Поможем написать учебную работу
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Vopros |
Otv 1 |
|
1 |
Органикалық заттардың ыдырауы едәуір жылдам жүретін экожүйелерді көрсетіңіз |
Ылғалды тропикалық ормандар |
2 |
Ылғалды тропикалық ормандарда органикалық заттардың жылдам ыдырауының себебі: |
Жоғары температура және жоғары ылғалдылық |
3 |
Биосфера тұрақтылығының маңызды факторы-биологиялық алуантүрліліктің қауіпті кедейленуінің себебін көрсетіңіз |
Химиялық ластану |
4 |
Озонды қабаттың бұзылуына әсер ететін заттар- |
Хлор молекулалары |
5 |
Бақша, парк қандай экожүйе типіне жатады: |
Жасанды |
6 |
Барлық экожүйелерде энергияның алғашқы көзі не: |
Күн энергиясы |
7 |
Күн жарығының энергиясын химиялық заттардың энергиясына айналдыратын ағза |
продуценттер |
8 |
Экожүйеде продуценттер, консументтер және редуценттер өзара әсерлеседі. Экожүйеде продуценттер бола алмайтындарды көрсетіңіз: |
Жануарлар және саңырауқұлақтар |
9 |
Қоректік тізбектегі энергияның дұрыс берілуін көрсететін тізбекті көрсетіңіз: |
Өсімдіктер -жапырақ түсуі жауын құрты жер тесер - түлкі |
10 |
Энергияның пирамида заңының тұжырымдамасы бойынша бір трофикалық деңгейден оның келесі деңгейіне энергияның өтетін мөлшері |
10% |
11 |
Қышқылды жауын су жүйелеріндегі суды қышқылдайды, бұл неге соқтырады? |
Биологиялық алуантүрліктің төмендеуіне |
12 |
Бірлестіктердің кезектесіп ауысуы ненің ықпалынан болады ? |
Сукцессияның |
13 |
Популяцияның бірнеше көрсеткіштері бар, олар оны топ ретінде сипаттайды. Осы көрсеткіштерге жатпайтындарды көрсетіңіз- |
Берілген популяция особьтарымен қоректенетін жыртқыштар саны |
14 |
Егер популяция саны критикалық деңгейден төмен болса және биотикалық потенциалы тез төмендесе, онда міндетті түрде қандай жағдай болады: |
Түрлердің өлуі |
15 |
Балықтарды аулау, оның популяциясына әсер етуі- қандай әсер етудің типіне жатады? |
Жыртқыштық |
16 |
Толеранттылығы, төзімділігі кең диапазонды организм қалай аталады? |
Табиғаттағы эврибионттар |
17 |
Су ортасында шектеуші қор болатын факторды атаңыз: |
Оттегі |
18 |
Жел және өзен ағындарының және Күн энергиясы қорлардың қай түріне жатады? |
Сарқылмайтын |
19 |
Жанғыш және минералды ресурстар қандай қорлардың түріне жатады? |
Қалпына келмейтін |
20 |
Ақылды адам іс әрекеттері биосфераның дамуының негізгі анықтаушы факторы болатын кезеңі - |
Ноосфера |
21 |
Популяция бұл: |
Белгілі бір кеңістікте тіршілік ететін және биотикалық бірлестіктің бөлігі ретіндегі бір түрге жататын организмдер тобы |
22 |
Бірге тіршілік ететін және бір бірімен байланыста болатын түрлерден түзілген тірі организмдердің бірлестігі- |
Биоценоз |
23 |
Табиғаттың тірі және өлі элементтерінің тұрақты қарым- қатынасының негізінде құралған тірі организмдердің бірлестігі мен олардың тіршілік орталарының тұтас бірлігі |
Экожүйе |
24 |
Атом электростанциясының құрылысы қай фактордың мысалы |
Антропогендік |
25 |
Бір түр екіншісінен пайда көретін, ал екіншісі одан ешқандай пайда да, зиян да көрмейтін қарым қатынас типін көрсетіңіз |
Комменсализм |
26 |
Екі түрдің әрқайсысының міндетті түрде болуы қажет симбиотикалық қарым -қатынас типі |
Мутуализм |
27 |
Бір түрдің организмдерінің басқа түрдің организмдерінің ұлпаларымен немесе қоректік заттарының есебінен тіршілік ететін түрлер арасындағы қарым қатынастың формасы |
Паразитизм |
28 |
«Паразит-қожайын» сияқты қарым қатынастағы паразит: |
Зиян әкеледі, бірақ кейбір жағдайларда қожайынның тез өлуіне соқтырады. |
29 |
Кейбір саңырауқұлақтар белгілі бір ағаштың тамырларында өседі. Бұл қарым қатынастың типін көрсетіңіз |
Селбесу |
30 |
Табиғи бірлестіктегі жыртқыштар |
Жемтіктер популяциясын сауықтырады және оның санын реттейді |
31 |
Төменде келтірілген мысалдан алғашқы сукцессия мысалын көрсетіңіз: |
Қыналар мүктер- шөпетесін өсімдіктер |
32 |
Табиғи экожүйенің тұрақтылығы немен байланысты ? |
Түрлердің алуантүрлілігімен |
33 |
Табиғи ландшафтың және элементарлы биотерриториалды бірлігі болатын жер бетіндегі территория мен алуантүрлі түрлердің организмдері мен абиотикалық ортаның табиғи қалыптасқан жиынтығының атауы |
Биогеоценоз |
34 |
Жолбарыс пен барысты бір қоректік деңгейде орналасты деп есептеуге болады, өйткені екеуі де. |
Шөпқоректі жануарларды жейді |
35 |
Дайын органикалық заттармен қоректенетін организмдер жататын топты көрсетіңіз |
Гетеротроф |
36 |
Сандар пирамидасының ережесіне сәйкес қоректік тізбекке қатысатын даралардың жалпы саны әрбір звенода |
Азаяды |
37 |
Адамдарда әртүрлі ауруларды тудыратын табиғи ортаның тірі организмдермен ластануының атауы |
Биологиялық |
38 |
Қазіргі қала экожүйесінің маңызды бөлігі .....болып табылады |
Автожолдар және транспорт |
39 |
Радиоактивті, жылулық, электромагниттік, шулы ластану қандай ластану типіне жатады? |
Физикалық |
40 |
Белсенді автомобильді қозғалысы тән, қаланың орталығында күн сәулесі жақсы күндері байқалатын бозғылт бұлт- бұл: |
Фотохимиялық смог |
41 |
Ішкі жану двигателінің шығарынды газдарында рак ісіктерін түзетін заттар кездеседі. Бұл заттардың аттары: |
Канцерогенді |
42 |
Адамның іс әрекетінің нәтижесінде тұрмыстық қалдықтар болып табылатын өнімдер түзіледі. Осылардың ішінен заттар айналымында барлығынан ұзақ өңделетін өнімді көрсетіңіз |
Полиэтилен |
43 |
Қалаларда қолайлы экологиялық жағдайды....тудыратын өндірісті көрсетіңіз |
Аз қалдықты өндіріс |
44 |
Саңырауқұлақ ауруларына қарсы ауылшаруашылығында қолданылатын заттардың атауы |
Фунгицидтер |
45 |
Биогенді элементтердің қайсысы су қоймаларының эвтрофикациясын жылдамдататын элемент |
Фосфор |
46 |
Агрожүйелердің продуценттерін көрсетіңіз |
Мәдени және арам шөптер |
47 |
Жердің жасанды фонына көп үлес қосатын радиацияның көзін көрсетіңіз |
Ядролық қаруды сынау |
48 |
Төмендегі анықтамалардың қайсысы экологиялық мониторингтің нақты мәнін көрсетеді |
Қоршаған ортаның күйін болжау, бағалау, бақылау |
49 |
Мониторингтің биоэкологиялық, геоэкологиялық, биосфералық жіктелуін кім ұсынды ? |
И.П.Герасимов |
50 |
Ауа ластануының биоиндикаторы болатын өсімдікті көрсетіңіз |
Қына |
51 |
Су қоймасында судың ластануын бағалауда тестілеу мақсатында пайдаланатын организмдерді көрсетіңіз |
Дафнийлер |
52 |
Қаланың ауданының экологиялық жағдайын бағалау экологиялық мони-торингтің қай типіне жатады ? |
Локальды |
53 |
«Барлығы бәрімен байланысты», «барлығы үшін төлеу керек», «барлығын қайда болсын жіберу керек», «табиғаттың өзі жақсы біледі» сияқты төрт заңның авторы |
Б.Коммонер |
54 |
Қазіргі экологиялық дағдарысқа тән сипаттама |
Редуценттер дағдарысы |
55 |
Адам популяциясының саны мен тығыздығының ұлғаюы орын алатын қалалардың өсуі мен дамуының атауын көрсетіңіз |
Урбанизация |
56 |
ЮНЭП нені білдіреді? |
Қоршаған орта бойынша БҰҰ-ң бағдарламасы |
57 |
