Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
ҚАЗАҚ ЭКОНОМИКА, ҚАРЖЫ ЖӘНЕ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДА
УНИВЕРСИТЕТІ
Экономика,құқық және басқару факультеті
Әлеуметтік жұмыс кафедрасы
«БЕКІТЕМІН»
ОӘК төрағасы, акдемиялық мәселелер жөніндегі
проректор,
________________
э.ғ.д. профессор С.С Сагинтаева
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫС
ПӘНІНЕН ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН
Мамандық 5В090500 - «Әлеуметтік жұмыс»
Оқу формасы – күндізгі,сырттай
Астана 2013
«ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫС» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешен (ПОӘК. Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігінде бекітілген 11.05.06ж. № 289 бұйрығы бойынша Е.А.,Букетов атындағы КарГУ-дың ОӘК типтік бағдарламасымен құрылған.
Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты, «Халықаралық әлеуметтік жұмыс» пәннің оқу жоспары негізінде «5В090500 - «Әлеуметтік жұмыс» мамандығына арнайы құрастырылды.
Толықтырылды:Жолбарысова Ұ.Қ.
Оқу-әдістемелік кешен «Әлеуметтік жұмыс» кафедрасында қайтадан қарастырылып (хаттама № __, «____»_______ 20___ ж.), бекітілген.
Кафедра меңгерушісі _____________ п.ғ.д.,профессор Меңлібекова Г.Ж.
Оқу-әдістемелік кешен Қазақ экономика, қаржы және халықаралық сауда университетінің оқу-әдістемелік кеңесінде қаралды
(хаттама № __, «____»_______ 20___ ж.).
Мазмұны
ҚАЗАҚ ЭКОНОМИКА, ҚАРЖЫ ЖӘНЕ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДА УНИВЕРСИТЕТІ
«БЕКІТЕМІН»
ОӘК төрағасы, акдемиялық мәселелер жөніндегі
проректор, ________________
э.ғ.д.,профессорС.С. Сагинтаева
«Халықаралық әлеуметтік жұмыс»
ПӘННІҢ ЖҰМЫСТЫҚ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Мамандық 5В090500 - «Әлеуметтік жұмыс»
Оқу формасы – күндізгі,сырттай
|
Күндізгі оқу түрі |
Сырттай оқу түрі |
|
|
Барлық кредит/сағат |
4/180 |
4/180 |
|
Курс |
2 |
2 |
|
Семестр |
4 |
4 |
|
Дәрістер (сағат) |
30 |
18 |
|
Тәжірибелік (семинар) сабақтар (сағат) |
30 |
18 |
|
Зертханалық сабақтар(сағат) |
- |
- |
|
Аралық бақылау саны |
2 |
2 |
|
СОӨЖ (сағат) |
40 |
24 |
|
СӨЖ (сағат) |
80 |
120 |
|
Емтихан (семестр) |
4 |
2 |
Астана 2013
«ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫС» пәні бойынша оқу- (ПОӘК. Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігінде бекітілген 11.05.06ж. № 289 бұйрығы бойынша Е.А.,Букетов атындағы КарГУ-дың ОӘК типтік бағдарламасымен құрылған.
Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты, «Халықаралық әлеуметтік жұмыс» пәннің оқу жоспары негізінде «5В090500 - «Әлеуметтік жұмыс» мамандығына арнайы құрастырылды.
Толықтырылды:Жолбарысова Ұ.Қ.
Оқу-әдістемелік кешен «Әлеуметтік жұмыс» кафедрасында қайтадан қарастырылып (хаттама № __, «____»_______ 20___ ж.), бекітілген.
Кафедра меңгерушісі _____________ п.ғ.д.,профессор Меңлібекова Г.Ж.
Оқу-әдістемелік кешен Қазақ экономика, қаржы және халықаралық сауда университетінің оқу-әдістемелік кеңесінде қаралды
(хаттама № __, «____»_______ 20___ ж.).
|
|
Жолбарысова Ұлболсын Қыдырмоллақызы;аға оқытушы. Байланыс телефоны: 373905 (ішкі номер_ 109) Электронды адресі: Кафедра: «Әлеуметтік жұмыс» |
2. Оқу пәні туралы мәлімет
Курстың атауы: «Халықаралық әлеуметтік жұмыс»
Кредит саны 4 Уақыты: 8.00
Семестр: 3 Аудитория : № 108
3 .Оқу пәнінің деректемелері
«Халықаралық әлеуметтік жұмыс» пәнін меңгеруде «әлеуметтік жұмыс» мамандығын жетілдіру үшін жалпы орта білім бағдарламалары көлеміндегі білім қажет. Арнайы дайындық қажет етілмейді.
4. Пәннің қысқаша сипаттамасы.
Оқу пәнінің бағыты:
«Халықаралық әлеуметтк жұмыс» пәні университеттің «5В090500-әлеуметтік жұмыс» мамандығы студенттері үшін Базалық пәндер циклі таңдау курсы бойынша оқытылатын пән болып табылады, бұл пән болашақ маманды кәсіптік бағдарымен, методологиялық білімдермен қаруландырады және болашақ әлеуметтік жұмыс қызметкерінің осы саладағы іс-әрекеті туралы көзқарасын қалыптастыру және халықаралық тәжірибені меңгеру үшін қажет.
Курстың мақсаты:
-Студенттерде кәсіби ойлау мен мәдениеттің негізін қалыптастыру ;
- «Әлеуметтік жұмыс» мамандығының қоғамдағы рөлін түсіну үшін базасын қалау, сондай-ақ шығармашылық кәсіби дағдыларын дамыту ;
Курстың міндеттері:
-«Халықаралық әлеуметтік жұмыс» және оның кәсіби әрекетіндегі маңызды теориялық тұжырымдамасын беру, оның адамзат қоғамы туралы ғылымдармен байланысын көрсету;
- «Әлеуметтік жұмыс» маманының әрекеті ретінде құндылық аспектілерін көрсету;
- «Әлеуметтік жұмыс» мамандығының нормалы-құқықтық базаларымен таныстыру;
Пәнді оқыту құзыреттілігі:
БІЛУІ ТИІС: әлеуметтік жұмыс қызметкерінің осы саладағы іс-әрекеті туралы көзқарасын қалыптастыра,және халықаралық тәжірибені меңгеру ,қорғау салаларымен тығыз байланысын
ИГЕРУІ ТИІС: Қоғамдық қатынасты үйлесімді дамыту, халықтың әр түлі топтарының мүдделері мен қажеттіліктерін қоғамның мүддесімен келістіру, қоғамдық саяси жүйені тұрақтандыруды.Әлеуметтік салаларды (білім беру, денсаулық сақтау, ғылым, мәдениет, тұрмыстық
үй т.б. ) дамытуды.
ҚОЛДАНУЫ ТИІС: Халықтың әлеуметтік жағдайын көтеруге жағдайларын жасау, қоғамдық өндіріске қатысу үшін экономикалық ынталандыру, әлеуметтік мүдделерді теңестіру шетелдік тәжірибені;
6. ПӘННІҢ КҮНТІЗБЕЛІК ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
|
№ |
Тақырып атауы |
Сағат саны |
|||
|
Дәріс |
Семи-нар |
СОӨЖ |
СӨЖ |
||
|
күндізгі |
|||||
|
модуль |
|||||
|
1 |
Шетелдегі әлеуметтiк жұмыстың негiздерi. Әлеуметтiк жұмыстың мамандық ретінде пайда болудағы әлеуметтiк-экономикалық және саяси алғышарттар. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
2 |
Әлеуметтiк жұмыскерелерді дайындаудың мектептерiнiң пайда болу және дамыуы. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
3 |
Әлеуметтік жұмыстағы ғылыми зерттеудің дәстүрлілігі. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
4 |
Әлеуметтік жұмыс мамандаығы: заманауи талаптар. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
5 |
Әлеуметтік жұмыкерлердің іс әрекеттер сферасы мен жұмысбастылығы. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
6 |
Қазіргі кездегі халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі моделдері. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
7 |
АҚШ және Еуропа елдеріндегі халықты әлеуметтік қорғау жүйелерінің пайда болуларының ерекшеліктері. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
Аралық бақылау |
|||||
|
8 |
Еуропа елдеріндегі халықты әлеуметттік қорғау. Батыс Еуропа елдеріндегі әлеуметтік қорғау жүйелерінің принциптері мен функциялары. Батыс Еуропа елдеріндегі әлеуметтік қорғау жүйелерінің принциптері мен функциялары. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
9 |
Швециядағы әлеуметтiк қамсыздандыруы. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
10 |
АҚШтағы халықты әлеуметтiк қорғау жүйесі. Халықты әлеуметтiк қорғау жүйесіндегі мемлекеттiк және мемлекеттiк емес ұйымдар. |
2 |
2 |
3 |
6 |
|
11 |
Әлеуметтiк жұмыстың ұйымдастыру формалары |
2 |
2 |
2 |
6 |
|
12 |
Халықаралық қайырымдылық ұйымдар. |
2 |
2 |
2 |
6 |
|
13 |
Адамдардың тiршiлiк әрекетiнiң әртүрлi салаларындағы әлеуметтiк жұмыс. |
2 |
2 |
2 |
6 |
|
14 |
Денсаулық сақтау мекемелерiндегi әлеуметтiк жұмыс.. |
2 |
2 |
2 |
6 |
|
15 |
Бiлiм беру мекемелердегi әлеуметтiк жұмыс |
2 |
2 |
2 |
6 |
|
Аралық бақылау Емтихан |
|||||
|
Барлығы: |
30 |
30 |
40 |
80 |
|
|
сырттай |
|||||
|
модуль |
|||||
|
1 |
Шетелдегі әлеуметтiк жұмыстың негiздерi. Әлеуметтiк жұмыстың мамандық ретінде пайда болудағы әлеуметтiк-экономикалық және саяси алғышарттар. |
2 |
2 |
3 |
8 |
|
2 |
Әлеуметтiк жұмыскерелерді дайындаудың мектептерiнiң пайда болу және дамыуы. |
2 |
2 |
3 |
8 |
|
3 |
Әлеуметтік жұмыстағы ғылыми зерттеудің дәстүрлілігі. |
2 |
2 |
3 |
8 |
|
4 |
Әлеуметтік жұмыс мамандаығы: заманауи талаптар. |
1 |
1 |
2 |
8 |
|
5 |
Әлеуметтік жұмыкерлердің іс әрекеттер сферасы мен жұмысбастылығы. |
1 |
1 |
2 |
8 |
|
6 |
Қазіргі кездегі халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі моделдері. |
1 |
1 |
2 |
8 |
|
7 |
АҚШ және Еуропа елдеріндегі халықты әлеуметтік қорғау жүйелерінің пайда болуларының ерекшеліктері. |
1 |
1 |
2 |
8 |
|
Аралық бақылау |
|||||
|
8 |
Еуропа елдеріндегі халықты әлеуметттік қорғау. Батыс Еуропа елдеріндегі әлеуметтік қорғау жүйелерінің принциптері мен функциялары. Батыс Еуропа елдеріндегі әлеуметтік қорғау жүйелерінің принциптері мен функциялары. |
1 |
1 |
2 |
8 |
|
9 |
Швециядағы әлеуметтiк қамсыздандыруы. |
1 |
1 |
2 |
8 |
|
10 |
АҚШтағы халықты әлеуметтiк қорғау жүйесі. Халықты әлеуметтiк қорғау жүйесіндегі мемлекеттiк және мемлекеттiк емес ұйымдар. |
1 |
1 |
1 |
8 |
|
11 |
Әлеуметтiк жұмыстың ұйымдастыру формалары |
1 |
1 |
1 |
8 |
|
12 |
Халықаралық қайырымдылық ұйымдар. |
1 |
1 |
1 |
8 |
|
13 |
Адамдардың тiршiлiк әрекетiнiң әртүрлi салаларындағы әлеуметтiк жұмыс. |
1 |
1 |
1 |
8 |
|
14 |
Денсаулық сақтау мекемелерiндегi әлеуметтiк жұмыс.. |
1 |
1 |
1 |
8 |
|
15 |
Бiлiм беру мекемелердегi әлеуметтiк жұмыс |
1 |
1 |
1 |
8 |
|
Аралық бақылау Емтихан |
|||||
|
Барлығы: |
18 |
18 |
24 |
120 |
Дәрістердің қысқаша мазмұны
|
1 модуль |
Шетелдегі әлеуметтiк жұмыстың негiздерi. Әлеуметтiк жұмыстың мамандық ретінде пайда болудағы әлеуметтiк-экономикалық және саяси алғышарттар. Әлеуметтiк жұмыстың мамандық ретінде қалыптасуы. Әлеуметтiк жұмыстың теориясының құрастырылу жолдары. Бірінші модульда әлеуметтiк жұмыстың мамандық ретінде пайда болудағы әлеуметтiк-экономикалық және саяси алғышарттары және кәсіби маман дайындаудағы алғашқы ғылыми мектептер, практикалық әлекметтік жұмыстың теориялық моделдерінің қалыптасуы және әлеуметтік сфера бойынша мамандар дайындалуы, іс әрекеттердегі әлеуметтік жұмыскерлердің жұмысбастығының міселелері қарастырылған. |
|
2 модуль |
Қазіргі кездегі халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі моделдері. АҚШ және Еуропа елдеріндегі халықты әлеуметтік қорғау жүйелерінің пайда болуларының ерекшеліктері. Еуропа елдеріндегі халықты әлеуметттік қорғау. Батыс Еуропа елдеріндегі әлеуметтік қорғау жүйелерінің принциптері мен функциялары. Швециядағы әлеуметтiк қамсыздандыруы. АҚШтағы халықты әлеуметтiк қорғау жүйесі. Екінші модуль мәліметтерінде еуропа елдері мен АҚШтағы халықты әлеуметтік қорғау жүйелерінің пайда болу ерекшеліктері мен тарихын ашады. Бұл бөлімде АҚШ пен Швециядағы халықты әлеуметтік қорғау жүйелері толығырақ қарастырылады. Әлеуметтiк жұмыстың ұйымдастыру формалары. Халықты әлеуметтiк қорғау жүйесіндегі мемлекеттiк және мемлекеттiк емес ұйымдар. Халықаралық қайырымдылық ұйымдар. Адамдардың тiршiлiк әрекетiнiң әртүрлi салаларындағы әлеуметтiк жұмыс. Денсаулық сақтау мекемелерiндегi әлеуметтiк жұмыс. Бiлiм беру мекемелердегi әлеуметтiк жұмыс. Әлеуметтік жұмыстың ұйымдастырылу формаларына бағытталады: мемлекеттік, жеке және ерікті түрдегі жұмыстар. Мұнда әлеуметтік жұмыстың ұйымдастырылудағы ерекшеліктері мен өзара қарым қатынастары қарастырылады |
8. Міндетті және қосымша әдебиеттер тізімі
Негізгі әдебиеттер:
Қосымша әдебиеттер:
ҚАЗАҚ ЭКОНОМИКА, ҚАРЖЫ ЖӘНЕ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДА
УНИВЕРСИТЕТІ
Студентке арналған пәнді
оқыту бағдарламасы (Syllabus)
ПӘН «Халықаралық әлеуметтік жұмыс»
Мамандық 5В090500 - «Әлеуметтік жұмыс»
Оқу формасы – күндізгі,сырттай
|
Күндізгі оқу түрі |
Сырттай оқу түрі |
|
|
Барлық кредит/сағат |
4/180 |
4/180 |
|
Курс |
2 |
2 |
|
Семестр |
4 |
4 |
|
Дәрістер (сағат) |
30 |
18 |
|
Тәжірибелік (семинар) сабақтар (сағат) |
30 |
18 |
|
Зертханалықсабақтар(сағат) |
- |
- |
|
Аралық бақылау саны |
2 |
2 |
|
СОӨЖ (сағат) |
40 |
24 |
|
СӨЖ (сағат) |
80 |
120 |
|
Емтихан (семестр) |
4 |
2 |
Астана 2013
«ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫС» пәні бойынша оқу- (ПОӘК. Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігінде бекітілген 11.05.06ж. № 289 бұйрығы бойынша Е.А.,Букетов атындағы КарГУ-дың ОӘК типтік бағдарламасымен құрылған.
Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты, «Халықаралық әлеуметтік жұмыс» пәннің оқу жоспары негізінде «5В090500 - «Әлеуметтік жұмыс» мамандығына арнайы құрастырылды.
Толықтырылды:Жолбарысова Ұ.Қ.
