Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
№4 презентациялық дәріс – 2 сағат.
Тақырыбы: Халықаралық туризмнің дамуының негізгі факторлары мен шарттары.
Мақсаты: Халықаралық туризмнің дауына әсер ететін негізгі факторларды анықтап, жүйелеу.
Жоспар:
1. Халықаралық туризмнің дамуының негізгі
2) статикалық фактор
3) динамикалық фактор
4) табиғи-географиялыққ фактор
5) демографиялқ, әлеуметтік-экономикалық факторлар.
Негізгі түсініктер: Статика, динамика, демография, сасяси,
Халықаралық туризмнің дамуына жәрдемін тигізетін пегізгі факторларды статикалық және динамикалық деп екіге бөлуге болады. Оның біріншісіне жататындар: табиғи-географиялық факторлар жиынтығы. Олардың өзгермейтін жоые келе бермейтін маңызы бар. Адам оны тек қана өзінің керегіне ынғайлап, пайдалануға қолайлы етеді. Екіншісіне жататындар: демографиялық, әлеумеггік-экономикалық, материалдық-техникалық және саяси факторлар. Бүл фактор-лардың бағасы мен маңызы кеңістік пен уақыт аралығында озгеріп түруы мүмкін.
Халықаралық туризмнің дамуының табиғи-географиялық факторлары сүлу, бай табиғат, климат, жер бедерлерінің көрінісінен табылады. Табиғаттың жаратылысы бойынша рекреациялық шаруашылыққа дейін табиғи элеменггер мен кешендер алгашқыда рекреациялық іс-өрекеттің жағдайы ретінде болады. Рекреациялық сүраныстың пайда болуының арқасында оларга баға беріліп, технологиялық деңгейге дейін жеткізілінеді, содан кейін туристік-рекреациялық ресурсқа өтеді.
Сол сияқты процестер әлеуметтік-экономикалық объектілер экскурсиялық туристік-рекреациялық ресурстарға өткенде де қайталанады.
Сүраныстың көбеюі және рекреациялық қүндылық мөлшерінің дамуы халықтың модени деңгейінің көтсрілуі пайдаланылатын объектілердің шеңберінің кеңеюіне әсерін тигізеді, олардың көбісі арнайы өндеуден өткенпен кейін экскурсиялық шараларға үсынылады.
Әлемдегі демографиялық факторлардың екінші Дүние жүзілік соғыстан кейін бірқатар жалпыға бірдей сипаты болды. Бүл кезеңнің ерекшелігі - әлемдегі, еуропалық елдердегі жөне дамушы елдердегі халықтың санының өсуі. Әлсмдегі халықтың санының өсуінің қарқынына тура сойкес туристердің де санының өсетіндігін зерттеулердің нәтижссі корсетеді. Жердегі халықтың орналасуының жылдамдығы түтынушылар санын есіріп, туристік нарықты кеңеіітеді. Соңғы он жылдықтағы демографиялық жарылыс дамушы елдерде ғана болып жатыр, ондағы томенгі омір деңгейі, кедейшілік жалпы демалыс пен туризмді үйымдастырудың жолындағы басты кедергі болып табылады. Туристердің негізгі санын өсіріп отырған индустриясы дамыған елдерде оған керісінше, туудың төмендеуінен халықтың саны нашар осуде. Экономикалық және демографиялық өсудің полюс-терінің болуы әлемдегі туристік сүраныстың қалыптасуына территориялық теңсіздік туғызады. Халықтың жас қүрамы туристік сүранысқа елеулі әсерін тигізеді. Оркендеген Ьатыс елдерінде туристік сүраныс негізінен 30-50 жастың арасына келеді. Дегенмен, соңғы жылдары туризм нарқында жасы 55-тен жоғары адамдардың да саны өсуде.
