа, сказ як адзінка выказвання, закончанае цэлае. Словы ў словазлучэннях звязаны паміж сабой падпарадкавальнай сувяззю 3 тыпаў: 1) Дапасаванне – такі від сувязі, пры якім залежнае слова набывае формы роду, ліку і склону, уласцівыя галоўнаму слову. Дапасуюцца да назоўнікаў прыметнікі, парадкавыя лічэбнікі, займеннікі, дзеепрыметнікі: школьныя гады, на трэцім паверсе, твой гонар, высушанае сена.
2) Прымыканне – такі від сувязі, пры якім залежнае слова звязваецца з галоўным па сэнсе. Прымыкаюць звычайна нязменныя словы і формы –прыслоўі, дзеепрыслоўі, інфінітыў: зрабіць сумленна, есці стоячы, уменне працаваць. 3) Пры кіраванні залежнае слова ўжываецца ў форме пэўнага ўскоснага склону: берагчы лес, сустрэцца з ёю. Кіраванне бывае прыназоўнікавае: убачыцца з сябрам - і беспрыназоўнікавае: збіраць суніцы. У падпарадкавальнай сувязі не знаходзяцца і не з’яўляюцца словазлучэннямі: -дзейнік і выказнік (або прэдыкатыўныя словазлучэнні); -аднародныя члены сказа; -службовыя часціны мовы. Пашырана і ўстойліва ўздзеянне рускай мовы выяўляецца ў канструкцыях кіравання, для якіх характэрны шэраг спецыфічных рыс: 1) Дзеясловы ветлівасці дзякаваць, падзякаваць, аддзячыць, прабачыць, выбачаць, дараваць – спалучаюцца ў беларускай мове з назоўнікамі давальнага склону: дзякаваць сястры, прабачце мне. У рускай мове адпаведныя дзеясловы кіруюць вінавальным склонам: благодарить сестру, извините меня. 2) Дзеясловы жартаваць, смяяцца, насміхацца, кпіць, здзекавацца, цешыцца, дзівіцца, глуміцца, рагатаць кіруюць родным склонам з прыназоўнікам “з”: жартаваць з дзіцяці, насміхацца з сяброўкі, а адпаведныя рускія – творным з прыназоўнікам “над”: шутить над ребёнком, смеяться над сестрой. 3) Дзеясловы руху ісці, бегчы, ехаць, плыць, ляцець і інш. і волевыяўлення паслаць, выправіць, адправіць, калі яны маюць мэтавае значэнне, кіруюць назоўнікамі вінавальнага склону з прыназоўнікам “па”: ісці па ваду, паслаць па сястру. Калі названыя дзеясловы спалучаюцца з назоўнікамі – назвамі ягад, грыбоў і словамі ягады, грыбы, то ўжываюцца таксама ў вінавальным склоне, але з прыназоўнікам “у”: ісці ў суніцы. У рускай мове ў абодвух выпадках – идти за водой, отправить за грибами. У беларускай мове канструкцыі пайсці за вадой, бегчы за сястрой паказваюць на кірунак, напрамак (пайсці за вадой – пайсці па цячэнні ракі). 4) Дзеясловы са значэннем дзеяння ці стану (хадзіць, лятаць, сустракацца, бачыцца і пад.) кіруюць месным склонам назоўнікаў з прыназоўнікам “па”: хадзіць па вечарах, лятаць па начах. У рускай мове адпаведныя дзеясловы патрабуюць давальнага склону з прыназоўнікам “по”: ходить по вечерам, летать по ночам. 5) Дзеясловы маўлення, думкі, пачуцця (гаварыць, шаптаць, думаць, непакоіцца, клапаціцца, хвалявацца і інш.) звычайна кіруюць назоўнікамі вінавальнага склону з прыназоўнікам “пра”: гаварыць пра надвор’е, клапаціцца пра бацькоў. У рускай мове адпаведныя дзеясловы кіруюць месным склонам з прыназоўнікам “о(об)”: говорить о погоде, беспокоиться о родителях. 