Оқу-әдістемелік кешен «Әлеуметтік жұмыс» кафедрасында қайтадан қарастырылып (хаттама № __, «____»_______ 20___ ж.), бекітілген.
Кафедра меңгерушісі _____________ п.ғ.д.,профессор Меңлібекова Г.Ж.
Оқу-әдістемелік кешен Қазақ экономика, қаржы және халықаралық сауда университетінің оқу-әдістемелік кеңесінде қаралды
(хаттама № __, «____»_______ 20___ ж.).
|
|
Жолбарысова Ұлболсын Қыдырмоллақызы;аға оқытушы. Байланыс телефоны: 373905 (ішкі номер_ 109) Электронды адресі: Кафедра: «Әлеуметтік жұмыс» |
2. Оқу пәні туралы мәлімет
Курстың атауы: «Халықаралық әлеуметтік жұмыс»
Кредит саны 4 Уақыты: 8.00
Семестр: 3 Аудитория : № 108
3 .Оқу пәнінің деректемелері
«Халықаралық әлеуметтік жұмыс» пәнін меңгеруде «әлеуметтік жұмыс» мамандығын жетілдіру үшін жалпы орта білім бағдарламалары көлеміндегі білім қажет. Арнайы дайындық қажет етілмейді.
4. Пәннің қысқаша сипаттамасы.
Оқу пәнінің бағыты:
«Халықаралық әлеуметтк жұмыс» пәні университеттің «5В090500-әлеуметтік жұмыс» мамандығы студенттері үшін Базалық пәндер циклі таңдау курсы бойынша оқытылатын пән болып табылады, бұл пән болашақ маманды кәсіптік бағдарымен, методологиялық білімдермен қаруландырады және болашақ әлеуметтік жұмыс қызметкерінің осы саладағы іс-әрекеті туралы көзқарасын қалыптастыру және халықаралық тәжірибені меңгеру үшін қажет.
Курстың мақсаты:
-Студенттерде кәсіби ойлау мен мәдениеттің негізін қалыптастыру ;
- «Әлеуметтік жұмыс» мамандығының қоғамдағы рөлін түсіну үшін базасын қалау, сондай-ақ шығармашылық кәсіби дағдыларын дамыту ;
Курстың міндеттері:
-«Халықаралық әлеуметтік жұмыс» және оның кәсіби әрекетіндегі маңызды теориялық тұжырымдамасын беру, оның адамзат қоғамы туралы ғылымдармен байланысын көрсету;
- «Әлеуметтік жұмыс» маманының әрекеті ретінде құндылық аспектілерін көрсету;
- «Әлеуметтік жұмыс» мамандығының нормалы-құқықтық базаларымен таныстыру;
Пәнді оқыту құзыреттілігі:
БІЛУІ ТИІС: әлеуметтік жұмыс қызметкерінің осы саладағы іс-әрекеті туралы көзқарасын қалыптастыра,және халықаралық тәжірибені меңгеру ,қорғау салаларымен тығыз байланысын
ИГЕРУІ ТИІС: Қоғамдық қатынасты үйлесімді дамыту, халықтың әр түлі топтарының мүдделері мен қажеттіліктерін қоғамның мүддесімен келістіру, қоғамдық саяси жүйені тұрақтандыруды.Әлеуметтік салаларды (білім беру, денсаулық сақтау, ғылым, мәдениет, тұрмыстық
үй т.б. ) дамытуды.
ҚОЛДАНУЫ ТИІС: Халықтың әлеуметтік жағдайын көтеруге жағдайларын жасау, қоғамдық өндіріске қатысу үшін экономикалық ынталандыру, әлеуметтік мүдделерді теңестіру шетелдік тәжірибені;
6. ПӘННІҢ КҮНТІЗБЕЛІК ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
|
№ |
Тақырып атауы |
Сағат саны |
|||
|
Дәріс |
Семи-нар |
СОӨЖ |
СӨЖ |
||
|
күндізгі |
|||||
|
модуль |
|||||
|
1 |
Шетелдегі әлеуметтiк жұмыстың негiздерi. Әлеуметтiк жұмыстың мамандық ретінде пайда болудағы әлеуметтiк-экономикалық және саяси алғышарттар. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
2 |
Әлеуметтiк жұмыскерелерді дайындаудың мектептерiнiң пайда болу және дамыуы. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
3 |
Әлеуметтік жұмыстағы ғылыми зерттеудің дәстүрлілігі. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
4 |
Әлеуметтік жұмыс мамандаығы: заманауи талаптар. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
5 |
Әлеуметтік жұмыкерлердің іс әрекеттер сферасы мен жұмысбастылығы. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
6 |
Қазіргі кездегі халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі моделдері. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
7 |
АҚШ және Еуропа елдеріндегі халықты әлеуметтік қорғау жүйелерінің пайда болуларының ерекшеліктері. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
Аралық бақылау |
|||||
|
8 |
Еуропа елдеріндегі халықты әлеуметттік қорғау. Батыс Еуропа елдеріндегі әлеуметтік қорғау жүйелерінің принциптері мен функциялары. Батыс Еуропа елдеріндегі әлеуметтік қорғау жүйелерінің принциптері мен функциялары. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
9 |
Швециядағы әлеуметтiк қамсыздандыруы. |
2 |
2 |
3 |
5 |
|
10 |
АҚШтағы халықты әлеуметтiк қорғау жүйесі. Халықты әлеуметтiк қорғау жүйесіндегі мемлекеттiк және мемлекеттiк емес ұйымдар. |
2 |
2 |
3 |
6 |
|
11 |
Әлеуметтiк жұмыстың ұйымдастыру формалары |
2 |
2 |
2 |
6 |
|
12 |
Халықаралық қайырымдылық ұйымдар. |
2 |
2 |
2 |
6 |
|
13 |
Адамдардың тiршiлiк әрекетiнiң әртүрлi салаларындағы әлеуметтiк жұмыс. |
2 |
2 |
2 |
6 |
|
14 |
Денсаулық сақтау мекемелерiндегi әлеуметтiк жұмыс.. |
2 |
2 |
2 |
6 |
|
15 |
Бiлiм беру мекемелердегi әлеуметтiк жұмыс |
2 |
2 |
2 |
6 |
|
Аралық бақылау Емтихан |
|||||
|
Барлығы: |
30 |
30 |
40 |
80 |
|
|
сырттай |
|||||
|
модуль |
|||||
|
1 |
Шетелдегі әлеуметтiк жұмыстың негiздерi. Әлеуметтiк жұмыстың мамандық ретінде пайда болудағы әлеуметтiк-экономикалық және саяси алғышарттар. |
2 |
2 |
3 |
8 |
|
2 |
Әлеуметтiк жұмыскерелерді дайындаудың мектептерiнiң пайда болу және дамыуы. |
2 |
2 |
3 |
8 |
|
3 |
Әлеуметтік жұмыстағы ғылыми зерттеудің дәстүрлілігі. |
2 |
2 |
3 |
8 |
|
4 |
Әлеуметтік жұмыс мамандаығы: заманауи талаптар. |
1 |
1 |
2 |
8 |
|
5 |
Әлеуметтік жұмыкерлердің іс әрекеттер сферасы мен жұмысбастылығы. |
1 |
1 |
2 |
8 |
|
6 |
Қазіргі кездегі халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі моделдері. |
1 |
1 |
2 |
8 |
|
7 |
АҚШ және Еуропа елдеріндегі халықты әлеуметтік қорғау жүйелерінің пайда болуларының ерекшеліктері. |
1 |
1 |
2 |
8 |
|
Аралық бақылау |
|||||
|
8 |
Еуропа елдеріндегі халықты әлеуметттік қорғау. Батыс Еуропа елдеріндегі әлеуметтік қорғау жүйелерінің принциптері мен функциялары. Батыс Еуропа елдеріндегі әлеуметтік қорғау жүйелерінің принциптері мен функциялары. |
1 |
1 |
2 |
8 |
|
9 |
Швециядағы әлеуметтiк қамсыздандыруы. |
1 |
1 |
2 |
8 |
|
10 |
АҚШтағы халықты әлеуметтiк қорғау жүйесі. Халықты әлеуметтiк қорғау жүйесіндегі мемлекеттiк және мемлекеттiк емес ұйымдар. |
1 |
1 |
1 |
8 |
|
11 |
Әлеуметтiк жұмыстың ұйымдастыру формалары |
1 |
1 |
1 |
8 |
|
12 |
Халықаралық қайырымдылық ұйымдар. |
1 |
1 |
1 |
8 |
|
13 |
Адамдардың тiршiлiк әрекетiнiң әртүрлi салаларындағы әлеуметтiк жұмыс. |
1 |
1 |
1 |
8 |
|
14 |
Денсаулық сақтау мекемелерiндегi әлеуметтiк жұмыс.. |
1 |
1 |
1 |
8 |
|
15 |
Бiлiм беру мекемелердегi әлеуметтiк жұмыс |
1 |
1 |
1 |
8 |
|
Аралық бақылау Емтихан |
|||||
|
Барлығы: |
18 |
18 |
24 |
120 |
Дәрістердің қысқаша мазмұны
|
1 модуль |
Шетелдегі әлеуметтiк жұмыстың негiздерi. Әлеуметтiк жұмыстың мамандық ретінде пайда болудағы әлеуметтiк-экономикалық және саяси алғышарттар. Әлеуметтiк жұмыстың мамандық ретінде қалыптасуы. Әлеуметтiк жұмыстың теориясының құрастырылу жолдары. Бірінші модульда әлеуметтiк жұмыстың мамандық ретінде пайда болудағы әлеуметтiк-экономикалық және саяси алғышарттары және кәсіби маман дайындаудағы алғашқы ғылыми мектептер, практикалық әлекметтік жұмыстың теориялық моделдерінің қалыптасуы және әлеуметтік сфера бойынша мамандар дайындалуы, іс әрекеттердегі әлеуметтік жұмыскерлердің жұмысбастығының міселелері қарастырылған. |
|
2 модуль |
Қазіргі кездегі халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі моделдері. АҚШ және Еуропа елдеріндегі халықты әлеуметтік қорғау жүйелерінің пайда болуларының ерекшеліктері. Еуропа елдеріндегі халықты әлеуметттік қорғау. Батыс Еуропа елдеріндегі әлеуметтік қорғау жүйелерінің принциптері мен функциялары. Швециядағы әлеуметтiк қамсыздандыруы. АҚШтағы халықты әлеуметтiк қорғау жүйесі. Екінші модуль мәліметтерінде еуропа елдері мен АҚШтағы халықты әлеуметтік қорғау жүйелерінің пайда болу ерекшеліктері мен тарихын ашады. Бұл бөлімде АҚШ пен Швециядағы халықты әлеуметтік қорғау жүйелері толығырақ қарастырылады. Әлеуметтiк жұмыстың ұйымдастыру формалары. Халықты әлеуметтiк қорғау жүйесіндегі мемлекеттiк және мемлекеттiк емес ұйымдар. Халықаралық қайырымдылық ұйымдар. Адамдардың тiршiлiк әрекетiнiң әртүрлi салаларындағы әлеуметтiк жұмыс. Денсаулық сақтау мекемелерiндегi әлеуметтiк жұмыс. Бiлiм беру мекемелердегi әлеуметтiк жұмыс. Әлеуметтік жұмыстың ұйымдастырылу формаларына бағытталады: мемлекеттік, жеке және ерікті түрдегі жұмыстар. Мұнда әлеуметтік жұмыстың ұйымдастырылудағы ерекшеліктері мен өзара қарым қатынастары қарастырылады |
7. Семинар сабақтары мен СОӨЖ және СӨЖ тапсырмаларының жоспары
7.1 Семинар сабақтарының жоспары
|
№ рет саны |
Тақырыптары мен сұрақтары |
Әдебиет |
Апта |
|
Модуль1 |
|||
|
күндізгі |
|||
|
1 |
Шетелдегі әлеуметтiк жұмыстың негiздерi.
|
Негізгі әдебиеттер:
|
1 |
|
2 |
Әлеуметтiк жұмыскерелерді дайындаудың мектептерiнiң пайда болу және дамуы. Әлеуметтік қызметкердің алғашқы мектептері
|
6.45-67 7.57-86 1.30-48 5.47-93 4.56-120 |
2 |
|
3 |
Әлеуметтік жұмысты ғылыми зерттеудің дәстүрлілігі. Шет елдердегі әлеуметтік жұмыскерлердің практикалық іс әрекеттері.
Шет елдердегі әлеуметтік жұмыскерлердің практикалық іс әрекеттерінің ерекшеліктері. |
1.50-67 2.63-98 5.48-53 7.57-99 4.50-76 |
3 |
|
4 |
Әлеуметтік жұмыс мамандығы: заманауи талаптар. 1. Әлеуметтік қызметтерге жұмыскерлерді оқыту. 2.Әлеуметтік қызмет дегеніміз не? 3. Шет елдердегі әлеуметтік жұмыскерлерді оқыту жүйелері. |
1.43-56 2.57-87 4.75-89 7.98-118 10.40-65 |
4 |
|
5 |
Әлеуметтік жұмыскерлердің іс әрекеттер сферасы мен жұмысбастылығы. 1.Әлеуметтік жұмыстың жалпы профилі 2.Мамандандырылған әлеуметтік жұмыс. |
4.56-78 7.89-95 8.57-63 2.46-87 10.76-83 |
5 |
|
6 |
Қазіргі кездегі халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі моделдері. 1. Халықты әлеуметтік қорғау: түсінігі, мақсаты және функциялары. 2. Халықаралық еңбек организациялары. (ХЕО) |
1.57-82 13.47-58 14.45-76 2.125-142 12.35-42 |
6 |
|
7 |
АҚШ және Еуропа елдеріндегң халықты әлеуметтік қорғау жүйелерінің пайда болуларының ерекшеліктері. 1.Халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің дамуы. 2.Әлеуметтік саясатта көрініс тапқан жаңа заңдар. |
2.56-64 5.42-56 6.47-56 13.34-46 9.54-67 |
7 |
|
Аралық бақылау |
|||
|
Модуль2 |
|||
|
8 |
Еуропа елдеріндегі халықты әлеуметік қорғау. 1.Батыс Еуропа елдеріндегі әлеуметтік қорғау жүйелерінің принциптері мен ерекшеліктері. 2.Батыс Еуропа елдеріндегі әлеуметтік қорғау жүйелерінің функциялары. |
10.36-58 11.48-57 13.32-46 14.38-51. 1.57-69 |
8 |
|
9 |
Швециядағы әлеуметтiк қамсыздандыруы. 1.Халықты әлеуметтiк қорғаудағы Скандинав үлгiсi. 2.Скандинав үлгісіне қай елдерді жатқызамыз? |
2.45-59 3.67-78 4.79-98 5.68-84 7.93-105 |
9 |
|
10 |
АҚШтағы халықты әлеуметтiк қорғау жүйесі. 1.Әлеуметтiк сақтандыру бағдарламалары. 2.Жеке әлеуметтiк сақтандыру. |
1.87-102 2.58-64 3.57-68 4.59-73 5.69-72 |
10 |
|
11 |
Әлеуметтiк жұмыстың ұйымдастыру формалары. Халықты әлеуметтiк қорғау жүйесіндегі мемлекеттiк және мемлекеттiк емес ұйымдар. |
3.45-56 6.45-71 12.69-82 13.76-91 1.102-125 |
11 |
|
12 |
Халықаралық қайырымдылық ұйымдар. 1.Құтқарушы әскер. 2. қайырымдылық ұйымдар |
1.127-135 3.74-89 4.281-297 6.301-324 8.76-91 10.63-81 |
12 |
|
13 |
Адамдардың тiршiлiк әрекетiнiң әртүрлi салаларындағы әлеуметтiк жұмыс. 1.Қауымдағы әлеуметтік жұмыс 2.Әлеуметтік жұмыс әртүрлі салалары |
1.85-94 3.296-308 6.193-208 12.340-351 2.87-95 |
13 |
|
14 |
Денсаулық сақтау мекемелерiндегi әлеуметтiк жұмыс. Әлеуметтiк қызметкерлердiң қызметiнiң тиiмдiлiгi. 1.Германия клиникаларының артықшылықтары.2.Израильдагы емдеу тәжірибесі. |
1.129-141 2.69-81 3.332-341 6.401-423 12.75-89 |
14 |
|
15 |
Бiлiм беру мекемелердегi әлеуметтiк жұмыс. 1.Мектеп қызметі құрамаларына кіретін әлеуметтік қызметкерлер 2.Білімді қамтамсыз етудегі арнайы қызметкерлер |
8.45-67 9.56-73 10.38-42 12.69-83 13.79-93 14.96-120 |
15 |
|
Аралық бақылау Емтихан |
|||
|
сырттай |
|||
|
Модуль1 |
|||
|
1 |
Шетелдегі әлеуметтiк жұмыстың негiздерi.
|
Негізгі әдебиеттер:
|
1 |
|
2 |
Әлеуметтiк жұмыскерелерді дайындаудың мектептерiнiң пайда болу және дамуы. Әлеуметтік қызметкердің алғашқы мектептері
|
6.45-67 7.57-86 1.30-48 5.47-93 4.56-120 |
2 |
|
3 |
Әлеуметтік жұмысты ғылыми зерттеудің дәстүрлілігі. Шет елдердегі әлеуметтік жұмыскерлердің практикалық іс әрекеттері.
