Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
Кіріспе
Барлық өндірістік кәсіпорындарында ауа өндіріс процесі кезінде бөлінетін газдар мен зиянды булармен ластанады. Соның ішінде астық өңдейтін саланың ерекшелігі, астықты өңдеу кезіндегі барлық транспорттық және технологиялық операциялар шаңның өте көп мөлшерде бөлінуімен сипатталады. Сондықтан астық өңдейтін кәсіпорындарда желдеткіш қондырғылар қабылданған санитарлық-гигиеналық нормаға сәйкес, қоршаған ауаның тазалығын қамтамасыз етуі керек.
Желдету - жабық ғимараттарды желдету немесе сол орынды желдетуге арналған құрал немесе жүйе деген мағынаны білдіреді. Астық қабылдау кәсіпорындарын, элеваторды, ұн және жарма зауыттарын, құрама- жем зауыттарын, макарон фабрикаларын желдету тұрғын үйлердің, ауруханалардың желдетуінен өзгеше ерекшелігі бар, сондықтанда өнеркәсіпте желдету жүйесін есептеу және құрау желдету техникасының арнайы ауданын құрайды, бұл жүйені біздің елімізде өнеркәсіптік желдету деп атайды.
Өнеркәсіптік желдету - өнеркәсіптік ғимараттарда ауа алмасуын қамтамасыз ететін шаралар жүйесін айтады. Мұндай желдетулер немесе ауа алмасу ауа ортасына санитарлық-гигиеналық қолайлы жағдай туғыза отырып, адам денсаулығын және еңбек қабілетін арттырады. Қандайда болмасын желдету жүйесінің міндеті ол өндірістік және қоғамдық ғимараттарда ауа ортасын туғызу және ол орта санитарлы-гигиеналық талаптарды қанағаттандыруы қажет. Бұл мәселені бөлмедегі лас ауаны сыртқа шығарумен және оның орнына таза ауа беру арқылы шешуге болады, осыны – ауа алмасуының қажетті мөлшерімен қамсыздандыру дейді.
Өндірістік процестерге қоса жұмыс орындарынан адам организміне зиянды газдар мен булар бөлінеді. Бұнымен қоса жылу, ылғал, шаң бөлініп ішкі ауа температурасы, ылғалдылығы өсіп щаң басып кетуі мүмкін. Осы ішке кіріп жатқан зиянды заттар болме ішіндегі ауаның физикалық және химиялық құрамын өзгертіп, ондағы адам халін мүшкілдетіп, оның денсаулығына зиян келтіріп, жұмыс жағдайын нашарлатуы мүмкін. Сондықтан, бөлмедегі санитарлы-гигиеналық және технологиялық талаптарды қанағаттандырып қалыпты жағдайды бір деңгейде ұстап тұру үшін желдету жүйесін ұйымдастыру керек.
Желдетуге қойылатын талаптар:
Желдету жүйесінің санитарлы-гигиеналық тағайындалуы бұл өндірістік ғимарат бөлмелерінде санитарлық норма талаптарына сай қажетті ауа жағдайын туғызу және оны лас, әрі құрамында әртүрлі газдары бар ауаны шығару арқылы жүзеге асыру.
Технологиялық талап бойынша өндірістік ғимараттарында қажетті тазалықты, ылғалдылықпен ауа қозғалысын, технологиялық қажетке сәйкес, ал азаматтық ғимараттарда адам көңіл-күйіне және бөлменің тағайындалуына байланысты ұстап тұру. Егер өндірістік ғимараттарда осы айтылған керекті жағдайлар туғызылмаса технологиялық процестер бұзылуы мүмкін. [1]
1. Желдету жабдықтары, олардың негізгі мақсаты мен сұлбасы
1.1 Өнеркәсіптік желдекіштің жіктелуі
Ауа алмасуының өту барысына, яғни, ауаның берілуі және жойылуы қандай жолдармен жүргізілуіне байланысты желдеткіштерді табиғи және механикалық деп бөлеміз.
Табиғи желдету кезінде ауаның алмасуы табиғи себептердің әсерінен, яғни сыртқы және ішкі ауаның температураларының айырмашылығынан, жел көмегімен жүреді. Осының нәтижесіде сыртқы және ішкі ауаның қысымы бағанасының айырмашылығы пайда болып, ауа алмасуын іске асырады.
Ғимаратқа ауа қабырғадағы және фонарьдағы ойық (каналсыз желдеткіш) немесе арнайы өткізгіш (каналды желдеткіш) арқылы түсуі немесе жойылуы мүмкін.
Каналсыз табиғи желдеткіш ауа алмасуының көлемі және ауа қозғалысының жылдамдығы реттелуге көнбейтін, яғни, ұйымдаспаған және ауа алмасуының көлемі және ауа қозғалысының жылдамдығы реттелуге көнетін, яғни ұйымдасқан болуы мүмкін. Жылудың және желдің күшінің әсерінен реттелетін табиғи ауа алмасуының ұйымдасқан түрін аэрация деп атайды.
Аэрацияны жылу көп мөлшерде бөлінетін цехтарда жыл бойы қолдануға болады. Жылдың жылы мезгілінде аэрацияны ылғал мен газдар бөлінетін цехтарда да қолдануға болады.
Ені 70-80 метрден асатын бір қабатты көп өткізгіштікті корпустарда аэрацияны мүлдем қолдануға болмайды.
Фонарьлары жоқ ғимараттарда жылудың және желдің күшінен желдететін шатырларда қондырылатың сорып шығарылатын шахталармен құбырлар қолдануға болады. Олар фонардағы тесіктерді алмастыра отырып, ластанған ауаның шығуына көмектеседі.
Механикалық желдету жүйесі жалпы алмасу және жергілікті алмасу болып бөлінеді. Жергілікті жүйеде құрылғы арқылы шаңның бөлінуіне қарсы әртүрлі қорғану түрін жасайды, ауа жергілікті ауа шығару нұсқауымен жойылады. Жергілікті ауа шығаруды жою, бөлме ішіне жаңа таза ауа берілумен жүзеге асады. Табиғи желдету жүйесі бөлмеде болатын әртүрлі көлемі көп мөлшеріндегі сыртқы салқын ауа мен жылудың көмегімен, ауа алмасуымен жүзеге асады, сонымен бірге жел әсерінен де болуы мүмкін. Механикалық желдету жүйесінде ауа алмасу тек желдеткіштердің жұмысы арқылы жүзеге асады.
Механикалық желдеткіш кезінде ауаның қозғалысы электромоторлармен іске асырылатын желдеткіштердің көмегімен жүзеге асырылады. Механикалық желдеткіш, табиғи желдеткіш сияқты каналды және каналсыз болады. Қоршайтын құрылым істелмеген металлдан, пластмассадан және т.б. материалдардан жасалған каналдарды ауа өткізгіштер деп атайды.
Құрамына желдеткіш немесе басқа да ауаның қозғалуына әкелетін құрылғылар кіретін ауаның қозғалысына арналған құрылғылар жиынтығын желдеткіштік құрылғы деп атайды.
Ғимаратты немесе бірнеше ғимараттарды желдетуге арналған қондырғылар тобын немесе жиынтығын желдеткіштер жүйесі деп айтады.
Ғимараттарда ауаның алмасуын қамтамасыз етіп қана қоймай, сонымен қатар, өндірістік ортаның метерологиялық жағдайын автоматты түрде тұрақты деңгейде ұстап тұратын желдеткіш жүйесін ауаның кондиционирленген желдеткіш жүйесі немесе ауаның кондиционирленуі деп атайды.
