Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті
Экономикалық теория және құқық кафедрасы
«БЕКІТІЛДІ»
«Экономикалық теория негиздери» пәні бойынша экономикалық емес басқа мамандықтарға арналған
1-аралық бақылау тест сұрақтары
I- НҰСҚА
1. Экономикалық теория пәні:
А) Ұлттық нарықтың дамуын.
В) Қоғамның дамуын.
С) Бағаны қалыптастыру процесін.
D) Адамдардың материалдық жағдайын толығымен қамтамасыз ету үшін шектелген ресурстарды тиімді пайдаланудың жолын іздейді.
Е) Экономиканы басқарудың шаралық жиынтығы.
2. Экономикалық теория нені зерттейді?
А) Адамның табиғатқа, затқа қатынасын.
В) Адамның қоғамға қатынасын.
С) Өндіргіш күштерге қатынасын.
D) Қоғамдық өндірістегі адамдар арасындағы қатынасты.
Е) Адамдардың қарым-қатынасын.
3. Табиғат және қоғам заңдарының бірлігі неде?
А) Адамдардың экономикалық қарекеттері арқылы көрінеді.
В) Адамдардың қарекетіне байланыссыз.
С) Олар объективті сипатта.
D) Тарихи сипатта болуы.
Е) Мәңгілік болуы.
4. Өндірістің шектеулілігі дегеніміз:
А) Олардың көмегімен барлық қажеттіліктерді бір уақытта және толық қанағаттандыру мүмкін емес.
В) Тауарлар көлемінің ұлғаюы.
С) Ресурстар тек қана тұтыну заттар өндірісіне жұмсалады.
D) Ресурстар өндіріс құрал-жабдықтарын өндіруге жетпейді.
Е) Қоғамдық шығындардың төмендеуі.
5. Экономикалық математикалық модель:
А) Фирманың мүмкіндіктерін толық ескереді.
В) Экономикалық теорияның құралы.
С) Әр түрлі уақыттағы жүйенің параметрлерін толық анықтайды.
D) Ұлттық шаруашылықты басқарудың мүмкіндіктерін туғызады.
Е) Экономикалық даму мақсаттарын анықтайды.
6. Өндіріс құрал-жабдықтары дегеніміз не?
А) Құралдар.
В) Капитал бөлігі.
С) Барлық материалдық ресурстар.
D) Еңбек заты және еңбек құралдары.
Е) Еңбек ресурстары және капитал.
7. Қай мектеп өкілдері айналыс сферасын қарастырды?
А) Кейнсиандықтар.
В) Физиократтар.
С) Классикалық.
D) Меркантилизм.
Е) Маржинализм.
8. Физиократтардың экономикалық көзқарастары нені сипаттайды?
А) Байлықтың көзі материалдық өндірісте.
В) Байлықтың көзі саудада.
С) Байлық өндірілетін сала ауыл шаруашылығы.
D) Мемлекеттің экономикаға тікелей араласуын.
Е) Нарықтық экономиканың тиімділігін.
9. Маркстік экономикалық теориядағы негізгі қағидалары қандай?
А) Қосымша құн теориясы.
В) Шекті пайдалылық теориясы.
С) Экономикалық өсу теориясы.
D) Сұраныс теориясы.
Е)Ұсыныс теориясы.
10. Төменде айтылған қандай түсінік экономикалық цикл фазасына жатпайды:
A) Инфляция.
B) Дағдарыс.
C) Күйзеліс.
D) Көтерілу.
E) Жандану.
11. Жұмыссыздық мөлшерінің қысқаруы және тауар бағасының жоғарлауы, негізгі қордың жаңаруы, кәсіпорынның өсуі факторлары өнеркәсіп циклының қай фазасына жатады:
A) Күйзелу.
B) Құлдырау.
C) Қайта даму.
D) Өсу.
E) Тұрақтану.
12. Экологиялық күйзелудің экономикалық мәселесі болып табылады:
A) Шикізаттық.
B) Энергетикалық.
C) Азық-түліктік.
D) Шикізаттық, энергетикалық,азық-түліктік.
E) Әлеуметтік.
13. Экономикалық күйзелістің тигізетін әсері:
A) Жұмысшылар өмірін материалдық және әлеуметтік қанағаттандырылмауын жоғарлату.
B) Өнеркәсіпте қоғамдану процесін жоғарлату.
C) Капиталдың жалпылай жаңаруына серпініс береді.
D) Кәсіпорын жұмысының өсуіне жағдай жасайды.
E) Жұмысшылар өмірін материалдық және әлеуметтік қанағаттандырылмауын күшейту және капиталдың жалпылай жаңаруына серпініс береді.
14. Жекешелендіру саясаты-бұл:
A) Толық жұмыспен қамтуға жету, ЖҰӨ-нің көлемін өсіру, инфляцияны төмен деңгейде ұстап тұру мақсатымен елде экономикалық жағдайға бақылау жасау үшін жасайтын үкімет іс-әрекеті.
B) Эмиссиялық іс-әрекетті өзгерту арқылы жиынтық сұранысты реттеуге бағытталған саясат.
C) Бюджеттік саясат.
D) Елдің барлық еңбекке жарамды халықтың жұмысқа деген сұранысын қамтамасыз ету үшін жеткілікті жұмыс орнының болуы.
E) Табиғи ресурстарға, жерге, үйге, өндіріс құрал-жабдықтарына меншік формасын өзгерту процесі.
15. Төмендегі көрсеткіштердің қайсысының сандық мәні көтерілу фазасынан кейін төмендейді және құлдырау фазасынан кейін өседі:
A) Өңдеу өнеркәсібіндегі тауар қорларының көлемі.
B) ЖҰӨ көлемі.
C) Жұмыс аптасының орташа созылымдылығы.
D) Бағалы қағаздардың бағамдары.
E) Өнеркәсіптік өндіріс көлемі.
16. Монополиялы бәсеке формасын қай белгісі анықтайды:
A) Өнім бір фирмада өндіріледі.
B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі.
C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі.
D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер.
E) Бір сатып алушы.
17. Дуополиялық бәсекені анықтай белгі:
A) Өнім бір фирмада өндіріледі.
B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі.
C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі.
D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер.
E) Бір сатып алушы.
18. Дифференциалды өніммен монополиялық бәсекені анықтай белгі:
A) Өнім бір фирмада өндіріледі.
B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі.
C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі.
D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер.
E) Бір сатып алушы.
19. Жетілген бәсеке формасын қай белгісі анықтайды:
A) Өнім бір фирмада өндіріледі.
B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі.
C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі.
D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер.
E) Жетілген нарықта орын алатын тауарларды өндірушілер, сатушылар арасындағы бәсеке.
20. Олигополиялық бәсеке формасын қай белгісі анықтайды:
A) Өнім бір фирмада өндіріледі
B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі.
C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі.
D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер.
E) Бір сатып алушы.
21. Жетілген бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:
A) Бағаға өте нашар бақылау.
B) Бағаға жартылай бақылау.
C) Өте жоғары дәрежелі бақылау.
D) Бағаға бақылаудың болмауы.
E) Бағаға толық бақылау жасау.
22. Монополиялы бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:
A) Бағаға өте нашар бақылау.
B) Бағаға жартылай бақылау.
C) Өте жоғары дәрежелі бақылау.
D) Бағаға бақылаудың болмауы.
E) Бағаға толық бақылау жасау.
23. Олигополиялық бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:
A) Бағаға өте нашар бақылау.
B) Бағаға жартылай бақылау.
C) Өте жоғары дәрежелі бақылау.
D) Бағаға бақылаудың болмауы.
E) Бағаға толық бақылау жасау.
24. Коммерциялық несие-бұл:
A)Коммерциялық банктердің несиесі.
B) Жоғары пайызды несие.
C) Кәсіпорындардың өзара несиелеуі.
D) Ұзақ мерзімді несие.
E) Қысқа мерзімді несие.
25. Меншік дегеніміз не?
А) Заттың өзі.
В) Табиғи құбылыс.
С) Әлеуметтік құбылыс.
D) Адамдардың затты иелікке алуына байланысты бір-бірімен қатынасы.
Е) Адамның затқа қатынасы.
II- НҰСҚА
1. Әр түрлі мемлекеттерде нарықтық экономикаға көшу кезінде экономиканың құлдырауын:
А) Сатып алу қабілетінің сұраныс қажеттігін қанағаттандыруға бағытталмаған салалардың үлес салмағының жоғары болуынан.
В) Реформалардың қателігінен.
С) Ұлттық экономиканың құрылымындағы арасалмағының бұзылуы.
D) Экономикалық шикізаттың сипаты.
Е) Инфляция деңгейінің жоғарлауы.
2. Нарықтық экономикаға көшкенде рентабельділігі төмен өндірістерді немен ауыстыруға болады?
А) Акциаландыру.
В) Меншіктің еңбек ұжымдығына басқаруға көшуі.
С) Меншіктің ұжымдық басқаруға көшуі.
D) Сыртқы саудаға мемлекеттік монополияның орнауы.
Е) Жеке кәсіпкерліктің еркіндігі.
3. Егер арендатор бір затты жалға алса, онда ол:
А) Осы заттардың иесі болады.
В) Потенциалдық иесі болып табылады.
С) Уақытша меншік иесі болып табылады.
D) Заттың тұтыну қасиетін пайдаланады.
Е) Затты пайдаланғасын қайтарады.
4. ҚР-да экономикалық реформалардың басталуы:
А) 1998-1999.
В) 1985-1987.
С) 1989-1990.
D) 1994-1995.
Е) 1991-1992.
5. Меншік дегеніміз не?
А) Заттың өзі.
В) Табиғи құбылыс.
С) Әлеуметтік құбылыс.
D) Адамдардың затты иелікке алуына байланысты бір-бірімен қатынасы.
Е) Адамның затқа қатынасы.
6. Мемлекеттік меншік-бұл:
А) Ғылым.
В) Сауда.
С) Энергетика.
D) Туризм.
Е) Шоу-бизнес.
7. Меншіктің дұрыс анықтамасын беріңіз:
А) Адамдардың өндіріс-өқрал жабдықтарын иемдену, пайдалану қатынастарын экономикалық жағынан жүзеге асыру.
В) Меншіктің кезінде адамдардың арасындағы әлеуметтік-экономикалық қатынастар.
С) Адамдардың арасындағы затты кімге тиесілі екендігін анықтайтын қатынастар.
D) Адамдардың субъективтік мүдделерін және сана-сезімдерін анықтайды.
Е) Материалдық игіліктерді айырбастау жөніндегі қатынастар.
8. Ақша айырбасы кезінде бартердің сақталуын немен түсіндіруге болады?
А) Нарықтық қатынастардың дамуы деңгейінің жеткіліксіздігімен .
В) Кәсіпорынның айналым қаржысының тапшылығымен.
С) Қолма-қол ақшаға сенімсіздіктен.
D) Төлеуді қажет етпейтін құрал.
Е) Салық төлеуден ауытқуға негіздейді.
9. Натуралды шаруашылық бұл:
А) Қандай да болсын өнім өндірісінде өндірушілердің мамандандырылуы.
В) Еңбек өнімдері нарықта айырбас үшін өндіріледі.
С) Өндірушілердің тұйықтылығымен сипатталады.
D) Тауар өндірушілердің экономикалық оқшаулығы.
Е) Өнім өндіруге жалдамалы еңбекті пайдаланумен.
10. Қандай белгілер тауар өндірісін сипаттайды?
А) Шаруашылық ішіндегі тұтынуға арналған өндіріс өнімдері.
В) Еңбекті универсализациялау.
С) Тауар өндірушілердің тұйықтылығы.
D) Өндіріспен тұтыну тікелей байланысты.
Е) Өнім өз тұтынуы үшін емес, сату үшін өндіріледі.
11. Ғаламды экономика тенденцияларына кіреді:
A) Халықаралық ынтымақтастық.
B) Ғаламдық нарықтық кеңістіктің өсуі.
C) Жиынтық әлемдік шаруашылық қатынастардың дамуы.
D) Өндірісті интерұлттандыру.
E) Халықаралық ынтымақтастық және өндірісті интерұлттандыру.
12. Ғаламды экономикалық мәселелерге жатады:
A) Демографиялық.
B) Азық-түліктік.
C) Экономикалық арта қалуды жеңу.
D) Экологиялық дағдарыстардың болуын күнібұрын анықтау.
E) Демографиялық және азық-түліктік.
13. А.Смиттің экономикалық ілімінің негізі:
A) Капитал құрылуы.
B) Үй шаруашылығын жүргізу принциптері.
C) Өндіріс.
D) Еркін бәсеке.
E) Экономиканы реттеу.
14. Басқа елдерден алынып келетін тауарларға қойылатын сандық шек:
A) Импорттық квота.
B) Протекционизм.
C) Тарифтік емес шектеу.
D) Сауда шарты.
E) Лицензиялау.
15. Салыстырмалы артықшылық теориясын алғашқы қалыптыстырған кім:
A) Д.Рикардо.
B) Т.Мальтус.
C) А.Смит.
D) И.Самуэльсон.
E) К.Маркс.
16. Еркін сауда үшін төмендегі сауда шектеулерінің қай формасы мәнді кедергі бола алмайды:
A) Импорттық квота.
B) Экспорт пен импортқа лицензия.
C) Импорттық баж.
D) Ерікті экспорттық шектеу.