Шет елдердегі әлеуметтік жұмыскерлердің практикалық іс әрекеттерінің ерекшеліктері. |
1.50-67 2.63-98 5.48-53 7.57-99 4.50-76 |
3 |
|
4 |
Әлеуметтік жұмыс мамандығы: заманауи талаптар. 1. Әлеуметтік қызметтерге жұмыскерлерді оқыту. 2.Әлеуметтік қызмет дегеніміз не? 3. Шет елдердегі әлеуметтік жұмыскерлерді оқыту жүйелері. |
1.43-56 2.57-87 4.75-89 7.98-118 10.40-65 |
4 |
|
5 |
Әлеуметтік жұмыскерлердің іс әрекеттер сферасы мен жұмысбастылығы. 1.Әлеуметтік жұмыстың жалпы профилі 2.Мамандандырылған әлеуметтік жұмыс. |
4.56-78 7.89-95 8.57-63 2.46-87 10.76-83 |
5 |
|
6 |
Қазіргі кездегі халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі моделдері. 1. Халықты әлеуметтік қорғау: түсінігі, мақсаты және функциялары. 2. Халықаралық еңбек организациялары. (ХЕО) |
1.57-82 13.47-58 14.45-76 2.125-142 12.35-42 |
6 |
|
7 |
АҚШ және Еуропа елдеріндегң халықты әлеуметтік қорғау жүйелерінің пайда болуларының ерекшеліктері. 1.Халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің дамуы. 2.Әлеуметтік саясатта көрініс тапқан жаңа заңдар. |
2.56-64 5.42-56 6.47-56 13.34-46 9.54-67 |
7 |
|
Аралық бақылау |
|||
|
Модуль2 |
|||
|
8 |
Еуропа елдеріндегі халықты әлеуметік қорғау. 1.Батыс Еуропа елдеріндегі әлеуметтік қорғау жүйелерінің принциптері мен ерекшеліктері. 2.Батыс Еуропа елдеріндегі әлеуметтік қорғау жүйелерінің функциялары. |
10.36-58 11.48-57 13.32-46 14.38-51. 1.57-69 |
8 |
|
9 |
Швециядағы әлеуметтiк қамсыздандыруы. 1.Халықты әлеуметтiк қорғаудағы Скандинав үлгiсi. 2.Скандинав үлгісіне қай елдерді жатқызамыз? |
2.45-59 3.67-78 4.79-98 5.68-84 7.93-105 |
9 |
|
10 |
АҚШтағы халықты әлеуметтiк қорғау жүйесі. 1.Әлеуметтiк сақтандыру бағдарламалары. 2.Жеке әлеуметтiк сақтандыру. |
1.87-102 2.58-64 3.57-68 4.59-73 5.69-72 |
10 |
|
11 |
Әлеуметтiк жұмыстың ұйымдастыру формалары. Халықты әлеуметтiк қорғау жүйесіндегі мемлекеттiк және мемлекеттiк емес ұйымдар. |
3.45-56 6.45-71 12.69-82 13.76-91 1.102-125 |
11 |
|
12 |
Халықаралық қайырымдылық ұйымдар. 1.Құтқарушы әскер. 2. қайырымдылық ұйымдар |
1.127-135 3.74-89 4.281-297 6.301-324 8.76-91 10.63-81 |
12 |
|
13 |
Адамдардың тiршiлiк әрекетiнiң әртүрлi салаларындағы әлеуметтiк жұмыс. 1.Қауымдағы әлеуметтік жұмыс 2.Әлеуметтік жұмыс әртүрлі салалары |
1.85-94 3.296-308 6.193-208 12.340-351 2.87-95 |
13 |
|
14 |
Денсаулық сақтау мекемелерiндегi әлеуметтiк жұмыс. Әлеуметтiк қызметкерлердiң қызметiнiң тиiмдiлiгi. 1.Германия клиникаларының артықшылықтары.2.Израильдагы емдеу тәжірибесі. |
1.129-141 2.69-81 3.332-341 6.401-423 12.75-89 |
14 |
|
15 |
Бiлiм беру мекемелердегi әлеуметтiк жұмыс. 1.Мектеп қызметі құрамаларына кіретін әлеуметтік қызметкерлер 2.Білімді қамтамсыз етудегі арнайы қызметкерлер |
8.45-67 9.56-73 10.38-42 12.69-83 13.79-93 14.96-120 |
15 |
|
Аралық бақылау Емтихан |
8. СОӨЖ кестесі (тәжірбиелік және лабораториялық тапсырма)
|
/№ |
Тақырып атауы |
Өткізу форма |
Өткізу аптасы мен сағат саны |
|
Модуль1 |
|||
|
Күндізгі |
|||
|
1 |
Шетелдегі әлеуметтiк жұмыстың негiздерi.. |
Дискус Реферат 1 |
|
|
2 |
Әлеуметтiк жұмыскерелерді дайындаудың мектептерiнiң пайда болу және дамуы. |
Доклад Реферат |
2 |
|
3 |
Әлеуметтік жұмысты ғылыми зерттеудің дәстүрлілігі.
|
Сұрау реферат |
3 |
|
4 |
Әлеуметтік жұмыс мамандығы: заманауи талаптар. |
Сұрау Дискуссия реферат |
4 |
|
5 |
Әлеуметтік жұмыскерлердің іс әрекеттер сферасы мен жұмысбастылығы. |
Сұрау Дискуссия Реферат |
5 |
|
6 |
Қазіргі кездегі халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі моделдері. |
Доклад Реферат |
6 |
|
7 |
АҚШ және Еуропа елдеріндегң халықты әлеуметтік қорғау жүйелерінің пайда болуларының ерекшеліктері. |
Сұрау реферат |
7 |
|
Аралық бақылау |
|||
|
Модуль |
|||
|
8 |
Еуропа елдеріндегі халықты әлеуметік қорғау Сұрақтар: |
Сұрау |
8 |
|
9 |
Швециядағы әлеуметтiк қамсыздандыруы.
|
Сұрау реферат |
9 |
|
10 |
АҚШтағы халықты әлеуметтiк қорғау жүйесі. |
Сұрау Реферат |
10 |
|
11 |
Әлеуметтiк жұмыстың ұйымдастыру формалары. |
Дискуссия Реферат |
11 |
|
12 |
Халықаралық қайырымдылық ұйымдар. |
Сұрау Реферат |
12 |
|
13 |
Адамдардың тiршiлiк әрекетiнiң әртүрлi салаларындағы әлеуметтiк жұмыс. |
Дискуссия Реферат |
13 |
|
14 |
Денсаулық сақтау мекемелерiндегi әлеуметтiк жұмыс. |
Дискуссия Реферат |
14 |
|
15 |
Бiлiм беру мекемелердегi әлеуметтiк жұмыс. |
Сұрау Реферат |
15 |
|
Аралық бақылау Емтихан |
|||
|
сырттай |
|||
|
1 |
Шетелдегі әлеуметтiк жұмыстың негiздерi.. |
Дискус Реферат |
1 |
|
2 |
Әлеуметтiк жұмыскерелерді дайындаудың мектептерiнiң пайда болу және дамуы. |
Доклад Реферат |
2 |
|
3 |
Әлеуметтік жұмысты ғылыми зерттеудің дәстүрлілігі.
|
Сұрау реферат |
3 |
|
4 |
Әлеуметтік жұмыс мамандығы: заманауи талаптар. |
Сұрау Дискуссия реферат |
4 |
|
5 |
Әлеуметтік жұмыскерлердің іс әрекеттер сферасы мен жұмысбастылығы. |
Сұрау Дискуссия Реферат |
5 |
|
6 |
Қазіргі кездегі халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі моделдері. |
Доклад Реферат |
6 |
|
7 |
АҚШ және Еуропа елдеріндегң халықты әлеуметтік қорғау жүйелерінің пайда болуларының ерекшеліктері. |
Сұрау реферат |
7 |
|
Аралық бақылау |
|||
|
Модуль |
|||
|
8 |
Еуропа елдеріндегі халықты әлеуметік қорғау Сұрақтар: |
Сұрау |
8 |
|
9 |
Швециядағы әлеуметтiк қамсыздандыруы.
|
Сұрау реферат |
9 |
|
10 |
АҚШтағы халықты әлеуметтiк қорғау жүйесі. |
Сұрау Реферат |
10 |
|
11 |
Әлеуметтiк жұмыстың ұйымдастыру формалары. |
Дискуссия Реферат |
11 |
|
12 |
Халықаралық қайырымдылық ұйымдар. |
Сұрау Реферат |
12 |
|
13 |
Адамдардың тiршiлiк әрекетiнiң әртүрлi салаларындағы әлеуметтiк жұмыс. |
Дискуссия Реферат |
13 |
|
14 |
Денсаулық сақтау мекемелерiндегi әлеуметтiк жұмыс. |
Дискуссия Реферат |
14 |
|
15 |
Бiлiм беру мекемелердегi әлеуметтiк жұмыс. |
Сұрау Реферат |
15 |
|
Аралық бақылау Емтихан |
|
№ |
Тақырып атауы |
Бақылау форма |
Тапсыру мерзімі |
|
күндізгі |
|||
|
модуль |
|||
|
1 |
Әлеуметтiк жұмыстың теориясының құрастырылу жолдары. Негізгі атқаратын функциялары қандай? Әлеуметтiк жұмыстың мамандық ретінде қалыптасуы. Ол қандай мамандық? Әлеуметтiк жұмыстың теориясының құрастырылу жолдары. Ғылыми теория әлеуметтік жұмысқа керек пе? Реферат тақырыптары: Әлеуметтік жұмыстың даму тарихы. Әлеуметтік жұмыстың ғылымға айналуның себептері. Әлеуметтік жұмыс неліктен кешенді ғылым болып табылады? |
Сұрау реферат |
1 |
|
2 |
Мамандыққа айналуына қандай жағдайлар себеп болды? Әлеуметтік жұмыс мамандары кімдер, және қалай аталады, оған не себеп? Реферат тақырыптары: Халықаралық әлеуметтік мамандар дайындау орталықтары. АҚШтағы мамандар дайындау жолдары. Еуропа елдеріндегі мамандардың білім алу орталықтарының шаралары. |
Сұрау реферат |
2 |
|
3 |
Әлеуметтік жұмыстың практикасы мен теориясының айырмашылықтары қандай? Реферат тақырыптары: Ғылыми теорияның қалыптасу теориялары. Әлеуметтік жұмысты зерттеудегі негізгі методтар Әлеуметтік жұмыстың практикасы мен теориясы. |
Сұрау реферат |
3 |
|
4 |
Оқыту жүйелерінің кешілік тұстары мен артықшылықтары.
Реферат тақырыптары: Алғашқы әлеуметтік жұмыскерлер дайындаған мектептер. Мектептердің университеттік бағдарламаларға көшу себептері |
Сұрау реферат |
4 |
|
5 |
Реферат тақырыптары: 1.1982 жылы АҚШ та әлеуметтік жұмыстың практикалық сферасына зерттеу жұмыстары. 2. «клиницист» терминінің мазмұны. |
Сұрау реферат |
5 |
|
6 |
Реферат тақырыптары: Әлеуметтік қорғау жүйесінің кепілдемелері ХЕОның концепсияларыны. |
Сұрау |
6 |
|
7 |
«Кедейшілік туралы» заңы қай елде алғаш бекітілді. Реферат тақырыптары: Халықаралық әлеуметтік қамтуға бағытталған заңнамалар негіздері. АҚШ пен Еуропа елдеріндегі заңнамалардың ерекшеліктері. |
реферат |
7 |
|
Аралық бақылау |
|||
|
модуль |
|||
|
8 |
Әлеуметтік сақтандыру дегеніміз не? Реферат тақырыптары: Жалпы әлеуметтік жұмыстағы модельдер. Әлеуметтік сақтандыру жүйелерінің қызметтері. Әлеуметтік қорғау түсінігі. |
Сұрау реферат |
8 |
|
9 |
АҚШтағы әлеуметтiк қамсыздандыру жүйелері. Ұлттық және жеке сақтандыру жүйелері. Реферат тақырыптары: Жалпы әлеуметтік жұмыстағы модельдер. Әлеуметтік сақтандыру жүйелерінің қызметтері. Әлеуметтік қорғау түсінігі. |
Сұрау реферат |
9 |
|
10 |
Мемлекеттiк әлеуметтiк жәрдем. АҚШтағы жалпы әлеуметтік жұмыстың модельдер. Алғашқы әлеуметтік жұмыскерлер дайындаған мектептер. |
Сұрау реферат |
10 |
|
11 |
Аноним маскүнемдерi қозғалысы. Халықаралық қызыл крест. «Аноним маскүнемдерi қозғалысы» қандай қызмет жасайды. «Халықаралық қызыл крест» қоғамның жұмыстары. |
Дискуссия Реферат |
11 |
|
12 |
Қауым деген не? |
Дискуссия Реферат |
12 |
|
13 |
АҚШ, Швеция, Ұлыбритания елдеріндегі денсаулық сақтау шаралары. |
Дискуссия Реферат |
13 |
|
14 |
Қауымдағы әлеуметтiк жұмыс. Рефераттар жазу |
Дискуссия Реферат |
14 |
|
15 |
Бiлiм беру саласындағы әлеуметтiк жұмыстартың екi жолдары: мектептiң қызыметінің құрамдарына кiретiн әлеуметтiк қызметкерлер. Бiлiмнiң қамтамасыз етудегі арнайы қызметтер. |
Дискуссия Реферат |
15 |
|
Аралық бақылау Емтихан |
|||
|
сырттай |
|||
|
модуль |
|||
|
1 |
Әлеуметтiк жұмыстың теориясының құрастырылу жолдары. Негізгі атқаратын функциялары қандай? Әлеуметтiк жұмыстың мамандық ретінде қалыптасуы. Ол қандай мамандық? Әлеуметтiк жұмыстың теориясының құрастырылу жолдары. Ғылыми теория әлеуметтік жұмысқа керек пе? Реферат тақырыптары: Әлеуметтік жұмыстың даму тарихы. Әлеуметтік жұмыстың ғылымға айналуның себептері. Әлеуметтік жұмыс неліктен кешенді ғылым болып табылады? |
Сұрау реферат |
1 |
|
2 |
Мамандыққа айналуына қандай жағдайлар себеп болды? Әлеуметтік жұмыс мамандары кімдер, және қалай аталады, оған не себеп? Реферат тақырыптары: Халықаралық әлеуметтік мамандар дайындау орталықтары. АҚШтағы мамандар дайындау жолдары. Еуропа елдеріндегі мамандардың білім алу орталықтарының шаралары. |
Сұрау реферат |
2 |
|
3 |
Әлеуметтік жұмыстың практикасы мен теориясының айырмашылықтары қандай? Реферат тақырыптары: Ғылыми теорияның қалыптасу теориялары. Әлеуметтік жұмысты зерттеудегі негізгі методтар Әлеуметтік жұмыстың практикасы мен теориясы. |
Сұрау реферат |
3 |
|
4 |
Оқыту жүйелерінің кешілік тұстары мен артықшылықтары.
