Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
29-билет
1.Криптография (cryptographic) – құпияжазу - ақпаратты заңсыз пайдаланушылардан қорғау мақсатымен оны түрлендіру әдастері жайындағы ғылым. Кодталынған хабарларды құрастырумен және оларды кері шифрлаумен шұғылданады. Өзге адамдардан ақпараттың құпиясын сақтап қалу криптографияның нeriзгi мақсаты болып табылады. Ақпаратпен заңсыз таныспақшы болған осындай адамдарды қаскөйлер (қаскүнемдер), жолдан ұстап қалушылар деп атайды.
Криптография ақпаратты түрлендірудің математикалық әдістерін іздеумен және зерттеумен шұғылданады. Криптография ақпаратты оқу (бұрынғы қалпына келтіру) тек оның кілтін білген кезде ғана мүмкін болатындай етіп түрлендіреді. Криптографиялық әдістерді қолданудың негізгі бағыттары мыналар: жасырын ақпаратты байланыс арналары (мысалы, электрондык пошта) арқылы тасымалдау, жіберілген хабарлардың шынайылығьш анықтау, ақпаратты - (құжаттарды, дерекқорларды) шифрланған түрде тасуыштарда сақтау.
Қазіргі криптография- 4 ірі бөлімнен тұрады:
Криптографиялық әдісті пайдаланудың негізгі мақсаты байланыс арнасымен құпия (мысалы, электронды пошта) ақпарат беру, берілетін құжаттың түпнұсқасын бекіту, ақпарат тасушыларда ақпараттарды (деректер базасын, құжаттарды) шифрленген түрде сақтау. Автоматтандырылған жүйелердегі ақпаратты қорғаудың криптографиялық әдістері – түрлі типті есте сақтау құрылғыларында сақталатын және ЭЕМ-де өңделетін ақпараттарды қорғау үшін де қолданылады. Сонымен, криптография ақпаратты оқу немесе қалпына келтіру кілтті білгенде ғана орындалатындай етіп түрлендіреді.
Криптографиялық әдістің іске асуы.
Ақпаратты қорғау әдісінің іске асырылуының екі аспектілі мәселесі бар:
Әрбір қарастырған криптографиялық әдіс программалық немесе аппараттық мүмкіндікпен іске асырылуы мүмкін. Программалық іске асырудың мүмкіндігі, барлық криптографиялық қайта құру формальды және ақырғы алгоритм процедурасы түрінде ұсынылады. Аппараттық іске асырылуда барлық процедуралар арнайы электрондық сұлбалармен шифрлеу және дешифрлеумен орындалады. Көбірек таралған модульдер комбинерленген әдістерді іске асыру. Көптеген шетелдік шифрлеулер американдық DES стандарттында негізделген. Отандағы құрастырулар, мысалы КРИПТОН құралында отандық шифрлеу стандарты қолданылады. Программалық әдістің негізгі қадірі қорғаудың мықтылығында, яғни алгоритм шифрлернің тез өзгеруінде. Негізгі жетіспеушілігі программалық іске асыруы аппараттық мүмкіндікпен салыстырғанда төмен әрекет етеді (10 есе). Соңғы кездері комбинерленген шифрлеу мүмкіндіктері пайда бола бастады, оларды программалық-аппараттық мүмкіндік деп атайды. Бұл жағдайда компьютерде өзіннің «криптографиялық сопроцессоры» - есептеуіш құралы, ол криптографиялық операцияларды орындайды (модуль бойынша құру, қозғалыс және т.б). Программалық қамтамасыз етуді осындай құралға ауыстырып, осы немесе басқа шифрлеу әдісіне ауыстыруға болады. Бұндай әдіс программалық және аппараттық әдістердің артықшылықтарын біріктереді.
2.Шифр – хаттамаларды немесе құнды құжаттарды оқудан сақтайды. Шифрлау – хабарды немесе басқа құжаттың өнін айналдырып, өзгертетін тәсіл. Шартты белгілеу - әдеттегі, түсінікті мәтінін шартты белгіге ауысып өзгеруі.
Мәтіннің таңбалары мен шартты белгілері - символдары арасындағы өзара бір мағыналы сәйкестік бар екендігі меңзеледі- шартты белгілеу мен шифрлаудан негізгі айырмашылығы осында. Көбіне шартты белгілеу мен шифр беруді бір нәрсе деп санайды және шартты белгілеуін жоғалтқан хабарды қалпына келтіру үшін ауыстыру ережесін білу жеткілікті екендігін естен шығарады. Шифрланған хабарды қалпына келтіру үшін шифрлау ережелерінен басқа, шифрға тиісті кілтті білуді талап етеді. Тек мәтінді ғана емес, әр түрлі компьютерлік файлдарды – мәліметтер базасы файлдарынан, мәтіндік процессорлардан бастап кескіндеу файлдарына дейін шифрлауға болады. Шифрлау идеясы – хабардың шын мәнісіндегі барын шифрды ашу құралдары жоқтардың қарап шығуын болдырмауда. Файлды шифрды ашуға мүмкіндігі барлар ғана оқи алады. Шифрды ашу - шифрлы ережелері мен шифрдың кілтін білуге негізделген шифрланған хабардан мәліметтерді алу процесі. Компьютер мәліметтерін шифрлаудың жаңаша тәсілі – ашық және жабық кілттерді шифрлау әдісі, мұндайда хабарды шифрлауда ашуға арналған кілт берілетін хабарда болады.
Шифрлеу – бұл жаудан қорғау үшін мәліметтерді қайтып орнына келетін түрлендіру блып табылады. Шифрлеу әдістерін көптеп ойлап тапқан – қарапайым ауыстырудан (ең танымдысы – «жылаған адамдар» Конан Дойль) Вернамның (кез келген тізбекпен негізгі мәтінде бір рет қолданылатын екілік қосу) ашылмайтын қағидалық шифрлеуіне дейін болды. Барлық шифрлеу түрлері кілтті қолданады – ақпаратты түрлендіру кезінде қолданылатын құпия кілтті тізбек.