Лос-Анджелес смогын қандай типке жатқызуға болады? |
Құрғақ смог |
58 |
1977 ж «Ғаламдық экология» терминін ұсынған ғалым |
М.Будыко |
59 |
«Биосфера» терминін алғаш рет ғылымға енгізген ғалым |
Э.Зюсс |
60 |
«Ноосфера» терминін алғаш рет қолданған философ, палеонтолог Э.Леруа және оның антрополог, палеонтолог досының фамилиясы |
Т.де Шарден |
61 |
Озон қабатының жұқаруы мен төмендегі қай аурудың өсуінің арасында тікелей байланыс бар |
Онкологиялық аурулар |
62 |
Қышқылды жауынның пайда болуына себепкер қосылыс - |
Күкіртті газ |
63 |
Стандартты индикатор шкаласы бойынша, сутегі концентрациясының (рН) қандай мөлшерінде жаңбыр қышқылды деп аталады |
5,5 аспайды |
64 |
Қазіргі кезде біздің планетамыздың тұрғындарының санын көрсетіңіз. |
6 млрд. адамнан асты |
65 |
Көмірқышқыл газының және басқа да газдардың мөлшерінің ұлғаюы нәтижесінде атмосфераның жерге жақын қабатында температураның көтерілуінің атауы |
Парниктік эффектісі |
66 |
Табиғи орта энергетикасының өзгеруіндегі тепе-теңдіктің бұзылуын көрсететін заңды көрсетіңіз |
1% ережесі |
67 |
Аутэкология зерттейді |
Организмдердің қоршаған ортамен байланысын |
68 |
Төмендегі келтірілгендерден абиотикалық факторды көрсетіңіз |
жарық |
69 |
Биотикалық факторды көрсетіңіз |
Комменсализм |
70 |
Шөпқоректі жануарлардың қоректік деңгейін көрсетіңіз |
Бірінші реттік консумент |
71 |
Ноосфера концепциясының авторы- көрнекті ғалым |
В.Вернадский |
72 |
Әдетте табиғи трофикалық тізбектер 4-5 звенодан аспайды. Бұл ең алдымен неге байланысты ? |
әрбір деңгейдегі энергияның көп жоғалуына |
73 |
Биоценоздың қай компоненті автотрофты |
Продуцент |
74 |
Қоректік тізбектегі бірінші қатардағы консументті көрсетіңіз |
Дала тышқаны |
75 |
Планетаның ғаламдық экологиялық проблемаларын зерттейтін экологиялық ғылымдар кешеніне жататынды көрсетіңіз |
Биосфералық экология |
76 |
Қаланың заводты ауданы- бұл |
Гетеротрофты жасанды экожүйе |
77 |
Атмосфераның газдық құрамын реттеуді не қамтамасыз етеді? |
Продуцент |
78 |
Экожүйені үнемі бақылау -бұл: |
Экологиялық мониторинг |
79 |
Жердің сулы қабаты- |
Гидросфера |
80 |
Күн сәулесінің энергиясы есебінен бейорганикалық заттардан органикалық заттар түзілу процессі - |
Фотосинтез |
81 |
Төмендегі келтірілгендердің қайсысы антропогендік ластануға жатады? |
Автомобиль газы |
82 |
Атмосферадағы көмірқышқыл газының құрамы: |
0,03% |
83 |
Халықаралық деңгейдегі мониторинг типін көрсетіңіз |
Ғаламдық |
84 |
Өсімдіктермен қоректенетін организмдер |
Фитофагтар |
85 |
Суды биологиялық тазартуда қолданылатын құралдар |
Аэротенк және биофильтрлер |
86 |
Қоршаған ортаның бір бірінен кейде алшақ жағдайында тіршілік етуге қабілетті организмдер бұлар |
Эврибионттар |
87 |
Биотикалық факторды көрсетіңіз: |
Паразиттілік |
88 |
Қазақстанда алғашқы құрылған қорық: |
Ақсу-Жабағылы |
89 |
Популяцияның өсу жылдамдығы- бұл: |
Уақыт бірлігіндегі популяция санының өзгеруі |
90 |
«Ақыл ой» сферасы дегеніміз: |
Ноосфера |
91 |
Салқын сүйгіш организмдер: |
Криофилдер |
92 |
Ноосфера термині енгізілген уақыт |
1927 ж |
93 |
Адамзат іс әрекеттері басты анықтаушы фактор болатын биосфераның даму сатысы |
Ноосфера |
94 |
Белгілі бір көлем немесе аудан бірлігіндегі популяция дараларының саны- |
Популяция тығыздығы |
95 |
Белгілі бір территориядағы немесе көлемдегі особьтардың жалпы саны |
популяция саны |
96 |
Қолайлылық заңының мәні |
экологиялық фактордың белгілі бір мәндерінде органимздердің тіршілік етуі үшін қолайлы жағдайлар туады |
97 |
Тіршілік әрекеттері тоқтамайтын, бірақ организмнің физиологиялық күйі баяулайтын жағдайының атауы |
Криптобиоз |
98 |
Жарықтың жетіспеушілігіне бейімделушіліктің нақты мысалы ретіндегі өсімдіктің тіршілік формасын көрсетіңіз |
Лианалар |
99 |
Су қоймаларының биологиялық өздігінен тазаруы- қоректенуі төменде көрсетілген .....типіне негізделген алуантүрлі организмдердің іс әрекеті нәтижесі болып табылады |
Фильтрация |
100 |
Планетадағы жұмсақ климаттың қалыптасуына маңызды әсер етуші жүйе |
Орман |
101 |
Жер атмосферасына түсетін оттегінің негізгі көзі- |
фотосинтез процесі |
102 |
Қаланың және өнеркәсіптің ақаба суларын органикалық заттардан тазалау үшін қандай арнаулы резервуарларда орналастырылған бактерия, инфузориялардың іс -әрекеттері пайдаланылады. |
Аэротенк |
103 |
Түр санының шексіз өсуін шектейтін басты фактор |
Қорек жеткіліксіздігі |
104 |
Гигрофиттердің экологиялық тобына жататындар: |
Ылғалды топырақта және жоғары ылғалдық жағдайында өсетін өсімдіктер |
105 |
Бірнеше жүздеген градустық жоғары температураға қысқа уақытта бейімделетін өсімдіктердің экологиялық топтары: |
Пирофит |
106 |
Популяцияның тығыздығына әсер етпейтін, бірақ санына әсер ететін факторды көрсетіңіз |
Температура тербелісі |
107 |
Зат айналымды қамтамасыз ету үшін қажетті экожүйенің құрамды бөліктері |
Продуцент, консумент, редуцент, биогенді элементтер |
108 |
Агроценоздардың табиғи биоценоздардан айырмашылығы |
Үнемі қосымша энергияның жұмсалуын қажет етеді |
109 |
Экожүйе тұрақтылығының негізгі принциптерінің бірі |
Энергия ағынын қолдайтын тұрақты зат айналым |
110 |
В.И.Вернадский биосферадағы тірі заттардың бірнеше биогеохимиялық функцияларын көрсетті. Оның бірі: |
Энергетикалық |
111 |
Кез келген экожүйе ретінде биосфера қандай жүйеге жатады |
Ашық жүйе |
112 |
Табиғатта заттардың биогеохимиялық айналымын не қамтамасыз етеді |
элементтердің биогенді миграциясы |
113 |
Атмосферадағы барлық оттегі ненің есебінен жинақталады: |
Фотосинтез |
114 |
Планетаның тірі затының маңызды қасиеті - |
Жердегі заттардың жинақталуы және қайта таралуы |
115 |
Биоценоздағы аз санды және сирек түрлердің қызметін көрсетіңіз |
Бірлестіктің резервтерін құрайды |
116 |
Биоценоздың құрамынан негізгі орта түзуші түрлердің жойылуы қандай жағдайға әкеледі |
биоценоз ауысуына |
117 |
Организм мен тіршілік ортасынан түзілген біркелкі табиғи кешен |
Экожүйе |
118 |
Жеке организмдердің қоршаған ортамен жеке байланыстарын зерттейтін экологияның бөлімі |
Аутэкология |
119 |
Біздің планетамыздағы барлық тіршілік құбылысын қамтитын жоғары қатардағы жүйе қалай аталады? |
Биосфера |
120 |
Тірі организмдердің бір бірімен және қоршаған ортаға әсерінің формасы қалай аталады ? |
Биотикалық факторлар |
121 |
Ұзақ уақыт бойы ортаның қандай қасиеттері салыстырмалы түрде тұрақты болып қалады |
Атмосфераның газдық құрамы мен қасиеті, мұхиттың тұздық құрамы |
122 |
Барлық экожүйеде бірінші деңгейді не түзеді? |
өсімдік-продуценттер түзеді |
123 |
Барлық экожүйеде екінші деңгейді не түзеді? |
Бірінші реттік консумент-фитофагтар түзеді |
124 |
Барлық экожүйеде үшінші деңгейді не түзеді? |
Екінші реттік консумент-зоофагтар түзеді |
125 |
Бір орманда мекендейтін ақ қоян мен сұр қоян |
