Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
21 пытанне:
Невытворная аснова – гэта аснова, якая супадае з кораням і такім чынам не была ўтворана ад чаго-небудзь. Вытворная аснова – гэта аснова ўтвораная ад невытворнай пры дапамозе афіксаў.
Працэсы словаўтварэння: запазычанні (і інтэрнацыяналізмы, кругаварот слоў: бЫстро і бістрО) і будоўля слоў (1.канверсія: старое слова выкарыстоўваецца як новае без дадавання афіксаў, 2.са старых частак, 3.вытворныя словы, 4.складаныя словы).
Змяненні марфемнай структуры слова: апрошчанне (негодяй), перараскладанне, ускладненне.
22 пытанне:
Слова – класічны моўны знак, які валодае формай і зместам, і мае пазіцыйную самастойнасць і сінтаксічную. Таксама гэта мінімальная самастойная адзінка мовы, якая можа існаваць у якасці сказа.
Лексема – слова як сукупнасць граматычных форм і лексічных значэнняў ва ўсіх яго рэалізацыях (зямля).
Алалекса – адна з маўленчых рэалізацый лексемы (Зямля, зямля). Слова ўжытае ў пэўнай граматычнай форме – словаформа (зямлі), можа мець варыянты.
23 пытанне:
Чарльз Морыс, які займаўся семіётыкай, высветліў, што кожны знак мае дачыненне да 3 кутоў: чалавека, рэчаіснасці і другога знака. Закрыць – Заплюшчыць – Зачыніць
Слова мае абагульненае значэнне і між яго гучаннем і прадметам рэчаіснасці ўмоўная сувязь. Пазнанне прадмета (рэфірэнта) адбываецца пры паўторы назірання яго і вылучэння асаблівасцей і прыкмет. Так замацоўваецца паняцце (сігніфіката). Бездэнататная лексіка – паняцце ёсць і слова ёсць, а прадмета няма.
Анамастыка – навука, раздзел мовазнаўства, які вывучае ўласныя імёны (Антрапаніміка) і назвы; майстэрства называць і даваць імёны.
24 пытанне:
Лексічнае значэнне залежыць ад месца прадмета ў рэчаіснасці, ў мысленні народа, ў лексічнай сістэме. Прадмет і паняцце ўзаемадзейнічаюць між сабой, разам з моўнай сістэмай яны нараджаюць лексічнае значэнне слова.
Лексічнае значэнне слова можа быць прамым або пераносным. Паводле спалучальнасці з іншымі словамі адрозніваюць свабодныя і несвабодныя ( валентна абмежаваныя, сінтаксічна абумоўленыя, канструкцыйна абмежаваныя ) значэнні.
Паводле ступені замацавання значэння слова яно можа быць узуальным і аказіянальным.
Лексічнае значэнне – камбінацыя сем, у ім вызначаецца ядро і перыфірыя. Ядро = паняцце, перыфірыя = вобразнае ўспрыманне. У тэрмінах няма перыфірыі. Гіперонім падзяляецца на гіпонімы, кожны з якіх можа быць гіперонімам у сваім радзе гіпонімаў.
25 пытанне:
Канатацыя - сопутствующее значение языковой единицы. Коннотация включает дополнительные семантические или стилистические элементы, устойчиво связанные с основным значением в сознании носителей языка. Коннотация предназначена для выражения эмоциональных или оценочных оттенков высказывания и отображает культурные традиции общества. Коннотации представляют собой разновидность прагматической информации, отражающей не сами предметы и явления, а определённое отношение к ним.
26 пытанне:
Унутраная форма – гэта прымета, якая ляжыць у аснове назвы, яе маюць вытворныя словы. Калі ж слова невытворнае, то яго ўнутраную форму трэба шукаць у дыяхраніі. Навука, якая вывучае паходжанні слоў – этымалогія. Існуе памылковая этымалогія, якую называюць народнай.
27 пытанне:
Сістэмны характар лексікі абумоўлены падабенствам форм або значэнняў слова. Паводле падабенства значэння – сінонімы, паводле супрацьлегласці значэння – антонімы, паводле падабенства формы – паранімія і аманімія і г.д.