1.2 Желдету жүйесінің конструкциялық шешімдері
Желдету жүйелерін үйлестіру кезінде келесі шарттар орындалу керек:
Желдету қондырғыларын жобалауды кәсіпорын ғимаратына барлық технологиялық және транспорттық жабдықтарды орналастырғаннан кейін кіріседі. Желдету қондырғыларын жобалау кезінде келесілерді ескеру қажет:
Желдету қондырғылары келесі элементтерден тұрады: желдету баспанасынан, сору патрубогінен, ауа құбырларынан, шаң бөлгішінен және желдеткіштен. Шаң бөлгіштер мен желдеткіштертің өзара орналасуына байланысты және шаң бөлгіштердің санына қарай желдету қондырғыларының әртүрлі схемалары қолданылады. Шаң бөлгіштер шаңды ауа қоспасынан және жеңіл қалдықтарды ажыратып алу үшін қолданылады.
Шаң бөлгіш типтері:
Гравитациялық шаң бөлгіштер (Сурет 1.1) ауаны алдын ала тазарту үшін қолданылады. Олардың тазарту деңгейі жоғары емес – 50-60%. Келесі циклондардың типтері кеңінен қолданылады: ЦОЛ, батареялық циклондар (БЦШ және УЦ), бұлардың ауаны тазарту деңгейі сәйкесінше – 90, 95 және 98%-ды құрайды. Бұл циклондағы ауаның тазарту деңгейі ауаның циклонға кірер жердегі жылдамдығына байланысты.
Сурет 1.1- 4БЦШ батареялы қондырғысы бар циклонның жалпы көрінісі
Бұл циклондар үшін тиімді кіру жылдамдықтары ЦОЛ – 18м\с, БЦШ – 16-18 м\с, УЦ – 10-12 м\с. Желдету және пневмотранспорт қондырғыларында ауаны жоғары деңгейде тазарту үшін сору жеңдік фильтрлері қолданылады. Бұл фильтрдегі ауаның тазарту деңгейі 98-99%-ға жетеді. ГН-БФМ фильтрлері келесі төрт типте шығарылады:
РЦИЭ типтегі фильтр циклондар (Сурет 1.2) жоғары өнімділіктегі жабдықтармен жарақталған ұн зауыттарындағы желдету және пневмотранспорт қондырғыларында ауаны тазарту үшін қоланылады.
Сурет 1.2- РЦИЭ 15,6-24 типті циклонының жалпы көрінісі
РЦИЭ, РЦИРЭ фильтр-циклондары ұн зауыттарында, құрама жем зауыттарында және басқа да астық өңдеу кәсіпорындарындағы шаңды тазартуға арналған, сонымен қатар олардан тағамдық және жемдік құндылықтары жоғары болатын заттарды бөліп алуда қолданылады. Фильтр цилиндр тәріздес болып келеді және оның ішінде фильтрлеуші элементтер, яғни, жеңдер орналасқан. Ол электрлі құрылғымен жарақталған. Бұл электрлі құрылғы жоғарғы қысымда жұмыс жасайды және соның нәтижесінде жеңдерге үнемі ауа ағыны үздіксіз импульсті түрде беріледі.
Центрдентепкіш желдеткіш ВР 120-45-5 (Сурет 1.3) біржақты соратын орта қысымды радиалды шаңсорғыштарға жатады. Оны шаң тазартқыш жүйелерде шаңды және қалдықтарды, біліктерден қалған метал магнит қалдықтардан, астықты пневмотасымалдау желісінде және құрама жем өндірісінде қолданылатын зауыттарда шаңды жою мақсатында қолданады.
Сурет 1.3- ВР-120-45-5 Желдеткішінің жалпы көрінісі
Желдеткіштер “улитка” тәрізді спиралдьді айналмалы қораптан, алды майысқан жұмыс қалақшаларынан және үшфазалы электроқозғалқыштан тұрады. Стандартты құлау бұрышы 0°-ден 315° дейін болады. Жұмыс істеу дөңгелегінің айналу бағыты оңға және солға қарай. Шаңды желдеткіштер ВР 120-45-5 абразивті емес температурасы 80°С жоғары емес, маталы заттарсыз, жабыспайтын бөгде қалдықтарсыз, таза салмағы 0,6 кг/м3 болатын ауалы шаң-газ қоспаларын тасымалдауға арналған. [2]
Дайындау бөліміне керекті қондырғылар санын есептік жолмен анықтайды. Есептеуді әр машинаға тиесілі жүктеме бойынша анықтайды. Қондырғылардан өнім минималды өту жолмен жүретіндей етіп орналастырады. Қазіргі типтік ұн зауыттарында және кешенді жабдықтармен жабдықталған ұн зауытының дайындау бөлімдерінде пневматикалық қондырғылар орналастырады. Дайындау бөлімінің жабдықтарын техникалық талаптарға сай етіп орналастырады. Біртекті қондырғыларды бір қабатта орналастыру керек.
1.3 Жобаланатын ғимараттың желдетілуі
Ұн тарту зауытының дайындау бөлімінде (Сурет 1.4) көптеген қондырғылар аспирациялауды қажет етеді. Дайындау бөлімінде астық тазарту кезінде орта дисперсті шаңның көп мөлшері бөлінеді. Жеті қабатты зауыт ғимаратында астық тазалайтын машиналар мен жабдықтар белгілі бір тәртіппен орналасады. Жабдықтардың былай орналасуы технологиялық сұлбаның құрылымына, тазартылатын астықтың пайдалану мақсатына байланысты болады және қабылданған астықты көлденең немесе тік тасымалдау минимальді болуына байланысты. Астық пневмотасмалдағыш құбырлармен ең жоғарғы қабатқа көтеріледі де астық түсіргіш арқылы дән мен пайдаланылған ауаны желдеткіш арқылы бөліп алады да фильтр- циклонға жібереді. Осы жерде фильтрден өткен тазартылған ауа сыртқы шығарылуы немесе қайдадан қолданылуы мүмкін. Ары қарай астықты негізгі дәннен ұзындығы бойынша айырмашылығы бар қалдықтардан ажырату үшін триерге бағыттайды. Бұл қабатта астықты қысқа қалдықтардан ажырататын қарашықажыратқыш триер орнатылған. Триерге шыққан шаңды желдеткіш аспирация арқылы бөліп алады. Сол қабатта триерге параллель астық кептіргіш орналасқан. Бұл қондырғыны қысқы мезгілдерде қолданады. Оның басты көрсеткіші- жылытуға кеткен будың мөлшері болып табылады. Буды аспирация жүйесінен бөлек арнайы құбарлар арқылы тасымалдайды. [3]
Сурет 1.4- Ұн тарту зауыты майдалау бөлімінің 7 қабатының сұлбасы
Кәсіпорындардың бірнеше жылғы тәжірибесі бойынша дайындау бөліміндегі операциялардың реттілігі дұрыс жүру мақсатында және бір типті қондырғылардың бір қабатта орналасуына сәйкес төменгі қабатта – транспорттық қондырғылар, яғни нория және шнекті тасымалдағыштар; жоғарғы қабатта – астықтүсіргіштер мен автоматты таразы, кейін астық тазалау машиналары орналасқан.