Урбандалу процесі қалаларда көрініп келе жатыр. Әс іресе ғылыми-техникалық прогресс дөуірінде халқы өсіп, экономикасы дамып, урбандалу процесі индустриализация-ның басталуымен едоуір жылдамдады. Жер шарының түрғын-дарының жартысы қалаларға жиналған, оның саны өсе тусуде. Қазіргі ірі қала адам өміріне екі жақты осерін тигізеді. Бір жагынаи, адамдардың материалдық-техникалық, әлеуміттік-экономикалық жағдайлары жақсарса, екінші жағынан, қша өмірінің жылдамдығынан, ауасының ластануынан адамның жүйкесі мен психологиясына қысым көбейеді. Туристік сұраныс пен рекреациялық қажеттіліктің қалыптасуында урбандалудың рөлі зор. Қала неғұрлым үлкен болса, оның түрғындарының демалысты қаладан тыс жерде откізуге ынтасы соғүрлым жоғары болады.
Халықаралық туризмнің өсуінде әлеуметтік-экономи-калық факторлардың ерекше маңызы бар. Оның ішінде басты орын алатыны — ұлттық табыс. Үлттық табыстың өсуі мен саяхаттардың кебеюінің өзара байланыстылығы өбден қисынды және түсінікті. Бірақ та туристік саяхаттың кобеюі — адамның жақсы түрмысына ғана төуелді емес, сонымен қатар бос уақьптың үзақтығына да байланысты. Соңғы 15-20 жылда Еурола елдерінің кебінде адамдардың бос уакыты едәуір үзарды. Толенетін жылдық демалыстың үзаруы қазіргі болып жаткан ғылыми-техиикалық революцияға байланысты болып отыр, өйткені онда ақыл-ой еңбегі артады, ондіріске жөпе түрмысқа ынта қою күшейеді, қоршаған ортаның жағдайы нашарлайды. Міне, осының барлығы адамдарға физикалық және психологиялық қысым туғызады жөне олардың еңбек қабілетін қалпына келтіруді қажет етеді. Белсенді демалыс — туризм арқылы, бүл мақсаттар жылдам және тиімді орын-далады.
Халықаралық туризмнің өсуіне өсерін тигізетін әлеу-меттік-экономикалық факторларға жатқызуға болатындар: халықтың білімі мен мәдениет деңгейінің жоғарылауы және эстетикалық талғамының өсуі. Әрине, халықтың ондай талгамдары туристік саяхаттар кезінде ғана толықтырылады.
Туристік іс-әрекеттің жиілігі мен белсенділігіне және мөлшерінің көтерілуіне жасалынатын маңызды жағдай — ол халықтың нақты табысының өсуі. Қазіргі шақта жер шарының әрбір тұрғыны XIX — XX ғасырларда түрған ездері-нің ата тегінен орташа есеппен 4,5 есе бай түрады. Материалдық түрмыс жағдай деңгейінің өсіп жақсаруымен жеке іүгыну қүрылымында зандылык, түрде өзгерістер болады.
Мамандардың талдауына қарасақ, жан басына шаққан-дағы үлттық өнімнің жалпы көрсеткіші мен азамаітардың көшіп-қону рекреациясының арасындағы тура сәйкестіктігін байқаймыз. Бүндай зерттеулер елде өмір деңгейі неғүрлым жогары болса, соғүрлым демалыс кезіндегі саяхатшылар да кеп болатындығын көрсетеді. Откен дәуірлерде бос уақытты қоғамның жеке тұлғалары ғана пайдаланса, онан айырмашылығы - XX ғасырда әлеу-меттік сферада нағыз төңкеріс болды, яғни ол жаппай халық үшін туризмге даңғыл жолы ашылды.
Халықаралық туризмнің көтерілген шағы XX ғасырдың 30-шы жылдары болды, бүл кезде индустриалды дамыған елдер жалдаған жүмысшылардың еңбек жағдайын ретгейтін заңдар қабылдады. Ол адамдардың демалысқа қүқығын бекітті.
Туризм үшін ерекше маңызы болғаны - төленетін демалыстардың енгізілуі; олар АҚШ-та (1914), Австралия мен Жаңа Зеландияда (1919), КСРО-да (1922) және баска да бірнеше елдерде енгізілді. Қазіргі шақта 500 млн-нан астам жалданған жүмысшылар, әсіресе Еуропа мсн Солтүстік Америкада, жыл сайын төленетін демалыс алуға күқық берілді, бүл дегеніміз нақты туристік көрсетілетін қызметті түтынушылардың пайда болуы.