28 пытанне:
Палісемія (мнагазначнасць) – магчымасць аднага слова мець некалькі значэнняў. Значэнне мнагазначнага слова выяўляецца ў кантэксце сітуацыйным або вербальным. Полісемія абумоўлена двума галоўнымі прычынамі: моўнай эканоміі і характарам чалавечага пазнання свету. Лексічныя значэнні мнагазначнага слова звязаны агульнай семай і ўтвараюць семантычную структуру слова. У залежнасці ад таго як адбываецца перанос назвы або пераход слова да мнагазначнасці, адрозніваюць некалькі тыпаў развіцця новых значэнняў: метафара (падабенства знешняе), метанімія (з’есці талерку), сінекдаха (колькасць ад цэлага: напаў фашыст).
29 пытанне:
Аманімія – гукавое супадзенне розных паводле значэнне словазлучэнняў, слоў, марфем. У адрозненні ад мнагазначных слоў яны не маюць агульнай семы (звярок завецца ласка не таму што ён ласкавы), маюць розныя граматычныя формы, розныя сувязі з іншымі словамі.
Адрозніваюць поўныя і няпоўныя амонімы. Паводле паходжання выдзяляюць гамагенныя і гетэрагенныя амонімы.
Амаформы – супадаюць у пэўнай форме (ляцець і лячыць у форме лячу), амафоны – супадаюць у гучанні (род - рот), амограф – супадаюць у напісанні (мУзыка - музЫка).
Міжмоўныя амонімы – супадаюць у розных мовах (магазін – magazine).
30 пытанне:
Сінанімія – поўнае або частковае супадзенне значэння слоў пры рознай форме. Яна можа быць поўнай або частковай (семантычныя – испугаться и ужаснуться, стылістычныя – твар і морда і семантычна-стылістычныя – цягнуцца і ляцець).
Сукупнасць слоў з падобным значэннем – сінанімічны рад. Дамінанта – стылістычна нейтральнае і найбольш ужывальнае слова. Эўфемізмы замяняюць непрымальныя словы: памерці – аддаць богу душу.
31 пытанне:
Антанімія – семантычнае супрацьпастаўленне моўных адзінак, антонімы – словы адной часціны мовы, якія маюць супрацьлеглае значэнне. Існуюць два асноўныя тыпы антонімаў: кантрарныя ( градуальныя – паступовае ўзмацненне: лёгкі – няцяжкі – нялёгкі - цяжкі) і капліментарныя (не з’яўляюцца межавымі: жывы + не = мёртвы і наадварот).
Антонімы могуць быць рознакаранёвымі і аднакаранёвымі. Энантысемія – здольнасць слова сумяшчаць у сабе супрацьлеглыя значэнні (праслухаць лекцыю можна ўважліва або зусім;) ).
Антанімізацыя – гэта супрацьпастаўленне ў кантэксце, аўтарскае супрацьпастаўленне.
Квазіантанімія – наўмыснае проціпастаўленне неантанімічных значэнняў слоў: цяжкі стан лёгкай прамысловасці.
Троп заснаваны на антаніміі – аксюмаран (раб волі).
32 пытанне:
Слоўнікавы склад мовы – гэта ўсе словы дадзенай мовы. У ім вылучаюць два пласты: актыўная лексіка і пасіўная лексіка. Да пасіўнай лексікі адносяць: гістарызмы (выйшлі з ужытку), архаізмы (даўнішнія назвы) і неалагізмы. Архаізмы падзяляюцца на уласна лексічныя (заменены новымі словамі) і семантычныя (пачалі мець іншае значэнне). Неалагізмы падзяляюцца на уласна лексічныя, лексічна-семантычныя, лексічна-аманімічныя, лексічна-словаўтваральныя. Таксама бываюць моўныя і аўтарскія неалагізмы.
33 пытанне:
Актыўная лексіка – частка слоўнікавага складу, якая актыўна ўжываецца носьбітамі мовы ва ўсіх сферах жыцця. Пасіўная лексіка – частка слоўнікавага складу, якая ўключае словы абмежаванага ўжывання. Неабходна адрозніваць пасіўную лексіку мовы ад пасіўнай лексікі індывіда. Да яе адносяць архаізмы, гістарызмы, неалагізмы.
Эўфемізмы замяняюць непрымальныя словы: памерці – аддаць богу душу – перыфраз. Эўфемізмы з’яўляюцца вынікам моўнай забароны – табу.
34 пытанне:
Працэсы словаўтварэння: запазычанні (і інтэрнацыяналізмы, кругаварот слоў: бЫстро і бістрО) і будоўля слоў (1.канверсія: старое слова выкарыстоўваецца як новае без дадавання афіксаў, 2.са старых частак, 3.вытворныя словы, 4.складаныя словы).