У2-БРО астық түсіргіші комплектілі жоғарғы өнімділікті қондырғылармен жабдықталған ұн тарту зауыттарының дайындау бөлімінде дәді тасымалдаушы ауадан бөліп алу үшін қолданылады. (Сурет 1.5)
Түсіргіштер жұмыс принципі бойынша көлемдік, инерциялық және центрдентепкіш болып бөлінеді. Белгілі түсіргіш түрін таңдау тасымалданантын сусымалы заттың ірілігі мен қондырғыдағы ауа шығымы арқылы анықталады. Ауа ағыны кіру патрубогы арқылы инерциямен ағыттаушы қалақшаның ауыстырылатын бөлігіне түсіеді. Кейін дән түсіргіштің конусты бөлігіне төгіліп, түсіргіштің шетімен канал арқылы шығару саңылауына түседі. Ауа қалақшаны айнала шығу патрубогы барады.
Сурет 1.5- У2-БРО Астық түсіргіші
А9-УТК-6 қарашық ажыратқыш триері (Сурет 1.6) астықты қысқа қалдықтардан тазарту үшін қолданылады. Дискілі триердін негізгі элементтері корпус (1), дискілі ротор, оның жұмыс бөлімінде 15 диск білікте орналасқан; бақылау бөлімінде (7) және олардың арасындағы ожау дөңгелегі (3), жетек және аспирациялық диффузор. Астықты тазарту процесі келесідей өтеді: қабылдау қондырғысы (4) бастапқы астықты үш ағынмен ұзына бойы жібереді. Жұмыс дискілерінің арасында екі қалақшалар (9,12) орналасқан. Айналу кезінде дискілер ұяшықтармен астық қоспасына енеді, осы кзде тазартылған астық қалақшаларға өтеді. Астық жинақталған соң машинадан шығарылады. Қысқа қоспалар аз мөлшерде астықтың қоспасы ұяшықтарға, кейін қалақшаларға түседі. Винтті конвейер арқылы бақылау бөліміне жіберіледі. А9-УТК-6 триерінің ерекшелігі- ол қабылданған жұмысты және бақылаудағы дискімен функционалдық айыру болып табылады. Бұл оның барынша өнімділігін арттырады.
Сурет 1.6- А9-УТК-6 қарашықажыратқыш триері
Заманауи А9-УТК-6 қарашықажыратқыш дискілі триер басқаларға қарағанда аз өлшемді және өнімділігі жоғары. Бұл триердің негізгі ерекшелігі оның бастапқы дәнді жеті қабылдау жұмыс дискілеріне беретін қабылдау-жіберу қондырғысы бар. Бұл дәннің барлық дискілерге жоғары жүктемемен және бірқалыпты берілуін қадағалайды. Ол өз кезегінде аз дискілер санымен жоғары өнімділікті береді. Минералды қалдықтармен жанасатын дискілердің ұяшықтарының тозуын тежеу үшін оны белгілі бір кезеңмен ауыстырып отырады. Дискілі ротордың жетегі редуктормен белдікті беріліс арқылы электрқозғалтқышпен жүзеге асады. Винтті конвейер дискілі ротордың білігімен шынжырлы беріліс арқылы жүреді. Бақылау бөлімінде дәннің мөлшерін жинақтау бөліміндегі винтті механизм көмегімен реттеп отырады.
Қысқа қалдықтар бақылау дискілерінің ұяшықтарымен машинаның жинақтау бөліміне қалақтармен төгіледі де сол жерден сыртқа шығарылады.
2. Есептік бөлім
2.1 Ұн зауытындағы майдалау бөлімінің аспирациялануын есептеу
Желдету желілерінің компановка процесін өткізгеннен кейін, әрқайсысына компановка кестесі құрылады. [4]
Кесте 1.– Желдету желілерінің компановкасы
|
Аспира циялана- тын жабдық- тың атауы |
Бір типті ма- ши- на саны |
Орналастырыл- ған қабаты |
Ауа шығыны, м3/сағ |
Машина- дағы қысым жоғалту- лар, Нм, Па |
Жабдықты аспирация- лау мақсаты |
|
|
Бір машина- дан |
Барлық машина- лардан |
|||||
|
У2-БРО астық түсіргіші |
2 |
7 |
540 |
1080 |
200 |
Санитарлы гигиеналық, технология-лық |
|
А9-УТК-6 триері |
2 |
7 |
600 |
1200 |
250 |
|
|
БПЗ астық кептіргіші |
2 |
7 |
600 |
1200 |
200 |
|
|
У2-БЦР астық түсіргіші |
1 |
7 |
870 |
870 |
200 |
Берілген желіде ауысып отыратын пайдалы ауа көлемін , м3/сағ келесіге теңестіруге болады:
, (1)
мұндағы: – бөлек машиналардан аспирацияға сорылатын ауа көлемі, м3/сағ:
м3/сағ. (2)
Желіде ауысып отыратын шаңбөлгішке дейінгі жалпы ауа көлемі QСo, м3/сағ:
(3)
м3/сағ.
2.2 Ауа алмастырғыштың қысқа есебі және жобалау желісін таңдау типі
Еселік ауа алмасу, iРАСЧ 1/сағ:
; (4)
мұндағы: QСo – желіде ауысып отыратын шаң бөлгішке дейінгі жалпы ауа көлемі, м3/сағ;
Vп – аспирацияланатын машиналар орналасқан ғимарат көлемі, м3.
Бұл желідегі ғимарат көлемі Vп, м3 келесідей есептелінеді:
b∑h , (5)
мұндағы: а – ғимарат ұзындығы, м;
b – ғимарат ені, м;
∑h – аспирацияланатын жабдық орналасқан, қабаттың жалпы биіктігі, м.
Vп = 184.650 = 753,3, м3, онда iРАСЧ = 4567,5 / 753,3= 6, 1/сағ.
2.3 Шаң бөлгішті желіге таңдау.
2.3.1 Циклонды таңдау
Бөлінетін шаң түріне байланысты циклон маркасын таңдаймыз.
Бұл желі ұсақ дисперсті, органикалық шаңы бар диірменнің дайындау бөліміне жобаланып отырғандықтан, мұнда БЦШ маркалы циклондар және РЦИЭ маркалы фильтр-циклондар қолданамыз.
Тазартуға берілетін ауаның жалпы көлемі бойынша QСo , м3/сағ қажетті циклонның типі мен өлшемін таңдаймыз. Бұл желідегі тазартуға берілетін жалпы ауа көлемі QСo=4567,5 м3/сағ, сондықтан БЦШ-400 маркалы батареялық циклонды таңдаймыз. Оған арналған оптималды өту мүмкіндігі QСo = 5390…6600 м3/сағ ([3], Ж қосымшасы).
Циклонға кірердегі ауаның нақты жылдамдығын υвх , м/с анықтайық:
мұндағы: – Желіде ауысып отыратын шаңбөлгішке дейінгі жалпы ауа көлемі, м3/сағ;
Fвх – циклонның кіру саңылауы көлемі, м2.
Циклонның кіру саңылауы көлемі, м2 былай анықталады:
Fвх= (7)
мұндағы: a1 – циклонға кіретін тесігінің ұзындығы және ені, м. Нормаларға сәйкес ([3], приложение Ж) a1 = 0.29 м, 0,09 м.
Fвх = 4=0,0936 м2
м/с.