E) Тарифтер.
17. Егер де нақты елдің валютасы шектеусіз кез-келген басқа шетел валюталарына айырбасталса, яғни төлем балансының ағымдағы, капиталдың операциялары бойынша валюталық шектеу болмаса.онда бұл білдіреді:
A) Сыртқы айналымдылықты.
B) Ішкі айналымдылықты.
C) Еркін айналымдылықты.
D) Жартылай айналымдылықты.
E) Айналымсыздықты.
18. Протекционистік саясаттың тарифтік реттеу түріне жатады:
A) Кеден баждарын белгілеу.
B) Сыртқы сауда жүйесін лицензиялауды енгізу.
C) Экспортты субсидиялау.
D) Ерікті экспортты шектеу.
E) Сыртқы экономикалық қызметті ырықтандыру.
19. Халықаралық экономикалық қатынастардың керекті формасына төмендегілердің қайсысы жатпайды:
A) Халықаралық сауда.
B) Капитал қозғалысы.
C) Жұмыс күшінің миграциясы.
D) Валюта-несиелік қатынастар.
E) Әлеуметтік қатынастар.
20. Халықаралық валюталық қатынастарды ұйымдастыру формаларының құрамдық элементі болып табылады:
A) Негізгі халықаралық төлем құралдары.
B) Валюта бағамдарын белгілеу және қолдау механизмі.
C) Халықаралық төлемдерді теңестіру тәртібі.
D) Валюта айналымының мүмкіндігі.
E) Халықаралық валюта нарығының режимі.
21. Әлемдік экономикалық байланыстардың формаларына қайсысы жатпайды:
A) Халықаралық сауда.
B) Халықаралық инвестиция мен капитал қозғалысы.
C) Жұмыс күші миграциясы.
D) Мемлекеттер арасындағы өндірістік кооперациялау.
E) Кәсіпорындағы пайданың көлемін анықтау.
22. Әлемдік сауданың қазіргі түрлері:
A) Халықаралық еңбек бөлінісінің терең нәтижесі.
B) Жекелеген елдердің белгілі бір тауар түрін өндіруге мамандануы.
C) Тауарларды экспорттау.
D) Халықаралық еңбек бөлінісінің терең нәтижесі және жекелеген елдердің белгілі бір тауар түрін өндіруге мамандануы.
E) Әлемдік нарыққа қатысу.
23. Кеден тарифтерінің түрлері қандай:
A) Протекционистік.
B) Фискальдық.
C) Қысқартылған.
D) Протекционистік және фискальдық.
E) Ынталандырушы.
24. Ұлттық валюта жүйесі нені білдіреді:
A) Елдің ақша жүйесінің бір бөлігі.
B) Валюталық ресурстың қалыптасуы мен қолданылуы.
C) Халықаралық төлем айналымын іске асыру.
D) Шетелдік валюта ағымыың қысқаруы.
E) Мемлекеттегі жинақтаушы жүйе.
25. Қазіргі әлемдік инфрақұрылым өзіне қандай жүйені қосады:
A) Әлемдік көліктік жүйені.
B) Әлемдік ақпараттық жүйені.
C) Әлемдік коммуникация және байланыс жүйесін.
D) Әлемдік экономикалық жүйені.
E) Әлемдік ақпараттық жүйені және әлемдік экономикалық жүйені.
III- НҰСҚА
1. Экономикалыќ µсу-б±л:
2. Жалпы iшкi µнiм:
3. Протекционизм:
4. Ќор биржасы:
5. Дискрециялыќ саясат:
6. Товар экспорты мен товар импортыныњ айырмашылыѓы мынаны ќ±райды:
7. Таза ±лттыќ µнiм мынаѓан тењ:
8. ¦лттыќ есеп-шот жѕйесiн жүргiзу теориясыныњ дамуына ењбек сiњiрген ѓалым?
9. Ќазiргi есеп-шот жүйесiн жүргiзудi жасаудыњ практикалыќ жұмыстарын 1913 жылы енгiзген аѓылшын экономистi?
10. Ќоѓамдыќ өндiрiстiњ макроэкономикалыќ көрсеткiштерiнiњ мањыздысы?
11. Натуралды өндіріс-бұл:
A) Өндірілген еңбек өнімдерін өндіріс құралдарының иесі иеленеді.
B) Өндірілген еңбек өнімдерін жұмысшы күші иелері иемденеді.
C) Еңбек өнімдерін нарыққа түсетін айырбас үшін өндіру.
D) Еңбек өнімдері өз қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қолданылады.
E) Жәрмеңкеге шығару.
12. Тауар – бұл:
A) Жаңа құн.
B) Нарыққа түсетін айырбас үшін шығарылған еңбек өнімі.
C) Еңбек шығыны.
D) Еңбек нәтижесі.
E) Еңбек өнімі.
13. Ақша – бұл:
A) Ерекше тауар, жалпыға бірдей эквивалент.
B) Баға.
C) Айналым шығындары.
D) Өндіру шығындары.
E) Еңбек шығындары.
14. Ақшаның қызметтері:
A) 5.
B) 4.
C) 3.
D) 2.
E) 1.
15. Несие ақшалар-бұл:
A) Банкноттар.
B) Чектер.
C) Облигациялар.
D) Вексельдер.
E) Акциялар.
16. Әлемдік шаруашылық жүйе-бұл:
A) Әлемнің экономикалық бөлінуі.
B) Әлемнің территориялық бөлінуі.
C) Колониялардың жаңа рөлі.
D) Әлемнің экономикалық және территориялық бөлінуі.
E) Әлемнің саяси бөлінуі.
17. Ғаламды экономика тенденцияларына кіреді:
A) Халықаралық ынтымақтастық.
B) Ғаламдық нарықтық кеңістіктің өсуі.
C) Жиынтық әлемдік шаруашылық қатынастардың дамуы.
D) Өндірісті интерұлттандыру.
E) Халықаралық ынтымақтастық және өндірісті интерұлттандыру.
18. Ғаламды экономикалық мәселелерге жатады:
A) Демографиялық.
B) Азық-түліктік.
C) Экономикалық арта қалуды жеңу.
D) Экологиялық дағдарыстардың болуын күнібұрын анықтау.
E) Демографиялық және азық-түліктік.
19. А.Смиттің экономикалық ілімінің негізі:
A) Капитал құрылуы.
B) Үй шаруашылығын жүргізу принциптері.
C) Өндіріс.
D) Еркін бәсеке.
E) Экономиканы реттеу.
20. Басқа елдерден алынып келетін тауарларға қойылатын сандық шек:
A) Импорттық квота.
B) Протекционизм.
C) Тарифтік емес шектеу.
D) Сауда шарты.
E) Лицензиялау.
21. Салыстырмалы артықшылық теориясын алғашқы қалыптыстырған кім:
A) Д.Рикардо.
B) Т.Мальтус.
C) А.Смит.
D) И.Самуэльсон.
E) К.Маркс.
22. Еркін сауда үшін төмендегі сауда шектеулерінің қай формасы мәнді кедергі бола алмайды:
A) Импорттық квота.
B) Экспорт пен импортқа лицензия.
C) Импорттық баж.
D) Ерікті экспорттық шектеу.
E) Тарифтер.
23. Егер де нақты елдің валютасы шектеусіз кез-келген басқа шетел валюталарына айырбасталса, яғни төлем балансының ағымдағы, капиталдың операциялары бойынша валюталық шектеу болмаса.онда бұл білдіреді:
A) Сыртқы айналымдылықты.
B) Ішкі айналымдылықты.
C) Еркін айналымдылықты.
D) Жартылай айналымдылықты.
E) Айналымсыздықты.
24. Протекционистік саясаттың тарифтік реттеу түріне жатады:
A) Кеден баждарын белгілеу.
B) Сыртқы сауда жүйесін лицензиялауды енгізу.
C) Экспортты субсидиялау.
D) Ерікті экспортты шектеу.
E) Сыртқы экономикалық қызметті ырықтандыру.
25. Халықаралық экономикалық қатынастардың керекті формасына төмендегілердің қайсысы жатпайды:
A) Халықаралық сауда.
B) Капитал қозғалысы.
C) Жұмыс күшінің миграциясы.
D) Валюта-несиелік қатынастар.
E) Әлеуметтік қатынастар.
IV- НҰСҚА
1. Англиядағы меркантелистік мектептің негізгі өкілі кім:
A) П.Л. Буабильгер.
B) Т. Ман.
C) Кольбер.
D) Д.Ло.
E) Ф.Кенэ.
2. “Физиократтар” түсінігі нені білдіреді:
A) Сауда еркіндігі.
B) Табиғат билігін.
C) Сыртқы сауданы.
D) Экономикалық талдау.
E) Индустриализм.
3. Физиократтық мектептің жарқын өкілі:
A) П.Л. Буабильгер.
B) Т. Ман.
C) Кольбер.
D) Д.Ло.
E) Ф.Кенэ, А.Тюрго.
4. Марженализм теориясы-бұл:
A) Шаруашылық қатынасқа тартылған артықшылықты жеке субъект психологиясы көзқарасы жағынан жасалған экономикалық талдау.
B) Бастапқы капитал.
C) Экономиканы мемлекеттік реттеу саясаты.
D) Капитал қозғалысының саясаты.
E) Протекционистік саясат.
5. Маржиналистік теорияның классиктері болып табылады:
A) Ф.Кенэ, А.Тюрго.
B) К.Менгер, Ф.Визер, Е. Бем-Баверк.
C) К.Маркс, Ф.Энгельс.
D) А.Смит, Д.Рикардо.
E) Т.Ман, А.Монкретьен.
6. Индукция әдісі-бұл:
A) Ойдың жалпыдан жеке анықтамаларға қозғалуы.
B) Ойдың жекеден жалпы ой шешіміне қозғалуы.
C) Объектінің өзгеру себептерін анықтау.
D) Нақтылыққа қозғалысты оқып-үйрену.
E) Нарықтық заңдардың мүмкіндіктерін оқып-үйрену.
7. Дедукция әдісі-бұл:
A) Ойдың жалпыдан жеке анықтамаларға қозғалуы.
B) Ойдың жекеден жалпы ой шешіміне қозғалуы.
C) Объектінің өзгеру себептерін анықтау.
D) Нақтылыққа қозғалысты оқып-үйрену.
E) Нарықтық заңдардың мүмкіндіктерін оқып-үйрену.
8. Биржалық айналым-бұл:
A) Биржадағы аукцион негізінде жасалатын бағалы қағаздар айналымы.
B) Қор биржасы- бағалы қағаздарды сату-сатып алу орталығы.
C) Сату-сатып алу бойынша барлық операциялар биржа тәртібі бойынша тіркеледі.
D) Бағалы қағаздарды өткізу сауда делдалдары арқылы сатылады.
E) Бағалы қағаздардың айналымы аукционда, қор биржалары арқылы жасалады және сауда делдалдары арқылы сатылады.
9. Қор биржасының негізгі қызметтері:
A) Сатушылар мен сатып алушыларды бір-бірімен кездестіреді.
B) Бағалы қағаздардың бағамын анықтау.
C) Шаруашылық салаларында іскерлік белсенділік өлшегіші қызметін атқарады.
D) Капиталдың бір саладан басқа пайдалы саласына қарай аысуына жағдай жасайды.
E) Сатушылар мен сатып алушылардың бір-бірімен кездесуіне жағдай жасау, бағалы қағаздарды өткізу және капиталдың неғұрлым пайдалы саласына қарай ауыстыру.
10. Әлемдік шаруашылық жүйе-бұл:
A) Әлемнің экономикалық бөлінуі.
B) Әлемнің территориялық бөлінуі.
C) Колониялардың жаңа рөлі.
D) Әлемнің экономикалық және территориялық бөлінуі.
E) Әлемнің саяси бөлінуі.
11. Тауар жасаудағы нақты еңбекті қалай мінездеуге болады:
A) Ерекше мақсатты формадағы еңбек.
B) Абстрактілі еңбек.
C) Адамның табиғи және ой энергиясының шығыны.
D) Жеке еңбек.
E) Қоғамдық еңбек.
12. Төмендегілердің қайсысы тауарлы ақшаға жатады:
A) Вексель.
B) Чек.
C) Банкнот.
D) Аң терісі.
E) Қағаз ақшалар.
13. Қажеттіліктің қай түрі жеке қажеттілікке жатпайды:
A) Материалдық.
B) Әлеуметтік.
C) Рухани.
D) Мәдени.
E) Өндірістік.
14. Меншік дегеніміз –бұл:
A) Затқа байланысты адамдардың қатынастары.
B) Мүліктің бір бөлігінің иесі.
C) Мүлікті иелену құқығының саны.
D) Фирма иесінің салған капиталы.
E) Пайдалану құқығындағы адамдардың қатынастары.
15. Меншікті қандай жақтарынан көруге болады:
A) Психологиялық және экономикалық.
B) Экономикалық және пайдалылық.
C) Экономикалық және құқықтық.
D) Құқықтық және психологиялық.
E) Әлеуметтік және саяси.
16. Жеке меншіктің формаларын атаңдар:
A) Мемлекеттік.
B) Жалпы.
C) Жеке-дара.
D) Өнеркәсіпті-мемлекеттік.
E) Аралас.
17. Меншіктің қанша құқы бар:
A) 13.
B) 11.
C) 4.
D) 7.
E) 9.
