Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
Mutfakta geçirilen zamanın kısa ve işlevsel olması için mutfağın planından malzeme ve aksesuar seçimine kadar birçok unsurun dikkate alınması gerekiyor. Mutfak için ayrılan alan küçükse, Amerikan ya da açık mutfak tipi ideal bir çözümdür. Bu tip mutfaklarda yaşanan en büyük sorun yemek kokularının salondaki eşyalara sinmesidir. Güçlü bir aspiratörle bu sorun halledilebilir.
Mutfak tamamen ayrı bir mekanda ise klasik, modern ya da country tarzı denenebilir. Klasik bir mutfak oluşturmak için kapakları çerçeveli lake dolaplar, mermer tezgah ve dolap içinde aspiratör kullanılabilir.
Sade ve düz formları tercih edenler için modern mutfak idealdir. Fonksiyonelliğin ön plana çıktığı bu mutfakta, laminat kapaklar, krom aksesuarlar, dolap kapaklarında kumlu camlar kullanılabilir. Boy dolapları hem depolama işlevini yerine getirirler hem de şık görünümlüdürler.
Ahşabın öne çıktığı country tarzında ise koyu, patine edilmiş ahşap dolaplar, çıtalı açık raflar, eski sıvalı davlumbaz gibi öğeler kullanılmaktadır.
Mutfaklarda sıklıkla kullanılan 6 yerleşim tipinden bahsedilebilir: "Düz hatlı", "çifte düz hatlı", "L biçimli", "U biçimli", "ada çözümlü", "yarımada çözümlü".
Düz hatlı plan tipinde tüm mutfak, tek bir duvara yaslanan düz bir çizgi içindedir. Dar ve uzun mekanlar için ideal bir çözümdür.
Uzun ama yeterince geniş mekanlara ideal çözüm sağlayan çifte düz hatlı planlamada karşılıklı iki duvara yerleştirilmiş tezgahlardan oluşur. Bu tip mutfakta bir tezgaha depolama ve hazırlama, diğerine ise pişirme bölümü yerleştirilerek işlevsellik sağlanabilir. İki hat arasındaki ideal mesafe 120 cm.'den büyük, 65 cm.'den de küçük olmamalıdır.
U MUTFAK
Büyük mekanlarda kolaylıkla uygulanabilen U mutfak modeli, mutfakta rahat ve keyifli bir çalışma ortamı yaratır. Bu modelde oldukça büyük bir mutfak tezgahı bulunur. U şeklinde yerleşimde; lavabo, ocak ve buzdolabı üçlüsü tezgahın üç ayrı noktasına yerleştirilerek mutfakdaki üçgen doğru şekilde kurulmuş ve en fonksiyonel yerleşim sağlanmış olur. Bütün mutfak yerleşimlerinde olduğu U mutfakta da lavabonun mümkünse cam önünde olması tercih edilir.
ADA MUTFAK
Bu mutfaklarda mekanın ortasında ada olarak adlandırılan ; kimi zaman pişirme , kimi zaman da çalışma mekanı tezgahı olarak kullanılan bir bölüm bulunur. Eğer alan çok büyükse ada biraz geniş tutulup , pişirme ya da çalışma bölümünün yanına bir yemek masası ve oturma grubu yerleştirilir. Ada ile mutfak tezgahının arasındaki uzaklık en az 1m. olmalıdır.
PARALEL MUTFAK
Mutfakta, karşılıklı iki duvara yerleştirilmiş tezgahtan oluşan bu mutfak tipi oldukça kullanışlıdır. paralel mutfaklarda iki tezgah arasındaki uzaklığın 1.50 m.'den fazla olmamasına dikkat edilmelidir. Aksi durumda mutfak , çalışan kişi için fonksiyonel olmaktan çok , yorucu hale gelecektir.
L MUTFAK
Genellikle açık mutfaklarda kullanılan L mutfak yerleşimi kare ve küçük mutfaklar için de ideal bir düzendir. Alan yeterliyse bu tip mutfaklarda , tezgahın karşısındaki duvarın önüne küçük bir oturma grubu yerleştirilebilinir. L mutfak düzeninde buzdolabı kapıya en yakın yere konulmalıdır. Diğer yerleşimlere göre , mutfak tezgahının daha küçük olduğu bu mutfaklarda çalışma düzeni; depolama, hazırlık ve pişirme olarak ele alındığında yerleşim buzdolabı, ocak ve lavabo olarak sınırlandırılmalıdır.
