Поможем написать учебную работу
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
17.Біріңғай бюджеттік сыныптаманың құрамына сипаттама беріңіз?
Қазақстан Республикасының Бірыңғай бюджеттiк сыныптамасы бюджет түсiмдерi мен шығыстарын сыныптама объектілерiне топтамалық кодтар бере отырып, функционалдық ведомстволық және экономикалық сипаттамалар бойынша топтастыру болып табылады.
Бюджеттiк сыныптама мыналарды қамтиды: *бюджет түсiмдерiнiң сыныптамасы; *бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасы; *бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасы.
Бюджет түсiмдерi сыныптамасының топтамасы мыналардан тұрады:
түсiмдердiң экономикалық белгілерi бойынша топтамасын бiлдiретiн санаттар. Сыныптамалық коды 1 белгіден тұрады; түсiмдердi олардың көздерi мен түрлерi бойынша топтайтын сыныптар. Сыныптамалық коды 2 белгіден тұрады; түсiмдердi олардың көздерi мен түрлерi бойынша неғұрлым егжей-тегжейлi топтайтын iшкi сыныптар. Сыныптамалық коды 1 белгiден тұрады;бюджетке түсетiн төлем немесе түсiм түрiн айқындайтын ерекшелiктер. Сыныптамалық коды 2 белгiден тұрады. Түсiмдердiң әрбiр түрiнiң түсiмдер сыныптамасының барлық деңгейлерiнiң кодтарынан қалыптасатын алты белгілi коды болады. бiрдей алты белгіден тұратын кодтарды белгілеуге жол берiлмейдi. Бюджет түсiмдерiнiң сыныптамасы мынадай негізгі санаттарды қамтиды: 1 - салықтық түсiмдер; 2 - салықтық емес түсiмдер; 3 - негізгі капиталды сатудан түсетiн түсiмдер; 4 - трансферттерден түсетiн түсiмдер; 5 - бюджеттік кредиттерді өтеу; 6 - мемлекеттің қаржы активтерiн сатудан түсетiн түсiмдер; 7 қарыздардың түсiмi; 8 бюджет қаражаттарының пайдаланылатын қалдықтары.
Мемлекет функцияларының орындалуын, республиканың стратегиялық, орта мерзiмдi бағдарламалары мен даму жоспарларын iске асыруды бейнелейтiн функционалдық және ведомстволық белгiлер бойынша бюджет қаражатының жұмсалу бағыттарын айқындайтын барлық деңгейлердегi бюджеттер шығыстарының топтамасы бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасы болып табылады.
Бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасының топтамасы мынадай деңгейлерден тұрады: функционалдық топтар; функционалдық iшкi топтар; бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiлерi; бюджеттік баәдарламалар және кiшi бағдарламалар. Функционалдық топ елдiң стратегиялық даму басымдықтарына сай келетiн және олардың әрқайсысының айқын мақсатын көрсететiн елдiң негiзгi даму бағыттарын көрсетедi. Сыныптамалық коды 2 белгiден тұрады. Мемлекеттiк басқару органдары орындайтын функцияларәа байланысты бюджет шығыстары мынадай функционалдық топтар бойынша сыныпталады:01- Жалпы сипаттағы мемлекеттiк қызметтер; 02- Қорғаныс; 03- Қоғамдық тәртiп, қауiпсiздiк, құқық, сот, қылмыстық-атқару қызметi; 04- Бiлiм беру; 05- Денсаулық сақтау; 06- Әлеуметтік көмек және әлеуметтiк қамсыздандыру; 07- Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық; 08- Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңiстiк; 09- Отын-энергетикалық кешен және жер қойнауын пайдалану; 10- Ауыл, cу, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары; 11- Өнеркәсiп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметi; 12- Көлiк және коммуникациялар; 13- Өзгелерi; 14- Борышқа қызмет көрсету; 15- Трансферттер; 16- Қарыздарды өтеу. Функционалдық ішкi топ (бұдан әрі - ішкі функция) ел дамуының әрбiр стратегиялық басымдығы жөнiндегi мiндеттер тобын функционалдық топ iшiнде нақтылайды. Сыныптамалық коды 1 белгiден тұрады. Бюджеттік бағдарламалардың әрбiр әкiмшiсiне өзiнiң жеке сыныптамалық коды берiледi, коды 3 белгiден тұрады.
Бюджеттiк бағдарламаларды iске асыру үшін мемлекеттік мекемелер жүзеге асыратын операцияларды бейнелейтін экономикалық сипаттамалар бойынша бюджет шығыстарын топтастыру бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасы болып табылады.
Бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасын топтастыру мыналардан тұрады: шығыстарды экономикалық белгілерi бойынша топтастыратын санаттар. Сыныптамалық коды 1 белгіден тұрады; шығыстарды мемлекеттік мекемелер жүргiзетiн операциялардың негізгі түрлері бойынша топтастыратын сыныптар. Сыныптамалық коды 1 белгiден тұрады; шығыстарды мемлекеттік мекемелер жүргiзетiн операциялардың негiзгi түрлері бойынша барынша егжей-тегжейлi топтастыратын iшкi сыныптар. Сыныптамалық коды 3 белгiден тұрады; бюджеттiк бағдарламаны iске асыру үшін мемлекеттік мекеме жүргізетін операцияның түрін айқындайтын ерекшеліктер. Сыныптамалық коды 3 белгіден тұрады.