18. Игіліктерге айрықша нақты бақылау жасау құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
19. Өзі үшін игіліктердің пайдалы қасиеттерін пайдалану құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
20. Игіліктерді пайдалануды кім және қалай қамтамасыз ететінін шешу құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
31. Игіліктерді пайдалану нәтижелеріне иелік ету құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
22. Игіліктерді тұтыну, өзгерту, шеттету және жою құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
23. Қауіпсіздік құқығы-бұл:
A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.
B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу.
C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы.
D) Мұрагерлікке игілікті беру.
E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.
24. Игіліктерді мұраға қалдыру құқығы-бұл:
A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.
B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу.
C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы.
D) Мұрагерлікке игілікті беру.
E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.
25. Мерзімсіздік құқығы-бұл:
A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.
B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу.
C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы.
D) Мұрагерлікке игілікті беру.
E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.
V- НҰСҚА
1. Жетілген бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:
A) Бағаға өте нашар бақылау.
B) Бағаға жартылай бақылау.
C) Өте жоғары дәрежелі бақылау.
D) Бағаға бақылаудың болмауы.
E) Бағаға толық бақылау жасау.
2. Монополиялы бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:
A) Бағаға өте нашар бақылау.
B) Бағаға жартылай бақылау.
C) Өте жоғары дәрежелі бақылау.
D) Бағаға бақылаудың болмауы.
E) Бағаға толық бақылау жасау.
3. Олигополиялық бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:
A) Бағаға өте нашар бақылау.
B) Бағаға жартылай бақылау.
C) Өте жоғары дәрежелі бақылау.
D) Бағаға бақылаудың болмауы.
E) Бағаға толық бақылау жасау.
4. Дифференциалды өніммен монополиялық бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:
A) Бағаға өте нашар бақылау.
B) Бағаға жартылай бақылау.
C) Өте жоғары дәрежелі бақылау.
D) Бағаға бақылаудың болмауы.
E) Бағаға толық бақылау жасау.
5. Монополист-бұл:
A) Биржада мәміле жасайтын тұлға.
B) Өзінің үлесін қосқан тұлға.
C) Ұйымның жеке құрамы.
D) Жалғыз тауар сатушы.
E) Жалғыз тауар сатып алушы.
6. Маркетинг ағылшыннан аударғанда қандай мағынаны береді:
A) Қойма.
B) Дүкен.
C) Нарық.
D) Жәшік.
E) Бөшке.
7. Маркетингті ұйымдастырудағы негізгі талап:
A) Тұтынушыға қажет өнімді өндіру.
B) Тауардың бағасының өндірістік шығындарды жабуы.
C) Тұтынушыға дейін тауарлар қозғалысының барлық тәсілдерін қолдану.
D) Тұтынушыға қажет өнімдерді өндіру үшін таңдау және тұтынушыға дейін тауарлар қозғалысының барлық тәсілдерін қолдану.
E) Нарықтағы өз позициясын анықтау.
8. Нарық қандай қызметті атқармайды:
A) Ақпараттық.
B) Баға белгілеу.
C) Әдістемелік.
D) Реттеу.
E) Делдалдық.
9. Нарық субъектілеріне төмендегі түсініктердің қайсысы жатпайды:
A) Үй шаруашылықтары.
B) Үкімет.
C) Кәсіпкерлер.
D) Мемлекет.
E) Шет елдері.
10. Пайда-бұл:
A) Қолданылған капитал өсімінің түрі ретінде алынатын фирма табысы.
B) Көтерме баға және өнімнің өзіндік құны арасындағы айырмашылық.
C) Тауарлардың сатылуынан ақша қаражатының артылуы.
D) Шикізатқа, материалға және отынға төмен баға.
E) Тауарлардың сатылуынан ақша қаражатының артылуы және еңбек затына төмен баға.
11. Меншік дегеніміз –бұл:
A) Затқа байланысты адамдардың қатынастары.
B) Мүліктің бір бөлігінің иесі.
C) Мүлікті иелену құқығының саны.
D) Фирма иесінің салған капиталы.
E) Пайдалану құқығындағы адамдардың қатынастары.
12. Меншікті қандай жақтарынан көруге болады:
A) Психологиялық және экономикалық.
B) Экономикалық және пайдалылық.
C) Экономикалық және құқықтық.
D) Құқықтық және психологиялық.
E) Әлеуметтік және саяси.
13. Жеке меншіктің формаларын атаңдар:
A) Мемлекеттік.
B) Жалпы.
C) Жеке-дара.
D) Өнеркәсіпті-мемлекеттік.
E) Аралас.
14. Меншіктің қанша құқы бар:
A) 13.
B) 11.
C) 4.
D) 7.
E) 9.
15. Игіліктерге айрықша нақты бақылау жасау құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
16. Өзі үшін игіліктердің пайдалы қасиеттерін пайдалану құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
17. Игіліктерді пайдалануды кім және қалай қамтамасыз ететінін шешу құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
18. Игіліктерді пайдалану нәтижелеріне иелік ету құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
19. Игіліктерді тұтыну, өзгерту, шеттету және жою құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
20. Қауіпсіздік құқығы-бұл:
A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.
B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу.
C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы.
D) Мұрагерлікке игілікті беру.
E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.
21. Әлемдік нарық өткір бәсекелес күресте нені анықтайды:
A) Өндіріс пен экспорт көлемінің құрылымы.
B) Халықаралық еңбек бөлінісінің даму дәрежесі.
C) Әлемдік экономикалық байланыстардың заңдылықтарын талдау.
D) Барлық жауабы дұрыс.
E) Өндірісті интернацияландыруды жүргізу.
22. Жалпы экономикалық теория нені қарастырады?
А) Бухгалтерлік есеп.
В) Экономиканың даму заңдарын.
С) Экономикалық жүйенің қызмет ету механизмін.
D) Экономика бизнесін.
Е) Мемлекеттің шаруашылық субъектілерінің қарекеттеріне ықпалы.
23. Экономикалық теория пәні:
А) Ұлттық нарықтың дамуын.
В) Қоғамның дамуын.
С) Бағаны қалыптастыру процесін.
D) Адамдардың материалдық жағдайын толығымен қамтамасыз ету үшін шектелген ресурстарды тиімді пайдаланудың жолын іздейді.
Е) Экономиканы басқарудың шаралық жиынтығы.
24. Экономикалық теория нені зерттейді?
А) Адамның табиғатқа, затқа қатынасын.
В) Адамның қоғамға қатынасын.
С) Өндіргіш күштерге қатынасын.
D) Қоғамдық өндірістегі адамдар арасындағы қатынасты.
Е) Адамдардың қарым-қатынасын.
25. Игіліктерді мұраға қалдыру құқығы-бұл:
A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.
B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу.
C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы.
D) Мұрагерлікке игілікті беру.
E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.
VI- НҰСҚА
1. Қай мектеп өкілдері айналыс сферасын қарастырды?
А) Кейнсиандықтар.
В) Физиократтар.
С) Классикалық.
D) Меркантилизм.
Е) Маржинализм.
2. Физиократтардың экономикалық көзқарастары нені сипаттайды?
А) Байлықтың көзі материалдық өндірісте.
В) Байлықтың көзі саудада.
С) Байлық өндірілетін сала ауыл шаруашылығы.
D) Мемлекеттің экономикаға тікелей араласуын.
Е) Нарықтық экономиканың тиімділігін.
3. Маркстік экономикалық теориядағы негізгі қағидалары қандай?
А) Қосымша құн теориясы.
В) Шекті пайдалылық теориясы.
С) Экономикалық өсу теориясы.
D) Сұраныс теориясы.
Е)Ұсыныс теориясы.
4. Өндіріс фактор теориясының негізін салушы:
А) К. Маркс.
В) Ж.Б.Сэй.
С) А. Смит.
D) А. Маршалл.
Е) К. Менгер.
5. Микроэкономиканың оқып-зерттейтіні:
А) Қантты өндіру , оның бағасының өсуі.
В) Экономика деңгейіндегі өндіріс.
С) Шаруашылықтағы жұмысшылардың саны.
D) Жалпы баға деңгейі.
Е) Инфляция деңгейі.
6. Егер экономика біртұтас жүйе түрінде талданса, онда ол жатады:
А) Позитивтік.
В) Микроэкономикаға.
С) Макроэкономикаға.
D) Нормативтік.
Е) Халықаралық экономикаға.
7. Позитивтік экономиканың оқып зерттейтіні:
А) Не бар.
В) Не болуға тиісті.
С) Экономиканың дамуының келеңді жағдайлары.
D) Бағалық талқылау.
Е) Талқылау арасындағы функционалдық байланыстар.
8. Аралас экономикада мемлекеттің ролі:
A) Көрінбейді.
B) Шектеулі.
C) Мәнді.
D) Жоғары.
E) Барлық шаруашылық секторда көрінеді.
9. Экономикалық жүйе экономиканың мына мәселелерін шешеді:
A) Нені, қалай, кім үшін.
B) Қалай, кім үшін, өсу қарқыны қандай.
C) Қашан, неге, қайда.
D) Жұмыссыздық пен инфляция себептері қандай.
E) Кім, неге, кім үшін.
10. Қалыптасқан дәстүрлер мен әдет-ғұрыптар негізінде құрылатын, көпукладтық экономиканы қарастыратын экономикалық жүйе типін атаңдар:
A) Басқарушылық-әкімшілік.
B) Нарықтық.
C) Аралас.
D) Дәстүрлі.
E) Индустриалды.
11. Мемлекеттік меншікке, орталықтан жоспарлауға негізделген экономикалық жүйе:
A) Басқарушылық-әкімшілік.
B) Нарықтық.
C) Аралас.
D) Дәстүрлі.
E) Индустриалды.
12. Төмендегі түсініктердің қайсысы нарықтық экономиканы көздейді:
A) Орталықтан жоспарлау.
B) Экономиканың көпукладтылығы.
C) Экономикадағы идеология.
D) Қол еңбегі.
E) Еркін кәсіпкерлік қызмет.
13. Мемлекеттің “кім үшін өндіру керек?” мәселесін шешудегі рөлі мәнді, егер де ол:
A) Қоғамдағы тепе-теңдікті күшейтуге жағдай жасаса.
B) Пайданың өсуін ынталандырса.
C) Экономика тиімділігінің өсуін ынталандырса.
D) Экономикалық тұрақтылыққа ықпалын тигізсе.
E) Экономикалық дағдарысты жоюға әрекет жасаса.
14. Нарықтық экономикада мемлекет немен айналысады:
A) Қоғамдағы ақшалай табыстарды бөлумен.
B) Кәсіпкерлер арасында пайданы бөлумен.
C) Табысы шектелген нақты тұтынушыға көмек берумен.
D) Бар ресурстарды не және қанша өндіру керектігін анықтаумен.
E) Рентабельді, бірақ шығынды кәсіпорындарға көмек берумен.
15. Барлық экономикалық жүйелерде кездесетін қондырмалық мәселе:
A) Инвестиция.
B) Өндіру.
C) Тұтыну.
D) Айырбас.
E) Сиркетілік.
16. Нарықтық экономика үшін төмендегі элементтердің қайсысы ең негізгі болып табылады:
A) Тиімді кәсіподақтар.
B) Жалпылама мемлекеттік реттеу.
C) Кәсіпкерлердің теңгермелі іс-әрекеті.
D) Нарықтағы белсенді бәсеке.
E) Орталықтан жоспарлау.
17. Нарықтық экономикада әрдайым тапшылықта не болады:
A) Әлеуметтік кепілдіктер.
B) Ақша.
C) Әлемдік деңгейдегі мамандардың қызметі.
D) Интеллектуальды тауарлар.
E) Тауарлар мен қызметтер.
18. Командалық экономикада не тұрақты тапшылықта болады:
A) Ақша.
B) Ресурстар.
C) Тауарлар мен қызметтер.
D) Интеллектуалды тауарлар.
E) Әлеуметтік кепілдіктер.
19. Натуралды шаруашылықта не тұрақты тапшылықта болады:
A) Тауарлар мен қызметтер.
B) Ақша.
C) Уақыт.
D) Табиғи ресурстар.
E) Интеллектуалды тауарлар.
20. Нарықтық шаруашылықтың қызмет атқаруы мен пайда болуына кедергі болатын шартты атаңдар:
A) Қоғамдық еңбек бөлінісі.
B) Экономикма субъектілерінің экономикалық оқшаулануы.
C) Өндіру мен бөлуді басқарудың қатаң жүйесі.
D) Кәсіпкерлік субъектілерінің еріктілігі .
E) Бағаны ырықтандыру.
21. Нарықтық экономикада пайдалылықтың айрықша рөлі неге байланысты:
A) Өндірушілерді тұтынушылар неге мұқтаж соны шығаруға күштейді.
B) Тұтынушыларды өндірушілердің өндірген өнімін алуға күштейді.
C) Адамдарды тәуекелден қорғайды.
D) Өндіруші егеменлігін бұзады.
E) Тұтынушы егемендігін бұзады.
22. Нарық - бұл:
A) Белгілі уақыт аралығында тұтынушылардың сатып алуға дайын бағалаоының жиынтығы
B) Белгілі уақыт аралығында өндірушілердің сатуға ұсынатын бағасының жиынтығы.
C) Белгілі бір тауарлар мен қызметтерді сатушылар мен сатып алушыларды бірге қосатын орын.