Белсенді туристік іс-өрекст ұшін бос уақыт қорының болуы жеткіліксіз. Жаппай туристік қозғалыстың қалыптасуы үшін ең бастысы — өмір деңгейінің көтерілуі, ол екінші Дүниежүзілік соғыстан кейін ғана басталды.
Қоғамның өлеуметтік-кәсіптік қүрылымы баска да факторлар сияқты туризмнің дамуына өзінің әсерін тигізеді. XX ғасырдың басталуына дейін туризмде аристократтық сипат болды. Туризм туралы өте ерте мәлімет Антикалық дәуірге жатады. Ежелгі ерте замандағы гректер мен римдіктер ең алғашқы болып теңіз арқылы да жөне жер бетімен де саяхатқа шығып түрды.
Кейінгі ортағасыр дәуірінде ағылшын қоғамының аристократтар шеңберінде гранд-тур деген жаңа коғамдық күбылыс пайда болды. Ауқатгы ағылшындар балаларының оқуын шетелдерде жалғастыру үшін 2-3 жылга балаларын оқуға жіберіп түрды.
XX ғасырдың 50-ші жылдарындағы Еуропадағы туристік сүраныстың қалыптасуы төмендегілердің үлесіне жатты:
— американдық өмір стилін қабылдаған басқарушылар мен бизиесмендер;
— өндірістегі жоғарғы топтардың, мемлекеттік аппарат-тардың, технократтардың, курорттарға барып демалуды қоғамдық статустың белгісі ретінде санайтындардың; - қоғамдағы қатарын мойындауды аңсайтын, сол үшін барлығын төгіп демалуға барып, өзінше байлығын көрсетуге тырысатын әлеуметтік аз топтар (мысалы еврейлер);
- Үлыбритания, Франция жөне басқа да Батыс елдерінің туризм секторларына орналасқан иммигранттар (итальяндар, египеттіктер, гректер, армяндар). Олар осы елдердің туризмінің дамуына себебін тигізді.
Жана әлеумсттік топтың өсерімен, өсіресе жастардың бастауымен 60-шы жылдары туристік үлгінің түрі маңызды өзгеріске үшырады. Хиппи, панки, ал кейінірек "жасыл" және кейбір солшыл мәнді қозғалыстар адамның ойлау кабілетіне және қоғамның түтыну түріне тура әсерін тигізді.
Халықаралық туризмнің әсуінде материалдық-техни-калық факторлардың маңызы зор. Олардың ішіндегі ең бастылары: орналастыру орындары, көлік, қоғамдық тамақ-тандыру мекемелері, бөлшек саудалар және т. б. Туристерді орналастыру үшін арналған материалдық базасы туристік инфрақүрылымды қүруда ең басты орын алады. Олар қонақ үйлері, пансионаттар, мотельдер, турбазалар, кемпиштер, жеке пәтерлср жөне т. б.
Туристік саяхаттар кезінде түнеу орнымен қатар туристердің тамағын үйымдастыру да маңызды роль атқарады. Сондықтан да, туристердің көптігіне қарамай жылдам қызмет көрсетуге болатын үлкен мейрамханалар салынғаны жөн. Туристердің тамағын үйымдастыруда туристік саяхаттардың мезгілдік ерекшеліктеріне байланысты күрделі мәселелер туындайды.
Әдеттегідей, жаппай туристік ағым жазғы айларға келеді, сондықтан да азық-түліктің кейбір түрлерін жинап, қоймада сақтауға тура келіп түр. Ол үшін арнайы тоңазытқыш қондырғылары керек. Қазіргі техникалық жетістіктер көптеген тамақтың түрлерін шағын пакеттерге салып, үзақ қатырып консервілей алады. Ол туристердің тамақ мәселесін шешуге көмсктеседі.
Колік материалдық базаның негізін қүрайды. Қазіргі техникалық жетістіктер көлік сферасына елеулі есерін тигізіп отыр. Қандай бір келік болмасын оның динамикалық сапасы - жылдамдық. Адамдарды тасымалдайтын көліктердің жыл-дамдығы 1815 жылы 15 км/сагат болса, ал қазір олардың жылдамдығы 2000-2500 км/сағат. Әр түрлі келіктер үшін сапа корсеткіші деп тасымалдаудың түрақтылығын білеміз, бүл саяхатшылардың уақытын үнемдеуіне мүмкіндіктер туғызады. Темір жол көлігі қарқынды дамуда. Басқаға қарағанда төменгі баға тарифі темір жол көлігін жаппай туризм үшін пайда-лануға мүмкіндіктер береді.
