Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
БЕЛАРУСКІ ДЗЯРЖАЎНЫ ЎНІВЕРСІТЭТ
Філалагічны факультэт
Рэферат на тэму:
“Гісторыя і значэнне літаратурнага часопіса “Люмір”
Выканала студэнтка 3 курса
Славянскай філалогіі (13групы)
Гук Алеся
Выкладчык – кандыдат філалагічных навук, дацэнт Вострыкава А.У.
Мінск, 2013
Літаратурны часопіс – гэта часопіс, прысвечаны літаратурнай крытыцы і ў якім публікуюцца творы мастацкай літаратуры. Вылучаюць як агульналітаратурныя, так і тыя, якія прадстаўляюць пэўны літаратурны кірунак.
Белетрыстычны штотыднёвік “Люмір” быў заснаваны ў 1851 годзе Фердынандам Бржэціславам Мікаўцам. Ён паспрабаваў падняць чэшскую літаратуру на сусветны узровень пры дапамозе публікацый перакладаў вядомых замежных твораў і публікацый арыгінальных твораў, аўтары якіх натхняліся замежнымі ўзорамі. Так адзіны чэшскі белетрыстычны часопіс падчас абсалютызму эпохі Баха прыўнёс вершы, раманы, апавяданні, эсэ і фельетоны як пісьменнікаў чэшскага нацыянальнага Адраджэння (K.Й. Эрбен, В. Б. Нябесны, Й. В. Фрыч, В. Ганка, Я. Нэруда, К. Светлая), так і еўрапейскіх аўтараў (А. Міцкевіч, А. С. Пушкін, М. Ю. Лермантаў, В. М. Гюго, Ч. Дыкенс).
Культавы чэшскі літаратурны часопіс выходзіў у 1870 – 1930 -х. Яго назва “Люмір” узыходзіла да назвы калісьці самага вядомага славянскага часопіса, названага, у сваю чаргу, у гонар міфалагічнага спевака старажытных славян Люміра. Гэта імя ўпершыню з'явілася ў старадаўніх чэшскіх рукапісах, “Краледворскім” і “Зеленагорскім”, якія ў пачатку 19-га стагоддзя нібыта выявілі ў архівах чэшскія нацыянальныя Будзіцелі Вацлаў Ганка і Язэп Лінда. Пазней, праўда, высветлілася, што гэтыя сенсацыйныя старажытныя рукапісы былі падробкамі, створанымі самім Ганкай і Ліндай.
Ініцыятарамі стварэння новага “Люміра” ў 1873 годзе сталі вядомыя паэты “маяўцы” – Ян Нэруда і Віцезслаў Галек.
У 1877 годзе за часопіс узяўся паэт і перакладчык Язэп Вацлаў Сладэк. Ён прыдумаў падзагаловак – “Часопіс для забавы” і заклікаў да супрацоўніцтва лепшых літаратараў свайго пакалення. Неўзабаве часопіс набыў такую папулярнасць, што ўсё пакаленне, звязанае з ім, называюць пакаленнем “люміраўцаў”.
Галоўнай “зоркай” “Люміра” стаў універсальны паэт і перакладчык Яраслаў Врхліцкі, прозвішча якога ў Чэхіі стала амаль сінонімам слова “паэт”.
Сам галоўны рэдактар – Сладэк – правёў некалькі гадоў у Амерыцы, дзе напісаў шмат сваіх лепшых вершаў і перавёў на чэшскую мову шэдэўры англійскай і амерыканскай літаратуры, у тым ліку Роберта Бэрнса і Вільяма Шэкспіра.
У творчасці “люміраўцаў” шчыры патрыятызм, імкненне падняць і удасканаліць чэшскую мову і культуру пастаянна перапляталіся з касмапалітызмам, з марай паведаць свет, іншыя краіны. Таму кожны “люміравец” правёў пэўны тэрмін за мяжой Чэхіі.
Яраслаў Врхліцкі засяродзіў сваю ўвагу на формах вершаў, якія былі уласцівы замежным літаратурам, і спрабаваў іх увесці ў чэшскую культуру.
Святаплук Чэх увесь час спрабаваў стварыць чэшскі “ўзнёслы” стыль, стыль од і гімнаў, і, адначасова, у сваіх сатырычных апавяданнях і раманах нярэдка іранізаваў над самім сабой і над сваім стылем. Тое ж можна сказаць і пра яго сатырычны раман “Экскурсія спадара Броучка на Месяц”, у якім абмежаваны пражскі мешчанін Мацей Броўчэк у сне трапляе на Месяц, дзе жывуць адныя паэты, якія выказваюцца выключна ”ўзнёслымі” вершамі.