6) Галоўнае слова – прыметнік ці прыслоўе у форме вышэйшай ступені параўнання - патрабуе вінавальнага склону з прыназоўнікам “за”: большы за яго, старэйшы за сястру. У рускай мове – формы роднага склону без прыназоўніка: больше его, старше сестры, быстрее всех. 7) Дзеясловы ажаніць, ажаніцца патрабуюць творнага склону з прыназоўнікам “з”: ажаніўся з Таняю. У рускай мове патрабуюўць назоўніка меснага склону з прыназоўнікам “на”: женился на Тане. 8) У беларускай мове больш пашыраны аднасастаўныя няпэўна-асабовыя сказы. Напр.: бел. Дом пабудавалі – рус. Дом построен. 9) Лічэбнікі два, тры, чатыры спалучаюцца з назоўнікамі ў назоўным склоне множнага ліку: два дакументы, тры пастановы, чатыры банкі (рус.: два документа, три постановления, четыре банка). 10) Значэнне прыналежнасці ў беларускай мове выражаецца значна часцей, чым у рускай мове, прыналежнымі прыметнікамі: мужаў аўтамабіль, дырэктараў дом (рус.: автомобиль мужа, дом директора). Каардынацыя дзейніка і выказніка ў ліку і родзе: А) у склад дзейніка уваходзяць зборныя лічэбнікі і словы дзясятак, сотня, тысяча, мільен, мільярд – выказнік – адзіночны лік – чацвера сірот засталося. Акрамя выпадку, калі неабходна падкрэсліць актыўнасць дзеяча – Двое рабочых пабеглі ў сяло. Б) Дзейнік = колькасны лічэбнік + назоўнік: 1. Адз. Лік – сэнс спалучэння – прыблізная колькасць (тыдні два засталося); 2. Мн.лік – астатнія выпадкі (Чатыры дзіцяці беглі дадому). В) Дзейнік = большасць, большая частка, меншая частка, рад + назоўнік роднага склону множнага ліку: 1.Адз.лік – абазначэнне прадметаў (Панімаецца рад задач); 2.Мн.лік – абазнач.асоб (Большасць студэнтаў зразумелі). ) Дзейнік = адмоўныя і няпэўныя займеннікі + назоўнік ускоснага склону – Адз.лік – Хтосьці з хлопцаў адказаў. Д) У складзе дзейніка няпэўна-колькасныя спалучэнні – многа, мала, шмат, некалькі, колькі, багата, нямала – Адз.лік – Шмат гуляе дзетвары. (Мн.лік – калі асоба – Некалькі чалавек шлі). Е) Дзейнік = наз. + наз.ў творным склоне – Мн.лік – Таня з Васем прыехалі ў веску. Ж) 1. Аднародныя дзейнікі перад выказнікам – Мн.лік. 2. Аднародн.дзейнікі пасля выказніка – Адз.лік. З) Дзейнік = складанаскарочанае слова – дапасаванне да апорнага слова. І) Іменны выказнік выражаны назоўнікам звычайна каардынуецца ў ліку і склоне.
Размоуная тэма 10. СМІ – чацвёртая улада. Рэклама. Рэаліты шоў.
Існуюць тры галіны ўлады зацверджаныя законам - заканадаўчая , выканаўчая , судовая. Органы гэтых галін улады валодаюць пэўнымі паўнамоцтвамі ў сферы заканатворчасці і пэўнымі прававымі паўнамоцтвамі. Неафіцыйную назву « Чацвёртая ўлада » ў сучасным грамадстве атрымаў інстытут сродкаў масавай інфармацыі ( СМІ ) . Улада сродкаў масавай інфармацыі іншага роду , яна заснаваная на распаўсюджванні інфармацыі і на ўплыў гэтай інфармацыі на жыццё людзей. Газеты сталі « чацвёртай уладай» у індустрыяльным грамадстве. Тэлебачанне далучылася ў пачатку 1970- х , калі выявіла правільны фармат навінаў , падабраўшы ключы да таго , што менавіта « лянівы » глядач хоча бычыць у прайм-тайм , а што - раніцай .
