Поможем написать учебную работу
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.

Предоплата всего

Подписываем
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
ТЭКСТ 1
У той вё*сцы, дз’е я жыла* ў дз’яц’i’*нств’е, был’i* дз’ве* ву*л’iцы. Адну* ву*л’iцу Хац’е*еўка назва*л’i. А чуму* назвал’i Хац’е*еўка, таму* што* кал’i* сял’i*л’iс’я, стро’*iл’iс’я жы*ць, хто дз’е хац’е*ў, там i стро’*iўс’я. Зато*е яна i Хац’е*ўка. А дз’е я ужо* жыла*, наша ву*л’i’ца, Кавал’ё*ўшчына. Кава*ль у нас быў, на на*шай ву*л’iцы, во*сь яна Кавал’е*ўшчынай i ста*ла. Вот так ву*л’iцу зва*л’i. Ну тады* на той ву*л’iц, на пал’я*нцы на той… На*ша нiжэ*йшая ву*л’iца, макрава*та кал’i до*ждж, а там су*ха. Там i сял’i*л’iс’я, таму i Хац’е*еўка. Што хац’е*л’i, то i дз’е*лал’i. Так туды* хадз’i*л’i на вячо*рк’i дзе*ўкi старэ*йшыя, а мы падро*стк’i, бе*гал’i iх гл’ядз’е*л’i. Дык яны хадз’i*л’i туды* на*нач. Ну ско*льк’i там дз’е*вак – чаты*ры, пя*ць, ня’мно*га. Во*сь, дапу*с’ц’iм, у нас кварц’i*ра бальша*я, мы пус’цi*лi, вось тут i начава*л’i i гул’я*лi. Ну во*сь мы у ту*ю Хац’е*еўку са сваё*й Кавал’ё*ўшчыны у шко*лу хадз’i*л’i, ды яшчэ* i ў пе*рвы клас. Н’i што* н’е*будзь. А гул’я*ць хац’е*л’i. Ну та*к па так’i*х дн’я*х, па будз’ё*ных, на рабо*ц’е, а ўжо як выхадны*я, дык чужы*я хло*пцы прыхо*дз’iл’i. З друг’i*х дз’ерав’е*нь прыхо*дз’iл’i хло*пцы к тым дзе*ўкам. Мы с’ядз’i*м, с’ядз’i*м до*ма, што раша*ем, што не раша*ем зада*чк’i, што дз’е*лал’i, што н’е дз’е*лал’i. Тады* мы ужо* пабо*л’ел’i, ста*ла ма*тка пра*с’ць вучы*ць, кру*жэвы в’яза*ць i каза*ла, што не бе*гайц’е ўжо* па чужы*м с’ё*лам.
Обязательно в конце КАЖДОГО текста полностью нужно расшифровать от кого записано, сколько ему лет, где живет и кто записал.
ТЭКСТ 2
Адно*йчы была ў нас кабы*ла. Така*я до*брая, прыго*жая, руда*я така*я i з б’е*лай пл’я*мкай на мо*рдз’е. Дык во*сь, тады* я была* мала*я яшчэ*, вайна* тады* была*. Ве*льмi до*брая кабы*лка была*. Я яе нават* вадз’i*ла ў плугу*. Дык во*сь, адно*йчы загл’е*дз’iл’i яе н’е*мцы. Захац’е*л’i яе забра*ц’i ў на*с ды i па*йшл’i у пу*н’ю. А яна* здалё*к iх чува*ла. I як то*льк’i яны* захо*дз’яць у пу*ню, а яна да*вай станав’i*цца на дыбы* i с’ячэ*, с’ячэ* п’ярэ*днiмi нага*м’i, н’е дае*ца iм. Як яны* не спрабава*л’i яе ўз’я*ц’i, н’iчо*га не атрым*алас’я. Тады* яны* ка*жуць маё*й ма*тк’е, каб яна* iм дапамагла*, а яна i ка*жа:
- Вы ж ма*е м’iл’е*ньк’iя, яна* да вас н’е iдз’е*, а да м’ян’е* што, яна ж м’ян’е* заб’е*.