Экономикалық сыныптама мынадай санаттардан тұрады: ағымдағы шығындар - мемлекеттік мекемелердің өз функцияларын жүзеге асыруға байланысты шығындары; күрделi шығындар - негiзгi капиталды құруға, қалпына келтіруге немесе сатып алуға байланысты шығындар; бюджеттік кредиттер - қайтарымды, мерзімді және ақылы негізде бюджеттен бөлiнетiн ақша; қаржы активтерiн сатып алу - мемлекеттiк меншiкке заңды тұлғалардың , оның ішінде, халықаралық ұйымдардың қатысу үлестерiн, бағалы қағаздарын сатып алу жөнiндегi операциялармен байланысты шығыстар; қарыздарды өтеу - қарыздар бойынша негізгi борышты өтеуге жұмсалатын шығыстар.
18.Бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасының ерекшелігі неде?
Бюджеттiк бағдарламаларды iске асыру үшін мемлекеттік мекемелер жүзеге асыратын операцияларды бейнелейтін экономикалық сипаттамалар бойынша бюджет шығыстарын топтастыру бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасы болып табылады.
Бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасын топтастыру мыналардан тұрады: шығыстарды экономикалық белгілерi бойынша топтастыратын санаттар. Сыныптамалық коды 1 белгіден тұрады; шығыстарды мемлекеттік мекемелер жүргiзетiн операциялардың негізгі түрлері бойынша топтастыратын сыныптар. Сыныптамалық коды 1 белгiден тұрады; шығыстарды мемлекеттік мекемелер жүргiзетiн операциялардың негiзгi түрлері бойынша барынша егжей-тегжейлi топтастыратын iшкi сыныптар. Сыныптамалық коды 3 белгiден тұрады; бюджеттiк бағдарламаны iске асыру үшін мемлекеттік мекеме жүргізетін операцияның түрін айқындайтын ерекшеліктер. Сыныптамалық коды 3 белгіден тұрады.
Экономикалық сыныптама мынадай санаттардан тұрады: ағымдағы шығындар - мемлекеттік мекемелердің өз функцияларын жүзеге асыруға байланысты шығындары; күрделi шығындар - негiзгi капиталды құруға, қалпына келтіруге немесе сатып алуға байланысты шығындар; бюджеттік кредиттер - қайтарымды, мерзімді және ақылы негізде бюджеттен бөлiнетiн ақша; қаржы активтерiн сатып алу - мемлекеттiк меншiкке заңды тұлғалардың , оның ішінде, халықаралық ұйымдардың қатысу үлестерiн, бағалы қағаздарын сатып алу жөнiндегi операциялармен байланысты шығыстар; қарыздарды өтеу - қарыздар бойынша негізгi борышты өтеуге жұмсалатын шығыстар.
16.Бюджеттің реттеуші және тіркелген табыстарының ерекшелігі неде?
БЖ әрекеттенушілік маңызды принциптерінің бірі- дербестілік принципі әрбір бюджеттің шығыстары сол Б-тің табыстарымен өтелуі тиісті болуын талап етеді.
Бюджеттердің дербестік принципі - түрлі деңгейдегі бюджеттер арасында түсімдердің тұрақты бөлінуін белгілеу және сәйкес олардың жұмсалу бағыттарын айқындау, осы сәйкес мемлекеттік басқарудың барлық деңгейлерінің бюджет процесін дербес жүзеге асыру құқығы, жергілікті бюджеттердің атқарылуы барысында қосымша алынған кірістерді және жергілікті бюджеттер қаражатының қалдықтарын жоғары тұрған бюджетке алып қоюға жол берілмеуі, төменгі бюджеттерге оларды тиісті өтеусіз, қосымша шығыстар жүктеуге жол берілмеуі; Бірақ бұл принц-ті толығымен іске асыру мүмкін емес, сондықтан бюджет жүйесінің деңгейлері арасында табыстарды бөлу қажеттілігі п/б. Мұндай сәйкессіздік тіркелген және реттеуші табыстар пайдалану арқылы шешеді. Реттеуші кіріс көздері бекітіліп берілген және реттеуші болып бөлінеді. Тіркелген табыстар толығымен н/е мығым тіркелген бөлігімен тұрақты н/е ұзақ мерзімді негізде белгіленген тәртіппен тиісті бюджетке түседі. Тіркелген табыстар бұл түгелдей немесе ішінара белгілі бір бюджетке берілетін бюджет қаражаттары.Ал реттеуші табыстар салықтардан пайыздық мөлшерде н/е басқа түсімдерден бөлектеу нормативтер б-ша бюджеттің табыстары ж/е шығыстарының теңділігі мақсатында тиісті бюджетке түседі. Реттеуші салықтардан бөлектеу нормативтер аймақтық бюджеттер бойынша дифференциалады. Бюджет жүйесінің әрбір деңгейінде мемлекеттік қызмет көрсетуді толығымен қамтамасыз ететін қаржы құралдары бар болуы тиіс. Аймақтардың экономикалық дамуы үлкен саралаулы болғандықтан, араларындағы салықтық база орналасуы бір қалыпты еместігіне байланысты түрғындарға мемлекеттік қызмет көрсетудің деңгейі тең болуы әр түрлі реттеуші табыстар пайдалану арқылы іске асырылады;