Поможем написать учебную работу
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ |
КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА |
«ФАРМАЦЕВТ-АНАЛИТИК» МОДУЛІ
«ДӘРІЛІК ЗАТТАРДЫ ЗЕРТТЕУДІҢ ЖӘНЕ ТАЛДАУДЫҢ ЖАЛПЫ ӘДІСТЕРІ»
ПӘНІ БОЙЫНША 2011-2012 ОҚУ ЖЫЛЫНА АРНАЛҒАН ЕМТИХАН СҰРАҚТАРЫ
«КЕЛІСЕМІН» «БЕКІТЕМІН»
ОД «Фармация» директоры Фармацевтика факультетінің деканы
ф.ғ.д. Г.О. Устенова ф.ғ.д., У.М. Датхаев
_______________ _______________
«____» ____________ 2011 ж. «____» ____________ 2011 ж.
“Дәрілік заттарды зерттеудің және талдаудың жалпы әдістері” пәні бойынша 2011-2012 оқу жылына 3 курс студенттеріне арналған емтихан сұрақтары («Фармация» мамандығы)
МФ Х «Дистилденген су» жеке бабында рН 5,0-6,8 интервалы көрсетілген. Индикаторды қолдану арқылы судың рН анықтауын жүргізуге боладыма? Қандай индикаторды қолдануға болады?
Тазартылған суда аммоний ион мөлшерін анықтауға МФ Несслер реактивімен неге реакция беріледі? Реакция химизмін жазып беріңіз.
Тазартылған судың тазалығын бекіту кезінде хлорид және сульфат қоспаларына сынау жүргізу жолында опалесценция қөрінед. Опалесценция интенсивтілігі осы қоспаларға эаталондарымен салыстырғанда көп емес. Медицина мақсатымен қолдануға осындай суды беруге болама?
Фишер реактивімен тазартылған суды анықтауға қандай әдістеме қолданады? Фишер реактивін қолдану кезінде бақылау тәжиребе қандай себеппен жүргізіледі?
Сутек пероксид препараттарын қандай химиялық реакциялармен табуға болады? Реакция химизмін жазып беріңіз.
Дурыс сақтамағанда сутек пероксид препараттары ыдырайды. Қандай факторлар осыған әсер етеді және ол қалай өтеді? Қандай шарттар препараттардың тұрақтылығын күшейтеді?
Сутек асқын тотығы препараттарын қандай мақсатпен қолданады? Сақтау кезіндегі шарттарды айтып беріңіз?
Магний пероксидттің сандық анықтауын жүргузуге 0,2000 г. препараттың массасы алынды. МФ Х әдістемесі бойынша титрлеуге перманганат калийдің 0,1 н ерітіндісінің 20 мл кеткен. Осы көрсеткішімен препарат МФ Х талабына сай боладыма?
Сақтау кезінде калий иодидтің сыртқы түрі өзгеру мүмкін? Осы өзгерісті препараттың қандай мақсатымен байланыстыруға болады? МФ бұл өзгерістер қалай ескертіледі?
5 % иодттің спиртті ерітінідісінің құрамын көрсетіңіз. Осыған түсініктеме айтыңыз. Препараттын сандық анықтау әдіс негізінде болатын реакцияларды, М (1/z) есептеу формуларды, қайта есептеу титриметриялық факторларды және компоненттердің мөлшерлерін есептеу арқылы жазып көрсетіңіз.
Күміс нитрат көмегімен дәрілік қоспаларда хлорид және бромид иондарды бірге анықтауға болама. Реакция химизмін жазып беріңіз.
Дурыс жабылмаған ыдыстарда төменде көрсетілген дәрілік заттардың сыртқы түрлері өзгереме: мыс сульфаты, натрий иодиды, кальций хлориды, натрий тетрабораты?
Натрий хлорид фармакопеялық прапаратында калий ион қоспасына шарап қышқылмен реакция теріс болу керек. Басқа препаратта кальций хлоридінде сілтілі метал тұздардың қоспаларының мөлшері рұқсат етіледі, калий де. Осыны қалай түсіндіреді?
