Поможем написать учебную работу
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
ТЭКСТ 1
У той вё*сцы, дзе я жыла* ў дзяцi*нстве, былi* дзве* ву*лiцы. Адну* ву*лiцу Хаце*еўка назва*лi. А чуму* назвалi Хаце*еўка, таму* што* калi* сялi*лiся, стро*iлiся жы*ць, хто дзе хаце*ў, там i стро*iўся. Зато*е яна i Хаце*ўка. А дзе я ужо* жыла*, наша ву*лiца, Кавалё*ўшчына. Кава*ль у нас быў, на на*шай ву*лiцы, во*сь яна Кавале*ўшчынай i ста*ла. Вот так ву*лiцу зва*лi. Ну тады* на той ву*лiц, на паля*нцы на той… На*ша нiжэ*йшая ву*лiца, макрава*та калi до*ждж, а там су*ха. Там i сялi*лiся, таму i Хаце*еўка. Што хаце*лi, то i дзе*лалi. Так туды* хадзi*лi на вячо*ркi дзе*ўкi старэ*йшыя, а мы падро*сткi, бе*галi iх глядзе*лi. Дык яны хадзi*лi туды* на*нач. Ну ско*лькi там дзе*вак чаты*ры, пя*ць, нямно*га. Во*сь, дапу*сцiм, у нас кварцi*ра бальша*я, мы пусцi*лi, вось тут i начава*лi i гуля*лi. Ну во*сь мы у ту*ю Хаце*еўку са сваё*й Кавалё*ўшчыны у шко*лу хадзi*лi, ды яшчэ* i ў пе*рвы клас. Нi што* не*будзь. А гуля*ць хаце*лi. Ну та*к па такi*х дня*х, па будзё*ных, на рабо*це, а ўжо як выхадны*я, дык чужы*я хло*пцы прыхо*дзiлi. З другi*х дзераве*нь прыхо*дзiлi хло*пцы к тым дзе*ўкам. Мы сядзi*м, сядзi*м до*ма, што раша*ем, што не раша*ем зада*чкi, што дзе*лалi, што не дзе*лалi. Тады* мы ужо* пабо*лелi, ста*ла ма*тка пра*сць вучы*ць, кру*жэвы вяза*ць i каза*ла, што не бе*гайце ўжо* па чужы*м сё*лам.
Обязательно в конце КАЖДОГО текста полностью нужно расшифровать от кого записано, сколько ему лет, где живет и кто записал.
ТЭКСТ 2
Адно*йчы была ў нас кабы*ла. Така*я до*брая, прыго*жая, руда*я така*я i з бе*лай пля*мкай на мо*рдзе. Дык во*сь, тады* я была* мала*я яшчэ*, вайна* тады* была*. Ве*льмi до*брая кабы*лка была*. Я яе нават* вадзi*ла ў плугу*. Дык во*сь, адно*йчы загле*дзiлi яе не*мцы. Захаце*лi яе забра*цi ў на*с ды i па*йшлi у пу*ню. А яна* здалё*к iх чува*ла. I як то*лькi яны* захо*дзяць у пу*ню, а яна да*вай станавi*цца на дыбы* i сячэ*, сячэ* пярэ*днiмi нага*мi, не дае*ца iм. Як яны* не спрабава*лi яе ўзя*цi, нiчо*га не атрым*алася. Тады* яны* ка*жуць маё*й ма*тке, каб яна* iм дапамагла*, а яна i ка*жа:
- Вы ж ма*е мiле*нькiя, яна* да вас не iдзе*, а да мяне* што, яна ж мяне* забе*.
Пакруцi*лiся, пакруцi*лiся не*мцы ды i пайшлi* прэч. До*бра што яшчэ* не застрэ*лiлi кабы*лу. А як то*лькi не*мцы пайшлi*, ма*тка ўзяла* кабы*лу i павяла* яе. А другi* ра*з партыза*ны прыйшлi* да нас у вё*ску, дык ма*тка пачу*ла пра i*х, ды схава*ла на*шу кабы*лку у ле*се. Так i застала*ся яна* у на*с.
ТЭКСТ 3
Цi вучы*лася я ў шко*ле? Вучы*лася. Тры* кла*сы зако*нчыла. Ды i то*е, як пры*йдзецца. Яка*я там шко*ла, кагда* до*ма мно*га рабо*ты, ды ме*ншыя дзе*цi. Ма*тка з ба*цькам пайду*ць рабо*таць у по*ле, а мы* цэ*лы дзе*нь до*ма сядзi*м, адзi*н аднаго* глядзе*лi. Дзе каро*ву папаi*ць, дзе свiнё*нка накармi*ць з кура*мi, ды каршуна* адганя*ць ад цыпля*т. Другi* раз загуля*емся дзе не*будзь з сусе*цкiмi дзе*цьмi, каршу*н задзярэ* ку*рыцу або цыплё*нка, во тады* ма*тка нам дава*ла. Бая*лiся i пе*чы зле*сцi. А по*тым час про*йдзе, зно*ў забу*дземся, зно*ў учы*нiм што-не*будзь i апя*ць атры*млiвалi. Я любi*ла хадзi*ць у шко*лу. Збiра*емся мно*га дзяце*й i iдзё*м у сусе*днюю вё*ску i малы*я i пабо*льшы. Паку*ль дайдзё*м да шко*лы, дык i паваля*емся па траве*, i но*гi намо*чым, i за я*блыкамi зале*зiм у са*д. Дзе i ад саба*к уцяка*ем, або ад гусе*й. Во* былi* ў адны*х гу*сi, такi*я злы*я, як саба*кi. Во* бая*лiся мы iх. Так другi* раз iдзе*м i па*лку з сабо*й бяро*м. Зiмо*й ме*нш хадзi*лi ў шко*лу. Хто паста*ршы дзе*цi, тыя хадзi*лi, а мы малы*я до*ма сядзе*лi. Ране*й сне*га было* мно*га, не то*е што сча*с. Калi* ба*цька бы*ў свабо*дны, так атвазi*ў нас у шко*лу, а калi не, ды i не. А патом вайна* начала*сь.