Реферат тақырыптары: Алғашқы әлеуметтік жұмыскерлер дайындаған мектептер. Мектептердің университеттік бағдарламаларға көшу себептері |
Сұрау реферат |
4 |
|
5 |
Реферат тақырыптары: 1.1982 жылы АҚШ та әлеуметтік жұмыстың практикалық сферасына зерттеу жұмыстары. 2. «клиницист» терминінің мазмұны. |
Сұрау реферат |
5 |
|
6 |
Реферат тақырыптары: Әлеуметтік қорғау жүйесінің кепілдемелері ХЕОның концепсияларыны. |
Сұрау |
6 |
|
7 |
«Кедейшілік туралы» заңы қай елде алғаш бекітілді. Реферат тақырыптары: Халықаралық әлеуметтік қамтуға бағытталған заңнамалар негіздері. АҚШ пен Еуропа елдеріндегі заңнамалардың ерекшеліктері. |
реферат |
7 |
|
Аралық бақылау |
|||
|
модуль |
|||
|
8 |
Әлеуметтік сақтандыру дегеніміз не? Реферат тақырыптары: Жалпы әлеуметтік жұмыстағы модельдер. Әлеуметтік сақтандыру жүйелерінің қызметтері. Әлеуметтік қорғау түсінігі. |
Сұрау реферат |
8 |
|
9 |
АҚШтағы әлеуметтiк қамсыздандыру жүйелері. Ұлттық және жеке сақтандыру жүйелері. Реферат тақырыптары: Жалпы әлеуметтік жұмыстағы модельдер. Әлеуметтік сақтандыру жүйелерінің қызметтері. Әлеуметтік қорғау түсінігі. |
Сұрау реферат |
9 |
|
10 |
Мемлекеттiк әлеуметтiк жәрдем. АҚШтағы жалпы әлеуметтік жұмыстың модельдер. Алғашқы әлеуметтік жұмыскерлер дайындаған мектептер. |
Сұрау реферат |
10 |
|
11 |
Аноним маскүнемдерi қозғалысы. Халықаралық қызыл крест. «Аноним маскүнемдерi қозғалысы» қандай қызмет жасайды. «Халықаралық қызыл крест» қоғамның жұмыстары. |
Дискуссия Реферат |
11 |
|
12 |
Қауым деген не? |
Дискуссия Реферат |
12 |
|
13 |
АҚШ, Швеция, Ұлыбритания елдеріндегі денсаулық сақтау шаралары. |
Дискуссия Реферат |
13 |
|
14 |
Қауымдағы әлеуметтiк жұмыс. Рефераттар жазу |
Дискуссия Реферат |
14 |
|
15 |
Бiлiм беру саласындағы әлеуметтiк жұмыстартың екi жолдары: мектептiң қызыметінің құрамдарына кiретiн әлеуметтiк қызметкерлер. Бiлiмнiң қамтамасыз етудегі арнайы қызметтер. |
Дискуссия Реферат |
15 |
|
Аралық бақылау Емтихан |
Бақылау түрі
10.1 Жалпы білім сапасын бағалау шкаласы
|
Әріптер жүйесі бойынша бағалау |
Баллдар |
%- ті мазмұн |
Дәстүрлі жүйе бойынша бағалау |
|
А |
4,0 |
95-100 |
Жақсы |
|
А- |
3,67 |
90-94 |
|
|
В+ |
3,33 |
85-89 |
Өте жақсы |
|
В |
3,0 |
80-84 |
|
|
В- |
2,67 |
75-79 |
|
|
С+ |
2,33 |
70-74 |
Қанағаттанарлық |
|
С |
2,0 |
65-69 |
|
|
С- |
1,67 |
60-64 |
|
|
D+ |
1,33 |
55-59 |
|
|
D |
1,0 |
50-54 |
|
|
F |
0 |
0-49 |
Қанағатсыздырыған |
10.2 Студенттерге рейтинг қою шкаласы
|
ТҮРЛЕРІ |
Балл |
1- аралық бақылау |
2-аралық бақылау |
Барлығы |
||||||||||||||
|
Апта |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
|||
|
1 |
Сабаққа қатысуы |
0,2 |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
2,8 |
|
|
2 |
Дәріс конспектісі және СОӨЖ сөж лекции |
1,5 |
* |
* |
* |
* |
6 |
|||||||||||
|
3 |
Ауызша сұрақтарға жауап беру |
2 |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
24 |
|||
|
4 |
Реферат/ мақала |
2 |
* |
* |
* |
* |
8 |
|||||||||||
|
5 |
Бақылау сұрақтары (ауызша және жазбаша) |
3 |
* |
* |
* |
* |
12 |
|||||||||||
|
6 |
Ағымдық бақылау Коллоквиум |
3,6 |
* |
* |
7,2 |
|||||||||||||
|
7 |
Барлығы: |
30 |
30 |
60 |
||||||||||||||
|
8 |
Емтихан |
40 |
40 |
|||||||||||||||
|
Жиынтық балы |
100 |
1 – АБ бойынша жиынтық балының ең төменгі көрсеткіші – 15,
2 – АБ бойынша жиынтық балының ең төменгі көрсеткіші – 15,
Екі АБ бойынша жиынтық балының қосындысының
еңтөменгі көрсеткіші – 30.
Емтихан сұрақтары тест түрінде құрылады. Емтихан сұрақтары «Әлеуметтік саясат» пәні бойынша барлық тақырыптап бойынша қамтылған 40 сұрақ құрастырылған. Қорытынды балын жоғарылату үшін емтиханда қайтадан тапсыруға тиым салынады. Екі АБ бойынша жиынтық балының қорытындысының ең төменгі көрсеткіші 30 балға жетпесе емтиханға кіруге рұқсат етілмейді.
10.3. Пән бойынша қорытынды баға төмендегі формуламен есептеледі:
Қорытынды баға =
8. Міндетті және қосымша әдебиеттер тізімі
Негізгі әдебиеттер:
Қосымша әдебиеттер:
ҚАЗАҚ ЭКОНОМИКА, ҚАРЖЫ ЖӘНЕ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДА УНИВЕРСИТЕТІ
ДӘРІСТЕР КЕШЕНІ
Пәннің атауы: «Халықаралық әлеуметтік жұмыс»
Модуль 1.
№1.Тақырып : Шетелдегі әлеуметтiк жұмыстың негiздерi.
Әлеуметтiк жұмыстың мамандық ретінде пайда болудағы әлеуметтiк-экономикалық және саяси алғышарттар.
Сұрақтар:
Әлеуметтiк жұмыстың мәнi - қоғамның тұтас көрiнiстерінде адамның заңға сүйенген және экономикалық қатынастарының регуляциясында, жеке мәселелердiң шешiлуіне көмек көрсету болып табылады.
Әлеуметтiк жұмыстың мақсаты : Әлеуметтiк жұмыстартың объектісі адам және әр түрлi ортақтықтар болып табылады. Бiздің елдегi әлеуметтiк жағдайларды экономикалық және әлеуметтік көмектi негiзiнде балалар үйлері, босқындар, жұмыссыздар, зейнеткерлер, жарымжандарға бағыттаймыз.
Кез келген елдiң дамыу тарихында әлеуметтiк жұмыс және әлеуметтiк мәселелердің формалармен, түрлердiң арасындағы байланыстың пайда болатын табуға болды,. Мысалы, Қазақстанда әлеуметтiк жұмыс әлi дамуда және бiр жағынан бұл (батыс түсiнуiнде ), патронаж қызметтерiнің жеке 20 түрлері және формасы, медициналық-әлеуметтiк көмектер, әлеуметтiк қамсыздандыру қызметі және тағы басқалар ұзақ тарихы бар дамытуларды алады ) кәсiби қызмет. Сондықтан да сол әлеуметтiк жұмыс негiзiндегі маңызды тұжырымдамалар негiзiнде әлеуметтiк жұмыстың әр түрлi деңгейлерде мәселемен шұғылдана білу қажет. Әлеуметтiк жұмыстың ұйымындағы ерекшелiгi және жеке 20 әдiстердiң қолдануларында бар болатындығын есепке алуы керек, әлеуметтiк мәселелер ылғи бiрлескен жолдарының теориялы-әдiстемелiктерiнің мерзiмдi ерекшелiктерi болып табылады.
Дәл қазiр Қазақстандық қоғамдар үшiн ең маңыздысы- әлеуметтiк жұмыстың құрылымдық және психологиялық техникалармен технологиялардың қолдануы әлеуметтiк қызметкерлерiнiң қызметiн де жетiлдiруде. Екi бұл бағыттар бiр-бiрлерiн өзара толықтыру үшiн маңызды.
Мұндай нақтылы қалың бұқара топтарының мұқтаждығында бағытталған және мамандандырылған бiлiмдердiң кешенiне маңызды әлеуметтiк мәселелер тiректi шешiлуге шақырылған жұмыстардың түрлерi.
Әлеуметтiк жұмыстың пайда болуын әдебиетте бұл мамандықты XIX-шi аяқтарымен - XX ғасырлардың басымен белгілейді. Индустриалды дамыған елдердiң қатардасының мерзiмі бұл тап әлеуметтiк жұмыспен шұғылданған мамандардың топтары көрiнiп қалады, оқу орындардын құрады, әлеуметтiк қызметкерлердi оқытады. Ұлыбритания және АҚШ-та бәрiнен бұрын әлеуметтiк жұмыс қызметтiң ерекше түрiнiң ретiнде жұмысты ендірген ел болды, және ол содан соң кәсiби негiзге орнатылған. Ғылыми және оқу пәнi қалай әлеуметтiк қызметкер-мамандардың әзiрлеуiндегi қажеттiк және әлеуметтiк жұмыстың дамытуына себепшi болды?
Негiзгi себеп, зерттеушiлердің ойынша келесiдегідей болды:
Еуропа және АҚШ елдерiндегi индустриалды дамытудағы шапшаңдық, адамдардың арасындағы қатынастардағы қаладағы өмiрге нашар адаптациялуға, урбанизация қоғамда дәстүрлi әлеуметтiк байланыстарының үзiлуiне және әлеуметтiк мәселелердiң пайда болуларына әлеуметтiк мәселелердiң пайда болуларына сыналған әдiстерменде көмектесе алмады.
Адамдардың арасында қоғамдық қатынастардың қатты асқынулары «қоғам аурды» деген пікірге санап және оны емдеу керек деген сенiм қалыптасты. Қайрымдылық әдiстемесiнде өте бiлiмді адамдар жұмыс жасады. Алайда, кең массалардың ойын мазалайтының көбi, бұл табиғи процесстiң қоғамдағы өзгерiс екендігі болып табылды. Қазiргi шындықты сол күйiнде қабылдау үшiн қоғамды емдеуi керек деп санады. Демек, әлеуметтiк жұмыс шеңберiнделерiнде әлеуметтiк мәселелер түсiнуiндегi бiр-бiріне қарсы тұрған екi бағыттар дами бастады. Бұл процесс АҚШ-қа да Еуропа елдерiне және әсiресе Нидерландия, Ұлыбритания, Германияға да тән. Екi континенттерге де әлеуметтiк жұмыстың дамыуы бiр-бiрiмен байланысты болды. Әлеуметтiк жұмыстың қалыптасуындағы процесс әсiресе қарқынды АҚШта өттi кәсiби қызмет. Санының өсуiнiң қаңғыбастар және жолы болмайтындарды түбегейлi шақыруға келген қалаларындағы қалалық ауылдарының айналуы санның үлкеюi құдайхана және мазмұнының шарттарында болды жай ғана шошытатын түрмелер. Үстiнде қамқорлық туралы сұрақ кедей өткiр тұрды, зерделi жарымжан және сотталғандармен. Бұл дәрежелер штаттардың органдарының қорғауына үйт, қайрымдылық және штаттардың кейпiн өзгертуiнiң содан соң кеңестерi. Қоғамдық секторларда балаларды күту бойынша ерiктi ұйымдар және агенттiктер пайда болды. Қайрымдылық және штаттардың кейпiн өзгертуiнiң кеңестерi 60-шi жылда 19 ғасырларда пайда болды. Олар әр түрлi құрылымды және мiндеттердi алды, бiрақ олардың негiзгi есебiмен басқаруды төңiрегiнденiң заң шығарушыларына консультациялық көмектiң көрсетуi әр түрлi мекеме болды. Кеңестерде белгiлi филантроптар, ерiктiлер, ғұлама адамдар кiрдi және олардың қызметiне ақы төленбедi. 1865 жылы әлеуметтiк ғылымдардың әртүрлi топтары Американдық штаттарда кеңес мүшелерi болып енді. Әртүрлi топтар белгiлi бiр iспен шұғылдануда әртүрлi көзқарастармен адамдарға көмек көрсетуде әр түрлi мүдделердi қудалайды екендігіне көз жеткізді.
Адам туралы ғылыми бiлiмдердiң негiзiнде көбiнде әлеуметтiк мәселелерді шешу керек деп санады. Практикалық мамандар ең алдымен iс жүзiнде қолдануға болатын әдiстемелердiң өңдеулуіне мән берді. Практика қызметкерлерi 1874 жылы қауымдастықтардан шықты және оның кейбiр көз қарастарына қайрымдылық және кейпiн өзгертудi Ұлттық конференцияны бiрiктiру өз меншiктiлердi ұйымдастырды қайрымдылықтың Ұлттық конференциясы және түзету әсерлерi сияқты атанады. Қайрымдылықтың Ұлттық конференциясы және кейпiн өзгертудi жасау, белгiлi американдық социолог Зимбалистаның ойынша, (негiзгi мәселелер және әлеуметтiк әл-ауқаттың зерттеуiндегi бағыт, 1977жылы ) кәсiби әлеуметтiк жұмыстың бастамасымен болып тұрды. Осы кезден бастап, ғалымның айтуынша, ұйымдастырылған әлеуметтiк жұмыс дами бастады. Американдық әдебиеттегi оның дамытуын процесстiң бастапқы кезеңi формализацияланған әдiстерге бiрiншi сенбейтiн адымдарынан өткелдiң кезеңi сияқты бейнеленедi.
№2.Тақырып : Әлеуметтiк жұмыскерелерді дайындаудағы мектептерiнiң пайда болу және дамуы.
Сұрақтар :
«Достық сапаршылардың» тәжiрибесiмен айырбас бiртiндеп әр түрлi агенттiкте жұмыс iстейтiн үйретушi мамандармен бағдарламалар алмаса бастады. М.Ричмонд өз қызметін 1898 жылы әлеуметтiк жұмыст факультетi қолданбалы филантропияның бiрiншi ұлттық мектебiнің Колумбия университетiнде бастады. Бiрдендердiң көшiп келу қозғалысы бiлiм беретiн орталықтарымен өз қызметiн бастады. Әлеуметтiк ғылымдардың төңiрегiнде көп ғалымдар Джейн Адамс және оның әрiптестерi аралығында тұрақты байланысулар бар болды және бұл байланысулар және талпыныстар Чикаго мектебiн 1920 жылдан бастап әлеуметтiк әкiмдiк етудi, және филантропияның жасауларына жаттығу әсерлерiнде мектеп Чикаго университетiнде айналып және тәжiрибенiң курстерiнің арқасында ғылыми негiзiн сала дамытты. Еуропада да Әлеуметтiк жұмыс жылдам дамыды. 1903 жылы Лондонда ұйымдастырылған қайрымдылық қоғамы әлеуметтiк қызметкерлердi әзiрлеуге арналған бiрiншi арнайы оқу орынын ашады ол «социологиялық мектеп» атауын алады. 1912 жылы бұл мектептер Лондонда экономикалық мектептен әлеуметтiк жұмысының факультетiне өзгертедi. 1910 жылы дамыған еуропа елдерде және АҚШ та әлеуметтiк жұмыстың 14 мектептерi салынып жатты.
Бiрiншi дүние жүзілік соғыс тек аяқталып ғана қойған жоқ және оның iшкi қақтығыстары проблеманы асқындырды. Бұл мәселелердiң асқынуы әлеуметтiк қызметкерлердi әзiрлеу санының үлкеюiмен байланыстырылды. Егер соғыстың алдында 7 елдерде дайындалынса, аяқталғаннан кейін мектептердiң саны өсе бастады. 1920-шi жылдары Белгия, Норвегия, Швеция, Италияелдерінде әлеуметтiк жұмыстың алғашқы мектептерi ашылады.
Европада да әлеуметтік жұмыс қарқынды дамып келе жатты. Лондонда
1903 жылы қайырымдылық қоғамдары бірінші рет арнайы мамандар дайындап шығаратын мектеп ашты, ол «Әлеуметтанушылар мектебі» деп аталды. 1912 жылы бұл мектеп Лондондық экономика мектебіде әлеуметтік жұмыс факультетіне айналады. 1908 жылы Европада әйелдер қозғалысының жетекшісі Алиса Соломонның ықпалымен Германияда әлеуметтік жұмыскерлерге мектеп ашылады.
