Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
Prof. nadzw. dr hab. Jarosław Rokicki
Socjologia stosunków międzynarodowych
Wykład I. Identyfikacja kursu
1. Socjologia jako wiedza o społeczeństwie
1.1.Poznanie naukowe (logiczno-empiryczne)
a) dwa filary nauki: logika i obserwacja (w tym doświadczenie) – badanie zachowania świeżości kwiatów ciętych
b) teoria naukowa zajmuje się logiką, podczas gdy gromadzenie danych – obserwacją jako aspektami nauki
„W trakcie analizy danych poszukuje się prawidłowości w obserwacjach, a tam gdzie to stosowne, porównuje się to, co zaobserwowane z tym, co logicznie daje się przewidzieć” (Babby, 36)
1.2. Wiedza naukowa
a) Teoria zamiast filozofii czy wiary
- przykład Samuela Stouffera (American soldier) – teoria grup odniesienia
wyjaśniająca zadowolenie z systemu awansów w armii amerykańskiej
b) prawidłowości społeczne: regularności, normy społeczne
c) zarzut trywialności, „eksperyment głupca” – Darwin, zawartość żelaza w szpinaku
Okazuje się, że „zdecydowanie zbyt często oczywistości okazują się nieprawdziwe, a zatem pozorna trywialność nie jest uprawnionym zarzutem przeciwko jakiemukolwiek naukowemu przedsięwzięciu” (Babby, 38)
d) wyjątki (przykład zarobków kobiet i mężczyzn)
„Społeczne prawa to modele probabilistyczne, które nie stają się mniej rzeczywiste tylko dlatego, że jakieś przypadki nie pasują do ogólnego wzorca” (Babby, 38)
1.3. Wnioski
2. Dyscypliny nauk społecznych
2.1. Historia: najdłuższy rodowód, nomotetyzm - idiografizm
2.2. Psychologia: między naukami PRZYRODNICZYMI (fizjologia i neurologia) A SPOŁECZNYMI, łącznik – psychologia społeczna
2.3. Psychologia społeczna: (jednostka a społeczeństwo)
2.4. Ekonomia: przedmiot – „indywidualne i zbiorowoe decyzje dotyczące produkcji, dystrybucji i konsumpcji dóbr” (Koźmiński 1998: t. 1, 170)
- matematyzacja, ekonometria,
- zasoby pozamaterialne
2.5. Nauki polityczne: władza, jej źródła i sposoby sprawowania na poziomie państwa, wspólna prehistoria socjologii i nauk politycznych
2.4. Antropologia
- antropologia fizyczna – zajmuje się człowiekiem jako gatunkiem przyrodniczym i interesuje się fizycznym zróżnicowaniem człowieka w przestrzeni i czasie (Nowicka, 1991: 39), nauka przyrodnicza
- antropologia kulturowa – zajmuje się kulturową istota człowieka, społeczeństwa pierwotne, stosunek do socjologii, badanie społeczeństw nowoczesnych metodami antropologii kulturowej
2.5. Socjologia jako nauka o społeczeństwie.
Wniosek: niejednolitość dyscyplin, zatarte granice, procesy instytucjonalizacji
2.6. Naukowość socjologii w odróżnieniu od myśli społecznej
a) sposób uzyskania tej wiedzy
b) formalny charakter twierdzeń tej nauki
c) funkcje wiedzy naukowej
- opis i diagnoza,
- eksplantacja
- predykcja
2.7. Narodziny socjologii.
2.7.1. XIX wiek – sytuacja społeczna
2.7.2. Rewolucje społeczne – nowe społeczeństwo postfeudalne in statu nascendi
2.7.3. Cechy nowego ładu społeczeństwa przemysłowego ( rozwój technologiczny w ujęciu A. Comte’a: 1798 - 1857)
a) racjonalna organizacja pracy, której celem jest maksymalizacja produkcji i zysków
b) jej przeciwieństwem jest organizacja pracy oparta na tradycji i zwyczaju – charakterystyczna dla poprzednich epok]
c) gwałtowny rozwój produkcji, innowacja, rosnąca akumulacja kapitału
d) industrializacja
e) urbanizacja
2.7.4. Cechy pochodne rozwoju technologicznego
f) antagonizm pomiędzy pracodawcami a pracownikami
g) wzrost kontrastów społecznych (uwarstwienia społecznego)
h) dążenie do zysku jako główna forma motywacji do działania
2.7.5. Scjentyzm a wyobraźnia socjologiczna
a) triangulacja socjologiczna: stosowanie wielu teorii i metod badania naukowego
(Kopie pokazać)
b) wyobraźnia socjologiczna
Rzadko jednak ilość nagromadzonych danych i precyzja ich opracowania prowadzi do nowych odkryć, czy niebanalnych wyjaśnień. Do tego potrzebna jest wyobraźnia socjologiczna,
czyli:
„zdolności rozumienia historii i biografii oraz relacji między nimi w społeczeństwie”
bo jak prawie 40 lat temu zauważył Charles Wright Mills:
“Szczegóły, bez względu na to jak liczne, nie przekonują nas o niczym, o czym warto by się przekonać. (...) Postęp w badaniach społecznych wszelkiego rodzaju dokonuje się poprzez idee. Rolą faktów jest jedynie narzucić im dyscyplinę”.