ТЭКСТ 4
Когда* вайна* начала*сь мне было* где-то ле*т дзе*сяць. Стра*шна было*. Не*мцы прыду*ць, спра*шываюць я*йцы, млэ*ко. Это поня*тна, а калi* яшчо* што про*сюць, не паня*тно, не разбяр*эш нiчо*га. Яны про*сяць што, да*й млэ*ко, а мы сваё*, гаво*рым што далее*ка (смяецца).
- Не, не гу*д, не гу*д, матка, не гу*д! гаво*руць не*мцы. - Што ты мне ка*жаш што далее*ка, млэ*ко, млэ*ко дай.
Сабра*лiся мы все с дере*внi, забра*лi уве*сь скот: каро*ў, свiне*й, аве*чак, саба*к, то*лькi ку*ры заста*лiсь, iх не*дзе было* дзяржа*ць. Пайшлi* на паля*нку, схава*лiся, там i прасе*дзiлi нядзе*лю. А нам чу*тна, як не*мцы ў дзярэ*ўнi стуча*ць. По*тым прыйшлi* дамо*й. Це*раз ско*лькi ча*су пае*халi мы у ле*с. I так зае*халi, што я туды* не нашла* домо*у. То*лькi мне сказа*лi, што iдзi* дамо*ў, так я бы не нашла* даро*гi. Ну там жылi*-жылi*, пачцi* з ме*сяц жылi*, тады* якiх та два* пле*нных, бо*г зна*е якi*я, мо*жа якi*я падпо*льныя, мо*жа якi*я харо*шыя… хаце*лi ў партыза*ны зда*цца. I тады* прыйшлi* ты*я ўжо пле*нныя i ка*жуць: - Ба*банькi, а дзе ва*шыя партыза*ны? А ба*бы i ка*жуць: - А дзе*тачка, а хто* iх ве*дае, дзе ты*я партыза*ны. Якi*я ўжо* партыза*ны. А гэ*тыя што ўжо* былi* до*ма мужчы*ны схава*ныя, гэ*тыя то*лькi прыйшлi* i як дра*пнуць хто* куды*, а кi*нулi адны*х ба*б каля* ско*та. А ба*бы тады* ка*жуць: - Мо*жа пакармi*ць ва*с? А яны* ка*жуць: - Ды не, мы партыза*наў шука*ем, каб яны прыня*лi нас. Ну тады* на*шы мужчы*ны пабе*галi па лясу*, зналi дзе партыза*ны, яны свя*зь да*лi што тако*е i тако*е дзе*ла. Тады* партыза*ны прыйшлi* i павялi* iх. Мы дума*лi яны* iх у шта*п павяду*ць, а яны* iх сра*зу застрэ*лiлi.
ТЭКСТ 5
Вайна*. Дзе*тка, як ста*неш раска*зваць, мо*жна цэ*лую ска*зку скла*сцi. Як i мне* было*… Не*мцы, палi*цыя, ну на*шыя, но у не*мцаў служы*лi. Ды*к гэта* палi*цыя i на*шыя, така*я свя*зь была*. Ды*к гэ*тыя пры*йдуць, палi*цыя гэ*тая, не*мцы са*бе бя*руць, во*сь у цябе* адзе*жа харо*шая, у ве*чары прыязжа*юць бяру*ць партыза*ны. Так у адно*й дзярэ*ўнi, партыза*ны этыя бясты*жыя былi*, ра*звi мо*жна со*рак чалаве*к зарэ*заць за но*ч. Адну* ба*бу пiло*й перарэ*залi. Тады* адслужы*ўся яе бра*т, прышо*ў ранены дамо*ў, ну яму гэ*тую гiсто*рыю i расказа*лi, што партыза*ны рэ*залi яго сястру*. А та*м ка адзi*н наш сасе*т бы*ў леснiко*м. У не*мцаў партыза*н ты, не партыза*н, усё* ро*ўна партыза*н. У iх былi* спi*скi i там фамi*лii, дапу*сцiм Iвано*ў партыза*н, друга*я фамi*лiя у кра*сных. У iх усё* запi*сана. Тады* пае*халi, гэта ж на*да со*рак ду*ш зарэ*залi. Каго* убiва*лi, каго* рэ*залi, каго* што*. Тады* то*й бра*т прышо*ў ра*нiцай, а гэ*ты ўжо* на*ш сасе*т у партыза*нах бы*ў. Мо*жа хто* сказа*ў, што* рэ*залi яе: высо*кiя, гры*вы такi*я былi*. А хто* там рэ*заў не зн*аюць. Ну i хоць атымсцi*у, ты*м хто* у партыза*нах бы*ў. Мы на ра*нках з пако*йнiцай сястро*й па*сцiлi каро*ў, дык мы чу*лi вы*стралы, як яны* яго*, партыза*ны, гэ*тага бi*лi. Ён наня*ў падво*ду, там до*ма, з той дзярэ*ўнi, дзе яго ся*стра. I набра*ў гру*зчыкаў са*бе, што б ляснi*к то*й прышо*ў.