1910 жылдары Еуропа мен АҚШ елдерінде әлекметтік жұмыскерлерді дайындайтын 14 мектеп ашылды. Бірінші ашылған мектептер міндет бойынша бір жылдық білім берді. Бірақ та, авторлардың айтуынша ең бірінші рет мектеп Голландияда ашылған. 1899жылы Амстердамда әлеуметтік жұмыскерлерді дайындайтын институт ашылды. Оқыту түрі күндізгі және екі жыл оқытатаын болды. Олар теориялық және практикалқ білімдер алды және ерлер де әйелдерде білі ала алтын болды.
Бірінші дүние жұзілік соғыс тек аяқталып қана қойған жоқ, ол ішкі қатысушылардың арасындағы қатынастар мәселесін шиеленістіріп жіберді. соған байланысты көптеген елдерде адамдар әлеуметтік жұмыс саласына бағытталды. Егер соғысқа дейін мамандар дайындай мектептер саны 7 болса, аяқталған соң оның саны бірден өсті.
1920-жылдары Бельгии, Норвегии, Швеции, Италии елдерінде әлеуметтік жұмыскерлерді дайындайтын мектептер ашыла бастады.Атақты қоғам қайраткері Рене Сандраның қатысуымен Чилиде де мамандар дайындайтын мектептер ашылды.
30 жылдары Испания, Израиль, Ирландия, Люксембург, Греция, Португалия, Дания, Индия, Египет елдерінде әлеуметтік жұмыскерлерді дайындаулар жалғасын тапты. Әлеуметтік жұмыскерлерді дайындауда тек практикамен ғана шектелген жоқ, сонымен қатар оқыту шаралары да қарастырылды. Оқытуға бағытталған оқытушылардың өздері методологиялық аспектерді меңгермеген еді. Оқыту құралдыры жоқ болды десекте болады. АҚШ та ең бірінші рет осы сала бойынша Амоса Уорнера «Американская благотворительность» және Мэри Ричмонд «Дружеский визит к беднякам: практическое руководство для работающих в благотворительных организациях» оқулықтары алғаш жарық көрді.
Бірінші оқытушылар қоғамдық қайырымдылық қорлардан стажы бар, бірақ педагогикалық білімі жоқ мамандар болды. Сол уақыттағы практикалық білім беру саласындағы бағыттар:
1.Нашар отбасыларының өмір сүру деңгейлерін зерттеу;
2. Медицинадағы әлеуметтік жұмыс;
3. Мектептегі әлеуметтік жұмыс;
4. Әлеуметтік психиатрия.
Көрсетілген практикалық саладағы білімдер жүйесі өзіндік оқыту бағдарламаларын құрады, бірақ ол бір мәселеден екінші мәселеге өткенде көптеген қиындықтарды тудырды.
минималды түрдегі білім беру, оқыу бағдарламалары мен оқыту курстарынан тұрды, олар сыныптарда да, практикада да жүргізілді. Бұл бағдарламалардың университетік деңгейге көтерілуі 30 жылдардың соңымен байланыстырылады.
№3.Тақырып: Әлеуметтік жұмысты ғылыми зерттеудің дәстүрлілігі.
Сұрақтар:
Әлеуметтік жұмыстың теориясының дамуы, ғылымға айналуы, жалпы философиялық және әлеуметтік ғылымдардың әдістерімен байланыстырылады.
XIX екінші жартысынан бастап философияның көлемінен эмперикалық тұрғыдан бөліне бастады. Бұрынғы қарапайым ғылымдар әлеуметтік ғылымға өзіндік методттарын бере бастады, ал оны олар қалыптастырып отырды. Дәстүрлі ыңғай жетекшілері адамды зерттеу ғылымдары , шындыққа жақын ерекшелік деп қарастырды. Екі жақтылық пікірлдің дау-дамайына XIXғасырдың соңы мен XX басындағы психология тарихы нүкте қойды. Ескі психология өте нашар және философияның (филососфия жаны) бір көрінісі ретінде ғана сипатталды. Эмпирикалық психологияның жетекшілері ғылымның тәжербиелі, кәсіби өзіндік методтары бар болғанын нақтылады.
XX ғасырдың ортасында ғана әллеуметтік ғылымдардың дамуына мән беріле басталды. Экономика, әлеуметтану, психология, тіл тану барлығы ғылым статусын иеленіп сонымен қатар қатаң жұмыстардан өтіп, математикалық моделдерді де ала жүрді. Бірақ қазіргі уақытқа дейін зерттеу методтарына қатысты дау дамай туындап отыр, өйткені осы күнге дейін мәселелер толық қарастырылмаған дейді.
Ғылымда адамды зерттеу пәні несімен қиын болып табылады? Осы жерден бірнеше жауап алуға болады. Барінен бұрын, жеке индивид немесе социум - өте қиын объекттер болып табылады.
Зерттеудің негізгі ыңғайлары (номотетик және идиографиикалық)
Номотетик (грек сөзі «номос» - заң ) жаңашылық ашқанда, прцесс жүргенде тұрақты, қатаң заңдылық ыңғайы. Анық жағдайлармен танысу бұл мақсатқа жетудегі бірінші сөзі болып ғана қалады. Басқа сөзбен айтқанда зерттеуші қарапайым процестердің болу заңдылықтарын қарастырады. Кез келген ғылымның өзіндік және жеке қатаң заңдылықтарына сүйене отырып жұмыс жасайды.
Идиографтық (грекше «идиос» - ерекше) ыңғай кең көлемді түсінгікке жатпайды. Мұндай сараптама түрін жүйелік-құрылым деп атайды. Ол түпкі элеметтер мен сараптауды қамтиды, яғни бір жағдаймен келесі жағдайды салыстыра отырып ерекшеліктерін анықтау.
Бірақ, номотетикалық ыңғай табиғи ыңғай қолданылады, ал идиографиялық ыңғай көбінде қоғамдық ғылыдарда қолданылады, бұл белгілі бір зерттеу барысына байланған методтар деп қарастыруға болмайды.
Осы методтарға негізделе отырып әлеуметтік жұмыстың өзіндік методтары, анықтамалары анықтала бастады. Әлеуметтік жұмыстың теориясының дамуына диагностикалық және функционалдық методтардың арасында қарастырады. Х.Перлман осы методтарды жинақтай отырып жаңа «метод решения проблем» индивддуалды методына анықтама берді.
№4.Тақырып: Әлеуметтік жұмыс мамандаығы: заманауи талаптар.
Сұрақтар:
Дүние жүзі бойынша әлеуметтік жұмыскерлерді маман ретінде дайындайтын жүзден аса жоғарғы мектептер мен университеттер бар. Тек еуропа елдерінің өзінде 500ге жуық осы сала бойынша дайындайтын оқыту орталқтары бар. Көптеген елдерде білім беруді мемлекет қаржыландырады, бірақта жеке мекемерде аз емес, мысалы, Италия мен Францияда.Кейбір елдерде оқыту барысы діни ағымдармен жүргізіледі.мысалы, Португалия, Испания және Латын Америка елдерінде Римдік католикалық бағытпен дайындалады.
Көптеген оқыту мекемелерінің ашылуы 60-жылдары болды, бұл әлеуметтік жұмыстың қарқынды даму шағы еді. Осы кездерде ұлттық және халықаралқ ұйымдар арнайы ғылыми журналдар мен арнайы оқулықтар шығарды және әлеуметтік жұмыстың әтикалық кодексі өңделді.
Көптеген ғалымдардың айтуынша, 60-70 жылдары әлеуметтік жұмыстың жеке мамандық ретінде және академиялық пән ретінде қалыптасу кезеңдері деп қарастырды.
Әлеуметтік жұмыскерлерді дайындаудағы оқыту жүйелері ір елде әртүрлі болды деуге болады, жіне олар бір бірімен санасып отырды. Жапон елін қарастыратын болсақ, онда кең ауқымды оқыту процесі болды: жергілікті колледждерде екі жыл оқу, университет немесе колледждерде төрт жыл оқу және екі жыл асперантураны оқу магистірлік атақты алу үшін. Екі университет докторлықты ұсынады. Мектептердегі 3-4 жылдық оқу тар көлемді мамандандыру болып табылады, ал университеттерде кең гуманитарлы оқытуды ұсынады.
Ұлыбритания елдерінде де біріккен оқыту формалары жоқ. Әлеуметтік жұмысты оқыту университеттерде де, политехникумда да, колледждерде де жүргізіледі. Бағдарламалар әртүрлі: бакалавр дәрежесі үшін төрт жылдық оқу; аспирантурада бір жыл; басқа факультеттерді аяқтаған мамандарға екі жыл оқу т.б. Түлектер дипломдармен, сертификаттармен және квалификациялық дәрежелермен қамтамассыз етіледі.
АҚШ та кәсіби аттастация үш деңгеймен өтеді. Бакалавр дәрежесі – бірінші кәсіби дәреже. Ол төрт жылдық оқумен байланыстырылады. Магистр дәрежесі – ғылыми дәреже. Бакалаврды алған соң тағы екі жыл оқиды. Докторлық дәрежеге магистрлікті аяқтаған соң тағы екі жыл оқу керек. одан бөлек көптеген курстар да бар.
№5.Тақырып: Әлеуметтік жұмыкерлердің іс әрекеттер сферасы мен жұмысбастылығы.
Сұрақтар:
Халықаралық әлеуметтік жұмыс әдебиетерінде, практикалық әлеуметік жұмысты жалпы профиленген және мамандандырылған жағынан қарастырады. Әлеуметтік жұмыстың жалпы профлі үш сфераны қарастырады:
1. Әлеуметтік мақсатта жеке тұлғлық және отбасылық деңгейде әлеуметтік терапия ретінде жүргізу; Индивид пен қоршаған ортамен байланысын адаптациялау мен реабилитациялау;
адаптации и реабилитации индивида в контексте окружающей его среды;
2. Жас ерекшеліктеріне байланысты топтармен (балалар, жастар, қарттар), жыныстары бойынша немесе ұқсас мәселелері бойынша (бұрынғы қылмыскерлер, маскүнемдер, нашақорлар т.б. ) әлеуметтік жұмыс;
3. Қауымдастықпен әлеуметтік жұмыс, тұрғылықты жеріне байланысты, қызмет көрсету байланысын кеңейту, адамдар арасында психологиялық тұрғыдан жағдайлар жасау, әртүрлі көз қарастармен санасу, өзара көмектесуді ұйымдастыру т.б.
Барлық елдерде денсаулық сақтау, медико ребилитациялық қызметтерде, білім беру орталықтарында, қарттар үйлерінде, пенитенциарлы мекемелерде, қорғаныс қызметтерінде мамандандырылған әлеуметтік жұмыскерлер қызмет атқарады. Бұл приоритеттер әлеуметтік экономикалық нақты жағдайға байланысты өзгеріп отырады. 1957жылы АҚШ тың білім саласы әлеуметтік жұмыстың облстарының мамандардың келесі сфераларын анықтады: мемлекеттік әлеуметтік қызметтер; отбасымен әлеуметтік жұмыс; балалықты әлеуметтік қорғау; психиатриялық әлеуметтік көмек; медико әлеуметтік жұмыс; мектептерде, топтардың мәселелері бойынша әлеуметтік жұмыстар; әлеуметтік жобалар жасау облстары. 80- жылдары кономикалық дағдарыстан кейін отбасы жағдайы, қауымдастықпен жұмыс, денсаулық сақтау, құқық қорғау орталықтары (сот, пенитенциарлы мекемелер) негізгі приориттер болып табылды. Приоритеттердің алмасуы басқа сфераларға зиянын тигізген жоқ, керісінше олардың құрлымдарын өзгертті.
1982 жылы АҚШ та әлеуметтік жұмыстың практикалық сферасына зерттеу жұмыстары жүргізілді. Бұл зерттеу жұмысы, әлеуметтік жұмыскерлердің осы және бұдан басқада сфералардығы мамандар санының өскенін немесе төмендегенін дәлелдеді. Мысалы, осы сала бойынша ең ауқымды сала – денсаулық сақтау жүйесі, онда әлеуметтік жұмыскерлердің саны өсіп отырды (1972 – 1982). Психиартия саласында да өскендігін көрсетті. Бірақ та, ақыл есі кем адамдар мен жұмыс жасау салаларында мамандар азайып кетті. Жастармен, балалармен және басқа да қызмет байланыстарында мамандардың саны өсіп отырды.
Жұмысбастылықтың тұрақсыздығы, ғалымдардың айтуынша, американдықтардың психологиясының тұрақсыздғынан туындайды дейді. Кедейлер мен босқындарға аз көңіл бөлініп, мамандар саны азайып кетті.
Қазіргі кезде АҚШ та жаңа «клиницист» термині қолданылып жүр, оның көптеген мағынасы бар. Клиницистер деп – практиктерді айтады және адамдармен тікелей қарым қатынастар жасайтын мамандар. Жалпы айтқанда практиктер. Ал тар мағынада алғанда пихотерапиямен айналысатындар.
АҚШ ағы әлеуметтік жұмыскерлердің жалақыларына тоқталар болсақ, әдебиеттерде бұл жағдайлар аз қарастылыған, онда жалақылардың әр түрлі екендігі айтылады. Ол маманның қай мекемеде жұмыс жасайтындығымен байланысты: жеке немесе қоғамдық ұйымдарда, федералды үкіметтер, жергілікті немесе штаттық органдар және тұрғылықты жері (ауыл немесе қала). 80 жылдардың басында ортақ жалақылар: бакалаврды бітірген, отбасыны тану барысында жұмыс жасайтындар 14,3 мың доллар, ал агенстваларда қадағалаушылар 18мың доллар алатын болған.
Магистр және кемінде бір жыл стажы бар мамандар, медицина саласында 18мың доллар, ал административті және басқару органдағылар 20мың доллар алатын болған.
№6.Тақырып: Қазіргі кездегі халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі моделдері.
Сұрақтар:
Халықты әлеуметтік қорғау әлеуметтік саясаттарды іске асыраын негізгі институттар болып табылады. Мақсаты, қоғамның экономикалық өсу тұрақтылығы мен әлеуметтік құрлымдарды қамту. Бұл мақсаттарға жету үшін, халықтың қауіп қатер топтарын жұмыспен қамту керек.
Әлеуметтік қауіп қатер топтарға жататындар: аурулар, мүгедектік, асыраушысынан айырылғандар, миграция. панасынан айырылу, қарттық, кедейшілік, мұндай топтарға кез келген адам өмір сүру барысында түсуі мүмкін.
Әлеуметтік қорғау жүйесінің кепілдемелері:
1. Тұлғаның толық қанды өмір сүруі, оның жеке қасиеттерін бағалау;
2. Әлеуметтік кеңсіздікті толық қамту;
3. Төлемдер мен жеңілдіктерді толық, дұрыс жүргізу;
4. Әлеуметтік қорғау мекемелерінің жақсы жұмыс жасауы.
Әлеуметтік қорғаудың объектісі – халықтың барлық топтары. Оның ішінде бағыттамалар борйынша: кіріс көздері төмен анашар отбасылар, мүгедектер, жетім балалар, жалғыз басты немесе көп балалаы отбасылар т.б.
Дүние жүзілік практикада халықты әлеуметтік қорғау жүйесі екіге бөліп қарастырады: белсенді және белсенді емес әлеуметтік қорғаулар. Белсенді әлеуметтік қорғау жұмысқа қабілетті адамдарды қорғауға, олардың белсенділігін танытуға бағытталған. Ал белсенді емес әлеуметтік қорғау жұмысқа қабілетсіз адамдарды медициналық тағы басқа салалармен қорғау болып табылады.
Халықаралық еңбек организациялары әлеуметтік қорғау мен сақтандыру және әлеуметтік көмекке бағытталған. Оның концепсияларында халықтың барлық категорияларын түрлі көмектермен қамту қарастырылған. Ұлттық халықты әлеуметтік қорғау жүйелер ХЕО-ның концепцияларына негізделеді.
№7.Тақырып: АҚШ және Еуропа елдеріндегң халықты әлеуметтік қорғау жүйелерінің пайда болуларының ерекшеліктері.
Сұрақтар:
1.Халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің дамуы.
Еуропа контингенттерінде халықты әлеуметтік қорғау жүйелерінің дамуы терең тарихынан бастау алады. Мысалы, Ұлыбританиядағы 16 ғасырдағы Генрих Y111 бірінші жарғысы. Онда билік өкілдері мен шіркеу адамдары біріге отыра кедейлерге ұайырымдылық қорларынан көмектер көрсету қарастырылған. Мұнда билікке қатыссыз шіркеу биліктерін жоғарғы ортақ билікке тарту жолдарының бірінші қадамы жасалды. Сол кезде ақ билік өкілдері халыққа көмек көрсету арқылы кейбір әлеуметтік мәселелерден құтылуға болажы екен деген қорытындыға келген (Швейниц «England s road Social Security”).