Mutfağın dekorasyonunda estetik önemsenirken işlev de kesinlikle göz ardı edilmemelidir. Bir evin işlevleri birbirlerine mesafe olarak en yakın eylemleri burada gerçekleşmektedir. Bu ciddi bir organizasyon işidir.
Ahşap : Doğal ve kullanımı en eski olan malzemedir. Hava alma özelliği vardır. Daha çok estetik amaçlı kullanılır. Masif ahşap baharat gözleri sağlığa zararlı hiçbir kimyasal madde içermez; yiyeceklerle doğrudan temasında sakınca yoktur. Kapaklarda, açık raflarda, baharat gözlerinde, tezgah alınlarında, bazalarda, ışık bantlarında, kesme tahtalarında kullanılabilir.
Ahşap tezgah : Masif parçaların birbirine yapıştırılmasıyla elde edilen ahşap tezgahlar, doğal oldukları için neme karşı dayanıklı değildir. Yine de ahşap tezgahı tercih edenler için, sert olduğundan tik ağacı önerilir.
Ahşap dolap : Masif ahşap, ağaç gövdelerinin kesilmesiyle elde edilir. Klasik mutfakta sık olarak kullanılan ahşap dolaplarda genellikle; kiraz, ceviz, meşe, kestane, akçaağaç, alder, huş ağacı ve dişbudak kullanılır.
Metal : Paslanmaz çelik ve alüminyum, mutfaklarda kullanılan belli başlı metal malzemelerdir. Metal hijyeniktir, kolay ve hızlı temizlenir. Dayanıklı ve uzun ömürlü olmasından dolayı tercih edilen malzemelerin başında gelir. Islak ve yağlı bölgelerde kullanılması önerilir. Davlumbaz ve ocak arasındaki alanda ya da evyenin olduğu bölgede idealdir. Modern ve keskin çizgileri olması nedeniyle mutfağa estetik bir değer katar. Askı rayları, askı elemanları, çekmece rayları, sürgüler, raf pimleri, tel raflar, askı çubukları gibi elemanlardan oluşan teknik altyapıda da metal kullanımı ağrlıktadır.
Çelik tezgah : Satine paslanmaz çelikten, kalınlığı fazla ve suya karşı dayanıklı olarak üretilir. Çelik ve krom aksesuarlarla tamamlanarak modern mutfaklar yaratmak için idealdir.
Çelik dolap : Çelik dolaplar natürel olarak kullanılabildikleri gibi üzerlerine istenilen renkte boya da uygulanabilir. Çelik evye : Genellikle modern mutfaklarda tercih edilen çelik evyelerin birçok model alternatifi bulunmaktadır. Dezavantajları olan gürültüyü önlemek için arka yüzeylerine ses izolasyonu yapılabilir
Cam : Şeffaf ve sable (yarı şeffaf) olarak iki türü mevcuttur. Temizlik kolaylığı sağlar.
Cam dolap : Hızlı soğutma tekniği ile darbelere karşı dayanıklı şekilde üretilebilen bu doğal malzeme, özellikle modern mutfaklar yaratmak için idealdir. Ayrıca üzerine her türlü dekoratif süsleme de yapılabilir. Kullanımdaki esas, dolap içindekileri kapak açmadan görmek; aynı anda da dolap içindekileri toz ve buhardan korumaktır.
Plastik : Çizilmez, silinebilir, son derece uzun ömürlü bir malzemedir. Laminat kapak yüzeyleri, çekmece içi örtüler, çatal kaşık için uygundur.
Laminat tezgah : Kullanılan yüzeyleri laminatla kaplanmış, toksik etkisi olmayan ve suya dayanıklı yonga levhalardır. Su geçirmezlik, ısıya karşı direnç ve çizilmeye karşı dayanıklılık özelliklerine sahiptirler. Zengin renk ve desen seçeneğine sahiptirler.