Екі түрдің екі популяциясы |
126 |
Ландшафтың, барлық жүйенің өзіндік дамуы мен өзіндік ұйымдасуына немесе динамикалық тепе теңдікке әкелетін, тура және жанама байланыстарға негізделген табиғаттағы өзара әсерлер жүйесі қалай аталады? |
Агрожүйе |
127 |
Бейорганикалық заттардан органикалық заттар синтездейтін экожүйенің продуцент- организмдері қалай аталады? |
Автотрофтар |
128 |
Ауылшаруашылық өнімдерін беретін табиғи биотикалық бірлестіктер түрлері, кедей және жасанды құрылған, тұрақсыз экожүйені көрсетіңіз: |
Агробиогеоценоз |
129 |
Топырақ эрозиясы дегеніміз не? |
Биотаның тіршілік ортасы ретінде және оның құнарлығының төмендеуі сияқты топырақ қасиеттерінің тұрақты нашарлауы |
130 |
1993 ж Рио-де Жанейрода өткен Халықаралық конференция қандай мәселелерді қарастырды |
Ғаламдық экологиялық мәселелерді және қоғамның тұрақты даму мәселелерін |
131 |
Биосферада ғаламдық экологиялық дағдарыстар қай кезеңде пайда болған ? |
Адам пайда болғаннан кейін. Бұл биосфера үшін жаңа құбылыс, оның пайда болу себептері техногенездің жағымсыз салдарына жатады. |
132 |
Сукцессиялық фаза-бұл: |
Экожүйеге кіретін жүйеліктердің алмасуымен сипатталатын және бүкіл орта түзуші компо-ненттердің ерекше күйімен ерекшелеленетін экожүйе дамуының фазасы |
133 |
«Ұлғаймалы урбанизация» ұғымы нені білдіреді: |
Қала халқының үлесі ұлғаятын және қалалардың ауданының ұлғаюы |
134 |
Биоиндикация дегеніміз |
Тіршілік ортасының және оның компоненттерінің табиғи жағдайлардағы оның биотасының жағдайының сипаттамасы арқылы бағалау |
135 |
Агроэкожүйе дегеніміз- |
Адам үнемі қолдайтын және жасанды, тұрақсыз мәдени өсімдік экожүйесі |
136 |
Биогеоценоз және экожүйе терминдерінің айырмашылығы бар ма? Бар болса оны көрсетіңіз: |
Иә. Экожүйенің өлшемі жоқ, ал биогеоценоз нақтылы бір территорияларға қатысты қолданылады |
137 |
Топырақ ортасын мекендеушілер қалай аталады? |
Геобионттар |
138 |
Өсімдіктер мен жануарлардың тіршілігіне, таралуына әсер ететін бейорганикалық ортаның факторларының бүкіл жиынтығы қалай аталады? |
Абиотикалық факторлар |
139 |
Өсімдік организмдеріндегі бәсекелестіктің негізін құрайтын негізгі қорды көрсетіңіз |
Жарық |
140 |
Жыртқыш өте әлсіз жануарларды өлтіре отырып, таңдамалы түрде әлсіз, ауру, баяу қозғалатын яғни өздеріне жемді табу қабілеттілігі төмен жануарларды жояды. Бұл процесте күштілер ғана іріктеледі. Жыртқыштың іс әрекеті қандай процеске негіз бола алады ? |
Селекция |
141 |
Тек қана редуценттер кіретін, паразиттердің тізбегіне ұқсас қоректік тізбек қалай аталады? |
Детриттік тізбек |
142 |
Қоректік қатынастардың жүйелілігіне байланысты экожүйедегі заттар мен энергия тасымалдануының жеке деңгейлері, организмдердің белгілі бір топтарының қоректенуіне байланысты ерекшеленеді. Бұл деңгейлер қалай аталады ? |
Трофикалық деңгей |
143 |
Орман, бұл- |
Негізгі өсімдіктер массасын ағаштар құрайтын экожүйе. |
144 |
Құмды топырақта өсетін өсімдіктерді көрсетіңіз- |
Псаммофиттер |
145 |
Жануарлардың экологиялық топтарының ішінен қайсысы өз дене температурасын қоршаған ортаның температурасына тәуелді болмай тұрақты ұстап тұра алады? |
Гомойотермді жануарлар |
146 |
Топырақтың қасиеттеріне байланысты тірі организмдерге тікелей әсер ететін экологиялық факторлар тобын көрсетіңіз? |
Эдафикалық факторлар |
147 |
Фотосинтез, бұл- |
Жасыл өсімдіктердің, балдырлардың жасушасында көмір қышқыл газынан және судан жарықтың әсерінен оттегін бөлу арқылы органикалық заттардың түзілуі |
148 |
Биота-бұл- |
Кез келген таралуға кедергілер болатын оқшауланған ірі территорияда тіршілік ететін тірі организмдердің тарихи қалыптасқан кешені |
149 |
Микориза - бұл |
Симбионттарды қоректік заттармен қамтамасыз ететін өсімдіктердің тамырында саңырауқұлақтардың симбиотикалық тіршілігі |
150 |
Организмнің экологиялық топтары болып табылатын сапротрофтар |
Қоректік заттарды өлген органикалық массалардан алады |
151 |
Микробиологиялық ластану дегеніміз: |
Адамның шаруашылық іс-әрекеттерінің барысында өзгерген ортада немесе антропогендік субстраттарда көп мөлшерде көбеюіне байланысты ортада микроорганизмдердің шектен тыс пайда болуы |
152 |
Индикатор организм, бұл- |
Ортаның белгілі сипаттамаларындағы өзгерістерді өздерінің мінез құлқымен, тіршілік мүмкіншіліктерімен көрсететін экологиялық бейімделушілігі тар шектеулі организмдер |
153 |
Белгілі бір түрлердің популяциясының құрылымы мен динамикасын зерттейтін экологияның бөлімі |
Демэкология |
154 |
Қоршаған ортамен экожүйелердің, бірлестіктердің популяциялардың қарым-қатынасын зерттейтін экологияның ғылыми бағытын атаңыз |
Биоценология |
155 |
Алуантүрлі түрлердің организмдері және әртүрлі күрделі ұйымдасқан құрылымдардың оларды қоршаған ортаның барлық факторларымен жиынтығының атауы |
Биогеоценоз |
156 |
Белгілі бір территорияны ұзақ уақыт бойы мекендейтін бір түрдің особьтарының жиынтығы қалай аталады |
Популяция |
157 |
Берілген территориядағы популяция особьтардың белгілі саны нені көрсетеді: |
Популяция саны |
158 |
Аудан немесе көлем бірлігіне келетін популяция особьтарының саны |
Популяция тығыздығы |
159 |
Биоценоздың негізін құрайтын түрлер қалай аталады: |
Доминантты түрлер |
160 |
Биоценоздың резерві бола алатын түрлер |
Сирек және аз санды түрлер |
161 |
Биоценоз құрамындағы түрдің жағдайы мен функционалдық қызметінің жиынтығы қалай аталады: |
Экологиялық қуыс |
162 |
Бір территорияда бірге, қатар тіршілік ететін организмдердің бір-біріне әсер етпейтін қарым-қатынастың типін көрсетіңіз |
Бейтараптылық |
163 |
Қарым қатынастағы популяциялардың екеуі де немесе олардың біреуі келеңсіз, жағымсыз әсерді байқайтын қарым-қатынас типін көрсетіңіз |
Антибиоз |
164 |
Басқа түрге зиян да пайда да келтірмей, бір түрдің пайда табатын қарым-қатынас типін көрсетіңіз. |
Комменсализм |
165 |
Бірге тіршілік ететін түрлердің біреуі үшін басқа түрдің әсері зиянды, теріс, ал осы теріс әсер етуші түр үшін пайда да, зиян дажоқ. |
Аменсализм |
166 |
Екі түрдің екеуінің де пайда көретін қарым қатынас формасының типін көрсетіңіз |
Симбиоз |
167 |
Екі түр үшін тиімді, бірақ міндетті емес, яғни популяцияның тіршілігі үшін маңызды емес, симбиотикалық байланыстың қарапайым типі. |
Протокооперация |
168 |
Егер экологиялық жүйеде экологиялық қажеттіліктері ұқсас екі түрдің популяциялары бірге тіршілік етсе, олардың арасында жағымсыз қарым қатынас пайда болады. Бұл қатынас типі қалай аталады ? |
Бәсекелестік |
169 |
Белгілі бір уақыт аралығында бір түрдің организмі екінші бір түрдің организмінің ұлпасымен немесе қоректік заттары есебінен тіршілік ететін түрлер арасындағы қарым қатынас формасы- |
Паразитизм |
170 |
Бір түрдің особьтары арасында өтетін бірдей қор үшін болатын күрес- |
Түрішілік бәсекелес |
171 |