1607 жылы билеуші Елизавета барлық заңдар мен жарғыларды біріктіріп «Кедейшілік туралы» заң қабылдады. Ол кқп уақытқа дейін қайта қарастырылып гуманды әлеуметтік көмектер енгізіліп отырды.Мысалы, 19 ғасырдың өзінде ақ Англияда адресік көмек енгізілген, және әрдайым толықтырулар енгізіліп, кеңейтіліп отырған.
Бірақ, индустриалды ревалюция ағылшындардың әлеуметтік заңнамаларына жаңа мәселерді алып келіп отырды. Бұл бағытта басты ролді
Сидней және Беатрис Веббс атқарды, олар парламенттік тексеруде өздерінің баяндамаларында әлеуметтік кқмектің жаңа бағыттарын көрсетті.
1909 жылдан бастап Ұлыбританияда өзгерістердің әлеуметтік саясатқа әсер еткендігі туралы жаңа бес заң қабылданды. 1911жылы ауру мен кедейшілікке қатысты жаңа әлеуметтік сақтандыру заңы қабылданды. 1925 жылы қарттық пен жалғызбастылар және жетімдерге қатысты заң қаьылданды. 1929 жылы жерлгілікті заңға қатысты әлеуметтік комитет құрылып, әлеуметтік жұмысты тұрғылықты жерлерде атқаруға қатысты қабылданды. 1934 жылы жұмысыздарға байланысты заңдарға, сақтандыру жоқ жұмыссыздар мен жалғызбасты, мұгедек, жетім балаларға жәрдемақылар тағайындады.
Басқа да еуропа елдерінде, халықты әлеуметтік қорғау жүйелері де қарқынды дамыды. Бірақ Ұлыбритания сияқты Германия, Швеция, Дания, Финляндия елдерінде халықты әлеуметтік қорғау жүйелері 19 ғасырдың соңынан бастап атқарылды.
Мысалы, Германияда Бисмарк, жұмысшылардың өздері заңнамалар жасамау үшін көптеген заңдар қабылдаған, 1884 жылы ауруға қатысты сақтандыру, 1885жылы келеңсіз жағдайларға қатысты сақтандыру заңы, 1891 жылы қарттық пен мүгедектікке қатысты заңдар қабылдады.
Швецияда да Германиядағы сияқты XIX ғасырдың 80жылдары әлеуметтік сақтандыру жүйелері дами бастады. 1913 жылдан бастап, бірінші ұлттық зейнетақы жүйелері дамыды.
АҚШтағы әлеуметтiк қамсыздандыруын мемлекеттiк жүйе екi бағытта айқын бөлшектенедi : әлеуметтiк сақтандыру және әлеуметтiк жәрдем. Олар қаржыландырудың көздерi бойынша өзара өзгешеленедi. Әлеуметтiк сақтандыру бойынша төлеулер өндiрiп алады (кәсiпкерлермен еншiде ) еңбекшiлермен алынатын әлеуметтiк сақтандыруға сақтандыру қорлары, салықтың құрастырылатын арқаларында қалыптасады. Мемлекеттiк жәрдем бюджеттiк құралдардан есептеседi : федералды бюджет, штаттар немесе жергiлiктi органдардың бюджеттерiнiң өкiметтерi. Әлеуметтiк сақтандырулар туралы бiрiншi заңмен 1935 жылдың 14 тамыз қабылданған азаматтық заң болды. Бұл заң уақыт өткенделер әлеуметтiк сақтандырудың жаңа форма ендiретiн көп түзетулермен өстi жаңа жағдайлармен толықтырды. 1935 жылдың заңымен әлеуметтiк сақтандыруды екi түр анықталған : (зейнетақы ) қарттықтар және (жәрдемақы) жұмыссыздық бойынша. Заң мүгедектігі және жетiм кедейлердiң кейбiр дәрежелерi, сондай көмектiң шектелген шаралары сонымен бiрге ескердi.
Зейнетақылар 1937 жылда тұңғыш рет төлеген. 1939 жылда жанұяның асыраушысының жоғалтуы байланыстының жәрдемақы төлеуi туралы заңға түзетулер енгiзiлдi. Әлеуметтiк сақтандыруының мемлекеттiк жүйелерi кеңейтуi бойынша iрi адымымен еңбекке жарамсыздықтанның жәрдемақы ескеретiн төлеуiн 1956 жылының түзетуi, өндiрiстiк жарақаты бар байланыспаған сонымен бiрге болды. Өндiрiстiк жарақат немесе ауруды нәтижеденiң жарымжандық бойынша сақтандыру, шақырылған еңбек жағдайларымен, штаттардың құзырына сенiп тапсырған. Түбегейлi оқиғамен 65 жас шамасында тұлғаларға медициналық сақтандыруға 1965 жылдың түзетуi, берген құқық сонымен бiрге болды және (Медикэр программа ) үлкен. Оған 1935 жыл және түзеле бастауды заңға жұмысқа және сектордың бөлiндiсiнiң қызметшiлерi, үшiн әлеуметтiк сақтандыруды өз жүйесi орнатылатын темiр жолшылардың қоспағандасымен таралады.
№8.Тақырып: Швециядағы әлеуметтiк қамсыздандыруы.
Сұрақтар : 1.Халықты әлеуметтiк қорғаудағы Скандинав үлгiсi.
Отандық зерттеушiлердiң ерекше қызығушылығы халықты әлеуметтiк қорғаудағы Скандинав үлгiсіне түседі (Швеция, Норвегия, Финляндия ). Әлеуметтiк қамсыздандыруда Скандинав елдерiнде халықты әлеуметтiк қорғауды ұйымдасытуыруда мемлекеттiк үлгiсi басым болады, бұл әлеуметтiк қорғаудың институты басқа еуропалық мемлекетке қарағанда үлген көлемде қолданылады. Ұқсас сызықтар, Скандинав елдерiнде бiрнеше сипатқа және әлеуметтiк саясаттың iске асыруының ұйымдастыру формалары бойынша айырмашылығы болады. Швецияның әлеуметтiк қамсыздандыру үлгiсін қарастырсақ.
Швецияның әлеуметтiк қорғау жүйелерiнің негiзгi элементін әлеуметтiк сақтандыру құрайды. Мемлекеттiк сақтандыруды басқаруды денсаулық сақтау министрлiктерi мен әлеуметтiк iстер юрисдикциясымен басқарады және барлық ортақ сақтандыру жүйесiне жауап бередi. Швециядағы халықты әлеуметтiк қорғаудағы барлық жүйені дәл қазiр барлығы ортақ сақтандыру туралы заңмен реттеледi (1962 г ), үш сақтандырудың түрiлері бар :
1. Аурудан сақтандыру және туыстарын сақтандыру;
2. Халықтың зейнетақылар жүйесi;
3. Қосымша зейнетақылар жүйесі.
Швециядағы барлық 16 жас шамасындағы (швед және басқа ұлт) тұрақты тұлғалар 26 жергiлiктi әлеуметтiк сақтандырудың кеңселерi бiрлерге үлкен тiркелген.
Келесi сақтандыру түрлерi олар ата-анаға дәрiгерлiк тiс емдеуiнен тұрады. Медициналық сақтандыру ауруханада дәрiгер, стоматологтiң барулары тағы басқалар, әр түрлi емдеумен байланысты әртүрлі төлеулердi қамтиды. Әдеттегiдей, бұл шығындар медициналық мекеме немесе тұлғаны әлеуметтiк сақтандыру кеңселермен тiкелей төлейдi. Емделушi әдетте консультацияға тек ғана көптеген соманы төлейдi. Ортақ тариф мемлекеттiк амбулатория қызметтерiне қолданылады. 80-шi жылдардың соңдарында емделушi емханаға 60 дiңгектер төледi, дәрiгер толық еңбекақыны соған алды. Емделушiлер төлеген гонорарлар, дәрiгердiң баруы ғана емес, рецепттердiң көшiрмесi, аурухана, лабораториялық зерттеулер қосады. Баланың тууымен ауру немесе ауруханадағы емдеуге шығындар байланысты арналған әлеуметтiк сақтандыруға тiкелей жергiлiктi кеңселермен төленедi. Емделушi қаланың ауруханасындағы емдеуге ештеңе төлемейдi. 2 жыл аурухана емдеу максимал ақы төлелетiн мерзiм. Қамсыздандырылған тұлға. Өтемге медициналық мекеме құқығы созылмалы ауруларға арналған дәрiлердiң сатып алуы сонымен бiрге жол шығыны кiрiп-шыққаны, толық орны үшiн жартылай төленеді. Денсаулық сақтандыру жүйесінің бөлiгi болып тiс емдеуде жатады. 20 жылдардан артық қамтиды. Тiс дәрiгерлерiмен бөлiндiлермен де, мемлекеттiк те 20 жылдарға дейiн балаларға және жастардың тiс емдеу көмегi заң бойынша. Ересек емделушiге тiс емдеу қымбатқа түседі. Егер олар курсқа 3 мың дiңгектен аспаса, ол қызметке 60% төлейдi. Тiс дәрiгерi әлеуметтiк сақтандыруды жергiлiктi кеңседен қалған бөлiгiне орнын толтыру тiкелей алады.
Ата-аналардың сақтандыруының жүйесiнiң баланың туу кезiнделерi 12 айлардың ағымында олары жәрдемақымен қамтамасыз етедi. Жүктiлiктiң уақыты көлемінде аналық бойынша жәрдемақы баланың тууына дейiн 50 күндер бұрын ала алады. Ата-аналардың өздерi баланың тууларынан кейiн қалай ақы төлелетiн демалысты өзара бөліседі. Әкелер жұмыстан 10 күнге баланың тууылуына жұмыстан қалуға құқығы бар. Егер бала ауырса, ата-аналары, 12 жылға дейiн бала күтуге арналған жәрдемақы алуға құқылы; егер ана тағы бiр баланы күтумен ауруханада болса, әке балалармен үйде қалатын қалса ата ана жәрдемақы алуға құқылы.
Ұлттық зейнетақылар жүйесi. Бұл жүйелер (негiзгi ) халық, (еңбектiк ) қосымша, (толық емес ) жартылай зейнетақы болып бөлінеді.Барлық жағдайлардағы төлеулерi инфляциямен автоматты өсетiн негiздi сомаға деп аталатыны жыл сайын орнатылатын үкiметтерде тұрақтанады. Швецияларда ер-әйелдер үшiн зейнетақы жас шамасы 65 жас, әғни бірдей. 1976 жылы ертерек зейнетақының тиiстi өлшемдердi өзгеруiмен зейнетке кетуге болады. Мүмкiндiк бердiң жартылай зейнетақылары туралы заңы жұмыс уақыты қысқартылса оған табысты өтемдi өтеу керек. Бiрақ, шартта : алушы аптаға кемiнде 17 сағат жұмыс iстеуi керек. Халық және қосымша зейнетақылар үш формалар қосады : қарттықтар бойынша, жарымжандық бойынша, отбасылық асыраушының өлiмiмен байланысты төленетiн жәрдемақылар. Бiр кiсi бiрден бiрнеше зейнетақылар ала алады.Халық зейнетақыларының жүйесiндегi мүгедектiк зейнетақысы кәрiлiк зейнетақысы тең. Ол 16 жастан бастап және зейнетақы жас шамасына дейiн ауру, жарымжандығы артынан еңбек ете алушылық жоғалтқан тұлғалар алады. Егер адам 16 жасқа бала дейiн мүгедектік болса, онда халық зейнетақыларының жүйелерiнде балаларға жәрдемақы да қосылады. Халық зейнетақыларының жүйесiндегi отбасылық зейнетақы (төленбейтiн бойдақтарды ) зейнетақыны жесiрлiкке және жетiмдерге қосады. Зейнетақы 36 жас шамасына жеткен жесiр кемiнде 5 жыл отбаснда тұрған жағдайлардарда ғана есептейдi.Толық зейнетақы кәрiлiк зейнетақысына ұқсас. 18 жасқа дейiн балаларның ата-аналардың бiреуi немесе екеуi денi өлiмнiң себебiненiне байланысты зейнетақы ала алады.
Барлығына ортақ қосымша зейнетақылардың жүйесi. Толық қосымша зейнетақының алулары үшiн 30 жылдар жұмыс iстеуге керек. толық емес миниму 3 жыл жұмыс жасау керек. Орташа өлшем ең жоғары төлеуi бар 15 жылдар бойынша есеп айырысады.
Жұмыссыздықтан сақтандырудың жүйесi әлеуметтiк сақтандырудың аталған жүйелерiнен айырмашылығы болады(1974 жыл ). Жұмыссыздық жәрдемақысының алулары үшiн кәсiподақ ұйымдастырылатын жұмыссыздық бойынша кассаның мүше болуға керек. Қырық үш кассалар барлық дәрежелерді кәсiби қамтиды. Iсте емес сақтандырудың түрiмен бұған сақтандырудың жергiлiктi кеңселерi айналысады. Жұмыссыздық жәрдемақысының төлеуi шарттар қасында ескертiлген : жергiлiктi еңбек биржасы, жұмысқа дайындық iздеушi жұмысшысы ретiнде тiркеу, орынның жоғалтуы бағыт туралы ұсыныспен қабылдау меншiктi жазық бойынша емес, 12 айлар кемiнде жұмыссыздық бойынша кассаға мүшелiк. Жәрдемақы 300 жұмыс күндерiне максимумдарын есептеседi, ар жағында егде адамдар үшiн 450 және күн сайынғы төлеулерден тұрады. Күн сайынғы жәрдемақы табылатын табыс 91, 7% жете алады. Егер адам сақтандыру немесе жәрдемақы жүйесiмен қандай болмасын жеткiлiксiз қамтымаса, онда ол қоғамдық көмектi ала алады. 1982 жылдың әлеуметтiк қызмет түрлерi туралы заңда коммуналар алып жүретiндерге, азаматтықтан тәуелсiзгi олардың шекараларының шеңберлерi адамдар, тұратынға ақырында, жауапкершiлiк атты. Суреттеп айтылған формалардың Швециядағы әлеуметтiк сақтандыруларынан басқа дажәрдемақы қатарлары болады. Мысалы, туылған барлық балаларға және 16 жасқа дейiн есептесетiн баланың жәрдемақысы. Ол 10020 дiңгектердi құрайды және салық салынған емес. Бұдан басқалар, үш балалары бар балалы үй және балаларға қосымша жәрдемақы жыл сайын алады. Бұдан басқалар, ересек, балалардың бiлiмiнiң қайта үйретуге жәрдемақы бар.
№9.Тақырып : АҚШтағы халықты әлеуметтiк қорғау жүйесі.
Сұрақтар :
1.Әлеуметтiк сақтандыру бағдарламалары.
2.Жеке әлеуметтiк сақтандыру.
Әлеуметтiк қамсыздандыру жүйесi. Бiртұтас жалпыұлттық орталықтандырылған әлеуметтiк қамсыздандыру жүйесi. Ол немесе федералды заң регламент белгiленген программалардың әртүрлi тегiнен құрастырады, немесе штаттардың өкiметтерi штаттың заңы, немесе сонымен бiрге федералды органдар және органдармен қарастырылады. Жеке программалар жергiлiктi өкiметтермен бiрге қабылданады. АҚШтағы әлеуметтiк қамсыздандыруын мемлекеттiк жүйе екi бағытта айқын бөлшектенедi : әлеуметтiк сақтандыру және әлеуметтiк жәрдем. Олар қаржыландырудың көздерi бойынша өзара өзгешеленедi. Әлеуметтiк сақтандыру бойынша төлеулер өндiрiп алады (кәсiпкерлермен еншiде ) еңбекшiлермен алынатын әлеуметтiк сақтандыруға сақтандыру қорлары, салықтың құрастырылатын арқаларында қалыптасады. Мемлекеттiк жәрдем бюджеттiк құралдардан есептеседi : федералды бюджет, штаттар немесе жергiлiктi органдардың бюджеттерiнiң өкiметтерi. Әлеуметтiк сақтандырулар туралы бiрiншi заңмен 1935 жылдың 14 тамыз қабылданған азаматтық заң болды. Бұл заң уақыт өткенделер әлеуметтiк сақтандырудың жаңа форма ендiретiн көп түзетулермен өстi жаңа жағдайлармен толықтырды. 1935 жылдың заңымен әлеуметтiк сақтандыруды екi түр анықталған : (зейнетақы ) қарттықтар және (жәрдемақы) жұмыссыздық бойынша. Заң мүгедектігі және жетiм кедейлердiң кейбiр дәрежелерi, сондай көмектiң шектелген шаралары сонымен бiрге ескердi.