Натрий хлоридінде калий тұздары рұқсат етілмейтін қоспалар болатындығы, ал кальций хлоридінде арнай шекте болатының қалай түсіндіріледі?
5 % иодттің спиртті ерітінідісін сандық анықтау негізінде қандай әдістеме беріледі және ол әдістеменің 10 % иодттің спиртті ерітінідісінің әдістемесінен айырмашылығы неде?
0,1 н натрий гидроксид ерітіндісінің 2 млөнен шыққанда 1 %-ттің хлорсутек қышқылын анықтауға кеткен өлшем массасын есепте (осы қышқылдың М = 36,5).
Кальций ионына 1,0 г 10 мл суда дайындалған натрий тиосульфат ерітіндісі оң реакцияны бермеу керек. Осы анықтама препаратта кальцийдың ион қоспасы болмау керегін айтама?
МФ Х басылымы әдістемесі бойынша натрий тиосульфат массасын сандық талдауда неше алу керек егерде титрлеуге 0,1 н йод ерітіндісі 20 мл кетсе (теориялық есеп бойынша)? Реакция химизмін жазып беріңіз.
МФ Х басылымы бойынша натрий нитриттің сандық анықтауы қандай әдіспен жүргізеді? Осы мақсатта қандай әдістерді қолдануға болады?
Қандай катиондарды жалынды бояу арқылы табуға болады? Осы сынаудың қандай әдістемесі бар?
Екі ерітіндінің қайсысы карбонат немесе гидрокаронат болып табылады. Қолда индикатор ерітінділері бар. Солар арқылы ерітінділерді ажыратуға болама? Осы үшін қандай индикаторлар қажет?
Сілтілі металлдардың галогенидтерін сандық анықтауға қандай аргентометриялық әдістің түрлерін қолдануға болады? Барлық варианттардың артықшылықтары мен кемшіліктері?
МФ Х талаптары бойынша дайындалған магний карбонат негізгі ерітіндісінде кальций ионға реакция теріс болу керек. Не себеппен ол айтылады?
Сілтілі-жергілік және басқа металлдардың препараттарына жалпы сандық анықтау әдісі болып комплексонометрия табылады. Магний топ препараттарына осы әдістің шарттарын келтіріңіз. Дурыс сақтамаған себеппен магний топ препараттарында сандық мөлшерінде болатын аутқуларды немен түсіндіреді.
Компексонометрияда қандай индикаторлар қолданады? Эквиваленттік нүктеде ерітінділердің түстері титрлеу кезінде не себеппен өзгередіі?
0,2015 г кальций хлоридіне трилон Б 0,05 М ерітіндісінің 19,56 мл көлемі кетеді, К = 1,000. Кальций хлоридінің сандық мөлшерін есептеңіз. Дәрілік заттың сапасы тұралы қорытынды беріңіз; кальций хлоридтің СаCl2∙6H2O мөлшері 98 % кем болмау керек; М = 219,08 г/моль.
НҚ бойынша мыс (II) сульфатын және темір (II) сульфатын сандық анықтауға әдістерді атаңыз. Осыған түсініктеме беріңіз және керекті реакцияларды жазыңыз.
Глицерин қатысында бор қышқылының сандық анықтауын не себеппен орындалады?
МФ Х басылымы бойынша күміс нитраттын сандық анықтауын қалай жүргізеді?
Күміс нитраттың мөлшерін қалай есептейді егерде титрлеуге 0,2100 г өлшем массасына тиоцианат аммонийдың 0,1 н ерітіндісінің 12,2 мл көлемі кетеді? Препараттың МФ Х басылымына талабы сай келетіне қорытынды беру керек.
Ісік ауруларды емдеуге қандай радиофармацевтикалық препараттарды қолданады? Олардың жіберу және сақтау ерекшеліктерін атап етіңіз.
Бейорганикалық заттардан органикалық дәрілік препарттарынның негіздіктеріне қандай ерекшеліктері кездеседі?
Спирттердің суда еритіндігі немен түсіндіріледі. Спирттердің көмір тізбек ұзындығымен молекулаларында олардың ерігіштігі қалай өзгереді?