D) Нарықта сұраныс пен ұсыныс бағаны қалай анықтайтыны туралы түсінік.
E) Өнімнің нақты бағасы.
23. Капитализм кезінде К.Маркс бәсекенің қандай түрлерін айырған:
A) Монополия және олигополия.
B) Олигополия және дуополия.
C) Салааралық және бағалық.
D) Салаішіндегі және жетілген.
E) Салааралық және салаішіндегі.
24. Жетілген бәсеке-бұл:
A) Бағаның өзгеруі сұраныстың өзгеруіне әкелмейтін жағдай.
B) Сұраныс деңгейінің өзгеруі тауар бағасының өзгеруін қажет етпейтін жағдай.
C) Жетілген нарықта орын алатын тауарларды өндірушілер, сатушылар арасындағы бәсеке.
D) Фирмалар өздері өндірген өнімнің бағасын бақылауға мүмкіндігі бар бәсеке.
E) Жалғыз сатып алушы.
25. Жетілмеген бәсеке-бұл:
A) Бағаның өзгеруі сұраныстың өзгеруіне әкелмейтін жағдай.
B) Сұраныс деңгейінің өзгеруі тауар бағасының өзгеруін қажет етпейтін жағдай.
C) Жетілген нарықта орын алатын тауарларды өндірушілер, сатушылар арасындағы бәсеке.
D) Фирмалар өздері өндірген өнімнің бағасын бақылауға мүмкіндігі бар бәсеке.
E) Жалғыз сатып алушы.
VII- НҰСҚА
1. Егер өндіріс мүмкіндік қисығы 2 өнімнің әртүрлі жағдайларын көрсетсе, онда:
А) Еңбек ресурстарын толық пайдаланбау.
В) Қолданылатын ресурстарды санын өзгерту.
С) Тұрақты технологияда қолдағы бар ресурстарды толық пайдалану.
D) Табиғат ресурстарын толық пайдаланбау.
Е) Капиталдың тиімді пайдалануын.
2. Егерде өндіріс жеке адамдар мүддесінде жүзеге асырылса, онда ол:
А) Акционерлік меншік.
В) Коллективтік меншік.
С) Қоғамдық меншік.
D) Жеке өндіріс.
Е) Кооперативтік.
3. Меншік субъектісіне нелер жатады?
А) Жер.
В) Мемлекет.
С) Өндірістік ғимараттар.
D) Көлік.
Е) Прокаттық стандар.
4. Меншік объектісіне нелер жатады?
А) Жеке адам.
В) Мемлекет.
С) Иванов.
D) АҚ.
Е) Өндіріс құрал-жабдықтары .
5. Өндіріс факторы мен шығарылатын өнім көлемінің рысындағы өзара байланыс қалай белгіленеді?
А) Өндіріс мүмкіншілік қисығымен.
В) Шығарылған өнімнің жалпы көлемінің қисығымен .
D) Өндірістік функциямен.
С) Ұсыныстың икемділігімен.
Е) Жалпы шығынның қисығымен.
6. Өз еңбегімен өндірілген өнімге меншік мынадай еңбек түрлерімен байланысты:
А) Ұжымдық еңбекпен.
В) Жалдамалы еңбекпен.
С) Жеке еңбекпен.
D) Абстрактылы еңбекпен.
Е) Нақты еңбекпен.
7. Мемлекеттік меншікке не жатады?
А) Тұрғын-қызмет шаруашылығы.
В) Акционерлік қоғамдар.
С) ЖШС.
D) Біріккен кәсіпорындар.
Е) Өндірістік кооперативтер.
8. Экономикалық модель төмендегілермен сипатталуы мүмкін:
А) Экономикалық жүйедегі нарықтың орны және ролімен.
В) Шаруашылықтың түрімен.
С) Мемлекеттің экономикалық ролімен.
D) Меншік формаларымен.
Е) Мемлекеттің табыстарын.
9. Жеке бизнестің ұжымдық бизнес алдындағы артықшылығы мынада:
А) Қалыптастыру мен жоюдың қарапайымдылығы.
В) Қаржыларды бизнеске тартудың толық мүмкіндігі.
С) Басқару міндеттерін бөлу.
D) Әр түрлі корпорация сферасында капиталдың еркін айналысы.
Е) Нарыққа икемсіздік.
10. Жеке кәсіпкерліктің басты кемшілігі мынада:
А) Инвестицияның өтеулік қиындығы.
В) Иесінің қарыздар үшін жауапкершілігінің шексіздігі.
С) Кәсіпкерлердің ұйымдастыру қабілеттілігінің болмау мүмкіндігі.
D) Қаржы ресурстарының шектілігі.
Е) Бизнестегі тәуелсіздік.
11. Жауапкершілігі шектеулі шаруашылық қоғам:
А) Мүшелерінің салынған төлемдерінің көлемінде тәуекел-зияндылықта болуы.
В) Фирмаға капитал құйылуын қамтамасыз етеді.
С) Жеке қаржы көлемінен асып кететін қарыздарға жауап беру.
D) Заемға жауапкершілік.
Е) Жеке мүшелерінің жауапкершілікте болуы.
12. Пайданы жоғарлату үшін қандай шығындарды азайту қажет:
A) Тұрақты.
B) Өзгермелі.
C) Шекті.
D) Орташа.
E) Экономикалық.
13. Тұрақты және өзгермелі шығындар түсінігі орын алады:
A) Қысқа кезеңде.
B) Ұзақмерзімді кезеңде.
C) Монополист-фирмасы үшін.
D) Жетілген бәсеке нарығы үшін.
E) Жетілмеген бәсеке нарығы үшін.
14. Еңбек ақының әртүрлі деңгейі қандай элементтермен анықталады:
A) Тарифті жүйе көмегімен.
B) Жұмыс ақы деңгейін реттейтін нормативтердің жалпылығының көмегімен.
C) Тарифтік ставка көмегімен.
D) Тарифтік тор көмегімен.
E) Жұмыс ақы деңгейін реттейтін нормативтер жиынтығының көмегімен және тарифтік жүйемен.
15. Нақты еңбек ақы-бұл:
A) Жұмыскерлердің алатын ақша сомасы.
B) Пайда.
C) Берілген баға деңгейінде жұмыскерлердің номиналды жұмыс ақыларына тауар мен қызмет санын сатып алу мүмкіндігі.
D) Табыстар мен пайда.
E) Номиналды жұмыс ақы және табыс.
16. Кейбір қызмет түрлерін жүзеге асырғаны үшін марапаттау формасы, мерзімді жұмыс ақыға қарама-қарсы:
A) Акккордтік.
B) Кесімді.
C) Табыстан түскен пайыз.
D) Премия.
E) Дивиденд.
17. Дж.М.Кейнстің негіздеген бағыты:
A) Маржинализм.
B) Меркантелизм.
C) Кейнсиандық.
D) Неоклассикалық.
E) Физиократтық.
18. Жиынтық ұлттық өнім-бұл:
A) Бір жылда өндірілген барлық тауарлар мен қызметтердің нарықтық құны.
B) Барлық тауарлардың нарықтық құны.
C) Барлық қызметтердің нарықтық құндары.
D) Экспорттауға арналған барлық тауарлар құны.
E) Бір жылда пайда болған барлық қызметтің нарықтық құны.
19. Егер экономика бүтін жүйе ретінде зерттелсе, онда бұл талдау былай аталады:
A) Микроэкономикалық.
B) Макроэкономикалық.
C) Позитивті.
D) Танушы.
E) Нормативті.
20. Ұлттық байлық-бұл:
A) Табиғи ресурстар және мәдениетті құндылықтар.
B) Табиғи ресурстар мен адамзаттық құндылықтар.
C) Өндіріс құрал-жабдықтар, жинақталған мүлік, табиғи ресурстар, материалдық және мәдениттік құндылықтар.
D) Жасалған және жиналған мәдени құндылықтар.
E) Жинақтадған меншіктер мен табиғи ресурстар.
21. Ұлғаймалы ұдайы өндіріс неге тәуелді:
A) Қосымша өнімге.
B) Жинақталған қорға.
C) Өндірістік жинақталған қор деңгейіне.
D) Жұмыскер саны мен квалификациясының жоғарылауына.
E) ҒТП-тің жетістіктерін қолдануға.
22. Шығындар сомасы бойынша есептелетін ЖҰӨ-ге не кірмейді:
A) Еңбек ақы мен көмек ақы.
B) Жиынтық инвестициялар.
C) Тауарлар мен қызметтердің таза экспорты.
D) Тұтынушылар шығысы, инвестициялар мен мемлекеттік шығыстар.
E) Таза инвестициялар.
23. Макроэкономика-бұл:
A) Мемлекеттің іске асыратын экономикалық шарларының жүйесі.
B) Ұлттық шаруашылықты толығымен жүйе ретінде оқып-үйрететін экономикалық теория бөлімі.
C) Үй шаруашылығын жүргізу ережесі.
D) Толық жұмыспен қамту деңгейін өзгерту үшін микроэкономикалық мүдделерді қолдауға бағытталған шаралар жүйесі.
E) Экономиканы мемлекеттік реттеу жүйесі.
24. ЖҰӨ-ді есептеу кезінде қандай баптарды өзара қосуға болмайды:
A) Мемлекеттік шығыстар мен еңбек ақыны.
B) Тұтынушылар шығысы мен инвестицияны.
C) Таза экспорт пен тұтынушылар шығыны.
D) Корпорация пайдасы мен процент.
E) Еңбек ақы мен пайыз.
25. ЖҰӨ құрамынан алынып тасталады:
A) Ренталық төлемдер.
B) Жанама салықтар.
C) Қаржылық мәмілелер.
D) Тауарлар мен қызметтерге мемлекеттік шығындар.
E) Таза экспорт.
VIII- НҰСҚА
1. Маржиналистік теорияның классиктері болып табылады:
A) Ф.Кенэ, А.Тюрго.
B) К.Менгер, Ф.Визер, Е. Бем-Баверк.
C) К.Маркс, Ф.Энгельс.
D) А.Смит, Д.Рикардо.
E) Т.Ман, А.Монкретьен.
2. Индукция әдісі-бұл:
A) Ойдың жалпыдан жеке анықтамаларға қозғалуы.
B) Ойдың жекеден жалпы ой шешіміне қозғалуы.
C) Объектінің өзгеру себептерін анықтау.
D) Нақтылыққа қозғалысты оқып-үйрену.
E) Нарықтық заңдардың мүмкіндіктерін оқып-үйрену.
3. Дедукция әдісі-бұл:
A) Ойдың жалпыдан жеке анықтамаларға қозғалуы.
B) Ойдың жекеден жалпы ой шешіміне қозғалуы.
C) Объектінің өзгеру себептерін анықтау.
D) Нақтылыққа қозғалысты оқып-үйрену.
E) Нарықтық заңдардың мүмкіндіктерін оқып-үйрену.
4. Биржалық айналым-бұл:
A) Биржадағы аукцион негізінде жасалатын бағалы қағаздар айналымы.
B) Қор биржасы- бағалы қағаздарды сату-сатып алу орталығы.
C) Сату-сатып алу бойынша барлық операциялар биржа тәртібі бойынша тіркеледі.
D) Бағалы қағаздарды өткізу сауда делдалдары арқылы сатылады.
E) Бағалы қағаздардың айналымы аукционда, қор биржалары арқылы жасалады және сауда делдалдары арқылы сатылады.
5. Қор биржасының негізгі қызметтері:
A) Сатушылар мен сатып алушыларды бір-бірімен кездестіреді.
B) Бағалы қағаздардың бағамын анықтау.
C) Шаруашылық салаларында іскерлік белсенділік өлшегіші қызметін атқарады.
D) Капиталдың бір саладан басқа пайдалы саласына қарай аысуына жағдай жасайды.
E) Сатушылар мен сатып алушылардың бір-бірімен кездесуіне жағдай жасау, бағалы қағаздарды өткізу және капиталдың неғұрлым пайдалы саласына қарай ауыстыру.
6. Әлемдік шаруашылық жүйе-бұл:
A) Әлемнің экономикалық бөлінуі.
B) Әлемнің территориялық бөлінуі.
C) Колониялардың жаңа рөлі.
D) Әлемнің экономикалық және территориялық бөлінуі.
E) Әлемнің саяси бөлінуі.
7. Жұмыс алушының өз еркімен жұмыс орнын ауыстыру нәтижесінде қалыптасатын жұмыссыздық-бұл:
A)Құрылымдық.
B) Бірқалыпты.
C) Циклдық.
D) Жасырын(маусымдық).
E) Фрикциондық.
8. Маусымдық жұмыстар есебінен пайда болатын жұмыссыздық-бұл:
A)Құрылымдық.
B) Бірқалыпты.
C) Циклдық.
D) Жасырын(маусымдық).
E) Фрикциондық.
9. Экономикағы жүріп жатқан құрылымдық өзгерістерге байланысты пайда болатын жұмыссыздық-бұл:
A)Құрылымдық.
B) Бірқалыпты.
C) Циклдық.
D) Жасырын(маусымдық).
E) Фрикциондық.
10. Жұмыс күші құрамына кіретін, өз еркімен жұмыстан шыққан, бірақ әлі жұмыс таппаған жұмысшы-бұл:
A)Құрылымдық.
B) Уақытша.
C) Циклдық.
D) Жасырын(маусымдық).