Wyobraźnia socjologiczna to zdolność wiązania wszystkiego, co dzieje się w społeczeństwie, z warunkami strukturalnymi, kulturalnymi i historycznym oraz działaniami podejmowanymi w tych warunkach przez podmioty indywidualne i zbiorowe, które w efekcie kształtują świat społeczny w całej jego złożoności i różnorodności
3. Socjologia stosunków politycznych
Socjologia polityki = socjologiczna teoria polityki
Ssp = wyodrębniona część socjologii wyjaśniająca zjawiska walki o władzę sprawowania władzy w zinstytucjonalizowanych formach życia społecznego przez wskazanie społecznych podstaw tych zjawisk i wpływu tych zjawisk na życie społeczeństwa (Wiatr, s. 15)
W najogólniejszym sensie powiedzieć można, że socjologią stosunków politycznych jest ta część teorii socjologicznej, która wyjaśnia (i opisuje – JR) zjawiska walki o władzę i sprawowania władzy, gdyż te właśnie zjawiska stanowią istotę polityki (Wiatr, s. 13)
4. Szczegółowe części socjologii stosunków politycznych
4.1. Socjologia ruchów politycznych i partii politycznych
4.2. Socjologia państwa i jego poszczególnych instytucji (np. parlamentu i ciał przedstawicielskich, wojska, administracji publicznej)
4.3.socjologia świadomości politycznej, w tym opinii publicznej i ideologii politycznych
4.4. Socjologia zachowań politycznych
4.5. Socjologia międzynarodowych stosunków politycznych
|
Część teoretyczna |
Socjologia polityczna |
||||
|
Część szcze-gółowa |
Socjolo- gia ruchów politycz-nych |
Socjologia państwa |
Socjologia świadomości politycznej |
Socjologia zachowań politycznych |
Socjologia międzynarodowych stosunków politycznych |
4.6. Socjologia stosunków międzynarodowych (Co jest badane? – główne ujęcia)
4.6.1. Kto jest podmiotem sprawczym? → ujęcie podmiotowe
- państwa
- organizacje międzynarodowe o charakterze międzyrządowym (państwowym)
- inne grupy (narodowe, etniczne, wyznaniowe, rasowe itd.) i ich agendy i instytucje
- jednostki ludzkie mające istotny wpływ na stosunki międzynarodowe
4.6.2. Co jest głównym problemem? → ujęcie problemowe
- ekologia i środowisko przyrodnicze, rasizm, wykluczenia społeczne, gospodarka, czynniki stabilizacji i destabilizacji
4.6.3. Jaka jest struktura wzajemnych relacji (sieci relacji) pomiędzy elementami systemu (podmiotami) stosunków międzynarodowych? → ujęcie strukturalne
Stosunki międzynarodowe to trans graniczne interakcje polityki podmiotów w środowisku poliarchicznym ( Teresa Łoś-Nowak)
4.6.4. Co jest obiektem (przedmiotem) analizy? → ujęcie przedmiotowe
- wytwory aktywnych podmiotów stosunków międzynarodowych (np. doktryny prawne i polityczne, umowy i porozumienia, organizacje międzynarodowe, stosunki dyplomatyczne i ich wzory, itd.)
4.7. Socjologiczne kategorie analizy stosunków międzynarodowych
|
Ujęcia podmiotowe |
Ujęcia przedmiotowe |
|
|
Mikro |
Jednostki Małe grup społeczne |
Postawy Wzory interakcji |
|
Makro |
Narody Państwa Związki państw Religie i kościoły Organizacje międzynarodowe Cywilizacje |
Procesy Ruchy społeczne Struktury Instytucje Megatrendy |
4.7.1. Socjologiczne kategorie analizy stosunków międzynarodowych. Ujęcie podmiotowe.
|
Mikro |
Jednostki Małe grup społeczne |
cechy demograficzne, społeczne, kulturowe rodziny, subkultury, grupy towarzyskie, społeczności lokalne, plemiona, kliki i gangi |
|
Makro |
Narody Państwa Związki państw Religie i kościoły Organizacje międzynarodowe Cywilizacje |
mniejszości narodowe i etniczne jednonarodowe, federacyjne unie, porozumienia wyznania, związki wyznaniowe, sekty ONZ, NAFTA, UNICEF i in. zachodnia, islamska, prawosławna, hinduistyczna, chińska, buddyjska, latynoamerykańska, japońska |