Спирттердің физиологиялық активтілігімен химиялық құрамы байланыстығын түсіндіріңіз. Спирттердің физиологиялық активтілігіне көмір тізбек ұзындығы, оның таралуы және молекулада гидроксил тобының орыны нені көрсетеді?
МФ Х басылымына жай және күрделі эфирлердің туындылардың қандай дәрілік препараттары кіреді? Олардың латин және рационалды химиялық атауларын жазыңыз.
Наркозга арналған эфирінің физика-химиялық қасиеттеріне тоқталыңыз. Препараттың сақтау және стабилдеу шарттарын көрсетіңіз.
Наркозға арналған эфирді өндірісте қалай алады? Осы препаратта қандай қоспалардың бар болуын атап кеткен?
Альдегид тобы көмір сутектің молекуласынның физикалық, химиялық және физиологиялық қасиеттеріне қалай әсер тігізеді? Альдегид тобына ең қолайлы реакцияларды көрсетіп жаз.
Жай және күрделі эфир туындылардың қай препараттары сусыз ортада титрлеу әдісімен анықталады? Тадау әдістемелердің жақынышылықпен артықшылық неде?
Димедролды қандай химиялық рекциялармен табуға болады? Медицина саласында препарат қандай ауруларда қолданады?
«Күміс айна» түзілу реакцияны орындағанда қандай химиялық өзгерістер жүреді?
Титрлеуде гексаметилентетрамин 1,0010 г. масса өлшеміне хлорсутек қышқылының 0,1 М ерітіндісінің көлемін есепте (түзету коэффициенті К = 1,000), егерде өлшемде дәрілік заттың мөлшері 99,0 % берсе. М (1/z) және титрді (М = 140,19 г/моль) есептеңіз.
0,2836 г препаратты 0,1 н гидроксид натрий 35 мл ерітіндісінде (К=0,99) еріткенде оны артық мөлшеріне титрлеу кезінде 0,1 н хлорсутек қышқылы ерітіндісінің (К = 1,01) 17,5 мл кетсе хлоралгидраттың (%) мөлшерін қалай табады?
Формальдегидті сақтау кезінде ақ тұнба түзіледі.Ол кезде қандай химиялық үрдіс жүреді? Тұнбаның қандай химиялық құрамы? Препараттың сапасын қайта қайтаруға болама?
МФ Х басылымы нгеге формальдегид ерітіндісінің тазалығында құмырсқа қышқыл қоспаны сынауға жібереді? Ол сынауды қалай жүргізеді?
МФ Х басылымы бойынша (10 %-тты) хлоралгидрат сулы ерітіндісі түссіз болу керек. Оны қалай дәлелдейді?
Моносахаридтті мына немесе басқа генетикалық қатарға қандай признак арқылы анықтайды? D- немесе L-қатарына моносахаридттың байланысы полялирленген жарықтын жазықтығы оңга (+) немесе солға (-) бұрылатындығын айтама?
Кристаллды D-глюкоза қандай аномерды түрлерді береді? Осы дәрілік затқа қандай Сіз негізділік реакцияларды білесіз?
Глюкозаға және аскорбин қышқылына негізділігін анықтауға жалпы реагенттерді көрсет. Олардың орындау шарттарында айырмашылық барма?
Алифатты қатардың карбон қышқылдарынның туындыларындағы препараттарды қандай ауруларда қолданады? Қандай дәрілік қалыптар түрде оларды шығарады?
Концентірлі күкірт қышқыл қатысында калий ацетатты этанолмен қыздыру кезінде этилацетат иісі пайда болады. Ол өнім қандай класс қосылыстарға жатады? Осындай реакцияның химизмін көрсет.
Аскорбин қышқылына қандай әдістермен сандық анықтау жүргізіледі? Химиялық реакциялардың химизмін жазып көрсет.
0,1 н натрия гидроксид ерітіндісімен титрлеу кезінде аскорбин қышқылының қайта есептеу титриметриялық факторын қалай есептеу керек. Аскорбин қышқылының М = 176,13 г/моль тең.