Прырода СМІ пабудавана на вядомай тэорыі камунікацый , якая вывучае шляхі распаўсюджвання інфармацыі , ідэй і установак сярод людзей. Масавая інфармацыя перадаецца вялізнарнай колькасці людзей на бязмежныя адлегласці, і сфера яе ўплыву гэтак жа не ведае межаў. Зацверджанымі ўладнымі правамі СМІ не валодаюць , але з дапамогай распаўсюджвання інфармацыі яны валодаюць уплывам на людскія розумы . Акрамя таго, органы трох асноўных галін улады даводзяць праз СМІ патрэбную і важную людзям інфармацыю. Не без іх дапамогі здзяйснялі перавароты і « выбіралі » патрэбны ўрад , нягледзячы на канкурэнцыю , укараняючы ў масавую свядомасць людзей любой « прыхільны» палітычны імідж , дабудаваўшы яго « вобраз » за яго і яго публіку.
Менавіта СМІ фармуюць і « парадак дня » у грамадстве і « моду » на тое , што і як трэба рабіць, каб быць « сучасным чалавекам » . Кіно і серыялы паказваюць нам прыклады сваіх “герояў нашага часу” , якіх дзеці з радасцю прымаюць як свой ідэал , а дарослыя шмат у чым кіруюцца іх паводзінамі.
Вельмі груба , але рэальна гучаць словы вядомага псіхолага Х. Артэга -і- Гасета « Маса людзей не мае думкі. Народ ніколі не меў ніякіх ідэй ; непрыстасаванасць да тэарэтычнага мыслення перашкаджае яму прымаць разумныя рашэнні і складаць правільныя думкі. Таму думкі трэба укараняць ў людзей пад націскам знадворку» . Многія СМІ , сапраўды , « ўціскваюць » у насельніцтва « правільную » інфармацыю , суправаджаючы яе «правільнымі » каментарамі , і больш за ўсіх атрымала поспех у гэтым вядома ж рэклама - нязменны рухавік гандлю.
Рэклама - з'ява , якую можна лічыць самай яркай рысай сучаснага свету. Рэклама ўсюдыісная : радыё , тэлебачанне , прэса , білборды на сценах будынкаў і па абочынах дарог , аб'явы і лістоўкі на ліхтарных слупах , у метро і г.д. Фактычна , нас пастаянна бамбардзіруе паток рэкламнай інфармацыі.
Асноўныя прыёмы рэкламы - гэта маніпуліраванне свядомасцю і выкліканне тых ці іншых псіхалагічных установак. І тут вялікую ролю адыгрывае кожнае слова , кінутае ў рэкламным роліку або выкарыстанае ў слогане той ці іншай маркі. Мабыць рэкламшчыкі адзіныя , хто могуць спрачацца з-за аднаго прыметніка суткамі, бо менавіта гэтаму трапнаму слаўцу трэба будзе надаць нам якую-небудзь ідэю . Напрыклад , « дэфіцытнае значыць якаснае » , або спроба падаць тавар у якасці «старадаўняга » , «асвечанага стагоддзямі і традыцыяй» , або паднесці нам «дасканаласць » і « рай » у звычайнай абгортцы. Як пісаў Фрэдэрык Бегбедэр ў сваёй даволі вядомай кнізе 99 франкаў : «Адбылося магічнае дзейства : мы разбудзілі ў людзей , якія не маюць сродкаў на куплю , жаданне здзейсніць гэтую самую куплю , аб якой яны і думаць не думалі яшчэ дзесяць хвілін таму».
На Захадзе рэклама дае 100 % даходаў тэлебачання. Некалькі секунд рэкламы падчас трансляцыі , скажам , футбольнага матчу з Манчэстэр Юнайтэд могуць каштаваць сотні тысяч даляраў. І вось жаданне тэлегледача ўжо не належыць яму , яно становіцца вынікам шматмільярдных інвестыцый. Рэклама вырашае, што мы пажадаем заўтра. І каб не ператварыцца ў бездапаможную ахвяру рэкламы , неабходна старанна фільтраваць ўсе паступаючыя паведамленні.