Laminat dolap : Reçine emme özelliği olan özel dekorlu kağıt katmanların, basınçlı preslerde sıkıştırılmasıyla oluşan sentetik yüzey malzemesidir. Isıya, neme ve diğer dış etkenlere karşı dayanıklıdır.
Lake : Mobilya endüstrisinin bu yeni malzemesi sıradışı bir görünümü, son derece fonksiyonel bazı özelliklerle birleştirilir. Yüzey sağlam ve dayanıklıdır ve parmak izlerini göstermediğinden temizlenmesi de çok kolaydır. Ahşap, taş ve paslanmaz çelikle büyük bir uyum içinde kullanılabilir.
Mermer ve granit tezgah : Mermer ve granit levhalardan üretilirler. İşlenmeye çok yatkın, estetik malzemelerdir. Zengin renk ve desen seçeneğine sahip bu tip tezgahlar doğal, homojen ve sert bir yapıya sahiptir.
SERAMİK EVYELER
Tek gözlü, tek damalıklı ve çift gözlü , çift damlalıklı modelleri mevcuttur. Doğal malzemeleri tercih edenler kimyasal temizlik malzemesine , asit içeren gıda maddelerine ve eriyiklere karşı dayanıklı seramik bir evyeyi rahatlıkla kullanabilirler. Seramik 1200 derecede fırınlandığından aşırı sıcağa karşı da oldukça dirençlidir.
ÇELİK EVYELER
Genellikle modern mutfaklarda kullanılan çelik evyelerin birbirinden farklı modelleri ve alternatifleri bulunmaktadır. Çelik evyelerin gürültü yapmaması için altlarına mantar veya ses izalasyon tabakası yerleştirilebilinir.
DÖKME EVYELER
Tezgah ile birlikte üretilen taş sertliğine sahip evyelerdir. Bu evyeler sayesinde evyenin tezgahla birleşme yerlerinin silikonlnması sorunu da ortadan kalkmış olur . Evye ve tezgah genellikle aynı renktir
Yeni bir hazır mutfak satın almak önemli bir karardır. Öncelikle ihtiyaçlar ve istekler arasındaki varolabilecek uyumsuzluklar iyi değerlendirilmeli ve uzun vadeli düşünülmelidir. Şimdi moda olan bir ayrıntının yıllar sonra da sevilip sevilmeyeceği göz önünde bulundurulmalı, bu yüzden moda olanı değil, kişinin öncelikle yaşam tarzına, bizzat kendine uygun olanı seçmesi gerekir. Alışkanlıklar iyi değerlendirilmeli, kaç kişi yemek yiyor, mutfakta ne kadar zaman geçiriliyor, tüm bunlar göz önünde bulundurulmalıdır.
Hangi cihazlar gerçekten gerekli, hangileri yalnızca yer kaplar? Temizlik zaman alır mı? gibi. Mutfak tasarımları hakkında ayrıntılı bilgi almak gerekir. Hazır mutfağın teslim süresini, maliyetini, satış sonrasını, ek hizmet sunup sunmadığını, garanti ve servis seçeneklerini tüm detaylarıyla öğrenmek gerekir. Yıllar boyunca yaşanılacak bu mekanların seçiminde kişisel fikir her şeyden önde olmalıdır.
MUTFAK VE BANYO ARMATÜRLERİ
Her gün kullandığımız su, ömrümüzün vazgeçilmez bir parçasıdır. Suyu bize ulaştıran ve rahat bir şekilde kullanmamızı sağlayan günümüz armatürleri de tasarruf sağlayan çevreci bir gelişim içerisindedir.
Mutfak ve banyolar için çok çeşitli armatürler mevcuttur.
Musluk ve Bataryalar
Bir sıhhi tesisat (lavabo, banyo teknesi, bide, klozet) üstünde,mutlaka su akışını denetlemek için bir musluk bulunmalı,bu musluk biçimi nasıl olursa olsun su akışını düzenlemelidir.Musluk problemlerinde, contalar sorun çıkartabilir.Bu durumda contalar değiştirilir.