Бір ортада тіршілік ететін өсімдіктердің екі ұқсас түрінің біреуі ғана жақсы жетістіктерге жетеді. Қай түр жетістіктерге жетеді ? |
Жарық жақсы түсетін ярусқа, жоғарыға бейімделген түр |
172 |
Толеранттылық заңы қалай тұжырымдалады ? (Шелфорд заңы) |
Түрлердің шектеуші факторы минимуммен қатар, максимуммен де анықталады |
173 |
Экологиялық оптимум дегеніміз- |
Тіршілік әрекеттеріне: көбеюге, ортаның абиотикалық факторларына бейімделушілік және түр аралық қатынаста ұтуға қолайлы жағдайлар |
174 |
Либих заңының мәні- |
Организмдердің төзімділігі тізбектегі әлсіз звеноның экологиялық қажеттілігімен анықталады |
175 |
Сукцессия дегеніміз- |
Ішкі және сыртқы факторлардың әсері нәтижесінде белгілі бір территорияда ауысатын биоценоздың қайталанбас ауысымы |
176 |
Жаккар индексінің қолданылуы: |
Биоценоздағы түрлерді сипаттау үшін |
177 |
Судың эвтрофикациялануы дегеніміз- |
Судағы биогенді элементтер, басты орында азот пен фосфор жинақталуы нәтижесінде су обьектілерінің биологиялық өнімділігі деңгейінің көтерілуі |
178 |
Табиғатты қорғау мақсатындағы белсенді лайдың ролін көрсетіңіз? |
Белсенді лай су қоймасының органикалық заттармен ластануының сезімтал индикаторының бірі болып табылады |
179 |
Су қоймасының түбінде тіршілік ететін организмдерден тұратын биоценоз қалай аталады ? |
Бентос |
180 |
«Су қоймасының гүлденуі» және «су қоймасының эвтрофикациясы» терминдерінің мағыналары нені білдіреді? |
Бір процестің екі сатысы |
181 |
Адамзаттың өзара қарым-қатынасы мен өзара әрекеттерін зерттейтін ғылыми пән |
әлеуметтік экология |
182 |
Биосфера мен антропожүйенің өзара қарым қатынастың жалпы заңдылықтарын қалыптастыратын ғылыми пән: |
Адам экологиясы |
183 |
Адамның биосфераны бұзу механизмін зерттейтін ғылым |
Қолданбалы экология |
184 |
Адам іс-әрекетінің қоршаған ортаға әсерлерінің жиынтығы: |
Антропогендік факторлар |
185 |
Өздігінен тазарту қабілеті дегеніміз- |
Заттардың биотикалық айналымына және тірі организмдердің қорыта алатын деңгейіне дейінгі ластағыштарды ыдырата алу қасиеті |
186 |
Мониторинг ұғымы дегеніміз- |
Қоршаған ортаның жағдайын бақылау, байқау, бағалау мен болжаудың кешенді жүйесі |
187 |
Жүйенің тұрақтылығы дегеніміз- |
Белгілі бір уақыт аралығында ішкі және сыртқы әсерлерге қарамай, жүйенің салыстырмалы түрде өзгермей қалу қабілеті |
188 |
Техногенді әсер дегеніміз- |
Техникалық құрал-жабдықтармен байланысты пайда болатын кез келген экологиялық әсер |
189 |
Демографиялық жарылыс дегеніміз- |
Тіршілік жағдайларының әлеуметтік-экономикалық және жалпы экологиялық өзгерістеріне байланысты Жер тұрғындарының санының күрт көбеюі |
190 |
Топырақтың гүлдеуі дегеніміз- |
Топырақтың табиғи түсін өзгертетін балдырлардың және басқа да микроорганизмдердің топырақтың жоғарғы қабатында жаппай көбеюі |
191 |
Топырақ қышқылдылығы дегеніміз - |
Топырақ ерітінділеріндегі және топырақтың сіңіру комплексіндегі сутегі иондарының концентрациясы |
192 |
Поллютант дегеніміз- |
Кез келген химиялық ластаушы зат |
193 |
ШРК дегеніміз- (шекті рауалы концентрация) |
Адамның денсаулығына әсер етпейтін және оның ұрпағына келеңсіз әсері болмайтын топырақтағы және ауа мен су ортасындағы ластаушы заттардың мөлшері |
194 |
Техногенез дегеніміз- |
Адамның өндірістік әрекеті нәтижесіндегі табиғи комплекстердің өзгеруі |
195 |
Ауқымды аудандағы ормандардың жойылуы неге соқтырады ? |
Атмосфера құрамының бұзылуына |
196 |
Биотикалық және абиотикалық факторлардың комплексінің әсерінен топырақтағы органикалық заттардың қалдықтарының ыдырау процесі қалай аталады ? |
Гумификация |
197 |
«Миномата» ауруы ағзаның қандай затпен улануымен байланысты |
Сынап |
198 |
Нектон дегеніміз- |
Су қоймасының түбімен байланысы жоқ, суда белсенді қозғалатын жануарлар |
199 |
Бентос дегеніміз- |
Су қоймасының түбінде тіршілік ететін организмдер |
200 |
Планктон дегеніміз- |
Жылдам белсенді қозғалысқа қабылеті жоқ, судың беткі қабатында тіршілік ететін организмдер |
201 |
Өз денесінің заттарын бейорганикалық заттардан түзетін организмдер |
продуцент |
202 |
Симбиоз |
бұл кезде түрлер бөлек тіршілік ете алады, бірақ біріккен тіршілік екі түрге де пайда әкеледі |
203 |
1903 ж. В. Иогансен енгізген термин |
популяция |
204 |
Күшті әсерлер ықпалынан организмдерде туындайтын жағдай қалай аталады |
Стресс |
205 |
Экология ғылымы нені зерттейді |
организмдер және олардың тіршілік ортасы арасындағы өзара қарым-қатынасты |
206 |
Экологиялық факторлардың қолайлы әсер жағдайында организмдер гүлденіп дамитын зона қалай аталады: |
оптимум |
207 |
Ортақ генофондқа ие және белгілі бір территорияны иеленетін бір түр дарақтарының (особьтарының) жиынтығы қалай аталады |
популяция |
208 |
Сыртқы ортаның әсеріне қарсы тұратын және тұрақтылығын сақтайтын биологиялық жүйелердің қабілеттілігі қалай аталады? |
Гомеостаз |
209 |
Озон қабаты: |
УК сәулелерінен қорғаныс қабаты болып табылады |
210 |
Белгілі бір территорияны мекендейтін және өзара қоректік байланыстармен байланысқан түрлер популяциясының тобы |
Биоценоз |
211 |
«Экология» терминін ұсынған ғалым: |
Э. Геккель |
212 |
Организмдердің экологиялық талаптарына сәйкес келетін ортаның барлық факторларының жиынтығы қалай аталады |
экологиялық қуыс |
213 |
Қышқыл жаңбырлар немен байланысты |
атмосфераға шығарылатын азот тотықтары және күкірт диоксидтарымен |
214 |
Тірі организмдер жүйесіндегі негізгі таксондық бірлік: |
Түр |
215 |
Озон қабатының бұзылуы немен байланысты? |
хлорфторкөмірсутектермен |
216 |
Молекулалық азот атмосфераға қайтып оралатын үрдіс (процесс) қалай аталады? |
денитрификация |
217 |
Тірі және өлі табиғат элементтерінің арасында тұрақты өзара әсер негізінде біртұтастықты құрайтын жүйені қалай атайды? |
Экожүйе |
218 |
Күн сәулелерін шағылыстыратын жердің қабілеті: |
альбедо |
219 |
Климаттық жағдайлардың өзгерісіне байланысты жылы қанды жануарлардың дене көлемінің өзгеру заңдылығы: |
Бергмена және Аллен ережесі |
220 |
«Көшетхана (парниковый) эффектісі» - немен байланысты |
атмосферада көмірқышқыл газы мөлшерінің артуымен |
221 |
Жылу электр станциясы құрылысының салынуын қай фактор мысалы ретінде қарауға болады? |
антропогендік |
222 |
Экологиялық факторлар әсеріне организмдердің төзімділігі және серпімділігі: |
экологиялық валенттілік |
223 |
Жер үсті биомасына жататыны: |
дала фитоценоздары |
224 |
Түрдің таралу аймағы |
Ареал |
225 |
Толеранттылық (төзімділік)-бұл организмдердің қабілеті |
тіршілік жағдайларының өзгерістеріне шыдау |
226 |
Мына қоректік тізбек қандай экожүйеге тән? Мүк,бұғылар, адамдар |
Тундра |
227 |
Демэкологияның зерттейтін саласы |
популяцияларды |
228 |
Жердегі тіршілік үшін негізгі энергия көзі: |
Күн энергиясы |
229 |
Тұздылыққа қатысты төзімділіктің кең дәрежесін көрсету үшін қолданатын термин: |
эвригалды |