E) Фрикциондық.
11. Төменде айтылған қандай түсінік экономикалық цикл фазасына жатпайды:
A) Инфляция.
B) Дағдарыс.
C) Күйзеліс.
D) Көтерілу.
E) Жандану.
12. Жұмыссыздық мөлшерінің қысқаруы және тауар бағасының жоғарлауы, негізгі қордың жаңаруы, кәсіпорынның өсуі факторлары өнеркәсіп циклының қай фазасына жатады:
A) Күйзелу.
B) Құлдырау.
C) Қайта даму.
D) Өсу.
E) Тұрақтану.
13. Экологиялық күйзелудің экономикалық мәселесі болып табылады:
A) Шикізаттық.
B) Энергетикалық.
C) Азық-түліктік.
D) Шикізаттық, энергетикалық,азық-түліктік.
E) Әлеуметтік.
14. Экономикалық күйзелістің тигізетін әсері:
A) Жұмысшылар өмірін материалдық және әлеуметтік қанағаттандырылмауын жоғарлату.
B) Өнеркәсіпте қоғамдану процесін жоғарлату.
C) Капиталдың жалпылай жаңаруына серпініс береді.
D) Кәсіпорын жұмысының өсуіне жағдай жасайды.
E) Жұмысшылар өмірін материалдық және әлеуметтік қанағаттандырылмауын күшейту және капиталдың жалпылай жаңаруына серпініс береді.
15. Жекешелендіру саясаты-бұл:
A) Толық жұмыспен қамтуға жету, ЖҰӨ-нің көлемін өсіру, инфляцияны төмен деңгейде ұстап тұру мақсатымен елде экономикалық жағдайға бақылау жасау үшін жасайтын үкімет іс-әрекеті.
B) Эмиссиялық іс-әрекетті өзгерту арқылы жиынтық сұранысты реттеуге бағытталған саясат.
C) Бюджеттік саясат.
D) Елдің барлық еңбекке жарамды халықтың жұмысқа деген сұранысын қамтамасыз ету үшін жеткілікті жұмыс орнының болуы.
E) Табиғи ресурстарға, жерге, үйге, өндіріс құрал-жабдықтарына меншік формасын өзгерту процесі.
16. Төмендегі көрсеткіштердің қайсысының сандық мәні көтерілу фазасынан кейін төмендейді және құлдырау фазасынан кейін өседі:
A) Өңдеу өнеркәсібіндегі тауар қорларының көлемі.
B) ЖҰӨ көлемі.
C) Жұмыс аптасының орташа созылымдылығы.
D) Бағалы қағаздардың бағамдары.
E) Өнеркәсіптік өндіріс көлемі.
17. Монополиялы бәсеке формасын қай белгісі анықтайды:
A) Өнім бір фирмада өндіріледі.
B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі.
C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі.
D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер.
E) Бір сатып алушы.
18. Дуополиялық бәсекені анықтай белгі:
A) Өнім бір фирмада өндіріледі.
B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі.
C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі.
D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер.
E) Бір сатып алушы.
19. Дифференциалды өніммен монополиялық бәсекені анықтай белгі:
A) Өнім бір фирмада өндіріледі.
B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі.
C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі.
D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер.
E) Бір сатып алушы.
20. Жетілген бәсеке формасын қай белгісі анықтайды:
A) Өнім бір фирмада өндіріледі.
B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі.
C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі.
D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер.
E) Жетілген нарықта орын алатын тауарларды өндірушілер, сатушылар арасындағы бәсеке.
21. Олигополиялық бәсеке формасын қай белгісі анықтайды:
A) Өнім бір фирмада өндіріледі
B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі.
C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі.
D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер.
E) Бір сатып алушы.
22. Жетілген бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:
A) Бағаға өте нашар бақылау.
B) Бағаға жартылай бақылау.
C) Өте жоғары дәрежелі бақылау.
D) Бағаға бақылаудың болмауы.
E) Бағаға толық бақылау жасау.
23. Монополиялы бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:
A) Бағаға өте нашар бақылау.
B) Бағаға жартылай бақылау.
C) Өте жоғары дәрежелі бақылау.
D) Бағаға бақылаудың болмауы.
E) Бағаға толық бақылау жасау.
24. Олигополиялық бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:
A) Бағаға өте нашар бақылау.
B) Бағаға жартылай бақылау.
C) Өте жоғары дәрежелі бақылау.
D) Бағаға бақылаудың болмауы.
E) Бағаға толық бақылау жасау.
25. Коммерциялық несие-бұл:
A)Коммерциялық банктердің несиесі.
B) Жоғары пайызды несие.
C) Кәсіпорындардың өзара несиелеуі.
D) Ұзақ мерзімді несие.
E) Қысқа мерзімді несие.
IХ- НҰСҚА
1. Қажеттіліктің қай түрі жеке қажеттілікке жатпайды:
A) Материалдық.
B) Әлеуметтік.
C) Рухани.
D) Мәдени.
E) Өндірістік.
2. Меншік дегеніміз –бұл:
A) Затқа байланысты адамдардың қатынастары.
B) Мүліктің бір бөлігінің иесі.
C) Мүлікті иелену құқығының саны.
D) Фирма иесінің салған капиталы.
E) Пайдалану құқығындағы адамдардың қатынастары.
3. Меншікті қандай жақтарынан көруге болады:
A) Психологиялық және экономикалық.
B) Экономикалық және пайдалылық.
C) Экономикалық және құқықтық.
D) Құқықтық және психологиялық.
E) Әлеуметтік және саяси.
4. Жеке меншіктің формаларын атаңдар:
A) Мемлекеттік.
B) Жалпы.
C) Жеке-дара.
D) Өнеркәсіпті-мемлекеттік.
E) Аралас.
5. Меншіктің қанша құқы бар:
A) 13.
B) 11.
C) 4.
D) 7.
E) 9.
6. Игіліктерге айрықша нақты бақылау жасау құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
7. Өзі үшін игіліктердің пайдалы қасиеттерін пайдалану құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
8. Игіліктерді пайдалануды кім және қалай қамтамасыз ететінін шешу құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
9. Игіліктерді пайдалану нәтижелеріне иелік ету құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
10. Игіліктерді тұтыну, өзгерту, шеттету және жою құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
11. Қауіпсіздік құқығы-бұл:
A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.
B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу.
C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы.
D) Мұрагерлікке игілікті беру.
E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.
12. Ғаламды экономикалық мәселелерге жатады:
A) Демографиялық.
B) Азық-түліктік.
C) Экономикалық арта қалуды жеңу.
D) Экологиялық дағдарыстардың болуын күнібұрын анықтау.
E) Демографиялық және азық-түліктік.
13. А.Смиттің экономикалық ілімінің негізі:
A) Капитал құрылуы.
B) Үй шаруашылығын жүргізу принциптері.
C) Өндіріс.
D) Еркін бәсеке.
E) Экономиканы реттеу.
14. Басқа елдерден алынып келетін тауарларға қойылатын сандық шек:
A) Импорттық квота.
B) Протекционизм.
C) Тарифтік емес шектеу.
D) Сауда шарты.
E) Лицензиялау.
15. Салыстырмалы артықшылық теориясын алғашқы қалыптыстырған кім:
A) Д.Рикардо.
B) Т.Мальтус.
C) А.Смит.
D) И.Самуэльсон.
E) К.Маркс.
16. Еркін сауда үшін төмендегі сауда шектеулерінің қай формасы мәнді кедергі бола алмайды:
A) Импорттық квота.
B) Экспорт пен импортқа лицензия.
C) Импорттық баж.
D) Ерікті экспорттық шектеу.
E) Тарифтер.
17. Егер де нақты елдің валютасы шектеусіз кез-келген басқа шетел валюталарына айырбасталса, яғни төлем балансының ағымдағы, капиталдың операциялары бойынша валюталық шектеу болмаса.онда бұл білдіреді:
A) Сыртқы айналымдылықты.
B) Ішкі айналымдылықты.
C) Еркін айналымдылықты.
D) Жартылай айналымдылықты.
E) Айналымсыздықты.
18. Протекционистік саясаттың тарифтік реттеу түріне жатады:
A) Кеден баждарын белгілеу.
B) Сыртқы сауда жүйесін лицензиялауды енгізу.
C) Экспортты субсидиялау.
D) Ерікті экспортты шектеу.
E) Сыртқы экономикалық қызметті ырықтандыру.
19. Халықаралық экономикалық қатынастардың керекті формасына төмендегілердің қайсысы жатпайды:
A) Халықаралық сауда.
B) Капитал қозғалысы.
C) Жұмыс күшінің миграциясы.
D) Валюта-несиелік қатынастар.
E) Әлеуметтік қатынастар.
20. Халықаралық валюталық қатынастарды ұйымдастыру формаларының құрамдық элементі болып табылады:
A) Негізгі халықаралық төлем құралдары.
B) Валюта бағамдарын белгілеу және қолдау механизмі.
C) Халықаралық төлемдерді теңестіру тәртібі.
D) Валюта айналымының мүмкіндігі.
E) Халықаралық валюта нарығының режимі.
21. Әлемдік экономикалық байланыстардың формаларына қайсысы жатпайды:
A) Халықаралық сауда.
B) Халықаралық инвестиция мен капитал қозғалысы.
C) Жұмыс күші миграциясы.
D) Мемлекеттер арасындағы өндірістік кооперациялау.
E) Кәсіпорындағы пайданың көлемін анықтау.
22. Әлемдік сауданың қазіргі түрлері:
A) Халықаралық еңбек бөлінісінің терең нәтижесі.
B) Жекелеген елдердің белгілі бір тауар түрін өндіруге мамандануы.
C) Тауарларды экспорттау.
D) Халықаралық еңбек бөлінісінің терең нәтижесі және жекелеген елдердің белгілі бір тауар түрін өндіруге мамандануы.
E) Әлемдік нарыққа қатысу.
23. Кеден тарифтерінің түрлері қандай:
A) Протекционистік.
B) Фискальдық.
C) Қысқартылған.
D) Протекционистік және фискальдық.
E) Ынталандырушы.
24. Ұлттық валюта жүйесі нені білдіреді:
A) Елдің ақша жүйесінің бір бөлігі.
B) Валюталық ресурстың қалыптасуы мен қолданылуы.
C) Халықаралық төлем айналымын іске асыру.
D) Шетелдік валюта ағымыың қысқаруы.
E) Мемлекеттегі жинақтаушы жүйе.
25. Қазіргі әлемдік инфрақұрылым өзіне қандай жүйені қосады:
A) Әлемдік көліктік жүйені.
B) Әлемдік ақпараттық жүйені.
C) Әлемдік коммуникация және байланыс жүйесін.
D) Әлемдік экономикалық жүйені.
E) Әлемдік ақпараттық жүйені және әлемдік экономикалық жүйені.
Х- НҰСҚА
1. Тауарлы өндірісі-бұл:
A) Өндірілген еңбек өнімдерін өндіріс құралдарының иесі иеленеді.
B) Өндірілген еңбек өнімдерін жұмысшы күші иелері иемденеді.
C) Еңбек өнімдерін нарыққа түсетін айырбас үшін өндіру.
D) Еңбек өнімдері өз қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қолданылады.
E) Жәрмеңкеге шығару.
2. Натуралды өндіріс-бұл:
A) Өндірілген еңбек өнімдерін өндіріс құралдарының иесі иеленеді.
B) Өндірілген еңбек өнімдерін жұмысшы күші иелері иемденеді.
C) Еңбек өнімдерін нарыққа түсетін айырбас үшін өндіру.
D) Еңбек өнімдері өз қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қолданылады.
E) Жәрмеңкеге шығару.
3. Тауар – бұл:
A) Жаңа құн.
B) Нарыққа түсетін айырбас үшін шығарылған еңбек өнімі.
C) Еңбек шығыны.
D) Еңбек нәтижесі.
E) Еңбек өнімі.
4. Ақша – бұл:
A) Ерекше тауар, жалпыға бірдей эквивалент.
B) Баға.
C) Айналым шығындары.
D) Өндіру шығындары.
E) Еңбек шығындары.
5. Ақшаның қызметтері:
A) 5.
B) 4.
C) 3.
D) 2.
E) 1.
6. Несие ақшалар-бұл:
A) Банкноттар.
B) Чектер.
C) Облигациялар.
D) Вексельдер.
E) Акциялар.
7. Әлемдік шаруашылық жүйе-бұл:
A) Әлемнің экономикалық бөлінуі.
B) Әлемнің территориялық бөлінуі.
C) Колониялардың жаңа рөлі.
D) Әлемнің экономикалық және территориялық бөлінуі.
E) Әлемнің саяси бөлінуі.
8. Ғаламды экономика тенденцияларына кіреді:
A) Халықаралық ынтымақтастық.
B) Ғаламдық нарықтық кеңістіктің өсуі.
C) Жиынтық әлемдік шаруашылық қатынастардың дамуы.
D) Өндірісті интерұлттандыру.
E) Халықаралық ынтымақтастық және өндірісті интерұлттандыру.
9. Ғаламды экономикалық мәселелерге жатады:
A) Демографиялық.
B) Азық-түліктік.
C) Экономикалық арта қалуды жеңу.
D) Экологиялық дағдарыстардың болуын күнібұрын анықтау.
E) Демографиялық және азық-түліктік.