Зейнетақылар 1937 жылда тұңғыш рет төлеген. 1939 жылда жанұяның асыраушысының жоғалтуы байланыстының жәрдемақы төлеуi туралы заңға түзетулер енгiзiлдi. Әлеуметтiк сақтандыруының мемлекеттiк жүйелерi кеңейтуi бойынша iрi адымымен еңбекке жарамсыздықтанның жәрдемақы ескеретiн төлеуiн 1956 жылының түзетуi, өндiрiстiк жарақаты бар байланыспаған сонымен бiрге болды. Өндiрiстiк жарақат немесе ауруды нәтижеденiң жарымжандық бойынша сақтандыру, шақырылған еңбек жағдайларымен, штаттардың құзырына сенiп тапсырған. Түбегейлi оқиғамен 65 жас шамасында тұлғаларға медициналық сақтандыруға 1965 жылдың түзетуi, берген құқық сонымен бiрге болды және (Медикэр программа ) үлкен. Оған 1935 жыл және түзеле бастауды заңға жұмысқа және сектордың бөлiндiсiнiң қызметшiлерi, үшiн әлеуметтiк сақтандыруды өз жүйесi орнатылатын темiр жолшылардың қоспағандасымен таралады. Соғыстар және әскери қызметкерлердiң федералды азаматтық қызметшiлер, ардагерлерi үшiн программа сонымен бiрге әлеуметтiк сақтандыру бар болады. Мұндай ауылшаруашылық жұмыс, майда кәсiпорындарының қызметкерi, күндiз iстейтiндерi әлеуметтiк сақтандырудың мемлекеттiк жетiлген мемлекеттiк программаларымен қалған еңбекшiлердiң дәрежелерi болып табылды.
Заңда ескерiлген 1935 жылдардың әлеуметтiк сақтандыруының барлық түрлерi және оған, (Офп ) Ортақ федералды программа атаумен бiрлестiруге қабылдаған. Бұл қорына (зейнетақы ) алушысы өзiмдi келешек алушымен немесе оның жұмыс берушi кiргiзiлетiн арнайы салықтың формасын алатын, немесе екi бiрге алдын ала үлес iстейтiн программалар әлеуметтiк сақтандыру болып табылады. Бұл жәрдемақы артықшылыққа қарағанда құқық болғанын тезiрек қаралады. Сақтандыруға сенiмдi адамның таңдауының бостандығына сенiммен сәйкес келедi ол ең жақсы түрменмен Моррис кездейсоқтықтардан өзiн қорғалып таңдауды әрбiр азаматқа iлiгетiнде болып көрiнеді. Әлеуметтiк қамсыздандыру : әлеуметтiк жұмыстың энциклопедиясының саясатының тенденция және мәселелерi. Өйткенi программаларға әлеуметтiк сақтандырулар жатады : асыраушының жоғалтуы бойынша (зейнетақы ) қарттық, сақтандыру бойынша сақтандыру, жұмыссыздық бойынша сақтандыру, еңбек етуге бойынша сақтандыру мүгедектiк, медициналық сақтандыру. Мемлекеттiк (ер-әйел бiрдей ) 65- жас шамасына жеткен адамдар кәрiлiк зейнетақы толық көлемде ала алады.
Толық зейнетақының алуына қажеттi еңбек стаждары жылдар қажеттi. Егер стаж аз болса, онда зейнетақы да азаяды. Төлеу ескерiлген 62 жылдағы зейнетақылары, бiрақ зейнетақы жәрдемақы осы жағдайда 20%ке азаяды. Бұл ғасыр басында 1983 жылдың түзетуiнiң сәйкестерi 67 жылдарға дейiн зейнетақы жас шамасын үлкейтуге болатындғы жатады. 1986 жылдағы зейнетақының орташа өлшемi айға 478 долларларын құрады. Егер 65 жылдар зейнеткердiң еркектерiнде жас шамасында әйел қарауда және үлкен болса, зейнетақыға 50% үстемесiне оның құқығы болады. Егер зейнеттi құқығы болдың екi жұбай болса, онда әйел меншiктi зейнетақымен және күйеудiң 50% үстемесiнiң аралығында таңдауы керек. стемелермен тiптi зейнетақының орташа өлшемi тек қана рұқсатсыз қосымша өте қартайған табыстар шамамен деңгейде кедейлiк шегi немесе бiршама жоғары қамтамасыз етедi, сондықтан құралдар, барынша сыпайы болуды хабар мәжбүр еткен. Құқығы бар зейнеткерлер еңбек ақының нақтылы сомасы, оларда әрбiр еңбекпен тапқан долларға 50 центтердiң зейнетақысынан шегередi жұмыс iстеген, Олар iс жүзiнде көбiрек әлi жоғалтады, зейнетақыдан еңбекақы, айырмашылыққа өйткенi, табыс салығымен салынады, және нәтижеде әрбiр еңбекпен тапқан доллардан шамамен 70 центтерi жоғалады. Егер қарттық бойынша зейнеттi марқұм құқығы бар болса, асыраушының жоғалтуы бойынша жәрдемақы марқұм сол жағдайда жанұяның мүшелерiне бекiтiледi, (бастан өткiзген жұбай, балалар, ата-аналар ) жанұяның мүшелерi оның қарауларында болды. Асыраушының жоғалтуы бойынша зейнеттi құқық және оның көлемi қарауыдағы жандардың жасына қарай және олардың еңбек ете алушылықтарымен анықталады. Зейнетақының есептеп шығарулары үшiн бастапқы сома кәрiлiк зейнетақысының өлшемi оның алар зейнетақы жас шамасының табысы бойынша алынатын марқұм болып табылады.
Еңбекке жарамсыздықтарды жәрдемақылар аурулар немесе өндiрiспен сабақтас емес қайғылы жағдайлардың нәтижедесi жарымжан тұрған тұлғаларға бекiтiледi. Жәрдемақы алуына құқық жарналардың кемiнде бес жұмыс iстеген нақтылы көлем төлеген еңбекшiлердi бойынша сақтандыру қамтыған. Кәрiлiк зейнетақыларының есептеп шығаруының жағдайларға сай болдарына есептеп шығарудың шарттары және еңбекке жарамсыздықтанды оқу құралының өлшемi жуық шамамен көп. Мүгедектiк зейнетақысы зейнетақы жас шамасының шабуылында кәрiлiк зейнетақысымен ауыстырылады.
Еңбекақының тиiстi сомасына кiшiрейту олардың жеке алғандада өз еншiсiн қайта салудың жолыменнен, салықтың iс жүзiнде негiзгi бөлiгi дегенмен еңбекшiлермен есептесіп отырады. Әлеуметтiк сақтандыруға жарна алынатын салық мөлшерi, еңбекақыға еңбекшiлердiң проценттi қатынасында үшiн бекiтiледi, төлелген еңбекақының қорына гвалардың кәсiпкерлерiнiң проценттi қатынасы үшiн керек. Үнемi салық мөлшеруң өседi. Мысалы, салық мөлшерiн 1950 жылда 1, 5%ке құрады, ал 1986жылы 7, 15%ке өскен. Салық базасы, жұмыс және қызметшiлер үшін еңбекақы салынатын максималды сомасы 1986 жылдары 42000 доллардан 1950 жылында 3000 доллар дейiн өсiрдi.
Сәйкесiнше максималды жылдық жарнасы, кәсiпкерлердiң төлеулерiн есепке алумен, ар жағында сол (табыстардың өсуiн шара бойынша өседi ) озық сипатты тасысатын табыс салығы, салық айырмашылыққа 90 доллардан 6000 долларға дейiн әлеуметтiк сақтандыруға үлкейдi регрессивтiк болып табылады. Ол бiртұтас салық мөлшерi бойынша салық базасы шектерiндегi бұдан әрiнiң бiрiншi еңбекпен тапқан доллардан бастай алынады. Бұл базасы тоқпақтады мұндай қатардағы жұмыс және қызметшiлердiң еңбек ақыларын асатын сомада орнатылған.
Салық төлеу барлық сомадан нәтижесінде өте дәулеттi американдықтарға ерекше құқықтар жағдай жасалады, оларды өз еңбек ақылармен, тек қана өз табыстарының бөлiгiнен салық төлеулер болып табылады. Сайып келгенде, әлеуметтiк сақтандыру ең үлкен ауырлықта салық тұрмысы төменге қаптап жатады : ол 25% өзi төмен төленетiн американдықтар үшiн өзi ауыр салықпен айналып кеттi.
Офпқа (дәрiгерлер, еркiн мамандықтардың тұлғасы, уағыздаушылар және бұйрық ) жалдау бойынша емес жұмыс iстейтiн тұлғалар сонымен бiрге қосылған. еңбекшiлер және кәсiпкерлермен салық сонымен бiрге алынатын жалаки бойынша олар салық төлеуде әлеуметтiк сақтандыруға қойылған жиынтық салық мөлшерi болады.
Демографиялық себептермен де, экономикалық та әлеуметтiк сақтандыруды мемлекеттiк жүйенiң ерекше белгiлерi шартталған салықтың жоғарылатуына тұрақты тенденция болып табылады. Жүйенiң экономикалық дағдарыстары әлеуметтiк сақтандыру шынымен мұқтаж болады, әлеуметтiк сақтандыруға салықты жоғарылату керек еді. Бұл салығының өсуiн ары қарай перспективалар тұрғынның қартаюын тарапқа демографиялық жылжулармен байланысты тумайтынырақ, жеке алғандаларға әлi көрiнедi. Жұмыссыздық бойынша сақтандыру федералды - штаттық негiзде iске асады. Федералды заңмен жұмыссыздық бойынша штаттардың әрбiрi содан соң заң тәптiштелген сақтандырулар ортақ қағидалар анықталған. Штаттар, тұлғалар жататын сақтандырулардың дәрежесi, олардың өлшемдерi және төлеудiң, жәрдемақы мерзiмдерiн анықтайды. Штаттардың өкiметiнiң органдары жәрдемақыны жұмыссыздары айыруға немесе көпшiлiгiнде жәрдемақы құралдарымен қамту ерiктi жұмыссыздық, ұсынылатын жұмыстың бас тартуын жағдайдағы олардың деңгейi және бұйрық төмендете алады экономиканың күйiнен тәуелдi болады. Ол дағдарыстар егде жоғары және керiсiнше, тұрақты замандарда төменде. Штаттың заңы әдетте минималды - қажеттi қалай жұмыссыздық жәрдемақысысы алыну үшiн стаж жарты жыл ереже, кемітуде орнатады. Қызметкер ең жоғары еңбекақыны алатында (шамамен 12 айлар ) негiздi мерзiмiне орташа еңбек ақының бөлiгi оқу құралының өлшемi. Әрбiр штатта оқу құралының ең төменгi және максимал өлшемiн бекiтiледi. Ол орташалар айлықтың 25 - 30% құрайды. Ол соңғы жылдар аптаға 160-170 долларларын құрады. Төлеулердi мерзiм әдетте 26 апталардың жанында құрайды. Федералды заңмен сонымен бiрге ескерiлген, жағдайда мерзiм жұмыссыздықтар қатты өсу 65 апталарға дейiн ұзарта алады. Қосымша шығындардың қаржыландыруы өз мойнына ал федералды үкiмет осы жағдайда қарастырады.
АҚШтағы кәсiптiк сырқаттарының өндiрiстiк жарақаттануды биiк деңгеймен және таратуының байланыстылары бар болады, штаттардың деңгейдесi, сақтандырудың тиiстi программалары негiзiнде. Заңмен зақымға кәсiпкерлерiнiң өндiрiсiндегi жауапкершiлiк орнатылған, жанұясы өндiрiстегi жазатайым оқиға нәтижеде қаза табатын өтемiнiң өлшемдерi уақытша еңбек етуге мүгедектiк бойынша төлеулердi орнын толтыруды деңгей және ұзақтық анықталған. Өтемнiң деңгейi еңбекақыға проценттi қатынасында анықталады және еңбекақыны үштен екiсін құрайды. Кәсiпкерлердiң көпшiлiгi осындайдалардан алдын ала қамсыздандыратындығынан, ақшалай өтемдi негiзгi бөлiк сақтандыру компанияларымен бөлiндiлермен есептеседi. Кейбiр штаттарда штаттардың өкiметiнен өндiрiстегi жарақат сақтықтықты сондықтан төлейтiн кәсiпкерлермен салықтың арқасында арнайы сақтандыру қорлары жасалған.
Зейнеткерлердiң дәрiгерлiк қызмет көрсетуiн программасы Медикэр Г. Ол оның сақтандыру шарттары бойынша 1965 жылы жасалған негiзгi және қосымша бөлiкке жiктелетiндігі ескерткен. Негiзгi сақтандыру әлеуметтiк сақтандыруға салықтың арқасында қаржыландырады. Бұл ақшалар стационардағы емдеулерi төлеуде жүредi. Қосымша сақтандыру ерiктi болып есептеледi және федералды бюджеттi арқасында және қатысушылардың жарналарын қаржыландырады. Ол амбулаториялық ем және дәрiгерлердiң консультациялық қызметтерiне ақы төлейдi. Американдықтардың көпшiлiктерi бұл сақтықтықтың түрiмен де асырауға қалайтыны түсiнiктi.
Емделушi стационарға түсуде (емдеудi бiр күннiң тең құны ) бiрiншi жарнаны кiргiзедi. Егер ол өтуге дейiн 60 күндер жаздырылса, онда ауруханаға ол ештеңе мiндеттi емес. Егер бұл мерзiмдi көп болып қалса, онда оның болуын 61ден90 күне дейiн емдеудi 25% құнның есептеуiнен төленедi. 3-шi бiр айлық мерзiмдер өту арналған қай (апатты ауруды жағдайда ) бiр ғанасы және емделушiге пайдалануға болады 50% бастапқы жарнадан күн сайынғы төлемнiң есептеуiден өлшемге борыштан құтылған 60 күндердiң ұзақтығымен резервтегi мерзiм деп аталатынды басталады.
№10.Тақырып : Әлеуметтiк жұмыстың ұйымдастыру формалары.
Сұрақтар :
Бұл ұйымдардың демеушiлерiн федералды үкiмет, штат, округтер қолдайды. Олар мемлекеттiк салықтың арқасында, демек, ол жұмыс iстейтiн мамандарды қаржыландырады мемлекеттiк бюджеттен еңбекақысын алады. Сонымен бiрге өкiметтiң мемлекеттiк және жергiлiктi органдары ел бойынша мемлекет аралық әлеуметтiк саясаттың өңдеуi және оның өткiзулерiне жауап бередi, аймақтық және жергiлiктi деңгейлерде олар басқа ресми мекемелермен халықты әлеуметтiк қорғаудың программаларының жүзеге асыруы бойынша қызметтер үйлестiредi, үкәметтік емес ұйымдары бар сонымен бiрге және кәсiпкерлiктер де айналысады. Негiзiнен бұл ұйымдардың әрбiр мемлекеттерi бюджеттiк мүмкiндiктердiң шектерiндегi әлеуметтiк көмек елiнiң тұрғындарға арналған қолдауының әр түрлi түрлерiнiң берудi программаларын жүзеге асырады. Мысалы, басты әлеуметтiк басқару мекемесіне қарасты Финляндияда әлеуметтiк қамсыздандыру және денсаулық сақтауды министрлiк әлеуметтiк қамсыздандыруды төңiрегiнденi орталық органдарды құрастырады және оған бiрлесiп талқылау жасайды. Губерниялық басқарулар аймақтық басқаруларды жүзеге асырады. Әлеуметтiк қызмет көрсетудi ұйым бойынша басқару және жаттығу жұмысын жергiлiктi деңгейде муниципалитеттердi жүзеге асырады.
АҚШта да Финляндияда да және басқа еуропалық елдерде әлеуметтiк қорғаумен шұғылданатын мемлекеттiк органдардың құрылымдары көбейді. Әлеуметтiк қамсыздандыру бойынша мемлекеттiк саясат орындайтын негiзгi үкiмет органдарына, ауыл шаруашылығының министрлiгi, денсаулық сақтауды министрлiк және шеңберiнделерi әлеуметтiк программаның не бiрi iске асыру iске асатын федералды мекемелердiң тағы басқаларының әлеуметтiк қызметтерi басқаруға жатқызуға болады.
