Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
Көк тамырға дәріні жіберу, мақсаты, техникасы, асқынулары
Мақсаты:
Дәрілік ерітіндіні күре тамырға жіберу, дәрілік зат 1-2 минут ішінде әсер етеді. Нақты мөлшерде жіберу. Дәрінің мөлшері бір рет егілгенде 10-20 мл.
Қарсы көрсетпелері:
Дәрілік затқа аллергия, тері мен тері асты шел қабатының зақымдануы, күре тамырдың қабынуы.
Егілетін орны:
Шынтақ иіні, қол ұшының беткі күре тамырлары, аяқтың беткі күре тамырлары, бассүйек күмбезінің беткі күре тамырлары.
Жабдықталуы: шприц 10 немесе 20 мл, ине ұзындығы 40 мм, стерильді астауша, пинцет, стерильді салфетка, дәрілік зат, 70% спирт, мақта шариктері, бұрау, валик.
Іс- әрекеттер:
Қажет заттарды дайындап, науқасқа манипуляция мақсатын түсіндіру.
Бет перде, қолғап кию.
Пакетті ашып, шприцты жинау, ампуланың мойнын спиртке малынған мақтамен 2 рет өңдеу.
Қажет мөлшерде дәріні ампуладан алу, инені ауыстыру ауасын шығарып, иненің қалпағын кигіздіру. Шприцты астаушаға салу.
Науқасты отырғызу немесе жатқызу.
Иық пен шынтақ иінін ашамыз. Шынтақ иінің астына жастықша қоямыз.
Иықтың үштен екі бөлігіне резиналық бұрау қойып, шынтақ иінін спиртке батырылған мақта шаригімен сүртеміз. Науқас қолын ашып жұмып жұмыс істеу керек.
Сол қолдың екінші саусағымен тамырды бекітіп ұстаңыз. Иненің қиылысын жоғары қаратып, әуелі теріні, сосын көк тамырды тесеміз.
Науқастың қолын былғамас үшін, иненің астына мақта шаригін қоямыз. Шприцтің поршенін жәй өзімізге қарай тартып көргенде, қан болса, онда көк тамырға түскеніміз.
Ерітіндіні жәйлап жібер алдын резеңке бұрауды шешіп, жұдырығын ашып ерітіндіні жайлап жібереді.
Дәріні жібергеннен соң спиртке малынған мақта шаригімен басып инені алу қажет. Науқастың қолын 1-2 минутқа бүгу керек.
Асқынулары: гематома күре тамырға дұрыс түспегенде, тері астына қанның ұюы, оған жартылай спиртпен компресс
қою керек. Некроз (тітіркендіргіш дәрі тері астына кеткенде) 10% кальций хлорид. Тромбофлебит ( күре тамырды қайта қайта тескеннен ). Ауа эмболиясы, асептика ережесі бұзылғанда сепсис
Көк тамырға дәрі дәрмектерді тамшылатып жіберу ерекшеліктері, системаны құрастыру
Көк тамырлық иньекция мен көк тамырға тамшылатып құю тәсілі.
Көк тамырлық инъекциялар көбінесе венепункция (инені көк тамырға тері арқылы енгізу), кейде венесекция (көк тамырды кесу) арқылы жүргізіледі. Көк тамырлық инъекциялар тері астылык және бұлшық еттік инъекцияларға қарағанда өте жауапты шара. Оны әдетте дәрігер немесе арнайы оқытылған мейірбике орындайды, өйткені көк тамырға енгізгеннен кейін дәрілердің қандағы мөлшері, дәрілерді енгізудің басқа түрлеріне қарағанда, анағұрлым тез өседі. Көк тамырлық инъекция жүргізгендегі кателіктердің салдары науқас үшін өте қатерлі болуы мүмкін.