Теңіз және өзен жолаушы көліктерінің дамуы мен оның модернизаңияландырылуы сумен саяхаттаушы туристерге жақсы жайлылық жасайды.
Автомобиль көлігі өзінің тура байланысу мүмкіндігімен туристік саяхаттардың көбейіи өсуіне мүмкіндіктер жасауда. Тасымалдау бағасының төмендігі, темір жол колігімен таласа алатындығын көрсетеді. Оның тағы бір артықшылығы: бір экскурсовод 30-50 туристке қызмет көрсете алады.
Соңғы онжылдықга жеке меншіктегі жеңіл машиналар санының өсуі, уақытпен, маршрутпен және қозғалу график-терімен санаспайтын, жеңіл машинамен туристік саяхаттың артықшылығын асырды.
Егер де әлемде, жеке алганда Еуразия континентіндегі, саяси жағдайлар түсініксіз болып қала берсе, туризмнің дамуына себебін тигізетін барлық саналып айтылған факторлар олі капитал болып қала берер еді. Халықаралық туризм, тіпті елдер арасындағы сөл ғана болатын шиеленіске де, өте сезімтал келеді. Мемлекеттер арасындағы саяси өзара кдтынастың түрақсыздығы бүндай аудандарға туристік ағымды бірден қысқартады. Еддердің арасындагы екіжақты немесе копжақты түрақтылық, бейбітшілік туристік алмасуды көбей-тіп, есіреді. Статистикалық мөлімет бойынша, соңғы екі онжылдықта Еуропадағы халықаралық туризмнің мөлшері жыл сайын өсуде.
Парсы шығанағындағы оскери қозғалыстың кезінде Африка континентінде халықаралық туризм сферасынла қүлдырау байқалды. Жоғары дорежедегі қауіптіліктен коп адамдар Египет пен Мароккоға сапар шегуден бас тартты. Тунис 1991 жылдың бірінші тоқсанында келетін туристіқ ағымның 80% жоғалтты
№5 презентациялық дәріс – 2 сағат.
Тақырыбы: Халықаралық туристік нарықты сегменттеу.
Мақсаты: Халықаралық туристікнарықты сегменттеу факторларды анықтап, жүйелеу.
Жоспар:
Негізгі түсініктер: Туристік нарықты сегменттеу, гомогендік, өлшемдңк, сиыйымдылық.
Туристік нарық – бұл туристік қызметтерді сатушылар мен сатып алушылар арасын жақындататын (табыстыратын) институт немесе механизм. Әдеттегі тауарлар нарығынан айырмашылығы туристік нарық тауарлардың сатушылардан сатып алушыларға дейінгі қозғалысын қамтымайды. Керісінше, сатып алушылар бекітілген орынға резервтегі қызметтерді алу үшін ауысып отырады.
Нарық – бұл айырбас саласы. Туристік нарықтағы айырбас заттары туритсік қызметтер болып табылады. Ол саяхатшыларды әртүрлі қызметтермен қанағаттандыратын туристік индустрия кәсіпорындарының (қонақ үйлер, ресторандар, бос уақытты өткізу кәсіпорындары, тасымалдаушылар, саяхатты ұйымдастырушылар) қызметі.
Туристік нарық тұтынушы мен туристік қызметтерді орындаушылар арасында туристік агенттіктер, тур-оператор, сияқты делдалдары бар қатынастардың көпсатылығмен сипатталады.
Туристік нарықты мынадай белгілері бойынша жіктеуге болады:
- географиясы бойынша - әлемдік, аймақтық, жеке ел, ел ішіндегі жеке аймақтық, қалалық нарықтар т.б.