Пакруц’i*л’iс’я, пакруц’i*л’iс’я н’е*мцы ды i пайшл’i* прэч. До*бра што яшчэ* н’е застрэ*л’iл’i кабы*лу. А як то*льк’i не*мцы пайшлi*, ма*тка ўз’яла* кабы*лу i пав’яла* яе. А другi* ра*з партыза*ны прыйшл’i* да нас у вё*ску, дык ма*тка пачу*ла пра i*х, ды схава*ла на*шу кабы*лку у л’е*с’е. Так i застала*с’я яна* у на*с.
ТЭКСТ 3
Ц’i вучы*лас’я я ў шко*л’е? Вучы*лас’я. Тры* кла*сы зако*нчыла. Ды i то*е, як пры*йдз’ецца. Яка*я там шко*ла, кагда* до*ма мно*га рабо*ты, ды м’е*ншыя дз’е*ц’i. Ма*тка з ба*цькам пайду*ць рабо*таць у по*л’е, а мы* цэ*лы дз’е*нь до*ма с’ядз’i*м, адз’i*н аднаго* гл’ядз’е*л’i. Дз’е каро*ву папаi*ць, дз’е с’в’iн’ё*нка накарм’i*ць з кура*м’i, ды каршуна* адган’я*ць ад цыпл’я*т. Друг’i* раз загул’я*емс’я дз’е – н’е*будзь з сус’е*цкiмi дзе’*цьм’i, каршу*н зад’зярэ* ку*рыцу або цыпл’ё*нка, во тады* ма*тка нам дава*ла. Бая*л’iс’я i пе*чы з’л’е*с’ц’i. А по*тым час про*йдз’е, зно*ў забу*дз’емс’я, зно*ў учы*н’iм што-н’е*будзь i ап’я*ць атры*мл’iвал’i. Я л’юб’i*ла хадз’i*ць у шко*лу. Збiра*емс’я мно*га дз’яц’е*й i iдз’ё*м у сус’е*днюю вё*ску i малы*я i пабо*льшы. Паку*ль дайдз’ё*м да шко*лы, дык i павал’я*емс’я па траве*, i но*г’i намо*чым, i за я*блыкам’i зал’е*з’iм у са*д. Дзе i ад саба*к уц’яка*ем, або ад гус’е*й. Во* былi* ў адны*х гу*с’i, так’i*я злы*я, як саба*к’i. Во* бая*л’iс’я мы iх. Так друг’i* раз iдз’е*м i па*лку з сабо*й бяро*м. З’iмо*й м’е*нш хадз’i*л’i ў шко*лу. Хто паста*ршы дз’е*ц’i, тыя хадз’i*л’i, а мы малы*я до*ма с’ядз’е*л’i. Ран’е*й сн’е*га было* мно*га, н’е то*е што сча*с. Кал’i* ба*цька бы*ў свабо*дны, так атваз’i*ў нас у шко*лу, а кал’i н’е, ды i н’е. А патом вайна* начала*сь.
ТЭКСТ 4
Когда* вайна* начала*сь мн’е было* где-то ле*т дз’е*с’яць. Стра*шна было*. Не*мцы прыду*ць, спра*шываюць я*йцы, млэ*ко. Это поня*тна, а кал’i* яшчо* што про*с’юць, н’е пан’я*тно, н’е раз’б’яр*эш н’iчо*га. Яны про*с’яць што, да*й млэ*ко, а мы сваё*, гаво*рым што далее*ка (смяецца).
- Н’е, н’е гу*д, н’е гу*д, матка, не гу*д! – гаво*руць н’е*мцы. - Што ты мн’е ка*жаш што дал’ее*ка, млэ*ко, млэ*ко дай.