Самым касмапалітычным аўтарам і адначасова самым шчырым чэшскім патрыётам быў, безумоўна, Юліус Зэйер. Ён усё жыццё пісаў гістарычныя апавяданні і раманы, і таксама эпічную паэзію, перш за ўсё балады і паэмы – своеасаблівыя эпасы, натхнёныя чэшскай і еўрапейскай гісторыяй. Акрамя сюжэтаў запазычаных са старажытна-французскай гісторыі, ён таксама апрацаваў некалькі рускіх легенд, напрыклад, “Песню пра гора добрага юнака Рамана Васільевіча”, таксама выйшаў яго першы раман пра часы праўлення царэўны Кацярыны Вялікай “Андрэй Чарнышоў” .
Часопіс “Люмір” працягваў выдавацца да канца 30-ых гадоў 20-га стагоддзя, аднак самую значную ролю ў чэшскай культуры ён адыграў у перыяд выдання альманаха “Рух” – з 1868- га па 1898 гады. У гэты час, дарэчы, “Люмір” быў адзіным літаратурным часопісам, які выдаваўся ў Чэхіі.
|
Параўнальная характарыстыка дзвюх супрацьлеглых напрамкаў |
|
|
Ruchovci (“рухаўцы”) |
Lumírovci (“люміраўцы”) |
|
- národní zaměření (snaží se řešit aktuální problémy národní a sociální). (Нацыянальная арыентацыя: спрабавалі вырашыць бягучыя пытанні нацыянальнага і сацыяльнага). |
- kosmopolitní zaměření (chtějí se svou tvorbou přiblížit světu a pocitům moderního člověka) . (Касмапалітычная арыентацыя: Пры дапамозе сваёй творчасці хацелі наблізіцца да Свету і да пачуццяў сучаснага чалавека). |
|
- název podle almanachu Ruch (vydán 1868 na počest položení základního kamene ND). (Назва паводле альманаха “Рух” (выдадзены ў гонар закладкі першага каменя ND). |
- název podle časopisu Lumír. (Назва паводле часопіса “Люмір”). |
|
- navazují na národní obrození, často píší díla s tematikou historickou, vlasteneckou, mají zájem o selství. (Працягвалі традыцыю Нацыянальнага адраджэння, пісалі творы на гістарычную, патрыятучную і сельскую тэматыку). |
- hojná překladatelská činnost i vlastní tvorba čerpající podněty z literatury světové. (Багатая перакладчыцкая дзейнасць і ўласнае стварэнне твораў, імпульс якому надавала сусветная літаратура. |
|
Прадстаўнікі: - Svatopluk Čech, Josef Václav Sládek (přispěl do Ruchu, ale později se přiklání spíš k lumírovcům), Eliška Krásnohorská, Alois Jirásek. |
Прадстаўнікі: - Jaroslav Vrchlický, Josef Václav Sládek, Julius Zeyer. |
|
- motto (дэвіз): „Umění pro národ“. (“Мастацтва для народа”). |
- motto (дэвіз): „Umění pro umění“ (požadavek umělecké svobody a čistého umění). (“Мастацтва дзеля мастацтва”). (Патрабаванне свабоды творчасці і чыстага мастацтва). |
Лідэры “люміраўскай школы”, у піку ранейшым патрыётам, славянафілам і каталікам - асветнікам, заяўлялі касмапалітычныя і атэістычныя каштоўнасці, сцвярджалі права на індывідуальныя свабоды і называлі сябе “неарамантыкамі”.
Гэтыя прагрэсіўныя светапоглядныя ўстаноўкі, зразумела, не гарантавалі якасці тэкстаў. Да таго ж у “Люмір”, як у адзіны чэшскі літаратурны часопіс, непазбежна сцякаліся тэксты аўтараў самых розных школ і напрамкаў – ад фалькларыстаў і сімвалістаў да пралетарскіх паэтаў. Наступнае пакаленне літаратараў крытыкавала часопіс за паўсядзённасць і “моднасць”.
Тым не менш, часопіс у пэўны час (1868-1898) быў вельмі папулярным у асяроддзі інтэлектуалаў. Яго асаблівая заслуга заключалася перш за ўсё ў знаёмстве чэхаў са скарбніцай сусветнай культуры. У “Люміры” ўпершыню на чэшскай мове была апублікавана вялікая літаратура еўрапейскага Адраджэння і вялікая літаратура еўрапейскага Новага часу. Сама ж арыгінальная чэшская сучасная літаратура ўзбагацілася, дзякуючы гэтым дакрананням, новай строфікай і ашаламляльна пашырыла тэматыку.
СПІС ВЫКАРЫСТАНАЙ ЛІТАРАТУРЫ