- ұлттық территорияға қатысты белгісі бойынша – халықаралық туризм, ішкі туризм нарығы;
- қозғалыс бағыттарының белгілері бойынша – туристік ағындарды және туристерді қабылдайтын генерациялайтын нарықтар ;
- өндіріс пен өткізудің концентрациясы бойынша монополистік, олигополистік, және еркін бәсекелестік нарығының концентрациясы деңгейі бойынша;
Сұраныс пен ұсыныс арасындағы арақатынас деңгейі бойынша – сатушы нарығы (сұраныстың жоғарылығымен, ұсыныстың шектеулілігімен сипатталады) сатып алушы нарығы (сұраныстан ұсыныстың артуы).
Туристік терминологияда «аймақ» түсінігі кездеседі: аймақтың үш типін атауға болады:
Туристік ағындар қозғалысының түрлері:
Туристік жорықтарға Туристік нарықты маркетингтік зерттеулер мүддесінде және жеке елдердің салымын бағалау халықаралық туристік нарықты зерттеумен сәйкес келеді.
№6 презентациялық дәріс – 2 сағат.
Тақырыбы: Туристік сұраныс және туристік сұраныс географиясы.
Мақсаты: Туристік сұраныс және туристік сұраныс географиясы аймақтарын анықтау.
Жоспар:
Негізгі түсініктер: Сұраныс, туристік сұраныс, икемділік, туистік сұраныс икемділігі.
Белгілі бір жерде және белгілі бір уақыгга түтынушылар сатып алғысы келетін және сатып алатын туристік қызметтер мен тауарлардың саны туристік сүраныс деп аталады.
Туристік сүраныстың өзіндік сипаты болады: динамизмі, көоптүрлілігі мен кешенділігі, икемділігі, кеңістік пен уақыт жағынаи біркелкі еместігі және т. б. Оның қллыптасуына көптеген факторлар өсер етеді
Туристік сүраныс - динамикалық категория. Туристік қажеттіліктер, яғни, сүраныс қоғамның дамуымен бірге озге-ріп түрады. Кейбіреулері мүлдем жойылады, ескілері түрін өзгертеді, жаңалары пайда болады. Олардың шеңбері үнемі кеңейіп отырады, ал қажеттілік үлгая түседі. Соғыстан кейінгі уақыгга туристік қызметтерді қолдануда саны мен сапасы жағынан едәуір ілгері жылжу болды, яғни ғылым меи техниканың алға басуы мен саяси, әлеуметтік жоне эконо-микалық сферадағы өзгерістердің әсері тиді. Ол халықгың жалны қозғалысынан корініс тауып, туризмді қазіргі кейпіне жеткізді.
Туристік қозғалыс жылдам, бірақ біркелкісіз дамыды. Кейбір жылдары саяси шиеленістердің үлғаюы немесе экономикалық конъюктураның нашарлағандығынан, халық-аралық туризмнің төмендегені байқалды.
Туристік сүраңыс көптүрлі және кешенді түрде болады. Саяхат кезінде, турист өзіне көрсетілетін өр түрлі қызмеперді пайдаланады - жалпы, арнайы туристік және қосалқы. Ең алдымен, оған тіршілігі үшін қажетті қызметтер керек - үй, тамақ, сонымен қатар көлік. Туристің бүл сүранысыныц жергілікті турғындардың сүранысынан айырмашылыгы жоқ.
Туристік қозғалысты оятқан басқа бір болігі - соган жетелеген мотивтер, таза туристік сүраныс. Демалу ушпг, коңіл көтеріп жаңа өсерлср алу үшін адам рекреациялық турга қатысады; косіптік ынтасын қанағаттандыру ушін іскерлік сапарға барады және т. б. Көңіл котеру, көсіитік ынтасын қанағаттандыру, емделу, оқу жоне басқа да мақсаттармен бару туристік сапардың мотивтері қосымша туристік қызметтерге сүраныс туғызады. Мысалы, пленум мен конгрестерге қатысушылар қосымша туристік қызметке сүраныс жасайды. Олар конгрестен кейінгі турларға баруға тілек білдіреді, көрмеге немесе концертке барады, яғни айтқанда көсіптік іс-өрекетін мөдени танып-білу демалысымен бірлестіреді.
Туристік сүраныстың әртүрлілігі мен кешенділігі жиынды туристік қызметке — турға үсыныс туғызады.