Циклонның бұл маркасы үшін ауаның оптималды кіру жылдамдығы 16-нан 18 м/с-ке дейін. Циклонға кіру жылдамдығы көрсетілген шекке кіретіндіктен циклонды шаңбөлгіш ретінде қарастыруға болады.
Циклонның аэродинамикалық кедергісін есептейміз Нц, Па:
мұндағы: ξц – циклон кедергісінің коэффициенті (БЦШ типті циклондар үшін – ξц = 5.);
ρ – стандарт ауаның тығыздығы, кг/м3 (ρст = 1.2 кг/м3 деп қабылдаймыз).
Па.
Батареядегі қысым жоғалтулары, , Па:
, (9)
Hб.ц=1,1554,88=610,4 Па.
2.3.2 Желіге фильтр-циклонды таңдау
Фильтр-циклондағы фильтрленетін беттің қажетті ауданын есептейміз, Ғ ф.р., м2:
мұндағы: – желідегі ауаның көлемі;
– фильтрлегіш матаға рұқсат етілетін шектік жүктеме, м3/(м2∙сағ).
Диірменнің дайындау бөлімінде жұмыс істейтін фильтр-циклондар үшін фильтрленетін бетке рұқсат етілетін шектік жүктеме мына аралықта қабылданады:
м3/(м2∙ч) ([3], бет 11);
Жобалау нормаларына байланысты есептеу нәтижелеріне мәні ең жақын келетін фильтр циклон қабылдаймыз. Стандартты фильтр қалтасының ауданым2 болатын РЦИЭ 15,6-24 маркалы фильтр-циклон қабылданды.
Материалға нақты шектік жүктемені анықтаймыз qф.ф.,м3/(м2∙сағ):
мұндағы: Fф.ф. – стандартты қабылданған фильтрдің фильтрленетін жазықтығының нақты ауданы, м2.
м3/м2∙сағ.
Қабылданған шектік жүктеме бойынша фильтрдегі қысым жоғалтуларының үлкендігі анықталады, Нф, Па:
(12)
мұндағы: qф.ф. – материалға нақты шектік жүктеме, м3/м2∙сағ.
Па.
Фильтр-циклонның артықшылықтары:
– шаң тазартудың жоғары коэффициенті:
– ауаны тиімді тазарту және бағалы ұндық шаңды ұстап алуы;
– компактілігі, өндірістік ауданды рационалды қолдану мүмкіндігі.
2.4 Желіге алдын-ала желдеткішті таңдау
Желдету желісін жобалау үрдісінде желдеткішті таңдауды екі рет жүргізген жөнді: бастапқы (алдын-ала) деңгейде және одан кейін соңғы деңгейдегі нұсқада. Алдын-ала таңдауды желі трассасы әлі жобаланбай, жергілікті кедергілердің сипаттамалары мен саны анықталмай тұрып жүргізеді. Сондықтан да желдеткіштің жұмыс істеу параметрлерін Qв и Нв нақты анықтау қиынға соғады. Желіге желдеткішті алдын-ала таңдай отырып, бұл параметрлер жақындатылып алынады. Желі трассасын жобалып алып, желдету желісінің есебі жүргізілгеннен кейін, желдеткіш жұмысының негізгі параметрлерін нақтылап, желіге желдеткішті соңғы нақты таңдайды.
Берілген желіде желдеткішпен қозғалатын ауа көлемін Qв, м3/са анықтаймыз:
(13)
мұндағы: – аспирациялық машиналардан сорылатын ауа көлемі, м3/сағ;
– сору линиясындағы ауа өткізгіш ұзындығы бойынша сорылатын ауа көлемі, м3/сағ.
Аспирациялық машиналардан сорылатын ауа көлемі: = 4680 м3/сағ.
– осы желіде шаң бөлгіштің жұмысы кезінде сорылатын ауа көлемі, м3/сағ. Шаң бөлгіш типіне байланысты таңдалып, есептелінеді: фильтр-циклондар үшін :
ΔQдл=0.05·Qпс; (14)
м3/сағ.
м3/сағ.
Жобаланып отырған желідегі желдеткішпен дамитын қысымды шамамен Hв= 1500-2200 Па деп қабылдаймыз.
Желіге ВР120-45-5 желдеткіші қабылданды. ПӘК шартты қанағаттандырылды:
ηв ≥ 0,9∙ηmax
ηmax=0,58;
ηв=0,56;
0.9∙0.8=0.72;
0.77>0.72
Желіге желдеткішті дұрыс қабылдау шарты орындалды .
2.5 Машинаның сипаттамасы
2.5.1 Желідегі аспирацияланатын машиналарға сору түтікшелерін жобалау
Сору түтікшелерін А9-УТО-6 триеріне жобалау.
Аспирациялау саңылауының ауданын анықтаймыз Fа.о., м2:
, (15)
мұндағы: a – аспирациялық саңылау ұзындығы, м;
b – аспирациялық саңылау ені, м.
Нормаларға сәйкес: а=0,25м, b=0,16м.
Машинадан ауаның нақты шығу жылдамдығын анықтаймыз, , м/с:
, (16)
мұндағы: Qм – машина аспирациясына сорылатын ауа көлемі, м3/ч; Qм=600м3/сағ.
Алынған нақты жылдамдық рұқсат етілген жылдамдықпен аспирациялық саңылау жазықтығында теңестіріледі. Ол жылдамдықтың мөлшері машинада өндірілетін өнімнің қалқу жылдамдығына байланысты болады. Бидай мен қарабидай үшін 2м/с.
болғандықтан, аспирациялық саңылаудың ауданын арттыру мен машинадан шыққан ауаның жылдамдығын азайту мақсатында аспирациялық саңылаудың конструктивті пішінін үлкейтуге болады, немесе ауа соратын жерін кеңейтілетін диффузор-өту құруға болады, содан кейін сыққышқа өтуді орнатуға болады.
Берілген триердің құрылымы апирациялық саңылаудың пішін үлкейтуге мүмкіндік береді: а=420 мм, b=200 мм. Сонда
Машинадан ауаның нақты шығу жылдамдығын анықтаймыз, ,
Осыған сәйкес триердің аспирациялануы кезінде соратын патрубоктың орнына сыққыш конфузор-өту орнатамыз. (Сурет 2.3)
Сурет 2.3 – А9-УТК-6 триері аспирациясына арналған түтікше
Аспирацияланатын машинаға қосылатын ауа өткізгіш диаметрін есептейміз D, мм:
,
мұндағы: υ – ауаның минималды сенімді-тасымалдаушы жылдамдығы, м/с
Ұсақ дисперсті үнтақ шаң ұшып жүретін желілер үшін: υ ≥10÷12м/с.
Ең жақын стандарт диаметрді қабылдаймыз: D=100мм.
Нұсқаулардан шыға отырып, сору түтігінің ұзындығын lк есептейміз,
lк= (18)
а- аспирациялық саңылаудың ұзын жағы, мм;
D- ауаөткізгіштің диаметрі, мм;
сору түтігінің ашылу бұрышы, град.
Конфузордың жергілікті кедергісінің коэффициентін анықтаймыз:
([2], кесте Е2).
У2-БРО астық түсіргіші үшін сору түтігін жобалау.
Конструктивті ұғынулардан шыға отырып келесідей қабылдаймыз: Аспирациялау саңылауының ауданы нормаларда белгіленбеген, сондықтан да оны есептеу жолымен табамыз:
м2
Машинадан ауаны сору нүктесінде сыққыш өтуін – конфузорды орнатамыз.
У2-БРО астықтүсіргіште 1 сору түтігін бар. Аспирационды саңылау жоғарыда орналасқан және тікбұрыш ретінде жасалынған. Машинадан шығуда ауа вертикалды төмен қарай қозғалады.
Машинадан ауаның нақты шығу жылдамдығын анықтаймыз, , м/с:
болғандықтан, аспирациялық саңылаудың ауданын арттыру мен машинадан шыққан ауаның жылдамдығын азайту мақсатында аспирациялық саңылаудың конструктивті пішінін үлкейтуге болады, немесе ауа соратын жерін кеңейтілетін диффузор-өту құруға болады, содан кейін сыққышқа өтуді орнатуға болады.
Осыған сәйкес астық түсіргіштің аспирациялануы кезінде соратын патрубоктың рөлін сыққыш конфузор-өту атқарады.
У2-БРО астық түсіргішіне қосылатын ауа өткізгіш диаметрін есептейміз D, м:
(21)
мұндағы: υ – ауаның минималды сенімді-тасымалдаушы жылдамдығы, м/с.
Ауаның минималды сенімді-тасымалдаушы жылдамдығының мөлшері желіде ұшып жүретін шаңның дисперсті құрамына байланысты болады.
Стандарт диаметрді қабылдаймыз:
Конфузор ашылуынның бұрышын белгілейміз:.
Конфузор ұзындығын анықтаймыз lк, мм:
(22)
lк=210 мм деп қабылдаймыз.
Конфузордың жергілікті кедергісінің коэффициентін анықтаймыз:
У2-БРО астық түсіргішінің сору түтігі үшін жергілікті кедергісінің коэффициенті келесідей болады: ([3], кесте Е2).
У2-БЦР астық түсіргіші үшін сору түтігін жобалау.
Конструктивті ұғынулардан шыға отырып келесідей қабылдаймыз: Аспирациялау саңылауының ауданы нормаларда белгіленбеген, сондықтан да оны есептеу жолымен табамыз:
м2
Машинадан ауаны сору нүктесінде сыққыш өтуін – конфузорды орнатамыз.
У2-БЦР астықтүсіргіште 1 сору түтігін бар. Аспирационды саңылау жоғарыда орналасқан және тікбұрыш ретінде жасалынған. Машинадан шығуда ауа вертикалды төмен қарай қозғалады.
Машинадан ауаның нақты шығу жылдамдығын анықтаймыз, , м/с:
болғандықтан, аспирациялық саңылаудың ауданын арттыру мен машинадан шыққан ауаның жылдамдығын азайту мақсатында аспирациялық саңылаудың конструктивті пішінін үлкейтуге болады, немесе ауа соратын жерін кеңейтілетін диффузор-өту құруға болады, содан кейін сыққышқа өтуді орнатуға болады.
У2-БЦР астық түсіргішіне қосылатын ауа өткізгіш диаметрін есептейміз D, м:
(21)
мұндағы: υ – ауаның минималды сенімді-тасымалдаушы жылдамдығы, м/с.
Ауаның минималды сенімді-тасымалдаушы жылдамдығының мөлшері желіде ұшып жүретін шаңның дисперсті құрамына байланысты болады.
Стандарт диаметрді қабылдаймыз:
Конфузор ашылуынның бұрышын белгілейміз:.
Конфузор ұзындығын анықтаймыз lк, мм:
(22)
lк=190 мм деп қабылдаймыз.
Конфузордың жергілікті кедергісінің коэффициентін анықтаймыз:
У2-БЦР астық түсіргішінің сору түтігі үшін жергілікті кедергісінің коэффициенті келесідей болады: ([4], кесте Е2).
БПЗ астық қыздырғышы үшін сору түтігін жобалау.
Конструктивті ұғынулардан шыға отырып келесідей қабылдаймыз: Аспирациялау саңылауының ауданы нормаларда белгіленбеген, сондықтан да оны есептеу жолымен табамыз:
м2
Машинадан ауаны сору нүктесінде сыққыш өтуін – конфузорды орнатамыз.
У2-БРО астықтүсіргіште 1 сору түтігін бар. Аспирационды саңылау жоғарыда орналасқан және тікбұрыш ретінде жасалынған. Машинадан шығуда ауа вертикалды төмен қарай қозғалады.
Машинадан ауаның нақты шығу жылдамдығын анықтаймыз, , м/с:
болғандықтан, аспирациялық саңылаудың ауданын арттыру мен машинадан шыққан ауаның жылдамдығын азайту мақсатында аспирациялық саңылаудың конструктивті пішінін үлкейтуге болады, немесе ауа соратын жерін кеңейтілетін диффузор-өту құруға болады, содан кейін сыққышқа өтуді орнатуға болады.
Осыған сәйкес астық түсіргіштің аспирациялануы кезінде соратын патрубоктың рөлін сыққыш конфузор-өту атқарады.
БПЗ астық қыздырғышы қосылатын ауа өткізгіш диаметрін есептейміз D, м:
(21)
мұндағы: υ – ауаның минималды сенімді-тасымалдаушы жылдамдығы, м/с.
Ауаның минималды сенімді-тасымалдаушы жылдамдығының мөлшері желіде ұшып жүретін шаңның дисперсті құрамына байланысты болады.
Стандарт диаметрді қабылдаймыз:
Конфузор ашылуынның бұрышын белгілейміз:.
Конфузор ұзындығын анықтаймыз lк, мм:
(22)
lк=220 мм деп қабылдаймыз.
Конфузордың жергілікті кедергісінің коэффициентін анықтаймыз:
БПЗ астық қыздырғышның сору түтігі үшін жергілікті кедергісінің коэффициенті келесідей болады: ([5], кесте Е2).
2.6 Желдету желісінің есебі.
2.6.1 Өтімдерді жобалау
БЦШ-400 циклонға өтуді жобалау
Берілген өту домалақ қимадан тікбұрыштыға өту болып табылады (Сурет 2.4).
Сурет 2.4 – 4БЦШ-450 циклонына өту
Циклон алдындағы алаңындағы ауа өткізгіш қимасының ауданын есептейміз, Fв, м2:
, (23)
мұндағы: – шаң бөлгіш алдындағы ауа өткізгіш диаметрі, м.
м2.
4БЦШ-450 циклонына кіру саңылауының ауданын есептейміз:
Ауа өткізгіш ауданы циклонның кіру саңылауының ауданынан кіші болғандықтан, берілген өту кеңейтуші өту, яғни диффузор болып табылады.
Диффузор кедергісінің коэффициенті бірнеше шамалардың функциясы болып табылады:
, (25)
мұндағы: – диффузордың ашылу бұрышы, град.;
n – дуффузор кеңеюінің дәрежесі.
Диффузордың ашылу бұрышын қабылдаймыз: αд,=35°.
Диффузор ұзындығын келесі формуламен анықтаймыз, :
, (26)
=325мм деп қабылдаймыз.
Дуффузордың кеңеюінің дәрежесі есептейміз:
(27)
([2], кесте Е4) сәйкес диффузор кедергісінің коэффициенті тең болады.
4БЦШ-400 циклоннан өтуді жобалау
Берілген өту төртбұрышты қимадан дөңгелекке өту болып табылады.
Сурет 2.5 – 4БЦШ-400 циклонынан өту
Шаң бөлгіштің шығу саңылауының ауданын есептейміз Fвых, м2:
, (28)
мұндағы: a, b- шығу саңылауының жақтартары, м.
Технологиялық нормаларға сәйкес олар мынаған тең: a=616 мм; b= 296 мм ( Ж қосымшасы)
Циклоннан кейінгі алаңдағы ауа өткізгіш қимасының ауданы есептейміз, Fв, м2:
, (29)
мұндағы: – циклоннан кейінгі алаңдағы ауа өткізгіштің диаметрі, м.
м2.
Ауа өткізгіш ауданы циклоннан шығу саңылауының ауданынан кіші болғандықтан, берілген өту кеңейтуші, яғни диффузор болып табылады.
Диффузор ұзындығын келесі формуламен анықтаймыз, :
=330 мм деп қабылдаймыз.
Дуффузордың кеңеюінің дәрежесі есептейміз:
([2], кесте Е4) сәйкес диффузор кедергісінің коэффициенті тең болады.
ВР120-45-5 желдеткішіне өтуді жобалау
Берілген өту дөңгелек қимадан дөңгелекке өту болып табылады
(Сурет 2.6).
Сурет 2.6. – ВР-120-45-5 желдеткішіне өту
ВР-120-45-5 желдеткіштің кіру саңылауының ауданын есептеу Fвх, м2:
, (33)
мұндағы: – желдеткіштің кіру саңылауының диаметрі, м.
Ауа өткізгіш ауданы желдеткіштің кіру саңылауының ауданынан үлкен болғандықтан, берілген өту тарылтушы өту, яғни конфузор болып табылады.
Конфузор кедергісінің коэффициенті егер де ол дөңгелек саңылаудан дөңгелекке өту болса, онда бірнеше мөлшердің функциясы болып табылады:
, (34)
мұндағы: – конфузордың ашылу бұрышы, град.;
n – конфузордың геометриялық ұқсауының коэффициенті.
Конфузордың ашылу бұрышын таңдаймыз: .
Конфузордың ұзындығын келесідей есептейміз:
, (35)
деп қабылдаймыз.
Конфузордың геометриялық ұқсауының коэффициентін табамыз, n:
, (36)
Конфузор кедергісінің коэффициенті ([2], кесте Е3) бойынша қабылданады: .
ВР-120-45-5 желдеткішінен өтуді жобалау.
Берілген өту тікбұрышты қимадан дөңгелекке өту болып табылады. (Сурет 2.7)
Сурет 2.7 – ВР-120-45-5 желдеткішінен өту
Желдеткіштің шығу саңылауының ауданын есептейміз, , м2:
(37)
мұндағы: a – желдеткіштің шығу түтігінің жағы, м.
Жобалау нормаларына сәйкес а=0.300м, ([2], К қосымшасы).
Ауа өткізгіш ауданы желдеткіштің кіру саңылауының ауданынан үлкен болғандықтан, берілген өту кеңейтуші, яғни диффузор болып табылады.
Диффузор кедергісінің коэффициенті бірнеше шамалардың функциясы болып табылады:
, (38)
Мұндағы: – диффузордың ашылу бұрышы, град;
n – диффузордың кеңею дәрежесі.
Диффузордың ашылу бұрышын таңдаймыз: αд,=25°.
Диффузор ұзындығы келесі формуламен анықталады, :
, (39)
Диффузордың кеңею дәрежесін есептейміз, n:
, (40)
([2], таблица Е4) сәйкес, диффузор кедергісінің коэффициенті келесіге тең:
2.7 Желдеткішті желіге соңғы таңдау, желдеткіш жетегінің қуатын есептеу және желдеткіш жетегін таңдау
Желдеткіш арқылы желіде қозғалатын ауа көлемін келесідей есептейміз:
(41)
мұндағы: – желіде аспирацияланатын барлық машиналардан сорылатын ауа көлемі, м3/ч;
– желдеткіш желісінің жұмыс үрдісіндегі сору линиясында жұтылатын ауа көлемі, м3/ч;
– желінің жұмысы кезінде шаң бөлгіште жұтылатын ауа көлемі, м3/ч.
, м3/ч шамасын нақталған өрнек бойынша есептейміз:
, (42)
мұндағы: – желінің сору линиясында ауа өткізгіштің жалпы ұзындығы, м;
– ауа өткізгіштің 1 м ұзындығына сәйкес келетін ауаның нормативті жұту коэффициенті, %/м, желіде ауысып отыратын шаң түріне және құрамына байланысты қабылданады.
– диірменнің майдалау бөліміндегі желілер үшін.
Желдеткіштің толық қысымы , Па, ол белгіленбеген қысым жоғалтуларына тиісті қор коэффициентін ескере отырып, желі кедергісіне сандық түрінде сәйкес келеді. яғни:
, (43)
мұндағы: – желі кедергісі, Па.
Желі кедергісін , Па шаң бөлгіштегі қысым жоғалтуларды, аспирацияланып отырған машинадағы қысым жоғалтуларды және ғимараттағы сұйылтуларды ескере отырып, магистральді бағыт бойынша желі алаңындағы қысым жоғалтуларының қосынды ретінде анықтаймыз:
, (44)
мұндағы: – ғимараттағы сұйылту көлемі, Па;
– магистральді бағыт келетін машинадағы қысым жоғалтулары, Па;
– жергілікті кедергілердегі және магистральді бағыт ұзындығы бойынша қысым жоғалтуларының қосындысы, Па;
– шаң бөлгіштегі қысым жоғалтулар, Па.
(45)
Келесі жұмыс параметрлері бойынша желдеткішті соңғы таңдаймыз:
;
Желдеткіштің аэродинамикалық сипаттамасы бойынша желдеткіштің берілген желіде жұмысы кезіндегі ПӘК-і [2] және айналу жиілігін , айн/мин анықтаймыз.
ВР-145-45-5 желдеткішін келесі параметрлермен таңдаймыз: ηв = 0,57; nв = 2505 айн/мин.
Желдеткіш жетігіндегі қуатты анықтаймыз, Nв, кВт:
(46)
Желдеткіш жетегі үшін электроқозғалтқыш қуатын анықтаймыз, Nэ, кВт:
(47)
мұндағы: – қуат қорының коэффициенті, .
Желдеткіш жетегі үшін электроқозғалтқышты AИРХМ132S4 ([2], приложение К) Nэ=7,5кВт қуатымен және nэ=1960 айн/мин айналу жиілігімен таңдаймыз.
Беріліс санын есептейміз:
, (48)
мұндағы: nэ – электрқозғалтқыш білігінің айналу жиілігі;
nв – желдеткіштің жұмыс дөңгелегінің айналу жиілігі.
.
Желдеткіштегі тегергіштің диаметрі стандартты диаметрлер dшв=180 мм қатарынан таңдалады. Желдеткіштегі тегершіктің диаметрі есептеледі
, (49)
Стандартты диаметр қатарынан тегершік таңдалады dШ.Э=315мм
3. Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі
3. 1 Желдеткіш қондырғыларын пайдалану кезіндегі техника қауіпсіздігі
Жарылыс қауіпті өндірістер үшін желдеткіштердің түрі мен орындалуын таңдауды тасымалданатын жарылыс қауіпті қоспа санаты мен тобына байланысты жобалық ұйым анықтайды.
Белгіленген санаттар мен топтардың жарылыс қауіпті қоспаларын тасымалдауға арналған желдеткіштерді басқа да төмен санат пен топқа жататын жарылыс қауіпті қоспаларды тасымалдау үшін қолдануға болады.
Желдеткіштерді пайдалану осы Талапқа, дайындаушының пайдалану бойынша нұсқаулығына сәйкес жүзеге асырылады.
Желдеткіштермен тасымалданатын жарылыс қауіпті қоспалар концентрациясы жарылыстың төменгі концентрациялық шамасының 50 % аспайды. Бақылау операторға және қажеттілігіне қарай АҚАҚ жүйесіне дыбыстық сигнал берумен үздіксіз әрекет аспабымен жүзеге асырылады.
Авариялық жағдайларда жарылыс қауіпті қоспа концентрациясының пайда болуымен технологиялық жабдықтың толық тоқтағанына және үй-жайдан жарылыс қауіпті қоспа шығарылғанға дейін желдеткіштердің жұмысына рұқсат беріледі.
Желдеткіштерді пайдалану басталғанға дейін оларды қауіпсіз пайдалануға белгіленген тәртіпте оқудан және білімді тексеруден өткен жауапты тұлға тағайындалады.
Технологиялық регламент – өндіріс тәсілдерін, технологиялық нормативтерді, техикалық құралдарды, шарттарды және технологиялық процессті жүргізу тәртібін орнататын, стандарттардың талаптарына жауап беретін сапа көрсеткіштерімен дайын өнімді алуды қамтамасыз ететін, сондай-ақ жұмысты жүргізу қауіпсіздігін және өндірістің оңтайлы техникалық-экономикалық көрсеткіштеріне қол жеткізуін орнататын кәсіпорынның ішкі нормативтік құжаты.
Желдеткіштердің ақаусыздығы мен жұмысын пайдалану персоналы ауысымына кемінде бір рет нәтижесін ауысым журналына жазумен жүргізеді. Желдеткіштерді жарылыс қауіптілік шарттарын бұзумен пайдалануға рұқсат берілмейді.
Белгіленген нормадан жоғары жарылыс қауіпті шаңы бар ортаны желдеткішпен тасымалдар алдында ол тазалануға жатады. Желдеткіштің өтетін бөліктерін шаңнан тазалау ұйымның техникалық жетекшісі бекіткен кестеге сәйкес кезеңді жүргізіледі.
Кезеңді тазалау тасымалданатын шаңауалық қоспа өлшемдері мен тұндырылған өнімдердің физика-механикалық қасиетіне байланысты желдеткіштерді пайдалану тәжірибесі негізінде белгіленеді.
Жарылыс қауіпті агрессиялы ортаны тасымалдайтын желдеткіштерді пайдалану процесінде желдеткіштердің ағынды бөлігінің тоттану тереңдігін кезеңді тексеру жүргізіледі. Тоттану тозуының тереңдігін тексеру кезеңділігі мен тәсілін орта агерессиялығы деңгейіне байланысты пайдаланушы ұйым белгілейді.
Жылытудың барынша көп температурасы техникалық сипаттамада көрсетілген және жарылыс қауіпті қоспаның осы тобына рұқсат берілген температурадан жоғары болмайтын, барынша шекті рұқсат берілетін температурадан аспайды.
Қадағау кезеңділігі мен тәсілі желдеткіштерді пайдалану бойынша нұсқаулықта көрсетіледі.
Желдеткіштерді пайдалану кезіндегі ұзақ үзіліс кезінде мойынтіректерде тоттануды болдырмау бойынша шаралар қабылданады.
Резервті желдеткіштер әрбір 3-4 аптада сайын қысқа мерзімге іске қосылады.
Пайдалану процесінде қозғалтқыш иінін қосу жалғастырғышы мен жұмыс дөңгелегі иінінің немесе шкив пен электр қозғалтқыш иініндегі қайыс пен жұмыс дөңгелегінің жағдайы көзбен шолып қарау қажет. Жалғастырғыш тегістіктері бір-біріне тимейді. Қайыстардың техникалық қарау процесінде тексерілетін біркелкі тартулары болады.
Желдеткіштерді пайдалану кезінде дірілді оқшаулағыштар тоттануға ұшырамауы және барлық бекіту бөлшектері тартылған болуы қадағаланады.
Желдеткіштерді пайдалану процесінде жұмыс дөңгелегінен статикалық электрді қорғау үшін жетек иініне щеткалардың толық жанасуын қадағалау жүзеге асырылады.
Қадағалау кезеңділі мен тәсілі желдеткіштерді пайдалану бойынша нұсқаулықта көрсетіледі.
Желдеткіш бірден тоқтатылады, егер:
желдеткіште, қозғалтқышта немесе қосу жалғастырғышында тарсыл, соғылу және діріл пайда болса;
желдеткіш пен қозғалтқыш түйінде температура рұқсат берілгеннен артса;
іргетасты сызат болса;
желдеткіштен немесе ауа өткізгіштен газдың не будың ағуы болса.
Жұмыс дөңгелегінің қайтадан теңгерілу салдарынан желдеткіш тоқтаған жағдайда ол қосылар алдында теңгерілім жағдайы тексеріледі.
Жабдықпен құрылымды байланысты немесе технологиялық схемаға қоса салынған барлық желдеткіштерді, жарылыс қауіпті үй-жайда орнатылған басқа желдеткіштерді бір уақытта тоқтату жағдайында ғимараттан және басқару үй-жайынан тыс орнатылған құрал көзделеді.
3.2 Желдеткіш қондырғыларын жөндеу кезіндегі техника қауіпсіздігі
Өндіріс үдерісінің қауіпсіздігі МЕСТ 12.3.002 - 75 және ОСТ 46.0.141 – 83 - ке сәйкес ұйымдастырылады.
Өндірістік үдерістің қауіпсіздігі төмендегідей жолдармен қамтамасыз етілуі тиіс:
Осылардың іске асырылуына бас мамандар мен бөлімше басшылары жауапты болып саналады.
Шаруашылық жұмыстарын жоспарлау мен ұйымдастыру барысында еңбек қауәпсіздігіне байланысты төмендегідей шаралар ескерілуі тиіс:
Технологиялық үрдістердің тәртібі төмендегідей жағдайларды қамтамасыз ету керек:
Жұмыс орындарын ұйымдастырудың талаптары:
4. Астық өңдеу кәсіпорнындағы қоршаған ортаны қорғау
Атмосфералық ауаны қорғау туралы заң қабылданған. Бұл заңмен атмосфераға ластағыш заттардың жіберілетін шекті нормасын бекіту туралы талаптар қарастырылған. Ластанудың әрбір қайнар көзіне нормаларды бекітеді. Атмосфераға зарарлы заттектердің шығарылуы жіберілетін шекті концентрациядан аспауы тиіс.
Заң бойынша стационарлы қайнар көзбен атмосфераға зарарлы заттектердің шығарылуы атмосфералық ауаның қорғалуын қамтамасыз ететін нормалар мен басқа талаптарды сақтау барысында жіберілуі мүмкін.
Егер өнеркәсіп ауаға зарарлы заттардың және физикалық ластаушы заттардың ықпалын төмендете алмаса, онда бұл кәсіпорындар жабылады немесе өнеркәсіптік профильге өзгерістер енгізеді.
Атмосфералық ластануды төмендету үшін зарарлы заттардың құрамындағы шаңның жоғары қосындысын аздату қажет.
Атмосфераға шаңның шығарылуын төмендетудің келесі негізгі жұмыстары: атмосфераға ауаның шығарылуын төмендету; оның шаңдық құрамын төмендету.
Ауаның шығарылуын төмендету. Бұл жабдықтан сорып алынатын ауаның санын төмендету барысында; жабдықтан сорып алынатын ауаның бекітулі циклін қолдану барысында; ауаның бекітулі циклі бар жабдықты қолдану барысында; периодты жұмыс істейтін жабдықтарда ауаны шығаратын қондырғыларды орнату барысында; ауаның рециркуляциясы барысында мүмкін.
Ауаның бекітілу циклі бар жабдықты қолдану. Бұл жабдыққа мыналарды жатқызады, мысалы, ауалық сепараторлар, бұл жабдықтарда ауа жабдықтың ішінде айналып, өнімді аэродинамикалық қасиеттермен ерекшелетін қоспалардан тазалайды.
Ауаның рециркуляциясы. Аспирационды қондырғылардан шығатын ауаның жартысын цехтерді жылыту негізінде бөлмелерге қайтадан оралту болар еді. Бірақ бұл үшін ауаның құрамындағы шаң 30%-дан жоғары болмайтындай ауа шаңнан тазалануы керек. Өрт пен жарылыстардан қорғалу үшін шаңның жіберілетін шекті концентрациясын қадағалау қажет.
Шығарылатын ауаның шаңдық құрамын төмендету. Бұл шара келесі жағдайда мүмкін:
Жобаланатын мекемеде қазіргі нормаларға сәйкес жалпы және арнайы тұрмыстық бөлмелерді және қондырғыларды салады: гардероб пен душ бөлмесі, жуынатын, жиналатын, шылым шегетін және т.б., сонымен қатар асхана мен алғашқы көмек көрсетілетін медициналық пункт. Өз кезегінде еңбек өнімділігі мен нәтижесі көбіне санитарлы-гигиеналық нормалар мен шарттарға тәуелді болады. Жобаланатын мекемеде жұмыскерлерге барлық материалдық және еңбектің санитарлы- гигиеналық шарттары дайындалады. Өндірістік бөлмелердегі шарттар адам денсаулығына және еңбек қабілеттілігіне үлкен әсерін тигізеді. Ауа ортасын тазалау үшін және еңбектің қалыпты шарттарын жасау үшін ауаны вентиляциялау қарастырылған. Ғимараттар мен құрылыстарды жетілдірген кезде қолданылатын жабдықтардың акустикалық берілгендерін есептеу қажет және оның акустикалық активтілігін төмендетуге арналған шаралар дайындау қажет. Жіберілетін шаң концентрациясы 4 мг/м2 аспауы қажет.
Астыққа кететін жанармай астық сапасының санитарлы-гигиеналық бағалауына, қоршаған ортаның экологиялық жағдайына үлкен әсерін тигізеді, себебі жанармайдың толық жанбауынан қалған өнімдерде көп таралған канцерогенді заттардың бірі – тензапирен болады. Астық кептіргіштердің ағындық қондырғыларының жұмысын қамтамасыз ету қажет, оладың техникалық жағдайын бақылау қажет, жанармайдың толық жанып кетуін қадағалау қажет.
Цехта метеорологиялық шарттар үшін ауа келіп – кетіп тұратын желдеткішті орнату.
Цехта метеорологиялық шарттар үшін ауа келіп – кетіп тұратын желдеткішті орнату.
ҚРҚН ж Е №4. 02-05.06 сәйкес жұмыс істеу шартында ең маңызды мәселе ол микроклимат яғни өндірістік цех ішіндегі ауа кеңістігінің метеорологиялық факторға сәйкес келуі. Жалпы микроклимат адам баласының денсаулығына, жұмыс істеу кезеңіне және физиологиялық іс - қимылдарына тікелей байланысты. Өте қатты жылулық әсері адам ағзасына және бойында тез шаршауды, жұмыс істеуде қарқындылығының төмендігін туғызуы мүмкін. [9]
Жобалаушы аймақта табиғи және механикалық желдеткіштер қарастырылған. Табиғи желдеткіш бөлме ішіндегі температураға сәйкес қарайластырады.
Механикалық желдеткіш, ол ауаның ауысуының арнайы желдету механизмі бар құрылғы арқылы іске асырылады. Өнімділігі мПа болған жағдайда мың сағ/м3 желдеткішті таңдап аламыз. Таңдап алған радиал Ц4-70 жұмыс істеу тәртібі А – нүктесіне сәйкес болады. Осы нүкте арқылы доңғалақ өткізгіш бөліктері мен жерлендіру мен қондырғысының арасындағы электр кедергісі 0,1 Омнан аспауы керек.
Қондырғыларды пайда болатын дыбыстық қысымның көлемі МЕСТ 1210-03 сай болуы керек. Ал дірілдің мүмкін болатын мәні МЕСТ 12 1 12 сай болуы керек.
Барлық қондырғылардың айналатын бөлшектері қауіпсіздік қоршаумен қоршалған болуы керек.
Қорытынды
Курстық жобада ұн зауытының дайындау бөліміндегі жабдықтардың аспирациясы үшін желдеткіш қондырғылардың негізгі есебі және астық өңдеу мекемелері үшін олардың маңызы қарастырылған. Курстық жұмыстың түсіндірме бөлімі 42 беттен, графикалық бөлімі А1 форматына сызылған 2 сұлбадан тұрады.
Жобалау сұрақтары және желдеткіш қондырғыларды құрастыру технологиялық бөлімінде қарастырылған.
Ұн зауытының майдалау бөлімінің аспирациясы үшін қабылданған желдеткіш қондырғылар туралы мәліметтер берілген, бұл бөлімде 3 машина орнатылды, олар: 4БЦШ-450 типті батареялы циклон, РЦИЭ 15,6-24 типті фильтр – циклон және ВР-120-45-5 типті желдеткіш.
Желдету желісінің есебі қарастырылған, магистральді бағыты анықталған, желдеткіш, шаңсорғыш және электроқозғалтқыш таңдалып алынған.
Сонымен қатар желдеткіш қондырғыларға жүргізілетін қызметке қауіпсіздік техникасы және қоршаған ортаны қорғау шаралары қарастырылған.
Қолданылған әдебиеттер көздерінің тізімі:
2 Зарницына Э.Г., Терехова О.Н. «Вентиляционные установки и пневмотранспорт» - Барнаул, АлтГУ, 2011-230с.
3 Мерко И.Т. «Проектирование зерноперерабатывающих предприятий с основами САПР» - Москва, ВО “Агропромиздат”, 1989.-366с.
4 Веселов С.А., Веденов В.Ф. «Вентиляционные и аспирационные установки предприятий хлебопродуктов» -М. КолосС, 2004, -240с.
5 Вайсман М.Р., Грубиян И.Я. «Вентиляционные и пневмотранспортные установки» - М. КолосС, 1984,-367с.
6 ГОСТ 31350 – 2007. Вибрация. Вентиляторы промышленные. Требования к производимой вибрации и качеству балансировки.
7 Аляшковская В.В., Краюшкин Б.А. «Вентиляционные и аспирационные установки» -М, Агропромиздат, 1986-285с.
8Дзядко А.М., Кеммер А.С. «Пневмотический транспорт на зерноперерабатывающих предприятиях» -М, КолосС, 1967-285с.
9 Қазақстан Республикасы «Қауіпті өндірістік объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы» заңы.- ҚРҚН ж Е №4. 02-05.06ж.