230 |
«Минимум заңының» авторы |
Либих Ю. |
231 |
Максимумның шектеуші әсері туралы «Төзімділік заңын» анықтаған ғалым: |
Шелфорд В. |
232 |
Жеміс бағы бұл |
агро экожүйе |
233 |
Биосфера - бұл |
Глобалды экожүйе |
234 |
Қандай организмдер фототрофты организмдерге жатпайды |
Жануарлар |
235 |
Табиғи экожүйе мысалы болып табылады: |
Орман |
236 |
Экожүйедегі редуценттердің рөлі болып табылады: |
органикалық заттарды минералдық заттарға дейін бұзу |
237 |
Экожүйеде түрлердің алуан түрлілігі, қоректік тізбектердің қайтадан жалғасуы қандай көрсеткіш болып табылады: |
оның орнықтылығы және тұрақтылығы |
328 |
Экологиялық фактор дегеніміз: |
тірі организмдерге әсер ететін ортаның кез-келген элементі |
239 |
Абиотикалық факторлар |
өлі табиғат факторлары |
240 |
Пессимум зонасы дегеніміз... |
орта жағдайының оптимумынан көп немесе аз |
241 |
Жасыл өсімдіктер қалай аталады |
продуценттер |
242 |
Балықтар үшін оттегінің мөлшері қандай фактор болып табылады |
шектеуші |
243 |
Алдыңғы организмдер кейінгілеріне зат және энергия беретін организмдер қатары қалай аталады |
қоректік тізбек |
244 |
Жануарлар үшін маусымдық өзгерістерге сигнал болып табылатыны: |
t° және күннің ұзақтығы |
245 |
Өнеркәсіптік өндірістер жанындағы атмосфераның күкірт және азот тотығымен ластануы ықпал етеді: |
қышқылды жаңбырлардың түсуіне және ормандардың өлуіне |
246 |
Биосферадағы тепе-теңдікті, оның тұтастығын ұстап тұруға ықпал етеді |
биоалуантүрлілікті сақтау |
247 |
Топ эффектісі қандай типке қатысты: |
түрішілікке |
248 |
Кең экологиялық валентті түрлер ... деп аталады |
эврибионтты |
249 |
Барлығы бәрімен байланысты бұл |
Коммонердің заңы |
250 |
Табиғат бәрінен де артық біледі бұл |
Коммонердің заңы |
251 |
Гелиофиттер -бұлар |
жарықты сүйетін өсімдіктер |
252 |
Сциофиттер бұлар |
көлеңке сүйгіш өсімдіктер |
253 |
Екі түр популяцияларының ассоциациясы екеуінің ешқайсысына әсер етпейді, ол: |
нейтрализм |
254 |
Екі түрдің бірігіп селбесе тіршілік етуі: |
Симбиоз |
255 |
Құрғақ және ыстық климат жағдайына бейімделеген құрғақ сүйгіш жануарлар қалай аталады |
ксерофилдер |
256 |
Орта температурасына қатысты төзімділіктің жоғары дәрежесі қалай аталады? |
эвритермді |
257 |
Температураға бейімділігі төмен түрлер қалай аталады |
стенотермді |
258 |
Биосферадағы тепе-теңдіктің сақталуына ықпал етеді: |
өсімдіктер мен жануарлардың барлық түрлерінің санының артуы |
259 |
Қызғылт Қоқиқазды сақтауға арналған қорық |
Қорғалжын |
260 |
Қазіргі кезде көптеген түрлердің биологиялық регреске ұшырауының басты себебі: |
адамның шаруашылыықтық іс-әрекеті |
261 |
Ыдыраған өсімдік қалдықтарымен қоректенетін организмдер: |
детритофагтар |
262 |
Климаттық факторларға не жатады? |
t°, қысым, жарық |
263 |
Орографиялық факторларға жататыны: |
жер бедері |
264 |
ҚР-ның «қоршаған ортаны қорғау туралы» алғашқы заңы қай жылы қабылданды? |
1997 ж |
265 |
Популяция тығыздығы - бұл |
тіршілік ету кеңістігінің бірлігіне келетін особьтар саны |
266 |
Кеңістіктің аудан немесе көлем бірлігіне келетін түрлер особьтарының саны нені көрсетеді? |
популяция тығыздығын |
267 |
Белгілі бір реттілікпен бір қауымдастық организмдерінің басқасымен ауысуы қалай аталады? |
сукцессия |
268 |
Шыршалардың өздігінен санының азаюының мысалы |
түрішілік конкуренция |
269 |
Мемлекеттік Барсакелмес қорығы қай территорияда орналасқан: |
Қызылорда облысы |
270 |
Табиғи бірлестіктегі жыртқыштар ролі: |
популяцияны сауықтырады және олардың санын реттейді |
271 |
Қорларды бөлісуде бір-біріне кедергі болатын 2 түрдің қарым-қатынасы қалай аталады? |
бәсекелестік |
272 |
Аэробты бактерия көмегімен суды биологиялық тазалау құралы |
Аэротенк |
273 |
Озон экраны келесі биіктікте орналасқан |
20 25 км шамасында |
274 |
Табиғи экожүйенің төзімділігі байланысты |
түрлердің алуантүрлілігімен |
275 |
Бұзылған жерлерді толық қалпына келтіру: |
рекультивация |
276 |
Бір қоректік деңгейден екіншіге берілетін энергия санының шамасы |
10 % |
277 |
Белгілі бір жерден басқа жерде кездеспейтін жануарлар немесе өсімдіктер түрлері |
эндемиктер |
278 |
Алуантүрлілікке бай биоценоз |
Тропиктік ормандар. |
279 |
Биосфера мен экожүйеде өтетін процестер мен қоршаған орта жағдайының өзгерістерін бақылаудың ұзақ байқау жүйесі қалай аталады: |
мониторинг |
280 |
Ең ежелгі мемлекеттік қорықтардың бірі Ақсу-Жабағылы (ҚР) қай жылы құрылған |
1926 |
281 |
Өсімдіктер мен жануарлардың адам әрекеті нәтижесінде жаңа жағдайға бейімделуі: |
интродукция |
282 |
Детрит бұл … |
өсімдіктер мен жануарлардың өлі қалдықтары |
283 |
Атмосферадағы бос оттегінің құрамы қанша % -ке тең? |
20,98 |
284 |
Канцерогендер қандай ауруды тудырады |
рак ауруларын |
285 |
Күн сәулесі спектрінің қай бөлігі тірі организмдерге әр түрлі әсер етеді? |
көрінетін жарық |
286 |
Автотрофтар бұл |
өсімдік |
287 |
Редуценттер -...организмдер |
органикалық заттарды минералдық заттарға ыдыратушылар |
288 |
Тундра экожүйесінің негізгі шектеуші факторы |
Жылудың жетіспеуі |
289 |
Гетеротрофтар энергия көзі ретінде пайдаланады: |
органикалық заттарды |
290 |
Биосфера терминін кім енгізген? |
Зюсс және Ламарк |
291 |
Нейтрализм қандай қатынас |
бір-біріне қатынасы бейтарап |
292 |
Аменсализм қандай қатынас |
бір түр зиян шегеді, екіншісі бейтарап |
293 |
Комменсализм қандай қатынас |
бір түр пайда табады, келесі түр бейтарап |
294 |
Бәсекелестік қандай қатынас |
Екі түрдің әрқайсысы бір-біріне жағымсыз әсер көрсетеді |
295 |
Тірі ағзада тіршілік етушілер үшін шектеуші фактор: |
Иесінің ауысуы |
296 |
Негізгі тіршілік ету орталары |
су, жер- ауа, топырақ, организм денесі |
297 |
Экожүйелердің продуценттер деңгейіндегі органикалық заттардың жиналуы |
біріншілік өнімділік |
298 |
Консумент деңгейіндегі органикалық заттардың жиналуын қалай атайды? |
екіншілік өнімділік |
299 |
Вернадский биосфераның әрі қарай дамуын оның мына күйге көшуінен көрді |
Ноосфераға |
300 |
Сукцесиядан кейінгі экожүйенің салыстырмалы тұрақтылығы |
климакс |
301 |
Ноосфера терминін кім енгізді |
Леруа және Шарден |
302 |
Биогеоценоз терминін кім еңгізді |
Сукачев |
303 |
Жануарлар мен организмдер мекен ететін жердің жұқа қабаты |
биосфера |
304 |
Биотикалық факторлар дегеніміз бұл |
әр түрлі популяциялар мен организмдер арасындағы өзара қарым-қатынас |
305 |
Биосферадағы тіршіліктің жоғарғы шекарасын не анықтайды |
Озон экраны |
306 |
Қоректік тізбектегі мына организмдердің экологиялық функциясын көрсетіңіз: селеу-шегіртке-торғай-жылан |
продуцент І қатардың консументі ІІ қатар консументі- ІІІ қатар консументі |
307 |
Қоректік тізбектегі продуцентті көрсетіңіз: бидай-тышқан-бактерия-жылан |
бидай |
308 |
Продуцент дегеніміз бұл: |
фотосинтез процесінде бейорганикалық заттардан органикалық заттар синтездейтін организмдер |