10. А.Смиттің экономикалық ілімінің негізі:
A) Капитал құрылуы.
B) Үй шаруашылығын жүргізу принциптері.
C) Өндіріс.
D) Еркін бәсеке.
E) Экономиканы реттеу.
11. Басқа елдерден алынып келетін тауарларға қойылатын сандық шек:
A) Импорттық квота.
B) Протекционизм.
C) Тарифтік емес шектеу.
D) Сауда шарты.
E) Лицензиялау.
12. Меншікті қандай жақтарынан көруге болады:
A) Психологиялық және экономикалық.
B) Экономикалық және пайдалылық.
C) Экономикалық және құқықтық.
D) Құқықтық және психологиялық.
E) Әлеуметтік және саяси.
13. Жеке меншіктің формаларын атаңдар:
A) Мемлекеттік.
B) Жалпы.
C) Жеке-дара.
D) Өнеркәсіпті-мемлекеттік.
E) Аралас.
14. Меншіктің қанша құқы бар:
A) 13.
B) 11.
C) 4.
D) 7.
E) 9.
15. Игіліктерге айрықша нақты бақылау жасау құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
16. Өзі үшін игіліктердің пайдалы қасиеттерін пайдалану құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
17. Игіліктерді пайдалануды кім және қалай қамтамасыз ететінін шешу құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
18. Игіліктерді пайдалану нәтижелеріне иелік ету құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
19. Игіліктерді тұтыну, өзгерту, шеттету және жою құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
20. Қауіпсіздік құқығы-бұл:
A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.
B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу.
C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы.
D) Мұрагерлікке игілікті беру.
E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.
21. Әлемдік нарық өткір бәсекелес күресте нені анықтайды:
A) Өндіріс пен экспорт көлемінің құрылымы.
B) Халықаралық еңбек бөлінісінің даму дәрежесі.
C) Әлемдік экономикалық байланыстардың заңдылықтарын талдау.
D) Барлық жауабы дұрыс.
E) Өндірісті интернацияландыруды жүргізу.
22. Жалпы экономикалық теория нені қарастырады?
А) Бухгалтерлік есеп.
В) Экономиканың даму заңдарын.
С) Экономикалық жүйенің қызмет ету механизмін.
D) Экономика бизнесін.
Е) Мемлекеттің шаруашылық субъектілерінің қарекеттеріне ықпалы.
23. Экономикалық теория пәні:
А) Ұлттық нарықтың дамуын.
В) Қоғамның дамуын.
С) Бағаны қалыптастыру процесін.
D) Адамдардың материалдық жағдайын толығымен қамтамасыз ету үшін шектелген ресурстарды тиімді пайдаланудың жолын іздейді.
Е) Экономиканы басқарудың шаралық жиынтығы.
24. Экономикалық теория нені зерттейді?
А) Адамның табиғатқа, затқа қатынасын.
В) Адамның қоғамға қатынасын.
С) Өндіргіш күштерге қатынасын.
D) Қоғамдық өндірістегі адамдар арасындағы қатынасты.
Е) Адамдардың қарым-қатынасын.
25. Игіліктерді мұраға қалдыру құқығы-бұл:
A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.
B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу.
C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы.
D) Мұрагерлікке игілікті беру.
E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.
ХI- НҰСҚА
1. Басқа елдерден алынып келетін тауарларға қойылатын сандық шек:
A) Импорттық квота.
B) Протекционизм.
C) Тарифтік емес шектеу.
D) Сауда шарты.
E) Лицензиялау.
2. Салыстырмалы артықшылық теориясын алғашқы қалыптыстырған кім:
A) Д.Рикардо.
B) Т.Мальтус.
C) А.Смит.
D) И.Самуэльсон.
E) К.Маркс.
3. Еркін сауда үшін төмендегі сауда шектеулерінің қай формасы мәнді кедергі бола алмайды:
A) Импорттық квота.
B) Экспорт пен импортқа лицензия.
C) Импорттық баж.
D) Ерікті экспорттық шектеу.
E) Тарифтер.
4. Егер де нақты елдің валютасы шектеусіз кез-келген басқа шетел валюталарына айырбасталса, яғни төлем балансының ағымдағы, капиталдың операциялары бойынша валюталық шектеу болмаса.онда бұл білдіреді:
A) Сыртқы айналымдылықты.
B) Ішкі айналымдылықты.
C) Еркін айналымдылықты.
D) Жартылай айналымдылықты.
E) Айналымсыздықты.
5. Протекционистік саясаттың тарифтік реттеу түріне жатады:
A) Кеден баждарын белгілеу.
B) Сыртқы сауда жүйесін лицензиялауды енгізу.
C) Экспортты субсидиялау.
D) Ерікті экспортты шектеу.
E) Сыртқы экономикалық қызметті ырықтандыру.
6. Халықаралық экономикалық қатынастардың керекті формасына төмендегілердің қайсысы жатпайды:
A) Халықаралық сауда.
B) Капитал қозғалысы.
C) Жұмыс күшінің миграциясы.
D) Валюта-несиелік қатынастар.
E) Әлеуметтік қатынастар.
7. Меншікті жекешелендіру-бұл:
A) Меншікті мемлекет қарамағынан алу поцесі мен оны жеке және заңды тұлғалардың жеке меншігіне беру.
B) Сату.
C) Сатып алу.
D) Жалға беру.
E) Аукцион.
8. Меншіктің түрлерін атаңдар:
A) Жеке, мемлекеттік, капиталистік.
B) Социалистік, капиталистік.
C) Жеке, ұжымдық, қоғамдық.
D) Кәсіпорындық, муниципалдық.
E) Акционерлік, шетелдік, біріккен.
9. ҚР-ғы мемлекет қарамағынан алу және жекешелендіру процесі неше кезеңді қамтиды:
A) 5.
B) 3.
C) 4 .
D) 2.
E) 6.
10. Тауарлы өндірісі-бұл:
A) Өндірілген еңбек өнімдерін өндіріс құралдарының иесі иеленеді.
B) Өндірілген еңбек өнімдерін жұмысшы күші иелері иемденеді.
C) Еңбек өнімдерін нарыққа түсетін айырбас үшін өндіру.
D) Еңбек өнімдері өз қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қолданылады.
E) Жәрмеңкеге шығару.
11. Натуралды өндіріс-бұл:
A) Өндірілген еңбек өнімдерін өндіріс құралдарының иесі иеленеді.
B) Өндірілген еңбек өнімдерін жұмысшы күші иелері иемденеді.
C) Еңбек өнімдерін нарыққа түсетін айырбас үшін өндіру.
D) Еңбек өнімдері өз қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қолданылады.
E) Жәрмеңкеге шығару.
12. Тауар – бұл:
A) Жаңа құн.
B) Нарыққа түсетін айырбас үшін шығарылған еңбек өнімі.
C) Еңбек шығыны.
D) Еңбек нәтижесі.
E) Еңбек өнімі.
13. Ақша – бұл:
A) Ерекше тауар, жалпыға бірдей эквивалент.
B) Баға.
C) Айналым шығындары.
D) Өндіру шығындары.
E) Еңбек шығындары.
14. Ақшаның қызметтері:
A) 5.
B) 4.
C) 3.
D) 2.
E) 1.
15. Несие ақшалар-бұл:
A) Банкноттар.
B) Чектер.
C) Облигациялар.
D) Вексельдер.
E) Акциялар.
16. Әлемдік шаруашылық жүйе-бұл:
A) Әлемнің экономикалық бөлінуі.
B) Әлемнің территориялық бөлінуі.
C) Колониялардың жаңа рөлі.
D) Әлемнің экономикалық және территориялық бөлінуі.
E) Әлемнің саяси бөлінуі.
17. Ғаламды экономика тенденцияларына кіреді:
A) Халықаралық ынтымақтастық.
B) Ғаламдық нарықтық кеңістіктің өсуі.
C) Жиынтық әлемдік шаруашылық қатынастардың дамуы.
D) Өндірісті интерұлттандыру.
E) Халықаралық ынтымақтастық және өндірісті интерұлттандыру.
18. Ғаламды экономикалық мәселелерге жатады:
A) Демографиялық.
B) Азық-түліктік.
C) Экономикалық арта қалуды жеңу.
D) Экологиялық дағдарыстардың болуын күнібұрын анықтау.
E) Демографиялық және азық-түліктік.
19. А.Смиттің экономикалық ілімінің негізі:
A) Капитал құрылуы.
B) Үй шаруашылығын жүргізу принциптері.
C) Өндіріс.
D) Еркін бәсеке.
E) Экономиканы реттеу.
20. Мерзімсіздік құқығы-бұл:
A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.
B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу.
C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы.
D) Мұрагерлікке игілікті беру.
E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.
21. Қолдануға тыйым құқығы-бұл:
A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.
B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу.
C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы.
D) Мұрагерлікке игілікті беру.
E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.
22. Жауапкершілікке құқығы-бұл:
A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.
B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу.
C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы.
D) Мұрагерлікке игілікті беру.
E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.
23. Жерді иелену-бұл:
A) Тарихи қалыптасқан негіздерде белгілі бір жер бөлігіне тұлғаның құқығы.
B) Белгіленген тәртіптегі заңдар мен салт-дәстүрлерге сәйкес жерді қолдану.
C) Жерді жалға беру.
D) Жер бағасы.
E) Жерді қолдану құқы.
24. Жерді қолдану- бұл:
A) Тарихи қалыптасқан негіздерде белгілі бір жер бөлігіне тұлғаның құқығы.
B) Белгіленген тәртіптегі заңдар мен салт-дәстүрлерге сәйкес жерді қолдану.
C) Жерді жалға беру.
D) Жер бағасы.
E) Жерді қолдану құқы.
25. Төмендегілердің қайсысы меншік субъектісіне жатпайды:
A) АТУ-дың ғимараты.
B) Шаруа Тұрысбеков.
C) В.С.Черномырдин.
D) Мемлекеттік сақтандыру қоғамы.
E) “Сеймар” концерні.
ХII- НҰСҚА
1. Ұлттық байлық-бұл:
A) Табиғи ресурстар және мәдениетті құндылықтар.
B) Табиғи ресурстар мен адамзаттық құндылықтар.
C) Өндіріс құрал-жабдықтар, жинақталған мүлік, табиғи ресурстар, материалдық және мәдениттік құндылықтар.
D) Жасалған және жиналған мәдени құндылықтар.
E) Жинақтадған меншіктер мен табиғи ресурстар.
2. Ұлғаймалы ұдайы өндіріс неге тәуелді:
A) Қосымша өнімге.
B) Жинақталған қорға.
C) Өндірістік жинақталған қор деңгейіне.
D) Жұмыскер саны мен квалификациясының жоғарылауына.
E) ҒТП-тің жетістіктерін қолдануға.
3. Шығындар сомасы бойынша есептелетін ЖҰӨ-ге не кірмейді:
A) Еңбек ақы мен көмек ақы.
B) Жиынтық инвестициялар.
C) Тауарлар мен қызметтердің таза экспорты.
D) Тұтынушылар шығысы, инвестициялар мен мемлекеттік шығыстар.
E) Таза инвестициялар.
4. Макроэкономика-бұл:
A) Мемлекеттің іске асыратын экономикалық шарларының жүйесі.
B) Ұлттық шаруашылықты толығымен жүйе ретінде оқып-үйрететін экономикалық теория бөлімі.
C) Үй шаруашылығын жүргізу ережесі.
D) Толық жұмыспен қамту деңгейін өзгерту үшін микроэкономикалық мүдделерді қолдауға бағытталған шаралар жүйесі.
E) Экономиканы мемлекеттік реттеу жүйесі.
5. ЖҰӨ-ді есептеу кезінде қандай баптарды өзара қосуға болмайды:
A) Мемлекеттік шығыстар мен еңбек ақыны.
B) Тұтынушылар шығысы мен инвестицияны.
C) Таза экспорт пен тұтынушылар шығыны.
D) Корпорация пайдасы мен процент.
E) Еңбек ақы мен пайыз.
6. ЖҰӨ құрамынан алынып тасталады:
A) Ренталық төлемдер.
B) Жанама салықтар.
C) Қаржылық мәмілелер.
D) Тауарлар мен қызметтерге мемлекеттік шығындар.
E) Таза экспорт.
7. Тауар өндірісінің пайда болу және даму шарттары мен себептерін ата:
A) Қоғамдық еңбек бөлінісі.
B) Өндірушілердің экономикалық тәуелділігі.
C) Өндірушілер мен мемлекет арасындағы байланыс.
D) Сату.
E) Ұсыныс пе сұраныс.
8. Құн заңы нені көрсетеді:
A) Тауар бағасы мен сатылу көлемі арасындағы кері байланысты.
B) Белгілі тауар немесе қызметке сұраныстың бірте азаюын.
C) Нақты тауардың қажеттілік көрсеткішін.
D) Өндірісті реттеуді.
E) Ақша айналым тұрақтылығын.
9. Ақшаның қай қызметі оның абсолютті жабылуын көрсетеді:
A) Құн өлшемі.
B) Айналым құралы.
C) Төлем құралы.
D) Қор жинау құралы.
E) Дүниежүзілік ақша.
10. Бартер ақшаның қай қызметін атқарады:
A) Құн өлшемі.
B) Айналым құралы.
C) Төлем құралы.
D) Қор жинау құралы.