Bazı bataryalar,estetik olarak güzel olmalarına karşın, tamir anında sorun çıkartabilir(duvara gömük modeller), bunun için, mümkünse duvarın dışına monte edilen modeller seçilmelidir.Aksi taktirde duvarlar ve fayanslar kırılabilir.
Batarya çeşitlerini şöyle sıralayabiliriz:
Küvet Bataryası: Banyo Bataryası Lavabo Bataryası
Batarya, banyo ve mutfaklarda bulunan tesisata monte edilerek
sıcak ve soğuk suyu istendiğinde ayrı ayrı , istenildiğinde
gerekli oranlarda karıştırarak akıtan bir sıhhi tesisat elemanıdır.
Kartuş miline bağlı olan tek kumanda kolu, bataryayı açar-kapar veya sıcak-soğuk su karışımını ayarlar. Açma, kol kaldırılarak,
kapama,kol öne bastırılarak yapılır. Kol sola çevrilirse karışım suyundaki soğuk su oranı,sağa çevrildiğinde sıcak su oranı artar.
FAYDFALI BİLGİLER
Çağdaş mutfaklar insanların en az çaba ve enerji harcayarak en çok iş yapmasına olanak sağlayan ergonomik prensipler göz önüne alınarak tasarlanıyor. Bu mutfaklarda dört ana fonksiyon alanı doğru belirlenmeli ve bu alanlar birbirine en uygun bir biçimde hesaplanan çalışma üçgenleriyle bağlanmalıdır.
Mutfakta ana birimler; evye bölümü, pişirme bölümü ve buzdolabıdır. Dolayısıyla bu üç ana birimin fonksiyonel yerleşimi, birbiriyle olan uzaklıkları başarılı bir mutfağın ortaya çıkmasında ana ilke olarak kabul edilebilir. İdeal bir mutfakta oluşturulması gereken çalışma üçgenleri birbirinden ne çok uzak, ne de çok yakın olmalıdır.
Mutfak için bazı önemli faydalı bilgiler şunlardır:
* Birimler, sahip olunan alan büyüklüğüne göre seçilmelidir.
* Aydınlatma:
Doğal aydınlatma mutfaklar için en uygun çözümdür. Pencerenin yüzey alanının mutfağın taban alanının %10'u kadar olması idealdir.
Mutfakta genel bir aydınlatma sağlandıktan sonra evye ve tezgah üzeri gibi küçük kazaların yaşanabileceği alanlar özel olarak aydınlatılmalıdır.
* Mutfak dolapları:
Küçük mutfaklar için (14 m² ya da daha küçük) en az 365 cm., geniş mutfaklar için ise (14 m²'den daha büyük) en az 475 cm. dolap ön yüzey genişliği gerekir.
Tezgah üstü mutfak dolapları en az 30 cm. derinliğe, 75 cm. yüksekliğe sahip olmalıdır. 180 cm. uzunluğunda tezgahın üzerinde yer alan bir dolap en az 150 cm. genişliğinde olmalıdır.
Tezgah altı dolapları 55 cm. derinliğe; küçük mutfaklar 400 cm., büyük mutfaklar ise 480 cm. toplam yüzey genişliğine sahip olmalıdır.
* İstenmeyen yemek kokularına karşı yeterli boyuttaki davlumbaz-baca seçimi ve uygulaması, doğal havalandırma pencerelerinin mekandaki konumu önemlidir.
* Çalışma üçgeni:
Çalışma üçgeni buzdolabı, yemek hazırlama alanı ve evye arasında çizilen üçgendir.
Çalışma üçgeninin maksimum uzunluğu 6 m, minimum uzunluğu ise 3.60 m olmalıdır.
Çalışma üçgeni bir ada, ya da yarım ada tezgah ile 30 cm.'den fazla kesişmemelidir.
* Tezgah yüzeyi:
Tezgah yüzeyi küçük mutfaklar için 335 cm., büyük mutfaklar için ise 500 cm. olarak hesaplanmalıdır. Tezgah 40 cm. derinliğe sahip olmalıdır.
Tezgah üstü ile mutfak dolapları arasında 38 cm.-45 cm. boşluk bırakılmalıdır.