309 |
Табиғатқа адамның әсері қалай аталады |
антропогендік |
310 |
Продуценттерге жататын организмді көрсетіңіз |
Шалғындық жоңышқа |
311 |
Редуценттерге жататын организмді көрсетіңіз |
Бактериялар |
312 |
Продуценттерге жатпайтын организмді көрсетіңіз |
Ақ саңырауқұлақ |
313 |
Жарық сүйгіш өсімдікті көрсетіңіз |
гелиофиттер |
314 |
Көлеңкеге төзімді өсімдікті көрсетіңіз |
Факультативті гелиофиттер |
315 |
Жылы қанды жануарды көрсетіңіз |
гомойотермді |
316 |
Пойкилотермді жануарлар |
Суыққанды жануарлар |
317 |
Тұрақты топырақ мекендеушілері |
геобионттар |
318 |
Суда тұрақты тіршілік ететін организмдер |
гидробионттар |
319 |
Көп түрлі бірлестіктер мен ортаның қарым-қатынасын зерттейтін экология бөлімі |
Синэкология |
320 |
Адамзат қоғамының қоршаған ортамен қарым-қатынасын зерттейтін экологияның бөлімі |
Әлеуметтік экология |
321 |
Көрсетілген организмдерден 1 қатардағы консументті таңдаңыз |
шегіртке |
322 |
Адам мен таракан қарым-қатынасының типін көрсетіңіз |
комменсализм |
323 |
Целлюлозаны ыдыратуға көмектесетін күйіс қайыратын жануарлардың қарынында тіршілік ететін микроорганимдер мен олардың қарым-қатынасының типін көрсетіңіз |
Симбиоз |
324 |
Қазақстанда Невада-Семей қозғалысының басшысы кім |
О.Сүлейменов |
325 |
Қоршаған ортаға организмдердің бейімделуі |
Адаптация |
326 |
Популяцияның құрылымын сипаттайды: |
Территориядағы особьтардың таралуы |
327 |
Популяцияның жыныстық және жас ерекшелік құрамын сипаттауды қалай атайды |
демография |
328 |
«Бір экологиялық қуыста екі түр бірге тіршілік ете алмайды» , бұл принцип қалай аталады |
Гаузе принципі |
329 |
Геожүйелерді зерттейтін экологияның бөлімі |
геоэкология |
330 |
Топырақ табиғи қорлардың қандай түріне жатады |
Қалпына келетін |
331 |
Көрсетілгендерден сарқылмайтын қорларды көрсетіңіз |
Күн сәулесі |
332 |
Мыналардың қайсысы абиотикалық факторға жатпайды |
Симбиоз |
333 |
Көрсетілгендердің қайсысы абиотикалық факторға жатады |
Топырақтың тұздылығы |
334 |
Тұзданған топырақта өсетін өсімдіктер |
Галофиттер |
335 |
Жер-ауа тіршілік ортасының негізгі ерекшелігін көрсетіңіз |
Температураның ерекше ауытқуы |
336 |
Иесінің денесінің сыртқы бетінің есебінен қоректенетін паразиттер |
Эктопаразиттер |
337 |
Иесінің денесінің ішінде тіршілік ететін паразиттер |
Эндопаразиттер |
338 |
Толеранттылық организмдердің қандай қабілеттілігі |
Тіршілік жағдайларының өзгеруне төтеп беруі |
339 |
«Популус» грекшеден аударғанда білдіретін мағына |
халық |
340 |
Гиена жолбарыстың тамағының қалдықтарын жеуі мысалы организмдердің қарым-қатынасының қандай типі |
Комменсализм |
341 |
Биоценоздың тіршілік ететін абиотикалық ортасының участогы қалай аталады |
Биотоп |
342 |
Биосферадағы тірі организмдердің қасиеттерінің бірі олардың төмендегі процеске қабілеттілігі: |
Әр түрлі элементтерді жинақтауы |
343 |
Биоценоздың шекараларын не анықтайды |
өсімдіктер әлемі |
344 |
Биоценоздың негізгі эдификаторын көрсетіңіз |
өсімдіктер |
345 |
Түрлердің орта температурасының өзгерістеріне жоғарғы дәрежедегі төзімділігі - |
эвритермділік |
346 |
Төменгі температура жағдайында тіршілік ететін организмдер |
Криофильдер |
347 |
Күн ұзақтығына организмдердің реакциясы қалай аталады |
Фотопериодтылық |
348 |
Төменгі температураға бейімделген түрлер - |
стенотермді |
349 |
Гетеротрофтар энергия көзі ретінде нені пайдаланады |
Органикалық заттарды |
350 |
Электромагниттік өріс қандай факторға жатады |
абиотикалық |
351 |
Су қорға жиналатын шырынды сабақтары мен жапырақтары бар шөлге төзімді көпжылдық өсімдік |
Суккуленттер |
352 |
Оңтүстіктің сүтқоректілері мен құстарының кейбір мүшелері туысқан солтүстік түрлерінен үлкен деген ереженің авторы |
Аллен |
353 |
Тірі организмдерге тура немесе жанама әсер ететін ортаның элементтері мен құбылыстардың комплексі |
Экологиялық факторлар |
354 |
Су булануын тиімді тежейтін қатты жапырақтары мен сабақтары бар шөлге төзімді өсімдік |
склерофиттер |
355 |
Пойкилотермділерге қандай жануарлар жатады |
Бақалар мен көл бақалар |
356 |
Бәсекелестік қандай қарым-қатынас типіне жатады |
Биотикалық қарым-қатынасқа |
357 |
Табиғаттағы заттардың биогеохимиялық айналымын қамтамасыз ететін |
Элементтердің биогенді миграциясы |
358 |
Қазіргі организмдердің тіршілік әрекеттері мен байланысты емес табиғаттың күштері мен құбылыстар |
Абиотикалық факторлар |
359 |
В.И.Вернадский тірі заттың бірнеше биогеохимиялық функцияларын бөлді. Солардың бірін көрсетіңіз |
Газдық функция |
360 |
Ортаның биотикалық факторларының әсеріне жатқызуға болмайды |
өсімдіктер тозаңының желмен тасымалдануы |
361 |
Оптимум заңының мәні |
Кез келген экологиялық фактордың организмдердің тіршілігіне қолайлы әсер етуінің белгілі бір шегі болады |
362 |
Су ортасы оттегімен ненің есебінен толығады |
Балдырлардың фотосинтезі нәтижесінде |
363 |
Оттегінің концентрациясының төмендеуінің себебі |
Температураның жоғарылауынан |
364 |
Бүкіл тіршілік процестерінің тоқталатын организмдердің физиологиялық күйі - |
анабиоз |
365 |
Топырақтың жоғарғы қабатындағы өлі органикалық заттар қабаты ненің есебінен түзіледі |
Жапырақтардың түсуі |
366 |
Организмдердің таралу аймағын шектейтін фактордың молдығы немесе жетіспеушілігі қалай аталады |
шектеуші |
367 |
Кеңістік бірлігіне келетін бір түрдің особьтарының саны |
Популяция тығыздығы |
368 |
Популяция санының шексіз өсуінің тежелу себебі |
Сыртқы орта факторларының әсерінен |
369 |
Биоценоздың әлсіз бөлігі- |
Аз санды түрлер |
370 |
Бірлестіктің доминантты болатын түрлері |
Саны жөнінен басым |
371 |
1877 г «Биоценоз» ұғымын ғылымға енгізген ғалым |
Неміс гидробиолог Карл Мебиус |
372 |
Биоценоз құрамындағы орта түзуші негізгі түрдің жойылуы қандай процеске себеп болады |
Биоценоздың ауысуына |
373 |
Әрбір төзімді экожүйе құрамында болатын организмдер- |
Автотрофтар мен редуценттер |
374 |
1935 ж экожүйе түсінігін енгізген ғалым |
А.Тенсли |
375 |
Экожүйе тұрақтылығының негізгі принципі |
Энергия ағыны мен қамтамасыз етілетін заттар айналымы |
376 |
Су экожүйелерінде қандай тереңдікке дейін фотосинтезге қажет күн сәулесі өтеді |
100-200 м |
377 |
Төменде көрсетілгендерден жылдық көп биомассасы өсетін экожүйені көрсетіңіз |
Ылғалды тропикалық ормандар |
378 |
Биологиялық өнімділік дегеніміз |
Органикалық заттардың түзілу жылдамдығы |
379 |
Өсімдіктердің өнімі қалай аталады |
алғашқы |
380 |
Қоректік тізбектің жеке звенолары қалай аталады |
Трофикалық деңгей |
381 |
Өсімдіктер фотосинтез барысында байланыстыратын жарық энергиясының мөлшері |
1-5% |
382 |
Эвтрофикация дегеніміз |
Биогенді элементтердің концентрациясының ұлғаюы себебінен су экожүйелеріндегі алғашқы өнімнің деңгейінің жоғарылауы |
383 |
Экожүйенің тұрақтылығының негізгі принципі - |