Туристік сүранысташ икемділік, Жоғарыда айтылғаңдай, туристік сүраныс түтынушының табысына, бос уакыттың узақтығына, корсетілетін қызметтердің және тауардың бағасына жөне басқа да факторларға байланысты. Сонымен, реттелген төленетін демалыстың енгізілуі жөне жүмыс ақысының көтерілуі туристік кызмет пен тауарларды пайдалануды өсіреді.
Демек, туристік сүраныстың икемділігі дегеніміз бір нор-сенің озгеруімеи басқаны да өзгертетін өлшем реакциясы.
Сүраныстың икемділігі баға жағынан және табыс жағы-иан болады. Сұраныс бағаның озгеруіне сезімтал (икемді) немесе қапы озгермейтін (икемсіз) болады немесе бірлікті икемділік болуы мүмкін.
Баска да тең жағдаііларда бір пайызға бағапі.іц осуі пемссс төмепдеуі сүраныс колемініц қандай пайызға озгеретіндігін баға бойынша сүраныстың икемділігі (БСИ) корсетсді.
БСИ бірнеше факторларга тәуелді: біріншіден, неғүрлым бәсеке күшті болса, соғүрлым БСИ жоғары болады. Этникалық және іскерлік сапардан гөрі, демалып коңіл котеру мақсатымен саяхат жасауға сүраныс бағаның өзгеруіне әте сезімтал келеді. Әсіресе туристік "теңіз-күн-жағажай" онімдердің бағасының езгеруіне сүраныс өзгергіш келеді, яғни айтсақ, бір курортта көрсетілетін қызмет қымбаттаса, адамдар басқа сонымен бэсекедегі арзан курортқа ауысып соған сүранысты күшейтеді. БСИ-ні озгертетін екінші фактор - уақытша шеңбер, оның ішінде сауда шешімдері кабыл-дапады.
БСИ өзгергіш болып келеді. Әсіресе, ол шетелдік саяхат-тарға жатады, ондағы багалар валютаныц курсына байланысты өзгеріп түрады. Олардың әзгерісі халықаралық туристік сапарлардың геофафиясына әсерін тигізеді. Туристерді қабылдайтын елдегі валюта курсының көтерілуі шетеддік туристердің сапарын қымбаттатады. Мысалы, XX гасырдың 20-ші жылдарындағы Испаниядағы песетінің ревальвациясы (өсуі) халықаралық туризмді азайтып жіберді,
№7 презентациялық дәріс – 2 сағат.
Тақырыбы: Туристік ұсыныс.
Мақсаты: Туристік сұраныс және ұсыныс сөздеріне анықтама беріп, туризм саласындағы ролін анықтау.
Жоспар:
Негізгі түсініктер: Туристік ұсыныс, туристік өнім, климаттық мативациялық, әлеуметтік, экономикалық.
Халықаралық туризм - бүл өте күрделі және сирек кездесетін қүбылыс. Бәрімізге белгілі, мемлекеттің сыртқы экономикалық байланысы айырбастың әр түрлі форм;шары арқылы іске асады: аманат кассасындағы ақша, шетелдік салымдар, халықтардың көшіп-қонуы, мөдениет төңірегіндегі айырбас, сауда қызмет корсету және тағы басқалар.
Қандай бір ел болмасын оның ең күрделі экономикалық іс-өрекеті сыртқы экономикалық айырбас, жеке алганда, нәтижесі валютамен түсетін сырткы сауда. Халықаралық сауда секілді халықаралық туризм экономистерді ішкі туризмнен бүрын қызықтыра бастады. Олар, туристік қозғалыс төлем балансына тауар айырбасы секілді өсер етеді деген қорытын-дыға келді. Сондықтан да, халықаралық туризмді сыртқы экономикалық байланыстың бір түрі деп білген жон, яғпи ол сыртқы сауданың арнайы бір түрі болады. Халықаралық туризм халықаралық қатынастардың бір түрі ретінде шетел туристеріне кең колемде мәдени және рухани қажеттіліктерін өтеуге бағытталған туристік қызметтер көрсетеді.
Халықаралық туризм сыртқы экономикалық байланыс-тың бір түрі болганымен, бірқатар өзіндік ерскшсліктсрі де болады.