Көк тамырлық инъекциялар көбінесе шынтақ бүгісі көк тамырына, білек пен саусақтың беткей көк тамырларына, кейде аяқ көк тамырларына жасалынады. Венепункция жасағанда науқастың қолы мейлінше жазылған күйде болуы үшін оның қолының астына шағын клеенкалы жастықша қойылады. Тек көк тамыр қысылатындай, ал артериядағы қан айналымы сақталатындай күшпен пункция жасалатын жерден жоғары бұрау салынады, Көк тамырдың толуын арттыру үшін науқасқа саусақтарын бірнеше рет ашып жұмуын өтінеді. Инъекция жасайтын жерді спиртпен мұқият өңдейді. Сол қолдың саусақтарымен шынтақ бүгісінің терісін біраз тартқан жөн, бұл көк тамырды бекітуге мүмкіндік беріп, оның қозғалғыштығын шектейді. Венепункцияны әдетте екі сатымен орындайды: алдымен теріні, содан кейін көк тамырды теседі. Көк тамыр жақсы дамыған болса, онда тері мен көк тамырды бірге тесуге болады, Иненің көк тамырға дұрыс түскені инеден қан тамшыларының көрінуімен анықталады. Егер ине шприцпен қосылып түрса, онда иненің көк тамырға дұрыс түскенін бақылау үшін итергішті өзіне қарай біраз тартқан жөн: шприцте қанның пайда болуы иненің дұрыс тұрғанын дәлелдейді. Содан кейін алдында салынған бұрауды шешеді де дәріні көк тамырға ақырындап енгізеді.
Инені алып, орнын спиртпен тағы бір рет өңдегеннен кейін сол жерді залалсызданған мақтамен бастырады немесе 1 -2 минутқа таңып тастайды.
I. Көк тамырлық инъекция жасаудың реті.
Жабдықталуы: шприцке арналған залалсыздандырылған шағын леген, инесінің ұзындығы 10 см бір реттік шприц, ішінде 70% спирті бар тығынмен жабылған ыдыс, залалсыздандырылған домалақ мақталар, ұсталынған материялдарды салуға арналған шағын леген, залалсыздандырылған қолғаптар, тонометр, фонендоскоп, шокқа қарсы заттар.
1. Инъекцияның қашан және қайда жасалатыны туралы науқасқа айту.
2. Препаратқа жеке сезімталдығын анықтау.
3. Қолды ағынды жылы сумен сабындап мұқият жуу.
4. Маска кию.
5. Қолды спиртпен өңдеу.
6. Дәрілік заты бар шприцті дайындау.
7. Қолғапты кию.
8. Науқасты отырғызу немесе шалғасынан жатқызу.
9. Науқастың қолын шынтақ буынында толығымен жазу.
10.Шынтақ бүгісінің астына клеенкалы жастық немесе орамал төсеу.
11.Шынтақ бүгісінен 10 см жоғары жерге матаның үстінен (жалаңаш
денеге емес) жеткілікті қысылған жгут салу.
12,Кәрі жілік артериясындағы пульс жақсы анықталатынына көз жеткізу.
ІЗ.Көк тамырдың толуын жақсарту үшін науқасқа бірнеше рет жудырығын жұмып ашуын сұрау.
14.Шынтақ бүгісінін терісін 70% спиртке батырылған залалсыздандырылған мақтамен өңдеу, 2-3 рет бір бағытта жоғарыдан төмен қарай (инъекция аймағы - 4x8 см; алдымен кеңірек, содан кейін тура ине салатын жерді).
15.Тесу үшін неғұрлым толған жэне колайлылау көк тамырды таңдау.
іб.Сол қолдың саусактарыньщ ұшымен сол көк тамырдың үстіндегі теріні білекке қарай біраз тартып, көк тамырды бекіту.
17.Салуға апнап дайындшіған инені немесе шприцті оң колга алу.
18.Көк тамырдың үстіндегі теріні және көк тамырдың қабырғасын бірден тесу немесе тесуді екі кезеңмен жүргізу-алдымен теріні, содан кейін көк тамырдың кабырғасына жакындатып, оны тесу.
19.Ине көк тамырда екендігіне көз жеткізу, бу_л үшін шприцтің поршенін өзіне қарай сәл тарту - сонда шприцке қан түсуі керек.
2О.Мейірбике науқасқа жүдырыгын ашуды өтінеді де жгутты шешеді. 21. Дэріні жайлап енгізу. Дәріні соңына дейін енгізбей, ауа көпіршіктерін шприцте қалдыру керек.
22.Тескен жерге спиртке батырылған домалақ мактаны сол қолмен басу.
23.Оң қолмен инені көк тамырдан шығару.
24.Науқастың қолын қан ағуы тоқтғанша бірнешс минутка шынтақ буынында бүгу.