Калий ацетаттың сандық анықтауын сусыз титрлеу әдіспен қалай жүргізеді? Ол кезде қандай химиялық реакциялар жүреді?
Аскорбин және глутамин қышқылдың оптикалық активтілігіне қарай молекулаларындағы структуралық элементтерін көрсет. Ол көрсеткіш сапасын тексергенде қалай қолданады?
Кальций глюконаттың қандай массасын алу керек егерде сандық анықтауына (теориялық есептеу арқылы) 0,05 М трилон Б ерітіндісіннің 25 мл көлемі кетсе (препараттың М = 448,4 г/моль тең).
Дұрыс жабылмаған ыдыста калий ацетаты өзгерістерге ұшырайма? Препараттың сапасына қандай әсер етуші факторлар әсерін тигізеді?
Амин қышқылдардың су ерітінділерінің рН шамасы нейтралды ортаға келеді және ерігіштігі органикалық ерітікіштерде өте ұқсас?
Нингидринмен α-аминоқышқылдарға жалпы түсті реакцияны жазып бер. Қандай түс береді?
Амин қышқылдардың су ерітінділерінің рН шамасы нейтралды ортаға келеді және ерігіштігі органикалық ерітікіштерде өте ұқсас?
Йодометрия және нейтралдау әдістермен сандық анықтауда аскорбин қышқылдың титрін қалай есептейді.
Пенициллиндерді қалай алады? Синтез схемасын жазып беріңіз.
Пенициллиндерді сандық анықтауда қандай химиялық және физика-химиялық әдістер қолданады? Сандық анықтауда пенициллиндерге сілтілік гидролизді жүргізуге болама?
Бензилпенициллин калий тұзында пенициллин қосындысы 94,50 % сайкес. 0,0602 г препараттың титрлеуіне 0,01 М йод ерітіндісі қандай көлемде кетеді (бақылау және тәжиребелік титрлеу арақаштығы). К = 1,000, t = 20 оС.
Феноксиметилпенициллин, бензилпенициллин натрий тұзының, бензилпенициллин новокаин тұзының химиялық құрылысының негізінде суда әртүрлі ерігіштіге немен түсіндіріледі.
Феноксиметилпенициллин мысалында мыс гидроксамат түзілуіне химиялық реакциясын жазыңыз. Пенициллиндердің қай препараты бұл реакцияны береді және неге?
Химиялық құрылысына сайкес, натрий гидроксид ерітіндісінің қатысында әртүрлі жағдайда феноксиметилпенициллиннің, оксациллин натрий тұзының және стрептомицин сульфаттың химиялық өзгерістерін қалай түсіндіреді. Ескертілген дәрілік заттардың талдау жолында осы өзгерістердің негізінде жататын реакцияларды қалай қолдануға болады?
β-лактамид топ дәрілік заттарына қандай жалпы реакцияны талап етуге болады. Оны айтып кетіңіз? Осы реакцияның орындалу қасиеттерін және талдау қолдануында шарттарын атап етіңіз.
Антибиотиктердің активтілігін биологиялық әдістермен анықтау сипаттамасына жалпы анықтама беріңіз. Бірлік әсері (БӘ) нені айтады?
Феноксиметилпенициллинді иодометриялық әдіспен титрлеу кезінде натрий гидроксид ерітіндісі қосылмады. Сандық анықтау нәтижелеріне осы қандай әсер тигізеді?
Тұздарда бензилпенициллинді анықтауда гравиметриялық әдіске сипаттама беріңіз.
Антибиотик амингликозидтерге жалпы сипаттама беріңіз.
МФ Х басылымы бойынша сандық анықтауда 0,0600 г бензилпенициллин калий тұзымен 0,01 н йод ерітіндісіннің 6,0 мл көлемі байланысқан (К = 1,0; Т = 0,0004055 г; С = 1,045). (%) препараттың қандай мөлшерде болады? МФ Х басылымның дайын шамалармен нәтижелерін салыстырумен көрсет.