Тіршіліктің алуан түрлі формасы |
384 |
В.И.Вернадскийдің анықтамасы бойынша тірі заттар дегеніміз |
Планетаның барлық тірі организмдерінің барлық саны |
385 |
Басқа да экожүйелер сияқты биосфера - |
Ашық жүйе |
386 |
Атмосфераның озон қабатын бұзатын факторлар |
Хлорфторорганикалық қосылыстар |
387 |
Өзекті көлемдегі негізгі экологиялық проблемалардың туу көзін көрсетіңіз |
Цивилизвцияның жалпы дамуы |
388 |
Таусылмайтын қорларды көрсетіңіз |
Су және климаттық қорлар |
389 |
Озон қабатының, шөлденудің және парник эффектісінің проблемалары қандай түрге жатады |
өзекті проблемаларға |
390 |
Планетадағы климаттың біртіндеп жылуы немен байланысты |
Парник эффектісімен |
391 |
Мұхитты негізгі ластаушылар- |
Мұнай және мұнай өнімдері |
392 |
Үлкен территорияларда ормандарды қыру қандай процестерге әкеледі |
Атмосфераның құрамының өзгеруіне |
393 |
Бірінші рет Халықаралық Қызыл кітап қашан жарық көрді |
1966 |
394 |
Ерекше қорғалатын территориялардың негізгі типін көрсетіңіз |
Биосфералық қорықтар |
395 |
Қазақстандағы экологиялық апатты аймақтарды көрсетіңіз |
Арал, Семей аймағы |
396 |
Ауыз судың қазіргі таңдағы жетіспеушілігі негізінен немен байланысты |
Су қоймаларының ластануы |
397 |
Транспорт пен өндіріс орындарының ластаушы заттарының қоспасына күн сәулесінің әсерінен түзілетін улы тұман қалай аталады |
Фотохимиялық смог |
398 |
Жануарлар мен басқа да консументтердің өнімділігін қалай атайды |
екінші |
399 |
Әсіресе қалаларда ластанудың негізгі үлесі неге тиесілі |
транспортқа |
400 |
Экологияның тірі организмдердің бір-бірімен және өзін қоршаған ортамен қарым-қатынасын зерттейтін ғылым ретінде негізін салған кім |
Э.Геккель |
401 |
Тұрақты дамудың негізгі аспектілерін көрсетіңіз: |
экономикалық, әлеуметтік, экологиялық |
402 |
Келесі ұрпақтардың өз мұқтаждықтарын қанағаттандыру мүмкіндіктеріне зиян тигізбей, бүгінгі күн қажеттіліктерін қанағаттандыратын әлеуметтік-экономикалық даму моделін атаңыз? |
тұрақты даму |
403 |
ҚР қауіпсіздік концепциясы қабылданған уақытты көрсетіңіз: |
30.04.1996 |
404 |
БҰҰ қоршаған орта жөніндегі Стокгольм конференциясы өткен уақытты көрсетіңіз: |
5-16 маусым 1972 жыл |
405 |
ЮНЕП-тің құрылуы туралы ұсыныс қабылданды: |
Стокгольм конференциясында |
406 |
1992 ж БҰҰ қоршаған орта және тұрақты даму жөніндегі конференциясы өткен қаланы көрсетіңіз: |
Рио-де-Жанейро |
407 |
Иоханнесбург қаласында 2002 ж қандай маңызды халықаралық шара өткізілді? |
Тұрақты даму туралы бүкіләлемдік саммит өтті |
408 |
Рио-де-Жанейро конференциясында қандай маңызды конвенциялар қабылданды? |
Биологиялық алуантүрлілік және климаттың өзгеруі туралы конвенция |
409 |
Американдық ғалым Джим Форрестердің еңбектерін көрсетіңіз: |
Әлемдік экономика, Әлемдік динамика |
410 |
Д.Медоуздың басшылығымен орындалған Рим клубының алғашқы баяндамасы қалай аталады? |
Өсу шектері |
411 |
Адамзат бұрылыс шегінде еңбегінің авторлары кімдер? |
М.Месерович, Э.Пестель |
412 |
Табиғи ортаның сапасын нашарлатпайтын және табиғи жүйелерді аздырмайтын экологиялық бағыттағы әлеуметтік-экономикалық даму қалай аталады? |
Экологиялық даму |
413 |
Қоршаған ортаға антропогенді немесе табиғи әсердің нәтижесінде жеке адамға, табиғат пен мемлекеттің өмірлік маңызды қажеттіліктерін нақты және мүмкін болатын қауіптен қорғауды қамтамасыз ету процесі қалай аталады? |
Экологиялық қауіпсіздік |
414 |
Экологиялық даму ұғымын ұсынған ғалым: |
Морис Стронг |
415 |
Техникалық прогреске негізделген, халықты материалдық қажеттіліктермен қамтамасыз етуге қабілетті мемлекеттің өндірістік ұзақ мерзімдік өсуі қалай аталады? |
Экономикалық өсу |
416 |
Тіршіліктің барлық формасын қамтамасыз ететін негізгі табиғи процестердің салыстырмалы түрде өзгеріссіз деңгейде сақталуы жөніндегі БҰҰ Бас Ассамблеясы 1992 ж қабылдаған құжат: |
Бүкіләлемдік табиғат хартиясы |
417 |
Тұрақты даму стратегиясы адамдар мен қоғаммен табиғат арасындағы келісімділікке бағытталған. Бұл ұстанымның сипаттамасы: |
Табиғат пен қоғамның коэволюциясы |
418 |
1987 жылы БҰҰ қоршаған орта мен даму комиссиясы қандай есептік баяндама жасады: |
Біздің жалпы болашағымыз |
419 |
Қандай дамудың негізгі белгілері арқылы тұрақты даму түсінігі анықталады |
Антропоцентрлік, биосфероцентрлік |
420 |
Бүкіл тіршіліктің қырылуы: |
Омницид |
421 |
Рио-де-Жанейродағы декларация нені бекітті: |
Жер хартиясын |
422 |
БҰҰ тұрақты даму комиссиясы құрылған жыл: |
Желтоқсан 1992 ж |
423 |
Тұрақты даму туралы Бүкіләлемдік саммит өткен қала |
Иоханнесбург |
424 |
Тұрақты даму және қауіпсіздікке қарсы тұратын факторлар |
Идолалар |
425 |
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы мемлекеттің саясатының негізгі мақсатын көрсетіңіз |
Қоршаған орта сапасының тұрақталуы |
426 |
Экологиялық хабарлармен алмасуға арналған ғаламдық торды көрсетіңіз: |
ЮНЕП-ИНФОТЕРРА |
427 |
Бүкіләлемдік көлемде тұрақты дамуға ауысуды қамтамасыз етуге бағытталған бағдарлама: |
ХХI ғасыр күн тәртібі |
428 |
Сыртқы факторлардың әсерлесуі жағдайында өзінің құрылымы мен функционалды ерекшеліктерін сақтайтын экожүйенің қабілеттілігі: |
Экологиялық тұрақтылық |
429 |
Қоршаған ортаға химиялық ластағыш заттардың таралуын тексеретін жүйе. |
Химиялық мониторинг |
430 |
Қоршаған ортаға физикалық процестер мен құбылыстардың (су тасқыны, жанартау атылыстары, жердің сілкінуі, құрғақшылық, топырақ эрозиясы және т. с.) тигізетін әсерін бақылау жүйесі. |
Физикалық мониторинг |
431 |
Биоиндикаторлар көмегімен жүргізілетін мониторинг |
Биологиялық мониторинг |
432 |
Қоршаған ортаның химиялық және биологиялық компоненттерін бақылауға негізделген мониторинг. |
Экобиохимиялық мониторинг |
433 |
Зерттейтін объектілерді барлауға және тәжірибелік мәліметтерді тіркеп жазып алуға радиометриялық кондырғылармен камтылған ұшқыш аппараттар колданылған авиациялық, космостық мониторинг. |
Дистанциялық мониторинг |
434 |
Жалпы биосфералық, табиғи кұбылыстарды бақылау |
базалық немес фондық мониторинг |
435 |
Бip мемлекеттің шегінде арнайы кұрылған органдар арқылы жүргізетін мониторинг; |
ұлттық |
436 |
Жер биосферасындағы әлемдік құбылыстар мен процестерді зерттеу арқылы экстремалды қолайсыз жағдайлардың болуы туралы уақытылы ескерту жасап отыру |
Ғаламдық мониторинг |
437 |
Өзгермейтін тұрақты жағдайларда популяция особьтарының сандарының өсуі: |
Экспоненциалды өсу немес геометриялық прогрессиямен өсу |
438 |
Қалпына келетін табиғи ресурсты көрсетіңіз: |
Топырақ |
439 |
Қалпына келмейтін табиғи ресурстарды көрсетіңіз: |
Пайдалы қазбалар |
440 |
Атмосферада көмірқышқыл газының артуынан ғаламшардың жылынуы: |
Парниктік эффект |
441 |
«Тірі жүйе -қоршаған орта» жүйесіндегі тепе-теңдіктің бұзылуынан туатын қарама-қайшылық: |
Экологиялық мәселе |
442 |