Халықаралық туризмде турист өзінің елінен шыгып, блсқа бір шетелдік елге барады. Кеденнен өту үшін туристік қүжатгарды толтырады (паспорт, виза жасау), валюта жопе медициналық бақылаудан отеді. Бүл халықаралық тури імнің ерекшелігі болып саналады жөне ішкі туризмнен ең басты айырмашылыгы.
Бүңдай үсыныстар, туристік формальдылықтарды қыс-қартудың негізгі қағидалары Будапешт конвенциясынан алынып отыр және ол туризм туралы Гаага декларациясында да қолдау тапты.
Туристік формальдылықтар мемлекеттік шекараны кесіп өтумен байланысты халықаралық туризмнің ец басты ерекшеліктері болып саналынады. Неғүрлым мемлекетгің ақша жүйесінде айырмашьшық және адамдардың қозғшіу жолында кедергілер көп болса, соғүрлым халықаралық туризмнің ішкі туризмнен айырмашылығы басымырақ болады.
Әлемдік нарықта сыртқы сауда айырбасына тікелей кірмейтін тауарлар мен корсетілстін қызметтерді сатуға және сатып алуға болмайды. Бүл жерде тск тауарлар мен қызметгер гана емес, сонымен қатар табиғи жоне өлеуметтік-экономикалық туристік-рекреациялық ресурстар да сатылады және сатылып алынады. Бірақ, дәстүрлі экспорттағыдай, бүл сату мен сатып алу территориядан айырылмайды. Баска осындай ерекшелігі — тауар мен қызмет өндірісіне жүмсалған зат пен ецбек қүралган жерінде іске асады. Бүл жерде тауарлардыц түтынушыға жылжуы емес, керісінше түтынушының тауар-қызмет өндірілетін жерге келуі орындалады. Бүл капиталдың айырбас шеңбер уақытын қысқартады және халыкдралық туризмді басқа экспорттық статьялардан пайдалы ерекшеленетін бірнеше шарттарды қүрайды. Біріншіден, сатып алушы (турист) көліктік шығындарды өзіне алады. Екіншіден, шетел туристерінің келген уақытында сувенирлер мен тауарларды сатып алуын сыртқы сауда операцияларының пайдалы түрі ретінде қарастыруға болады. Көптеген елдердегі өр түрлі салалар осы ішкі экспортқа жүмыс жасайды. Мысалы, Жапопияла шегел туристері елде шығарылатын радиотауарлар мен бейне-аппаратуралардың, фотоаппараггардың көп бөлігін сатып алады; Швейцарияда — сағаттарды; Францияда - парфюме-рия заттарын; Италияда — аяқ киім мен тері заттарын; Үлыбританияда — арақ (виски) және т. б.
Халықаралық туризмге сыртқы саудада қалыптасқан операциялар түрі тән: эксиорт, импорт және реэкспорт. Халықаралық экономикалық қатынастың бір түрі ретінде халықаралық туризмнің өзіндік басты ерекшелігі туристік фнрма немесе шетел туристерінің езі бола алатын барлық сырткы сауда, келісім сияқты қызметтерді иемдену шетел турагенттіктері арқылы жүрсді. Осыған байланысты халық-аралық туризмде экспортты шетел қонақтарын қабылдау, ал импортты осы мемлекеттің туристерін шетелге жіберу ретінде түсінеді. Халықаралық туризмде реэкспортты түсінуде қиыншылықтар бар. Теория бойынша осы категорияға бүл мемлекеттің туристік ұйымынан ушінші мемлекетке сапар інегу үшін тур сатып алған барлық шетелдік туристер жатуы керек. Бірак қазіргі кездс санақ жүйесінің жетілмегендігінен бүл категориялы туристерді корсету оте қиын.
Халықаралық туризмніц тагы да бір ерекшслігі - елдің төлем балансына тигізетін осері. Сопдықтан да шетелдік туристердің кслуін "белсенді" туризм ден атайды. Оган қарсы, туристердің иіетелге кетуі үлттық ақша мөлшерінің азаюына осерін тигіэеді. Бүидаи туризмді "белсснді смсс" дейді. Туристердің белсенді жонс белсснді смсс болып болінуі туристік іс-әрекеттің қаражат нәтижесімен байланысты, ол хаиықаралық туризмде ғана болады, ішкі туризмге тарамайды.