Камфора және ментол сапасын тексеруде олардың химиялық құрылысына және алу тәсілдеріне қарап меншікті айналу көрсеткшін қалай түсіндіреді.
Терпингидрат, ментол, камфора, ретинол ацетаттың сақтау шарттарына түсініктеме беріңіз. Осы айтылған дәрілік заттардың сапасына сыртқы факторлар әсер етеді, оларды атап етіңіз.
Кортикостериодттар топ препараттарына латиндық аттарын жазып көрсетіңіз. Осы дәрілік заттарды идентификациялауға кортикостероидттардың негізгі функционалдық топтарын айтып етіңіз.
Андроген топтарының препараттарына сандық анықтау әдістерін атап етіңіз. Осы мақсатпен андроген молекулаларында қандай функционалдық топтарды қолдануға болады.
Андроген және анаболик препараттарында күрделі эфир топтары болса, оларды идентификациялауға қандай химиялық реакцияларды қолдануға болады? Стероидтты гормондарды идентификациялауға қандай физика-химиялық әдістерді қолдануға болады?
Прогестеронға және прегнинге латиндік және рационалдық атауларын жазып етіңіз. Стероидтық гормондардың қай тобына олар жатады? Берілген дәрілік заттардың молекулаларында функицоналды топтарын атаңыз.
Метилтестостерон мысалында қандай химиялық және физика-химиялық әдістерді стероидты гормондарға қолданады.
Синэстролға, октэстролға, диэтилстильбэстролға химиялық құрылысын жазып бер. Химиялық аттарын жазып көрсет. Табиғи және синтетикалық эстрогендердің химиялық құрылысының және фармакологиялық әсерінің арасындағы байланысты көрсет?
Метиландростендиолдың структуралық формуласын көрсет. Бұл препарат химиялық құрылысы бойынша метандростенолоннан қалай ажыратылады? Қандай химиялық реакциямен оны дәлелдеуге болады?
Кортикостероид препараттарының сақтау шарттырын көрсетіңіз? Оларды жарық әсерінен неге сақтау қажет?
Фелинг реактивімен, күмістің аммиак ерітіндісімен реакцияға түсетін стероидттық гормондардан дәрілік заттардың мысалдарын көрсет. Аталған реактивтермен әрекеттесу реакция типін және структуралық элементтерін көрсет. Олар неге сипатталған?
Эстроген гормондардың және олардың синтетикалық аналогтарының ішінде қандай дәрілік заттарды талдауға ацетил туындысын түзу реакциясын қолдануға болады (сірке ангидридімен)? Бұл реакцияны идентификациялауға және сандық анықтауға болама?
Гестаген гормондардың тобында дәрілік заттарды сандық анықтауына қандай әдістерді айтуға болады.
Бензой қышқылы, этил спирті, резорцин натрий гидроксид ерітіндісімен реакцияға түсеме? Қосылыстардың қышқылдық қасиеттерін дәлелдеуге басқа реакцияларға мысалдар келтіріндер.
Тетрациклин гидрохлоридтың химиялық құрылысынның негізінде оның сақтау шарттарына анықтама беріңіз. Ылғалдың, ауа өтегінен, рН орталығын өзгерткенде осы қосылыстың химиялық өзгерстерін көрсетіңіз.
Стрептомицин молекуласында L-стрептоза қалдығына бүкіл реакцияларды атап етіңіз. Альдегид тобына сипатталған реактивтермен глюкоза туындысы түрде L-стрептоза және N-метил- L-глюкозамин қалдықтары қандай шарттарда ашылады?
Аскорбин қышқылынның және рутиннің химиялық құрылысынның негізінде Фелинг реактивімен әрекеттесу реакциясын түсіндіріп етіңіз, оның жүргізу шарттарын көрсетіңіз.
«Фармация» БПК төрайымы
ф.ғ.к., доцент Г.М. Саякова
Мақулданды
«Фармация» БПК
отырысының мәжілісінде
24.11.2011 ж. хаттама № 3
«Фармацевт-аналитик» модулінің
менгерушісі, профессор Р.А. Омарова
6 беттің 6 беті