Көк тамырға құю әртүрлі ерітінділерді көп мөлшерде (3 - 5 л жэне одан да кеп) енгізу үшін қолданылады; ол инфузиялық емнің негізгі әдісі болып табылады. Көк тамырлық құю айналымдағы қан көлемін толтыру, су-электролиттік балансты және ағзаның қышқыл-негіздік жағдайын қалыптастыру, ауыр аурулар, уланулар кезіндегі интоксикацияны жою қажет болғанда қолданылады. Егер дәрілік затты тез енгізу қажет болса (шок, коллапс, ауыр қан кету), онда көк тамырға ағынмен құю қолданылады, Егер дәрілік зат қан тамырына акырын енуі қажет болса, онда тамшылатып енгізу қолданылады. Ерітіндінің көп мөлшерін ұзақ (бірнеше тәулік бойы) енгізу кажеттігі туғанда көк тамырды катетрлеу (көбінесе бұғана асты) немесе венесекция қолданылады.
Көк тамырлық құюлар тамшылатып енгізуге арналған арнайы жүйелердің көмегімен жүргізіледі. Асептика мен антисептика ережелерін сақтау максатында бір рет қолданылатын жүйелерді пайдаланған жөн. Автоклавта залалсыздауды қажет ететін көп реттік жүйелерді қолдану қолайсыздау.
Әрбір жүйе жиналған түрде құюға арналған дәрісі бар флаконнан, ауа фильтрі бар қысқа түтікшеден және флаконга ауа кіретін инеден, фильтрі және екі түтікшесі бар тамшылатқыштан, қысқыштан, тескіш инеден,
тамшылатқыштын түтікшесін тескіш инемен қосатын өтпелі резеңке түтікшеден тұрады.
Флаконның металл қалпақшасын спиртпен сүрткеннен кейін алып тастайды да оған тамшылаткыштың кысқа инесін (ол аркылы сұйықтық флаконнан шығады) және ауа өткізгіш түтікшенің ұзын инесін (ол арқылы флаконға ауа кіреді) кіргізеді. Тамшылаткышқа дейінгі түтікті қысқышпен қысады, флаконды төңкереді де төсек деңгейінен 1-1,5 м биіктікте арнайы қойғышқа іліп қояды. Бұл кезде ұзын иненің ұшы флаконның ішіндегі сұйықтық деңгейінен жоғары болуын қадағалау керек.Тамшылатқышқа ерітінді былай толтырылады: тескіш инеге баратын түтікшені тамшылатқыш (аударылған күйінде) флаконмен бір деңгейде болатындай етіп көтеру керек. Барлық ауа жүйеден ығыстырылғаннан кейін түтікті тескіш инеге жақын жерінен кысқышпен қысады. Көк тамырды тескеннен кейін жүйені тескіш инеге жалғайды да қысқыштың көмегімен сұйықтықтың қажетті ену жылдамдығын белгілейді (минутына 50-60 тамшы). Сұйықтықтың флаконнан тамшылатқышқа өтуі басылғаннан кейін құю тоқтатылады.
II. Көк тамырға құюды жургізудің реті.
Жабдықталуы: шприцке арналған залалсыздандырылған шағын леген, инесінің ұзындығы 10 см бір реттік шприц, ішінде 70% спирті бар тығынмен жабылған ыдыс, залалсыздандырылған домалақ мақталар, ұсталынған материалдарды салуға арналған шағын леген, залалсыздандырылған қолғаптар, тонометр, фонендоскоп, шокқа қарсы заттар.
1. Қолды ағынды жылы сумен сабындап мұқият жуу.
2. Қолды 70% спиртпен өңдеу.
3.Флаконның металл дискасын спиртпен өңдеу, залалсыздандырылған пинцетпен металл қақпағын алу.
4. Резеңке тығынды спиртпен, йодпен, содан кейін тағы да спиртпен өңдеу.
5. Жүйенің қысқа инесімен тығынды тесу және де басқа - ұзын инені - кіргізу - «ауалық» («ауалық» иненің ұзындығы флаконның биіктігінен аз болмауы керек).
6. Флаконды төңкеру.
7. Көк тамырға тамшылатып құюға арналған штативке флаконды бекіту.
8. Қысқа ине аркылы сұйытық жүйеге барып жатқанына көз жеткізу.