* Ocak:
Ocak, açılması gereken bir pencere önüne yerleştirilmemelidir. Eğer yerleştirilmesi gerekiyorsa pencere ocaktan 7.5 cm. geride ve 60 cm. yukarıda olmalıdır.
Her iki tarafında da tezgah bulunan ocakların bir taraflarında en az 25 cm., diğer taraflarında ise 37.5 cm. uzaklık bulunmalıdır. Bir tarafında duvar bulunan ocakların duvardan 7.5 cm., diğer tarafta bulunan aplikasyonlardan ise 38 cm. uzakta bulunması gerekir.
Sirkülasyonu yoğun bölgelerde bulunan ocakların yanında veya
yukarısında en az 40 cm. mesafe bırakmak uygun olur.
Ocağın bulunduğu bölgede koku, buhar ve isi önlemek için davlumbaz veya aspiratör kullanmak gerekir.
Davlumbazla ocak arasındaki mesafe 70-80 cm. arasında olmalıdır.
Evye ile ocak arası minimum 60 cm olmalıdır.
* Yangın önleme:
Pişirme bölümüne yakın bir yerde yangın söndürücü alet ve mutfağın yakınlarında bir yerde alarm sistemi bulunması gerekir.
* Buzdolabı:
Buzdolabı ya tezgah dizisinin başında olmalı ya da yakınında bir tezgah düşünülmelidir. Aynı gereklilik fırınlar için de sözkonusudur.
Tezgah ile dolap kapağının açılışı arasında 38 cm. mesafe bulunmalıdır.
* Tezgah:
Bir tezgah için, önünde olması gereken minimum boşluk 60 cm'dir.
Bir tezgahın optimum boyu, kolların uzanabildiği alan ve tezgaha konacak eşyanın erişilebilirliğine göre hesaplanmalıdır.
İki tezgah arası ideal mesafe 1.20 olmalıdır.
Evyeden itibaren kesintisiz 90 cm.'lik bir tezgah uzunluğu yemek hazırlama için idealdir.
* Mikrodalga fırın:
Mikrodalga fırının altında, üstünde ve yanlarında en az 37.5 cm. boşluk bırakmak doğru olur. Fırından çıkacak sıcak tabakları koymak için yere ihtiyacınız olacaktır.
Mikrodalga fırının tabanı, tezgah üstü ve göz hizası arasında olmalıdır. Bu da yaklaşık olarak yerden 90 cm. ile 135 cm. arasında bir değerdir.
* Girişler:
Bütün girişler en az 80 cm. genişliğinde olmalıdır. Eğer iki tezgah girişte bir araya geliyorsa her iki tezgahın uçları arası mesafe en az 80 cm. olarak belirlenmelidir.
* Masa-Tezgah üstü yemek yeme alanı:
Her yemek yeme işlevi için en az 30x60 cm. alan gerekir. Yemek yenen bölümün arkasında bir sirkülasyon söz konusu ise, yemek alanından duvara veya engele en az 90 cm., sirkülasyon bulunmuyor ise 60 cm. uzaklık gereklidir.
* Bulaşık makinesi
Makine önünde doldurma ve boşaltma işlemleri göz önünde
bulundurularak mesafe en az 1 m. olmalıdır.
* Mutfak Masası
Masa için ideal yükseklik 76 cm., oturma üniteleri için ideal boy 46
cm.dir.
* Çöp:
Çöpler için çöp öğütücüsü kullanılması tavsiye olunur. Bu sayede çöp kutusuna sadece öğütülmeyen çöpler atılır.
Çöp öğütücüsünün bulunmadığı durumlarda birden fazla çöp kutusu bulunmalıdır. Biri gündelik çöpler için diğeri de geri dönüşümlüler için kullanılabilir.
* Elektrik tesisatı:
Elektrik topraklama prizlerinin ve sigortalarının mutfaktaki su tesisatından en az 15 cm. uzakta olması gerekir. Böylece herhangi bir su sızıntısında tatsız bir elektrik kazası ile karşılaşılmaz.
* Depolama:
En azından beş depolama alanına yer ayırmak gerekir: Çekmecelerde dikey bölünmeler, çatal bıçaklar için çekmece, baharatlık,dolap rafları ve raylı kiler dolapları gibi