E) Дүниежүзілік ақша.
11. Тауар жасаудағы нақты еңбекті қалай мінездеуге болады:
A) Ерекше мақсатты формадағы еңбек.
B) Абстрактілі еңбек.
C) Адамның табиғи және ой энергиясының шығыны.
D) Жеке еңбек.
E) Қоғамдық еңбек.
12. Төмендегілердің қайсысы тауарлы ақшаға жатады:
A) Вексель.
B) Чек.
C) Банкнот.
D) Аң терісі.
E) Қағаз ақшалар.
13. Қажеттіліктің қай түрі жеке қажеттілікке жатпайды:
A) Материалдық.
B) Әлеуметтік.
C) Рухани.
D) Мәдени.
E) Өндірістік.
14. Меншік дегеніміз –бұл:
A) Затқа байланысты адамдардың қатынастары.
B) Мүліктің бір бөлігінің иесі.
C) Мүлікті иелену құқығының саны.
D) Фирма иесінің салған капиталы.
E) Пайдалану құқығындағы адамдардың қатынастары.
15. Меншікті қандай жақтарынан көруге болады:
A) Психологиялық және экономикалық.
B) Экономикалық және пайдалылық.
C) Экономикалық және құқықтық.
D) Құқықтық және психологиялық.
E) Әлеуметтік және саяси.
16. Жеке меншіктің формаларын атаңдар:
A) Мемлекеттік.
B) Жалпы.
C) Жеке-дара.
D) Өнеркәсіпті-мемлекеттік.
E) Аралас.
17. Меншіктің қанша құқы бар:
A) 13.
B) 11.
C) 4.
D) 7.
E) 9.
18. Игіліктерге айрықша нақты бақылау жасау құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
19. Өзі үшін игіліктердің пайдалы қасиеттерін пайдалану құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
20. Игіліктерді пайдалануды кім және қалай қамтамасыз ететінін шешу құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
31. Игіліктерді пайдалану нәтижелеріне иелік ету құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
22. Игіліктерді тұтыну, өзгерту, шеттету және жою құқығы-бұл:
A) Иелік ету құқығы.
B) Пайдалану құқығы.
C) Басқару құқығы.
D) Табысты алу құқығы.
E) Егемендік құқығы.
23. Қауіпсіздік құқығы-бұл:
A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.
B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу.
C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы.
D) Мұрагерлікке игілікті беру.
E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.
24. Игіліктерді мұраға қалдыру құқығы-бұл:
A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.
B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу.
C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы.
D) Мұрагерлікке игілікті беру.
E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.
25. Мерзімсіздік құқығы-бұл:
A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.
B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу.
C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы.
D) Мұрагерлікке игілікті беру.
E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.
ХIII- НҰСҚА
1. Қолдануға тыйым құқығы-бұл:
A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.
B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу.
C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы.
D) Мұрагерлікке игілікті беру.
E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.
2. Жауапкершілікке құқығы-бұл:
A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.
B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу.
C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы.
D) Мұрагерлікке игілікті беру.
E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.
3. Жерді иелену-бұл:
A) Тарихи қалыптасқан негіздерде белгілі бір жер бөлігіне тұлғаның құқығы.
B) Белгіленген тәртіптегі заңдар мен салт-дәстүрлерге сәйкес жерді қолдану.
C) Жерді жалға беру.
D) Жер бағасы.
E) Жерді қолдану құқы.
4. Жерді қолдану- бұл:
A) Тарихи қалыптасқан негіздерде белгілі бір жер бөлігіне тұлғаның құқығы.
B) Белгіленген тәртіптегі заңдар мен салт-дәстүрлерге сәйкес жерді қолдану.
C) Жерді жалға беру.
D) Жер бағасы.
E) Жерді қолдану құқы.
5. Экономикалық мәселелерді жартылай нарық, жартылай үкімет шешкен кезде, экономика:
A) Аралас.
B) Нарықтық.
C) Дәстүрлік.
D) Командалық.
E) Өтпелі.
6. Мына міндеттердің қайсысы экономикалық жүйе үшін басты болып табылады:
A) Жекелеген экономикалық субъектілер қызметін сәйкестендіру.
B) Өндірістің техникалық жағдайын анықтау.
C) Жұмыссыздық пен инфляцияны жою.
D) Әділетті қоғамдық құрылыс орнату.
E) Өндірістің ұлғаюы мен экономикалық өсуді қамтамасыз ету.
7. Басқарушылық-әкімшілік экономиканы қалайсипаттауға болады:
A) Еркін баға белгілеу.
B) Экономикадағы идеология және саясатты жоғарыдан жүргізу.
C) Экономикалық қызметті еркін таңдау.
D) Шаруашылық қызметке толық жауапкершілік.
E) Толық шаруашылық еркіндік.
8. Аралас экономикада мемлекеттің ролі:
A) Көрінбейді.
B) Шектеулі.
C) Мәнді.
D) Жоғары.
E) Барлық шаруашылық секторда көрінеді.
9. Экономикалық жүйе экономиканың мына мәселелерін шешеді:
A) Нені, қалай, кім үшін.
B) Қалай, кім үшін, өсу қарқыны қандай.
C) Қашан, неге, қайда.
D) Жұмыссыздық пен инфляция себептері қандай.
E) Кім, неге, кім үшін.
10. Қалыптасқан дәстүрлер мен әдет-ғұрыптар негізінде құрылатын, көпукладтық экономиканы қарастыратын экономикалық жүйе типін атаңдар:
A) Басқарушылық-әкімшілік.
B) Нарықтық.
C) Аралас.
D) Дәстүрлі.
E) Индустриалды.
11. Мемлекеттік меншікке, орталықтан жоспарлауға негізделген экономикалық жүйе:
A) Басқарушылық-әкімшілік.
B) Нарықтық.
C) Аралас.
D) Дәстүрлі.
E) Индустриалды.
12. Төмендегі түсініктердің қайсысы нарықтық экономиканы көздейді:
A) Орталықтан жоспарлау.
B) Экономиканың көпукладтылығы.
C) Экономикадағы идеология.
D) Қол еңбегі.
E) Еркін кәсіпкерлік қызмет.
13. Мемлекеттің “кім үшін өндіру керек?” мәселесін шешудегі рөлі мәнді, егер де ол:
A) Қоғамдағы тепе-теңдікті күшейтуге жағдай жасаса.
B) Пайданың өсуін ынталандырса.
C) Экономика тиімділігінің өсуін ынталандырса.
D) Экономикалық тұрақтылыққа ықпалын тигізсе.
E) Экономикалық дағдарысты жоюға әрекет жасаса.
14. Нарықтық экономикада мемлекет немен айналысады:
A) Қоғамдағы ақшалай табыстарды бөлумен.
B) Кәсіпкерлер арасында пайданы бөлумен.
C) Табысы шектелген нақты тұтынушыға көмек берумен.
D) Бар ресурстарды не және қанша өндіру керектігін анықтаумен.
E) Рентабельді, бірақ шығынды кәсіпорындарға көмек берумен.
15. Барлық экономикалық жүйелерде кездесетін қондырмалық мәселе:
A) Инвестиция.
B) Өндіру.
C) Тұтыну.
D) Айырбас.
E) Сиркетілік.
16. Нарықтық экономика үшін төмендегі элементтердің қайсысы ең негізгі болып табылады:
A) Тиімді кәсіподақтар.
B) Жалпылама мемлекеттік реттеу.
C) Кәсіпкерлердің теңгермелі іс-әрекеті.
D) Нарықтағы белсенді бәсеке.
E) Орталықтан жоспарлау.
17. Нарықтық экономикада әрдайым тапшылықта не болады:
A) Әлеуметтік кепілдіктер.
B) Ақша.
C) Әлемдік деңгейдегі мамандардың қызметі.
D) Интеллектуальды тауарлар.
E) Тауарлар мен қызметтер.
18. Командалық экономикада не тұрақты тапшылықта болады:
A) Ақша.
B) Ресурстар.
C) Тауарлар мен қызметтер.
D) Интеллектуалды тауарлар.
E) Әлеуметтік кепілдіктер.
19. Натуралды шаруашылықта не тұрақты тапшылықта болады:
A) Тауарлар мен қызметтер.
B) Ақша.
C) Уақыт.
D) Табиғи ресурстар.
E) Интеллектуалды тауарлар.
20. Нарықтық шаруашылықтың қызмет атқаруы мен пайда болуына кедергі болатын шартты атаңдар:
A) Қоғамдық еңбек бөлінісі.
B) Экономикма субъектілерінің экономикалық оқшаулануы.
C) Өндіру мен бөлуді басқарудың қатаң жүйесі.
D) Кәсіпкерлік субъектілерінің еріктілігі .
E) Бағаны ырықтандыру.
21. Нарықтық экономикада пайдалылықтың айрықша рөлі неге байланысты:
A) Өндірушілерді тұтынушылар неге мұқтаж соны шығаруға күштейді.
B) Тұтынушыларды өндірушілердің өндірген өнімін алуға күштейді.
C) Адамдарды тәуекелден қорғайды.
D) Өндіруші егеменлігін бұзады.
E) Тұтынушы егемендігін бұзады.
22. Нарық - бұл:
A) Белгілі уақыт аралығында тұтынушылардың сатып алуға дайын бағалаоының жиынтығы
B) Белгілі уақыт аралығында өндірушілердің сатуға ұсынатын бағасының жиынтығы.
C) Белгілі бір тауарлар мен қызметтерді сатушылар мен сатып алушыларды бірге қосатын орын.
D) Нарықта сұраныс пен ұсыныс бағаны қалай анықтайтыны туралы түсінік.
E) Өнімнің нақты бағасы.
23. Капитализм кезінде К.Маркс бәсекенің қандай түрлерін айырған:
A) Монополия және олигополия.
B) Олигополия және дуополия.
C) Салааралық және бағалық.
D) Салаішіндегі және жетілген.
E) Салааралық және салаішіндегі.
24. Жетілген бәсеке-бұл:
A) Бағаның өзгеруі сұраныстың өзгеруіне әкелмейтін жағдай.
B) Сұраныс деңгейінің өзгеруі тауар бағасының өзгеруін қажет етпейтін жағдай.
C) Жетілген нарықта орын алатын тауарларды өндірушілер, сатушылар арасындағы бәсеке.
D) Фирмалар өздері өндірген өнімнің бағасын бақылауға мүмкіндігі бар бәсеке.
E) Жалғыз сатып алушы.
25. Жетілмеген бәсеке-бұл:
A) Бағаның өзгеруі сұраныстың өзгеруіне әкелмейтін жағдай.
B) Сұраныс деңгейінің өзгеруі тауар бағасының өзгеруін қажет етпейтін жағдай.
C) Жетілген нарықта орын алатын тауарларды өндірушілер, сатушылар арасындағы бәсеке.
D) Фирмалар өздері өндірген өнімнің бағасын бақылауға мүмкіндігі бар бәсеке.
E) Жалғыз сатып алушы.
ХIV- НҰСҚА
1. Қандай экономикалық концепция барлық табыстардың соның ішінде, яғни жер рентасының негізгі көзі болып қосымша өнім болып табылады деп есептеді:
A) Марксистік.
B) Неоклассикалық.
C) Кейнсиандық.
D) Классикалық.
E) Барлығы берілген көзқарасқа сүйенеді.
2. Рентаның қандай түрі жердің табиғи сапасының айырмашылығымен байланысты:
A) Абсолютті рента.
B) Дифференциалды рента 1.
C) Дифференциалды рента 2.
D) Дифференциалды рента 1 және 2.
E) Рентаның барлық түрі.
3. Дифференциалды рентаның пайда болуына не себеп болды:
A) Жерге деген меншік монополиясы.
B) Абсолютті рента.
C) Жердің орналасуы және әртүрлі құндылықтың болуы.
D) Жердің шектілігі.
E) Шаруашылықтың объектісі ретінде жерге монополия.
4. Абсолютті жер рентасының болуына не себеп:
A) Жерге деген меншік монополиясы.
B) Шаруашылықтың объектісі ретінде жерге монополия.
C) Жер сапасына байланысты әртүрлі кірістер.
D) Жердің шектігі.
E) Жер ұсынысының икемді болмауы.
5. Дифференциалды рента 1-ді кім иемденеді және неге:
A) Жер иесі.
B) Жалгер.
C) Мемлекет.
D) Жергілікті үкімет органы.
E) Мемлекеттік және жергілікті үкімет органы.
6. Дифференциалды рентаның көлемі неге тең:
A) Өндірістің шығындары мен баға арасындағы айырмашылыққа.
B) Шекті шығындар мен баға арасындағы айырмашылыққа.
C) Өндірістің шығындары мен жерге баға арасындағы айырмашылық.
D) Өндірістің жеке бағасы мен қоғамдық баға арасындағы айырмашылық.
E) Орта және жалпы пайда арасындағы айырмашылық.
7. Жалгерлік төлем мен рента арасындағы айырмашылық қандай:
A) Бірдей.
B) абсолютті және дифференциалды рента сомасы.
C) Берілген жер көлеміне салынған капиталды пайдаланғаны үшін төлем.
D) Абсолютті және монополды рента сомасы.
E) Жалгерлік төлемге рентадан басқа ғимараттар мен құрылыс түріндегі капиталды қолдану сомасы кіреді.
8. Жер бағасы қандай факторларға тәуелді:
A) Рента өлшеміне.