9. Ұзын иненің ұшы флаконның түбіндегі сұйықтық деңгейінен жоғары тұруын және ол арқылы флаконға ауа барып жатуын қадағалау.
10.Жүйені түгелімен ерітіндіге толтыру, ол үшін жүйенің ұзын түтігінде орналасқан қысқышты ашып, сұйықтық түтіктің шетіндегі канюля мен науқастың көк тамырына енгізуге арналған инеге дейін жеткенше тосу, содан кейін қыскышты жабу.
11.Қалып қойған ауа көпіршіктерін жүйеден ығыстыру, ол үшін инеге арналған канюлясы бар түтіктің шетін ұстап түрып, оны төңкерілген флаконнан жоғары көтеру, көпіршіктер қабырғадан бөлініп, түтіктің сыртқы тесігінен шыққанша түтіктің қабырғасын аздап қағу.
12.Инені көк тамырға енгізу (ретін I бөлімнен көріңіз).
ІЗ.Қысқышты алу немесе ашу бірнеше минут бойы көк тамырдың айналасының ісінбеуін, ауырсынбауын кадағалау. Тамшылатып кұюдың жылдамдығын реттеу (дәрігердің тағайындауымен).
14. Инені теріге лейкопластырмен абайлап бекіту.
15.Инені залалсыз сүлгімен жабу.
Қуықты катетерлеу
Қуықты катетерлеу уретралды катетер көмегімен жүргізіледі. Уретралды катетер - зәр шығару каналы арқылы қуыққа жіберілетін түтікше.
Катетер түрлері: резеңке (жұмсақ), темір (қатты), эластикалық (жартылай қатты).
Резеңке катетер - ұзындығы 25-30 см, диаметрі 0,33-тен 10 мм дейін болатын резеңке түтікше. Катетердің соңы жабық, жанында сопақ тесігі бар (Нелатон катетері). Тиманның резеңке катетерінің ұшы тұмсық сияқты иілген. Темір катетер ұстағыш, өзек және тұмсықтан тұрады. Ер адам катетерінің ұзындығы 30 см, әйелдердікі 12-15 см, кішкене иілген тұмсығы бар.
Катетерлеуге көрсетпелер:
- зәрдің жіті тоқтауы;
- қуықты жуып-шаю;
- қуыққа дәрілер енгізу;
- басқа жол болмаған жағдайда зәрді тексеруге алу.
Қарсы көрсетпелер:
- зәр шығару каналының жарақаты.
Әйелдердің қуығын катетерлеу
Іс-әрекет алгоритмі:
1. Науқасты шалқасынан, тізесін бүгіп, шат аралы-
ғын кеңірек ашып жатқызыңыз. Астына жайма төсеңіз, дәрет
ыдысын қойыңыз.
2. Қолды сабындап жуыңыз, қолғап киіңіз.
3. Сыртқы жыныс мүшелерін Эсмарх кружкасының көмегімен жылы (35° С) фурацилин немесе калий перманганатының әлсіз ерітіндісімен жуыңыз.
4. Дезерітіндіден алынған пинцетпен мақта шаригін алып антисептик ерітіндісіне малып алыңыз.
5. Сол қолдың 1 және 2 саусағымен үлкен және кіші жыныс еріндерін ажыратыңыз.
6. Оң қолдағы пинцетпен сыртқы несеп жолдарының тесігін антисептикалық ерітіндімен өңдеңіз. Қолданылған шариктерді О,06% деохлор ерітіндісіне, ал пинцетті дезерітіндіге салыңыз.
7. Астаушадағы катетердің ұшынан 5-6 см қашықтықта залалсызданған вазелин майын құйыңыз.
8. Оң қолмен астаушадан залалсыздандырылған пинцетпен
катетерді алыңыз.
9. Катетерді пинцетпен ұстап отырып, оны зәр шығаратын каналға 3-5 см енгізіңіз, соңын дәрет ыдысына салыңыз. Катетер қуыққа енген кезде, катетерден зәр көрінеді.
10. Қуықты толық босату үшін сол қолмен қасаға үстінен бірнеше рет жеңіл басыңыз.
11. Зәрдің қалдығы зәр шығаратын каналды жуып өтетіндей етіп, катетерді абайлап шығарыңыз.
|
Асқазанды жуу |