Планетаның бүкіл биосферасына әсерін тигізетін мәселе |
Ғаламдық |
443 |
Жердегі климаттың өзгеруіне не әсер етеді? |
Атмосфераға парниктік газдардың шығарылуы |
444 |
Парниктік газдарға жатады: |
Көмірқышқыл газы, метан, хлорфторкөміртегі, озон.. |
445 |
Жерде озон қабатының бұзылуынан адамдарда қандай аурулар пайда болады? |
катаракта, тері ісігі, иммундық жетіспеушілік |
446 |
Қандай биіктікте озон қабатының концентрациясы жоғары? |
20-25 км |
447 |
Төмендегілердің қайсысы озон қабатын бұзатын заттар? |
метил бромиді |
448 |
Қышқыл жаңбырлардың пайда болуына қандай газдар әсер етеді? |
Күкірт және азот оксидтері |
449 |
Су қоймаларының беткі қабатына қышқыл жаңбырлар қалай әсер етеді? |
Су ағзалары жойылады |
450 |
Атмосфераға азот оксидтерін шығаратын басты ластаушы көздер |
Ішкі жану двигательдері, жылу қондырғылары |
451 |
Атмосфераға күкірт оксидтерін шығаратын басты ластаушы көздер |
Қазба отынның жануы |
452 |
Улы химикаттарға төзімді ауылшаруашылық зиянкестерінің жаңа формаларының пайда болуына не әсер етеді? |
Пестицидтердің қолданылуы |
453 |
Автомобильді жанар-жағармайдың қайсысы болашақта мейлінше қалдықсыз болып саналады? |
Сутек |
454 |
Жануарлар ағзасының ұлпаларында қандай зиянды заттар ұзақ сақталуға қабілетті? |
ДДТ |
455 |
Қоршаған орта ауыр металл кадмиймен ластанғанда туындайтын ауру? |
Итай-Итай |
456 |
Тұрақты даму Концепциясына сәйкес қандай параметрлар өзінің тұрақты маңызын сақтауы тиіс? |
физикалық константалар, генофонд, халықтың денсаулығы, негізгі экожүйелер |
457 |
Елдер арасындағы және де адамзат пен Жер арасындағы қарым-қатынастарды реттейтін ұйым: |
Біріккен Ұлттар Ұйымы |
458 |
Қандай құжат ауыспалы экономикасы бар елдерді парниктік эффектіні туғызатын газдардың қалдықтарын атмосфераға шығару мөлшерін қысқартуды міндеттейді? |
Киота хаттамасы |
459 |
Қоғам мен қоршаған орта арасындағы байланыс пен тәуелділікті зерттейтін экологияның бағыты |
Қоғамдық экология |
460 |
Қоршаған орта және оның дамуы туралы Халықаралық комиссияны кім құрды (МКОСР)? |
Г.Х. Брутланд |
461 |
1987 ж. басылған МКОСР есебінің аталуы? |
Біздің ортақ болашағымыз |
462 |
Ерекше қорғалатын табиғи территорияларға жатады: |
Қорықтар, ұлттық парктер, табиғат ескерткіштері, дендрологиялық парктер және ботаникалық бақтар |
463 |
Жануарлар мен өсімдіктер әлемінің объектілерін қорғау шаралар жүйесінің мақсатында қолданылатын құжаты |
Қызыл кітап |
464 |
В.И Вернадский бойынша, табиғат пен қоғамның эволюциясы және биосфера дамуының жоғарғы сатысы |
Ноосфера кезеңі |
465 |
Қызыл кітаптың бірінші категориясына қандай жануарлар немесе өсімдіктер түрлері кіреді |
Жойылу қаупі бар түрлер |
466 |
Биосфераның бірлігі мен тұтастығын зерттейтін экологияның бағыты |
Глобальды экология |
467 |
Арал теңізінің тартылуының басты себебі |
Сырдария және Амудария өзендерінің бассейіндерінде суармалы егістіктің көлемінің артуы |
468 |
Тартылған Аралды ластаушы негізгі көздер? |
тұздар, пестицидтер |
469 |
Семей ядролық полигонында қай жылдары сынақтар жүргізілді? |
1949- 1991 ж. |
470 |
ҚР территориясында Семейден басқа қандай сынақ полигондары жұмыс жасады? |
Батыс қазақстан полигондары Азғыр, Тайсойған, Нарын |
471 |
Байқоныр кешенінде аса экологиялық қауіпті не тудырды |
Зымырандардың құлаған бөліктері |
472 |
Жұмыс істемейтін уран өндіруші және өңдеуйші өндірістің қандай қауіпті әсері бар? (уран рудниктері, уран сақтайтын орындар)? |
Радиоактивті ластану |
473 |
ҚР территориясында қандай радиоактивті газдың потенциалды бөліну мүмкіндігі бар? |
радон |
474 |
Ластанудың қандай түрі екінші немесе үшінші ұрпаққа зардап тигізеді |
Радиоактивті |
475 |
Арал теңізінде қандай арал бактериялогиялық ластану қаупін төндіруі мүмкін? |
Возрождения |
476 |
Қазақстанда қандай тұрақты органикалық ластаушылар кең таралған? |
бензапирен, пестицидтер, полихлорбифенилдер |
477 |
Өсімдіктер жамылғысының жойылуы, топырақ эрозиясы, олардың тығыздалуы, тұздануы, құммен жабылған зоналардың шекараларының кеңеюінің себебі неде? |
Шөлденуі |
478 |
Қазақстанда қай жерде пайдалы қазбаларды экологиялық қауіпті ашық әдіспен өндіреді? |
Екібастұздағы қоңыр көмір, Жезқазғандағы мыс кендері |
479 |
ҚР қай аймағында мұнаймен қарқынды ластану жүруде? |
Каспий теңізі |
480 |
Атмосфералық ауасы мейлінше ластанған Қазақстанның қандай қалалары? |
Алматы, Өскемен, Шымкент |
481 |
Балқаш көлі суының тартылуының себебі |
Қаратал, Лепсі, Ақсу өзендері суларының шамадан тыс пайдаланылуы |
482 |
Каспийдің бір қатар экологиялық мәселелері немен байланысты? |
Теңіз деңгейінің көтерілуі |
483 |
Каспий теңізі суының деңгейінің көтерілуі неге байланысты? |
Қара-Бұғаз-гол шығанағы суының құрғауы |
484 |
Популяция терминін енгізген ғалым |
1903 ж Иогансен |
485 |
Қазақстандағы қай қорық ЮНЕСКО тарапынан халықаралық маңыздағы резерват түрінде атап көрсетілді? |
Ақсу-Жабағылы |
486 |
Арал маңы аймағында қандай аурулар дүние жүзі бойынша жоғары деңгейге жетті? |
энтериттер, іш сүзегі, сары ауру, несеп жолдарының аурулары |
487 |
Тек төменгі бөлігі суда тұратын жер-ауа өсімдіктері |
гидрофиттер |
488 |
Толығымен немесе көп бөлігі суда тұратын су өсімдіктері |
гидатофиттер |
489 |
Орташа ылғалды тіршілік орнының өсімдіктері |
мезофиттер |
490 |
Сыртқы ортаның жылуы азайғанда организмнің өзінің жылу сіңіру процесінің артуы терморегуляцияның қандай механизміне жатады |
Химиялық терморегуляция |
491 |
Жылудың деңгейі өзгергенде жылуды өз денесінен шығармай ұстап тұру қабілеті терморегуляцияның қандай механизміне жатады |
Физикалық терморегуляция |
492 |
Кеңістікте әрбір организм сыртқы ортаның жоғарғы және төменгі температурасынан сақтану үшін мінез құлықтарын және табиғатта таралуын өзгертуі терморегуляцияның қандай механизміне жатады |
Мінез құлықтық немесе этологиялық |
493 |
Қыста ұйқыға кететін организмдерде, олар ұйықтап жатқан уақытта зат алмасу процесінің қарқындылығы, денесінің температурасы өзгеріп төмендеуі терморегуляцияның қандай механизміне жатады |
Гетеротермді организмдер |
494 |
Белгілі бір уақыт аралығында популяцияда жүретін процестерді сипаттайтын популяцияның көрсеткіштері |
Динамикалық |
495 |
Уақыттың дәл сол кезеңіндегі популяцияның күйін, жағдайын сипаттайтын популяцияның көрсеткіштері |
Статикалық |
496 |
Жануарлардың мінез-құлықтық заңдылықтарын зерттейтін ғылым |
Этология |
497 |
Ішкі себептер мен әсерлерден туындайтын сукцессияның түрі |
Аутогенді сукцессия |
498 |
Сыртқы себептер мен әсерлерден туындайтын сукцессияның түрі (мысалы, климаттың өзгеруі) |
Аллогенді сукцессия |
499 |
Адамның іс-әрекеттері арқылы туындайтын сукцессия түрі |
Антропогенді сукцессия |
500 |
Адамның іс-әрекеттеріне байланыссыз, табиғи әсерлерден пайда болатын сукцессия түрі |
Табиғи сукцессия |