B) Ссудалық пайыз ставкасына.
C) Жерге сұранысқа.
D) Жерге ұсынысқа.
E) Барлық айтылған факторларға.
9. Еңбекке сұраныс-бұл:
A) Жұмыс ақы деңгейімен тығыз байланысты.
B) Осы еңбекпен өндірілген өнім ұсынысымен байланысты.
C) Осы еңбекпен өндірілген өнім ұсынысы мен сұранысына байланысты.
D) Машина мен жабдыққа деген сұраныспен анықталады.
E) Ел үшін еңбек ету қажеттілігімен анықталады.
10. Өндіріс факторы ретінде өндірістің басқа факторларынан жердің айырмашылығы неде:
A) Ұсыныс шектігі.
B) Еркін ұдайы өндіріс.
C) Ұсыныстың шектелмеуі.
D) Үлкеюге жатпайтын тұрақты деңгейі болып табылатын сан.
E) Адам еңбегінің өнімі болып табылады.
11. Банкрот-бұл:
A) Қаржылық құлдырау.
B) Кәсіпорын, мекеменің жабылуы.
C) Банкті жабылуы.
D) Кәсіпкердің банкрот болуы.
E) Кәсіпорын, мекеменің, банктің жабылуы және кәсіпкердің банкрот болуы.
12. Классикалық теорияға байланысты минималды айлықтың көтерілуі неге алып келеді:
A) Тұрғындардың табыстарының өсуіне.
B) Жұмыссыздықтың өсуіне.
C) Жұмыссыздықтың төмендеуіне.
D) Жұмыспен қамту деңгейінің өсуіне.
E) Еңбекке деген сұраныстың төмендеуіне.
13. Тұрақты шығындар-бұл:
A) Жұмыскерлердің жұмыс ақысына шығындар, шикізат пен құрал-жабдықтар құны.
B) Басқарушы персонал жұмыс ақысына, күзетке, несиеге пайызға, негізгі құралдардың аммортизациясына жұмсалатын шығындар.
C) Жұмыскерлердің еңбегіне төленетін шығындар, құрал-жабдықтар аммортизациясы.
D) Электр энергиясына және шикізатқа шығындар.
E) Ғимараттарды жалға алуға, рентаға, несие бойынша пайызға шығындар.
14. Өзгермелі шығындар-бұл:
A) Өндіріс көлемінің өзгеруіне тәуелді емес орын алатын шығындар.
B) Жұмыскерлердің еңбегіне төленетін шығындар, құрал-жабдықтар аммортизациясына кететін шығындар.
C) Өндіріс көлемінің өзгеруіне байланысты өзгеріп отыратын шығындар.
D) Анық және анық емес шығындар.
E) Өндірістің балама шығындары.
15. Жалпы шығындар-бұл:
A) Өнімді өндіруге ақшалық шығындар сомасы.
B) Тұрақты және өзгермелі шығындар жиынтығы.
C) Орташа шекті шығындар жиынтығы.
D) Өнімді өндіруге және өткізуге ақша формасындағы шығындар.
E) Өнімді және қызметті өндіруге ақша түріндегі шығындар.
16. Шығарылатын өнім көлеміне тәуелсіз шығындар-бұл:
A) Өзгермелі.
B) Шекті.
C) Тұрақты.
D) Орташа.
E) Ішкі.
17. Жетілмеген бәсекенің негізгі формаларына жатпайды:
A) Монополия.
B) Олигополия.
C) Дуополия.
D) Дифференциалды өніммен монополиялық бәсеке.
E) Жетілген.
18. Монополиялы бәсеке формасын қай белгісі анықтайды:
A) Өнім бір фирмада өндіріледі.
B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі.
C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі.
D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер.
E) Бір сатып алушы.
19. Дуополиялық бәсекені анықтай белгі:
A) Өнім бір фирмада өндіріледі.
B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі.
C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі.
D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер.
E) Бір сатып алушы.
20. Дифференциалды өніммен монополиялық бәсекені анықтай белгі:
A) Өнім бір фирмада өндіріледі.
B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі.
C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі.
D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер.
E) Бір сатып алушы.
21. Жетілген бәсеке формасын қай белгісі анықтайды:
A) Өнім бір фирмада өндіріледі.
B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі.
C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі.
D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер.
E) Жетілген нарықта орын алатын тауарларды өндірушілер, сатушылар арасындағы бәсеке.
22. Олигополиялық бәсеке формасын қай белгісі анықтайды:
A) Өнім бір фирмада өндіріледі
B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі.
C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі.
D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер.
E) Бір сатып алушы.
23. Еңбек ақы –бұл:
A) Жерге деген құн.
B) Еңбек құны.
C) Капитал құны.
D) Кәсіпкерлік тәуекелдіктің құны.
E) Капиталдан түскен пайда.
24. Пайда мен пайыз-бұл:
A) Жерге деген құн.
B) Еңбек құны.
C) Капитал құны.
D) Кәсіпкерлік тәуекелдіктің құны.
E) Кәсіпкерлік тәуекелділігі мен капитал бағасы.
25. Жер рентасы-бұл:
A) Жердің бағасы.
B) Еңбек құны.
C) Капитал құны.
D) Кәсіпкерлік тәуекелдіктің құны.
E) Капитал салым құны.
ХV- НҰСҚА
1. Нақты еңбек ақы-бұл:
A) Жұмыскерлердің алатын ақша сомасы.
B) Пайда.
C) Берілген баға деңгейінде жұмыскерлердің номиналды жұмыс ақыларына тауар мен қызмет санын сатып алу мүмкіндігі.
D) Табыстар мен пайда.
E) Номиналды жұмыс ақы және табыс.
2. Кейбір қызмет түрлерін жүзеге асырғаны үшін марапаттау формасы, мерзімді жұмыс ақыға қарама-қарсы:
A) Акккордтік.
B) Кесімді.
C) Табыстан түскен пайыз.
D) Премия.
E) Дивиденд.
3. Дж.М.Кейнстің негіздеген бағыты:
A) Маржинализм.
B) Меркантелизм.
C) Кейнсиандық.
D) Неоклассикалық.
E) Физиократтық.
4. Жиынтық ұлттық өнім-бұл:
A) Бір жылда өндірілген барлық тауарлар мен қызметтердің нарықтық құны.
B) Барлық тауарлардың нарықтық құны.
C) Барлық қызметтердің нарықтық құндары.
D) Экспорттауға арналған барлық тауарлар құны.
E) Бір жылда пайда болған барлық қызметтің нарықтық құны.
5. Егер экономика бүтін жүйе ретінде зерттелсе, онда бұл талдау былай аталады:
A) Микроэкономикалық.
B) Макроэкономикалық.
C) Позитивті.
D) Танушы.
E) Нормативті.
6. Ұлттық байлық-бұл:
A) Табиғи ресурстар және мәдениетті құндылықтар.
B) Табиғи ресурстар мен адамзаттық құндылықтар.
C) Өндіріс құрал-жабдықтар, жинақталған мүлік, табиғи ресурстар, материалдық және мәдениттік құндылықтар.
D) Жасалған және жиналған мәдени құндылықтар.
E) Жинақтадған меншіктер мен табиғи ресурстар.
7. Ұлғаймалы ұдайы өндіріс неге тәуелді:
A) Қосымша өнімге.
B) Жинақталған қорға.
C) Өндірістік жинақталған қор деңгейіне.
D) Жұмыскер саны мен квалификациясының жоғарылауына.
E) ҒТП-тің жетістіктерін қолдануға.
8. Шығындар сомасы бойынша есептелетін ЖҰӨ-ге не кірмейді:
A) Еңбек ақы мен көмек ақы.
B) Жиынтық инвестициялар.
C) Тауарлар мен қызметтердің таза экспорты.
D) Тұтынушылар шығысы, инвестициялар мен мемлекеттік шығыстар.
E) Таза инвестициялар.
9. Макроэкономика-бұл:
A) Мемлекеттің іске асыратын экономикалық шарларының жүйесі.
B) Ұлттық шаруашылықты толығымен жүйе ретінде оқып-үйрететін экономикалық теория бөлімі.
C) Үй шаруашылығын жүргізу ережесі.
D) Толық жұмыспен қамту деңгейін өзгерту үшін микроэкономикалық мүдделерді қолдауға бағытталған шаралар жүйесі.
E) Экономиканы мемлекеттік реттеу жүйесі.
10. ЖҰӨ-ді есептеу кезінде қандай баптарды өзара қосуға болмайды:
A) Мемлекеттік шығыстар мен еңбек ақыны.
B) Тұтынушылар шығысы мен инвестицияны.
C) Таза экспорт пен тұтынушылар шығыны.
D) Корпорация пайдасы мен процент.
E) Еңбек ақы мен пайыз.
11. ЖҰӨ құрамынан алынып тасталады:
A) Ренталық төлемдер.
B) Жанама салықтар.
C) Қаржылық мәмілелер.
D) Тауарлар мен қызметтерге мемлекеттік шығындар.
E) Таза экспорт.
12. Жетілген бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:
A) Бағаға өте нашар бақылау.
B) Бағаға жартылай бақылау.
C) Өте жоғары дәрежелі бақылау.
D) Бағаға бақылаудың болмауы.
E) Бағаға толық бақылау жасау.
13. Монополиялы бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:
A) Бағаға өте нашар бақылау.
B) Бағаға жартылай бақылау.
C) Өте жоғары дәрежелі бақылау.
D) Бағаға бақылаудың болмауы.
E) Бағаға толық бақылау жасау.
14. Олигополиялық бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:
A) Бағаға өте нашар бақылау.
B) Бағаға жартылай бақылау.
C) Өте жоғары дәрежелі бақылау.
D) Бағаға бақылаудың болмауы.
E) Бағаға толық бақылау жасау.
15. Дифференциалды өніммен монополиялық бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:
A) Бағаға өте нашар бақылау.
B) Бағаға жартылай бақылау.
C) Өте жоғары дәрежелі бақылау.
D) Бағаға бақылаудың болмауы.
E) Бағаға толық бақылау жасау.
16. Монополист-бұл:
A) Биржада мәміле жасайтын тұлға.
B) Өзінің үлесін қосқан тұлға.
C) Ұйымның жеке құрамы.
D) Жалғыз тауар сатушы.
E) Жалғыз тауар сатып алушы.
17. Маркетинг ағылшыннан аударғанда қандай мағынаны береді:
A) Қойма.
B) Дүкен.
C) Нарық.
D) Жәшік.
E) Бөшке.
18. Маркетингті ұйымдастырудағы негізгі талап:
A) Тұтынушыға қажет өнімді өндіру.
B) Тауардың бағасының өндірістік шығындарды жабуы.
C) Тұтынушыға дейін тауарлар қозғалысының барлық тәсілдерін қолдану.
D) Тұтынушыға қажет өнімдерді өндіру үшін таңдау және тұтынушыға дейін тауарлар қозғалысының барлық тәсілдерін қолдану.
E) Нарықтағы өз позициясын анықтау.
19. Нарық қандай қызметті атқармайды:
A) Ақпараттық.
B) Баға белгілеу.
C) Әдістемелік.
D) Реттеу.
E) Делдалдық.
20. Нарық субъектілеріне төмендегі түсініктердің қайсысы жатпайды:
A) Үй шаруашылықтары.
B) Үкімет.
C) Кәсіпкерлер.
D) Мемлекет.
E) Шет елдері.
21. Пайда-бұл:
A) Қолданылған капитал өсімінің түрі ретінде алынатын фирма табысы.
B) Көтерме баға және өнімнің өзіндік құны арасындағы айырмашылық.
C) Тауарлардың сатылуынан ақша қаражатының артылуы.
D) Шикізатқа, материалға және отынға төмен баға.
E) Тауарлардың сатылуынан ақша қаражатының артылуы және еңбек затына төмен баға.
22. Айналымның таза шығыны-бұл:
A) Тауарларды сату мен сатып алу шығындары.
B) Кассирлердің және сатушылардың жұмыс ақыларына шығындар.
C) Сауда ұйымдарын қамтамасыз ету.
D) Тауарларды сату және сатып алу шығындары және кассирлер мен сатушылардың жұмыс ақыларына, сауда ұйымдарын ұстауға кететін шығыстар.
E) Қаптауға, тасымалдауға, сақтауға кететін шығындар.
23. Пайданы жоғарлату үшін қандай шығындарды азайту қажет:
A) Тұрақты.
B) Өзгермелі.
C) Шекті.
D) Орташа.
E) Экономикалық.
24. Тұрақты және өзгермелі шығындар түсінігі орын алады:
A) Қысқа кезеңде.
B) Ұзақмерзімді кезеңде.
C) Монополист-фирмасы үшін.
D) Жетілген бәсеке нарығы үшін.
E) Жетілмеген бәсеке нарығы үшін.
25. Еңбек ақының әртүрлі деңгейі қандай элементтермен анықталады:
A) Тарифті жүйе көмегімен.
B) Жұмыс ақы деңгейін реттейтін нормативтердің жалпылығының көмегімен.
C) Тарифтік ставка көмегімен.
D) Тарифтік тор көмегімен.
E) Жұмыс ақы деңгейін реттейтін нормативтер жиынтығының көмегімен және тарифтік жүйемен.
Құрастырған ЭТжҚ кафедрасының
аға оқытушы: Мурсалова Х.Н.