Сабра*л’iс’я мы вс’е с д’ер’е*вн’i, забра*л’i ув’е*сь скот: каро*ў, с’в’iн’е*й, ав’е*чак, саба*к, то*льк’i ку*ры заста*л’iсь, iх н’е*дзе было* дз’яржа*ць. Пайшл’i* на пал’я*нку, схава*л’iс’я, там i прас’е*дз’iл’i н’ядз’е*л’ю. А нам чу*тна, як не*мцы ў дз’ярэ*ўн’i стуча*ць. По*тым прыйшл’i* дамо*й. Ц’е*раз ско*льк’i ча*су пае*хал’i мы у ле*с. I так зае*хал’i, што я туды* не нашла* домо*у. То*льк’i мн’е сказа*л’i, што iдз’i* дамо*ў, так я бы н’е нашла* даро*г’i. Ну там жыл’i*-жыл’i*, пачц’i* з ме*с’яц ж’ыл’i*, тады* якiх та два* пл’е*нных, бо*г зна*е як’i*я, мо*жа як’i*я падпо*льныя, мо*жа як’i*я харо*шыя… хац’е*л’i ў партыза*ны зда*цца. I тады* прыйшл’i* ты*я ўжо пл’е*нныя i ка*жуць: - Ба*баньк’i, а дзе ва*шыя партыза*ны? А ба*бы i ка*жуць: - А дз’е*тачка, а хто* iх в’е*дае, дз’е ты*я партыза*ны. Якi*я ўжо* партыза*ны. А гэ*тыя што ўжо* был’i* до*ма мужчы*ны схава*ныя, гэ*тыя то*льк’i прыйшл’i* i як дра*пнуць хто* куды*, а к’i*нул’i адны*х ба*б кал’я* ско*та. А ба*бы тады* ка*жуць: - Мо*жа пакарм’i*ць ва*с? А яны* ка*жуць: - Ды н’е, мы партыза*наў шука*ем, каб яны прын’я*л’i нас. Ну тады* на*шы мужчы*ны паб’е*гал’i па л’ясу*, знал’i дзе партыза*ны, яны св’я*зь да*л’i што тако*е i тако*е дз’е*ла. Тады* партыза*ны прыйшл’i* i пав’ял’i* iх. Мы дума*л’i яны* iх у шта*п пав’яду*ць, а яны* iх сра*зу застрэ*л’iл’i.
ТЭКСТ 5
Вайна*. Дз’е*тка, як ста*н’еш раска*зваць, мо*жна цэ*лую ска*зку скла*с’ц’i. Як i мне’* было*… Н’е*мцы, пал’i*цыя, ну на*шыя, но у н’е*мцаў служы*л’i. Ды*к гэта* пал’i*цыя i на*шыя, така*я св’я*зь была*. Ды*к гэ*тыя пры*йдуць, пал’i*цыя гэ*тая, н’е*мцы са*б’е бя*руць, во*сь у ц’яб’е* адз’е*жа харо*шая, у в’е*чары прыязжа*юць б’яру*ць партыза*ны. Так у адно*й дз’ярэ*ўн’i, партыза*ны этыя б’ясты*жыя был’i*, ра*з’в’i мо*жна со*рак чалав’е*к зарэ*заць за но*ч. Адну* ба*бу п’iло*й п’ерарэ*зал’i. Тады* адслужы*ўс’я яе бра*т, прышо*ў ран’ены дамо*ў, ну яму гэ*тую гiсто*рыю i расказа*л’i, што партыза*ны рэ*зал’i яго сястру*. А та*м ка адз’i*н наш сас’е*т бы*ў лес’нiко*м. У н’е*мцаў партыза*н ты, н’е партыза*н, ус’ё* ро*ўна партыза*н. У iх был’i* с’п’i*ск’i i там фам’i*л’ii, дапу*с’цiм Iвано*ў – партыза*н, друга*я фам’i*л’iя – у кра*сных. У iх ус’ё* зап’i*сана. Тады* пае*хал’i, гэта ж на*да со*рак ду*ш зарэ*зал’i. Каго* уб’iва*л’i, каго* рэ*зал’i, каго* што*. Тады* то*й бра*т прышо*ў ра*нiцай, а гэ*ты ўжо* на*ш сас’е*т у партыза*нах бы*ў. Мо*жа хто* сказа*ў, што* рэ*зал’i яе: высо*к’iя, гры*вы так’i*я был’i*. А хто* там рэ*заў н’е зн*аюць. Ну i хоць атымс’ц’i*у, ты*м хто* у партыза*нах бы*ў. Мы на ра*нках з пако*йнiцай сястро*й па*с’ц’iл’i каро*ў, дык мы чу*л’i вы*стралы, як яны* яго*, партыза*ны, гэ*тага б’i*л’i. Ён нан’я*ў падво*ду, там до*ма, з той дз’ярэ*ўн’i, дз’е яго с’я*стра. I набра*ў гру*зчыкаў са*б’е, што б ляс’н’i*к то*й прышо*ў.