Семантычныя калькі: уласнамоўныя словы, у якіх запазычаннем з’яўляецца адно са значэнняў, часцей пераноснае (кранаць за душу – трогать за душу).
Імкненне ачысціць мову ад запазычанняў называецца пурызм (прагрэсіўны, памяркоўны, рэакцыйны).
35 пытанне:
Сацыяльная дыференцыяцыя – дыфефенцыяцыя лексікі паводле класавай прыналежнасці насіцеля мовы. Каля 1000 слоў складаюць ядро актыўнай лексікі – гэта словы, якія ўжывае чалавек незалежна ад адукацыі, класу і г.д., гэта стылістычна нейтральная лексіка. Кніжная лексіка: навуковая лексіка, публіцыстычная лексіка, афіцыйна-справавая лексіка, паэтычная і народна-паэтычная лексіка. Лексіка вузкага ўжытку: прафесіяналізмы, арго, жаргоны і г.д.
36 пытанне:
Фразеалогія – раздзел мовазнаўства, які вывучае ўстойлівыя адзінкі мовы, або фразеалагізмы. Яны з’яўляюцца ўзнаўляльнымі і не выдумляюцца кожны раз нанова, выконваюць функцыю аднаго члена сказа, але ў адрозненні ад слоў унутр фразеалагізма можна ўставіць слова. Фразеалагізм – устойлівая, узнаўляльная адзінка, якая складаецца не менш як з двух кампанентаў, мае значэнне і выкрнвае функцыю аднаго члена сказа. П ступені злітнасці кампанентаў усе фразеалагізмы падзяляюць на: фр. зрашчэнні (кампаненты па аднаму не нясуць таго ж сэнсу: тачыць лясы), фр. адзінствы (сэнс – вынік пераасэнсавання адпаведных словазлучэнняў: муціць ваду), фр. злучэнні (адзін з кампанентаў мае фразеалагічнае значэнне: расквасіць лоб).
Да фразеалагічных выразаў можна аднесці прыказкі: “Не будзі ліха пакуль яно ціха” і крылатыя выразы: “Любви все возрасты покорны”А.С. Пушкин.
37 пытанне:
Лексікаграфія – раздзел мовазнаўства, які вывучае тэорыю і практыку складання слоўнікаў. Тэрмін “лексікаграфія” мае два значэнні: складанне слоўнікаў і сукупнасць слоўнікаў пэўнай мовы.
Вылучаюць тэарэтычную і практычную лексікаграфію. Слоўнікі паводле задач бываюць энцыклапедычныя і лінгвістычныя. Аднамоўныя слоўнікі падзяляюцца на тлумачальныя, дыялектныя, гістарычныя, этымалагічныя, сінанімічныя, антанімічныя, эпітэтаў, фразеалагічныя, арфаграфічныя, адваротныя і г.д. Двухмоўныя і шматмоўныя – перакладныя слоўнікі, у якіх тлумачыцца лексіка іншых моў.
38 пытанне:
Граматыка – раздзел мовазнаўства, які вывучае і апісвае будову словаў, словазлучэнняў, сказаў. Яна выражаецца абавязкова, незалежна ад жадання гаворачага. Граматыка складаецца з марфалогіі і сінтаксісу. Марфалогія – раздзел граматыкі, які вывучае часціны мовы і іх граматычныя катэгорыі. Сінтаксіс – раздзел граматыкі, які вывучае структуру словазлучэнняў і сказаў, іх граматычныя значэнні.
Прадмет вывучэння граматыкі – словы, словазлучэнні, сказы. Задачы вельмі розныя, залежаць ад тыпу граматыкі: навуковая вывучае лад канкрэтнай мовы, тыпалагічная параўноўвае, гістарычная вывучае будову мовы ў яе развіцці і г.д.
Асноўнымі паняццямі граматыкі з’яўляюцца граматычнае значэнне (абстрактнае, абагульненае значэнне, якое ўласціва словам, славаформам і сінтаксічным канструкцыям: адзіночны і множны лік), граматычная катэгорыя (сукупнасць супрацьпастаўленых граматычных значэнняў: адзіночны лік + множны лік = катэгорыя ліку), граматычная форма (слова разам з паказчыкам яго граматычнага значэння). Парадыгма – сукупнасць грам. форм (бяроза: бяроз, бярозе).Слова ўжытае ў пэўнай граматычнай форме – словаформа.
39 пытанне:
Адрозненні граматычнага значэння ад лексічнага:
40 пытанне: