Поможем написать учебную работу
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
4
Franc J. Ortkemper
Współczesne metody pracy nad Biblią
Autor wychodzi od dość powszechnego zafascynowania się dzisiejszego człowieka Biblią. Ciekawe, że ma to miejsce w czasie, gdy wielu występuje z Kościoła. W diecezji Rottenburg-Stuttgart co roku prowadzone są kursy biblijne, które cieszę się nie tylko dużym zainteresowaniem ale i licznym udziałem wiernych. Na podstawie wielu lat praktyki duszpasterskiej i pracy w Katolickim Dziele Biblijnym autor stwierdza, że dzisiaj zupełnie zmieniło się podejście do tekstu biblijnego. Dawniej stawiano pytania typu: lak pogodzić opisy stworzenia zamieszczone na początku Biblii z prawdami naukowymi? Co naprawdę zdarzyło się, gdy Izrael wychodził z Egiptu? Jak rozumieć cuda? Dzisiaj człowiek pyta coraz częściej: Jakie znaczenie ma ten oto tekst biblijny dla mnie? Ludzie poszukuję w tekście biblijnym, wskazówek, pociechy, pomocy, jasnego wskazania orientacji w życiu. Jest to zjawisko bardzo radosne, gdyż pokazuje, że nawet bogatym społeczeństwom nie są obce pytania religijne i poszukiwanie sensu własnej egzystencji. Gdy zostały zaspokojone materialne potrzeby - z jeszcze większą siłą dochodzą one do głosu.
Zmiana oczekiwań stawianych tekstowi biblijnemu sprawiła, że musiał się również zmienić sposób pracy z Biblię. Dawniej wystarczyło wygłosić mądry naukowy wykład oparty o tekst biblijny, po którym następowały pytania i dyskusja. Dzisiaj wychodzi się od podania grupie tekstu biblijnego, co sprawia, że osoby w rozmowę o tekście wnoszą swoje osobiste doświadczenie życiowe, swoje pytania i potrzeby. Dochodzi więc ostatecznie do przeżycia wiary tak, jak przeżywał ją pierwotny Kościół (por. Rz 1,11-12). W wielu wspólnotach parafialnych stało się zwyczajem, że proboszcz przygotowując się do niedzielnej homilii czy kazania spotyka się z grupą biblijną i rozmawia na temat perykopy przeznaczonej do odczytania w najbliższą niedzielę. Tym samym przepowiadanie Słowa Bożego staje się w niedzielę żywsze i bliższe życia.
Rola i znaczenie grup biblijnych polega - zdaniem autora - również na tym, że uczą one konkretnych ludzi umiejętności mówienia i wyrażania swojej wiary i tym samym przekazywania jej w następne pokolenia. Autor coraz bardziej jest przeświadczony, że obawa - iż nowoczesny sposób podejścia do Biblii prowadzi do upadku wiary - jest niesłuszna. Sama obawa - zdaniem autora - świadczy raczej o słabej wierze. Dlaczego bowiem obawiać się prawdy i uciekać przed rzeczywistością. Jako przykład podaje słynną już dzisiaj teorię źródeł - J. Wellhausena, która stanowi wielką pomoc w wyjaśnianiu problemów biblijnych.
Gdy idzie o właściwy temat referatu (w części praktycznej), autor przedstawia kilka metod, którymi w pracy z Biblią posługują się kręgi biblijne w Niemczech.
1. Metoda - Viisteras
Nazwa pochodzi od miasteczka Vasteras w Szwecji, gdzie po raz pierwszy metodę tę zastosowano. Każdy uczestnik czyta wpierw tekst biblijny sam dla siebie. W trakcie czytania
zapisuje na brzegu tekstu znaki:
Potem następuje rozmowa w grupie i przechodzenie wiersz po wierszu, aby zobaczyć, jak różnie tekst ten wpłynął na indywidualnych uczestników i jak jeden może rozwijać myśli innych.
Ważne w tej metodzie jest to, że uczestnicy uczą się umiejętności słuchania innych i nie starają się innych pouczać.
2. Metoda - Bludesch.
Również ta metoda bierze swą nazwę od miasta Bludesch w Austrii, gdzie została wynaleziona. Podobnie jak poprzednia przeznaczona jest dla małych grup bez przewodnika teologicznego. Zbudowana jest następująco:
a) wprowadzenie - modlitwa
b) czytanie tekstu - inni słuchają (bez śledzenia tekstu wzrokiem)
c) podczas 30-minutowej ciszy każdy z uczestników odpowiada pisemnie na 5 pytań: 1. Jaka jest centralna wypowiedź (temat) tekstu?
2. Czego w tekście nie rozumiem?
3. W jakim związku treściowym stoi ten tekst z innymi tekstami (tej księgi z której pochodzi kontekst bliższy; i innymi księgami - kontekst dalszy)?
4. Gdzie zgadzam się z tekstem, gdzie nie, gdzie mam trudności?
5. Co mogę (możemy) konkretnie uczynić?
Ważne jest w tej, jak i poprzedniej metodzie, aby omawiany tekst w całej jego wypowiedzi przyjąć za prawdę. Aby nie wybierać sobie z tekstu wersy (i prawdy), które mi odpowiadają - inne zaś, mniej wygodne odrzucać. W przypadku obydwu metod dobrze jest, aby od czasu do czasu zaprosić na spotkanie biblijne teologa - fachowca - chociażby po to, by postawić mu pytania, które wynikły w czasie kilku ostatnich spotkań.
II. Przystępne metody medytacyjne
1. Metoda 7-kroków (dzielenie się Biblią)
W wielu grupach biblijnych zadomowiła się w ostatnich latach bardzo owocna metoda wynaleziona w Lumko w płd. Afryce. Polega ona na dzieleniu się Biblią w postaci 7-kroków: Pierwszy krok - zaproszenie
Trzeci krok - trwanie
Pity krok - dzielenie się
Szósty krok - działanie
Siódmy krok - modlitwa
2. Lectio divina
W metodzie tej wynalezionej na Filipinach chodzi o wspólne, duchowe czytanie Pisma św. Składa się ona z 3 kroków: tekst - słowo - odpowiedź. Każde z tych kroków zakłada:
a) czytanie tekstu (za każdym razem tekst jest czytany przez kogoś innego) - co daje trzykrotne głośne czytanie tekstu w grupie i intensywne trzykrotne jego wysłuchanie. Słowo Boże stoi w centrum godziny biblijnej.
b) po każdym czytaniu wyznaczony jest czas milczenia, który umożliwia osobiste wsłuchanie się w tekst. Na początku można jeszcze raz sobie tekst przeczytać - by zatrzymać się na słowach, które zadziwiaj, poruszaj, absorbuj.
c) po okresie ciszy następuje dzielenie się myślami. Każdy może (ale nie musi) zabierać głos. Za pierwszym razem można ponownie powtórzyć pewne słowa lub zdania z tekstu. Ten krok można nazwać przygotowaniem gruntu. Zwłaszcza w tekstach, które wydaje się znane, można odnaleźć nowe perspektywy, słuchając tego, co inni mówi o tekście. Przy tym kroku chodzi o to, by podzielić się tym, co mnie osobiście (a nie nas) dotknęło w tekście. Nie chodzi jednak o dyskusję, lecz o przedstawienie różnych punktów widzenia (rozumienia tekstu). W żadnym razie nie należy nikogo pouczać.
III. Metody kreatywne (twórcze)
1. Figury biblijne.
Chodzi o wykonane z drutu, o stopach z ołowiu postacie z Biblii, którymi można poruszać. Można w ten sposób wyrażać sytuacje i gesty biblijnych postaci i jak i sceny biblijne.
2. Biblijna sztuka sceniczna (Dramat biblijny)
Biblijna sztuka sceniczna znajduje w Niemczech coraz większe zainteresowanie. Pod tym pojęciem "dramatu biblijnego" kryje zarówno zwykłe odtwarzanie scen biblijnych, jak i wolne (często odchodzące od tekstu Biblii - ubogacające i uzupełniające) przedstawianie sytuacji biblijnych. Dramat biblijny wymaga solidnego i troskliwego przygotowania. Nie należy wprowadzać tej metody bez fachowej, kompetentnej pomocy prowadzącego.
IV. Metoda zwana: Od tycia do Biblii - od Biblii do życia
Metoda ta sprawdziła się w ostatnim czasie do tego stopnia, że stała się podstawowi metody kursu biblijnego. Składa się z trzech etapów:
a) punkt wyjścia stanowi doświadczenia, problemy, tęsknoty, nadzieje uczestników. Wyżej podana paleta wylicza ich bardzo wiele. Faza ta jest istotna, wymaga też odpowiedniego czasu, by przygotowany wcześniej tekst mógł znaleźć odpowiednio przygotowany grunt.
b) w drugim etapie chodzi o intensywną pracę nad tekstem. Tekst winien być w całości przyjęty jako prawdziwy - zwłaszcza chodzi tu o te fragmenty, które nie zawsze zgadzaj się z nasze woli i oczekiwaniami.
c) w trzecim etapie chodzi o to, by tekst biblijny zmienił nasze zapatrywania, nasz sposób życia, by dał nowe perspektywy. Wyjaśnia to znowu wyżej zamieszczona paleta.