Нават калі здаецца , што мы бачым на экране цалкам звычайных людзей, якія ні чым ад нас не адрозніваюцца. Рэаліты - шоу ( ад англ. Reality - рэчаіснасць , рэальнасць) - гэта асаблівыя перадачы , дзе нібыта без сцэнарыяў , пераздымання , няўдалых дубляў і прафесійных акцёраў , адбываецца толькі паказ жыцця людзей у зададзеных умовах. Гледача пераконваюць , што ён нібыта становіцца сведкам ня разыгранага спектакля, а рэальных сцэн з жыцця , у чым і складаецца «іскрынка» рэаліты-шоу. Нібыта .
Рэаліты -шоу надзвычайна папулярныя ў аўдыторыі гледачоў. Гэта звязана з падсьвядомым імкненнем да « падгляданняў » за чужым жыццём , якое задавальняецца такога роду перадачамі . А асабліва моцна выяўляецца падобная цікаўнасць на фоне манатоннага паўсядзённага жыцця.
Арганізатары шоў, у сваю чаргу, у пагоні за відовішчнасцю балансуюць на мяжы непрыстойнасці , а часам і яўна пераходзяць яе . Акрамя таго , цяжка ўявіць сабе эмоцыі удзельнікаў , якія вымушаны на працягу доўгага часу жыць ва ўмовах , калі кожны іх крок фіксуецца і можа быць паказаны мільёнам гледачоў.
У даследаванні « Чаму людзі глядзяць рэаліты - шоу» амерыканскія прафесара Стывен Райсс і Джэймс вільцаў даказалі, што людзі глядзяць падобныя перадачы з самых жудасных памкненняў. Галоўнае для гледачоў так званага «шоу за шклом» - гэта падмацаваць адчуванне ўласнай важнасці і ненадоўга вызваліцца ад аковаў маралі. Па версіі аўтараў даследавання , такіх людзей значна больш уласных поспехаў матывуе назіранне за чужымі пакутамі і проста непрыемнымі дурнымі сітуацыямі.
Аднак , як мне здаецца , попыт на такога роду перадачы дыктуюць не колькі самі гледачы , колькі кіраўніцтва тэлеканалаў. Такія рэчы вырабляюцца каб хоць неяк манетызаваць эфірны час, не заняты вячэрнімі рэйтынгавымі перадачамі. Атрымліваецца, што засілле глупства на тэлебачанні - гэта не карыстацкі выбар , а звычайны « баласт » .
Калі вы бачылі мастацкі фільм « Шоу Трумана» з Джымам Кэры ў галоўнай ролі , то напэўна памятаеце , на чым заснаваны сюжэт : герой Кэры - просты абывацель , які і не падазравае, што за кожным ягоным крокам сочаць відэакамеры , а ўсе моманты яго жыцця ў прамым эфіры транслююцца па тэлебачанні. На сённяшні час існуе нават псіхічны феномен, процілеглыы таму , што апісана ў фільме: чалавек упэўнены , што ён увесь час знаходзіцца пад камерамі і мяркуе , што знакаміты, па меншай меры , на ўвесь свет.
Аднак пад уплывам прэсы , тэлебачання і рэкламы і наше жыццё пачынае быць падобным на шоу Трумана. Дзе вакол дэкарацыі, якія складаюцца з незлічоных плакатаў і білбордаў , СМІ ўкараняе паўсюль сваіх найманых акцёраў , а нашы жаданні дыктуюцца рэкламай і брэндамі. Чацвёртая ўлада бясспрэчна валодае уплывам на наша жыццё , аднак калі мы не будзем забываць пра сваю здольнасць думаць і самастойна прымаць рашэнні, яна зноў стане крыніцай інфармацыі, а не адзіным пастаўшчыком ідэй.