Бастаушы да, (қорлармен университеттермен, үкiмет және үкiметтiк емес қауымдастықтармен ) оқыту орталықтармен де әлеуметтiк саясаттың өңдеуi және жеке әлеуметтiк программалар ықпал етiлген ұйымдар, кәсiпкерлiктiң әлемiнде соның iшiнде тағы басқалар бастаушы саяси партиялармен iске аса алады. Басқаратын әкiмшiлiк негiзге беретiн облыстың олардың ұсынысы және федералды мекемелердiң көмегiменiмен, сонымен бiрге әлеуметтiк қызмет түрлерiнiң беруiнiң басқа жүйелерi арқылы өмiрге келтiредi. Әлеуметтiк қамсыздандыру бойынша басқару әлеуметтiк қамсыздандыру туралы акттiң iске асыруға арналған АҚШта жасалған барлық елдерде 1200 бөлiмшелерiн алады. Ауыл шаруашылығының министрлiгi федералды азық-түлiк программасын әлеуметтiк қамсыздандырудың мемлекеттiк бөлiмшелерi арқылы жүзеге асырады. Осының арасында бұл мақсаттары мұқтаж өнiмдер, өсiмдiктердiң сатып алуының жанында қазына орынына қолданылатын купондар, қаналарға таралады, бiрақ табака емес және спиртке емес.
Денсаулық сақтау министрлiгінің басқару бөлiгi 1912 жыл негiзделген бала бюросы және гуманитарлық қызметтер және өз кезегiнде қорғау бойынша программаның өмiрiне жоспарлап, үйлестiрiп өткiзедi.Балалардың қорғауының қызметi бала әлеуметтiк, дәрiгерлiк, заң және қамқоршы қызметтерде болады. Ол балалардың қатынасындағы зорлықтың жағдайлары үйренедi, әлеуметтiк қамсыздандырудың қызметтерi және заң органдарына ұсынысты бередi. Жергiлiктi мемлекеттiк ұйымдар әр түрлi құрылымның әртүрлi елдерiнде алады, бiрақ олардың рөлi жергiлiктi деңгейдегi әлеуметтiк саясатты өткiзу. халықты әлеуметтiк қорғау қамтамасыз ету үшiн өкiметтiң жергiлiктi органдары мiндеттiген : өз ауданы шектерiндегi әлеуметтiк қызмет түрiн ұйымдастыру; өз аумағындағы жәрдемақы құралдарының беруi туралы сұрақтарды шешу; әлеуметтiк жәрдемақыларды төлеудi өндiрiп алу; коммуналдық қызметтердiң әлеуметтiк қорғаудың бойынша қазiргi сызықтары туралы тұрғынын кеңес берiп мәлiмет беру; әлеуметтiк қызмет түрi және әлеуметтiк қолдаудың әртүрлi түрлерi туралы тұрғынды мәлiмет беру; әлеуметтiк қызметтерге арналған кадрлардың кәсiби әзiрлiгiн жүзеге асыру; осы саладағы жұмыстың әбден жетiлдiруге арналған зерттеу өткiзу.
Мемлекеттiк қызметтер демеушiлермен федералды үкiмет, штат, округтi қарастырады. Олар мемлекеттiк салықтың арқасында, демек, ол жұмыс iстейтiн мамандарды қаржыландырады мемлекеттiк бюджеттен еңбекақысын алады. Әлеуметтiк қызметкерлер, бос емес мемлекеттiк әлеуметтiк қызметтерде, масштаб және ұйымның қызметiнiң бағыттары байланысты әр түрлi рөлдердi орындайды. Мысалы, штаттардағы әлеуметтiк жұмыстың мемлекеттiк қызметтерiнде АҚШта келесi қызметтер ескерiлген :
Американдық авторлардың айтуынша, мемлекеттiк агенттiктердегi түрлi жұмыстардың орындауының үлкен мүмкiндiктерi, кәсiби әлеуметтiк қызметкерлерi оларда болды ендi сирек жұмыс iстейдi. Ғылым докторының ғылыми дәрежелерi iзденушiлермен тұлға болып табыла алады ғылым кандидатының ғылыми дәреже болатындығын белгілейді. Олар докторлық диссертацияның әзiрлеулерiлер үшiн эксперименталдi базасы және жоғары мамандықтың ғылыми кадрларымен жоғары оқу орындарына және ғылыми мекемелер, ғылыми зерттеу орналасқан тиiстi ғылыми мамандықтар бойынша докторантура болатын ұйымдарға бекiтедi. Бұл ахуалдар iс жүзiнде қазiр де өзгермедi.
Жеке Әлеуметтiк ұйымдар
Бұл ұйымдар әлi кәсiпкерлiк немесе коммерциялық деп атайды. Олар аралас түрлермен қаржыландырады : қайырымды жарналар, тұлғалардың бөлiндiлерiнiң сыйлары, қызметтер толып қалатын тұлғалардың төлемiнiң арқасында, үкiмет қаржы бөлулерiмен. Бұл ұйымдар өз қызметiнiң сипаты, ерекшелiкпен ғана емес өзгешелене алады берiлетiн қызметтер елi қауым, өлке негiзiнен шектерiндегi қызметтер масштаб керiсiнше. Құрылымға бұлар негiзгi буын әлеуметтiк агенттiк болып табылады. Бұл тұрғынға көмектiң ұйымының үлгi нысандары директорлар Кеңесiнiң бұл ұйымдарына басшылық етедi. Агенттiк басқа мамандықтардың кәсiби әлеуметтiк қызметкерлер, өкiлдерi, (ассистенттермен ) техникалық қызметкермен әдетте жабдықтаған.
Қай анықтағанын, неткен клиенттер қызмет көрсететiнiн, неткен мәселелердi шешiлетiнiн және неткен әдiстердi қолданылатынын бұл ұйымдар айқын ережелердi қабылдайды. Мысалы, мұндай ұйымдарға, Америкада Family жанұяның қызметiн және Service Americaлер жатқызуға болады. Тағы бiр реттi түрдiң бөлiндiсiмен оны қаржыландыратында жерлер бар екендігіне тоқталсақ. Ұлттық ұйымға кiретiн агенттiктердiң қоғамдық байланыстар және бiлiм беретiн программаларды оларында программасы өндейдi, қамтамасыз етедi және зерттеулер жанұяның әлеуметтiк жұмыстың төңiрегiндесiнде жариялауларына демеушi болып табылады. Ұйымның кеңесi саясатты қалыптастыруға көмектеседi және жанұя мұқтаждықтары туралы заң шығару органдарына ұсынысты бередi.
Жергiлiктi агенттiктер басқаруға және үйрену бойынша отбасылық және неке терапиясы туралы программаларды қамтамасыз етедi, қауымға арналған әлеуметтiк қызмет түрi болп таблады. Негiзiнде, тұлғалардың бөлiндiлерiнiң қайыр-садақа беру қазiргi американдық қызметтінің тағы сипаты екндігін айтаймыз. (Family Service Organization ) жанұяларға қызметтерiнiң көрсетуi бойынша ұйым бұл Гтер. Сонымен бiрге онда жанұяға түрлi қызметтерде болуға кiретiн агенттiктер болып табылады және көп балалалы әсiресе жаңа үйленгендерге көмектеседі.
Лютерандық шiркеумен сабақтас агенттiктердiң желiсi болмен лютерандық әлеуметтiк қызмет. Ол өте қартайған әлеуметтiк қамсыздандыру балалар бойынша толып қалатын АҚШтың барлық iрi қауымдарындағы агенттiгi, негiзiнде, қызметін алады.
№11.Тақырып : Халықаралық қайырымдылық ұйымдар.
Сұрақтар :
Құтқарушы әскер халықаралық дiни - филантропиялық ұйым 1865 жылдары Англияда құрылды. Ол 13 жылдан кейiн оның бiрiншi генерал болған шой тастың ағылшын жан сырын тыңдаушысы Уильямымен әскери ауыз бiрлiкте қайта ұйымдастырған. Құтқарушы әскер жақында көп елдерге өз қызметiн жайды. Құтқарушы әскердiң жауынгерлерi христианин сенiмдерiн қарiп адамдарға заттық және моралдiқ көмектi бола жан сырын тыңдайды. Құдайдың, қайрымдылық және тiкелей көмек, сүрiктiң түсi, сенiм, жас шамасының сөзi олардың қамқорлығы болып табылады. Бүгiн шой таспен және тапсырманың оның сыбайластарымен генералмен жаңа, үндес уақытты, гуманистiк маңыздылықты алуға басталған. Құтқарушы әскердiң қызметi жер шарының барлық континенттерiнiң 96 елдерiн қамтиды. Бұл ұйымның қаржы және зияткерлiк қолдауын республикалардың президентi, барлық деңгейлердiң үкiмет шендерiнде болады. Жұрттардың өнеркәсiптiк магнаттар және жиыны қолдайды.
Дәл қазiргі кезде құтқарушы әскердiң саны 3 миллион жүзеге асыратын мүшелердi келесi бағыттар бойынша қызметтердi құрайды.
Әлеуметтiк жұмысың негiзәнде 20 ғасырда негiзiн қалайтын қағидалар сипаттаған құтқарушы әскерлер құрайды. Егер адамның бар болмысымен мен әлпетiнде тәрбиенi дiни-адамгершiлiкпен арқылы тазартуда болмаса, үмiтсiз түсiк және бiржолата апатқа ұшыраған адамдар оның құқығы болып, сонымен бiрге, жағдайлардың жақсартуды қамтыды.
Уильям Бут оған дейiнгі құтқарушы әскердің әлеуметтiк программалардың құрастыруында негiзге алатын және жоспар жеке жұмыс әлеуметтiк жұмыстың жетi бастаушы ережелерiн ерекшеледi
Құтқарушы әскердiң қайраткерлерiн нақтылы бiлу бiлiмдердiң сирек кездесетiн тiркесi, бiр жағынан және қызметтiң процесс жүзеге асырылатын әлеуметтiк қызметкерлердiң iшкi құндылықтарының әлеуметтiк жұмысымен түсiнедi. Құндылық бағыттар сонымен бiрге қаралады тәжiрибелерге интегралдайтын бiлiмде және негiз қалайды. Кез келген қайырымды ұйым кәсiби әлеуметтiк қызметкерлерсiз көмектесе алмайды. Құтқарушы әскер, тек қана құдайға бiр махаббатта немесе адамға қатынасы жақсылықпен, бұл ұйым тұрақтанбайды үлкен iс iстейтiндей және оны адамға үшiн көмек көрсету, кейде керектi мөлшерде жасауға дайынатындай үлкен ұйымдары жұмысы анығында болып табылады. Ұйымның ол үшiнiнiң әлеуметтiк жұмыс сондықтан тап мұндай үлкен рөлдi ойнайды.
«Аноним маскүнемдерi қозғалыс» Маскүнемдiк және нашақорлық адам баласының алдында құратын әлеуметтiк, биологиялық, психологиялық және рухани мәселелердiң ең күрделi кешенi, әртүрлi әдiстермен шешуге тырысты. Мысалы, (мидың әр түрлi облыс дәнекерлiк жүйке талшықтарының жаруы ) лоботомияның және тiптiнiң 2~ сиқыры арқылы, электрошоктiң маскүнемдерiн емдеуге тырысты. Психиатрияның дамытушы шарасы бойынша, әсердiң талпыныстарына сырттан түйiстiруге болатын әр түрлi жолдар қарастыра бастады. Бұл - белгiлi психологиялық және психотерапевтиялық мектептер және (жүйке талдау, бихевиоризм және тағы басқалар ) ағымдардың шеңберiнделердiң жаттығу жолдары. Жетiстiк, алайда, тек қана сол аурулардың сонымен бiрге болып жататын рухани бұзушылықтардың ерекшелiктерiн есепке алатын және олардың жеңуiнiң рухани бағдарлалған жолдарын ұсынатын жолдарды алды. Бiр туралы сөз кеткен жолдарын негiзгi тезис, парадоксты болып көрiнедi : адам ауруды пайда болуға жауап бермейдi, бiрақ ол меншiктi жазылуға арналған өз әсерлерiнде жауап бередi. Өзiмнiң процессiң құдай жоғарғы күшпен бағытталып жағдай жасайтындығыменнен, оның рөлi белсендi. Басқаша айтқанда, адам төбенi көмегiменмен өзiне құрады.
Табысты талпыныспен мұндай жол iске асыру 12 адымдардың программасы бұл қозғалыс сипатында (Аа ) Аноним маскүнемдерi халықаралық қозғалыс болды. Аноним маскүнемдерi қозғалыс (Уильям Уилсон ) ньюйорктен (Смиттiң Робертолары ) хирург және бiр кәсiпкерiнiң бiр әйгiлiсiн кездесудi нәтижеде (огайо штаты ) акронда 1935 жылда дүниеге келдi. Екiшісi, Ааның қозғалысының негiздеушi болуға болатын үмiтсiз маскүнем болу. Негiзiнде олардың бүгiнгi вариантындағы Аа негiзгi қағидалар христиандықтың облысынан шеттен алып пайдаланған. Ерте христианин бiрлестiгi белгiлi, баяғыдан өз арғы-бергiсiн қатынастағы ашықтықтың тәжiрибесi бар болды қолдауға және қауымның басқа мүшелерiнiң көмегiнiң жанында маңызды жеке өзгерiстерге алып келдi. 12 адымдардың программасы адамгершiлiк арақатынастардың нақты тәжiрибесiне терапияның христиандықтың алғашқы ғасыры, ұғымның мағынасында әлi салған бастапқы iске асыру болды бұл құдайға бiрлескен қызмет ету және бiр-бiрiне көмектесу. Дегенмен Ааның қызметiнiң жетiстiк анықтаған кейбiр идеялар мiнез-құлыққа және серiктестiктiң өздерiнiң мүшелерiнiң қажеттiктерiмен бақылауларда негiзделгенде асты сызылуы керек.
Негiзiнде бiрлестiк жұмыс iстей алатын өте тиiмдi қағидаларды сайланатында сынаулар мен қателер үш жылдардан кейiн, көп маскүнемдер қайталану сәтсiз талпыныстарынан кейiн құтқарсын, үш (акрон, ньюйорк, Кривленд ) ойдағыдай әрекеттенген алғашқы топтар пайда болды. Маскүнемдiктегі жағдайлардың емделулерi бiрақ болғанша аса көп болды. Бұған қарамастан, серiктестiк 1939 жылда шыққан Аноним маскүнемдерiн кiтаптағы өз тәжiрибесiн сипаттауға шештi. Дәл осылай оның шығуынан кейiн қозғалыс деп атала бастады. Маскүнемдiктi кiтапта маскүнемдердi көздiң нүктесiмен, бiрлестiктiң рухани идеяларын сипатталды 12 адымдардың программасында тұңғыш рет сипаттап, және маскүнемдердi мәселеге тұңғыш рет қарай түсiндiрген. Психиатриясының әлеуметтiк жұмыстарды басқа салада ар жағында әлеуметтiк қызметкерлердiң санының түбегейлi өсуi пайда болды мерзiм сондай болып табылады. Өсу дегенмен ең үлкен зерделi дамытудың тоқтауы бар адамдарына күтудi төңiрегiндесi атап өттi. Жанұя берiлетiн қызметтер балаларға арналған қызметтердiң төңiрегiндесiнiң әлеуметтiк қызметкерлерiнiң саны және жастардың өсуi, сонымен бiрге тiркелген. Мысалы, басқа салаларда қылмыскерлерге заңгерлiк көмегi қоғамдық көмектiң төңiрегiндесiн қысқарту, сонымен бiргеде болды. Аноним маскүнемдерi кiтап және осыған дейiн осындай болып табылған бiрлестiктiң негiзгi мәтiн болады. Сол 12 адымдардың программасының негiздерiн құрайтын қағидалар мiне.
Қалай 12 адымдардың программасының негiзiнде көремiз бойыншау жатады. Көне грек тiлiндегi бойыншауды орыс сөзiне не metaniaдiң сөзiне сәйкес келедi, демек ақыл, ойлардың түрiнiң өзгерiсi. Бұл құдайға барлық адам өмiрiнiң бұрылысы бойынша болады. Мұндай бұрылыс 12 адымдардың программасы бойынша жұмыс iстеуге бастаған адаммен тап болады.
1939 жылда кiтаптың жариялауларынан кейiн ар жағында сенбестiк масштабтар сауығып кеткен маскүнемдер өз тәжiрибесi басқа алып беретiн шақырылған ұласпалы реакция ерген бiрлестiктiң қызметiнiң бастапқы кезеңiн аяқтады. Келесi жылдардың маскүнемдерi ағымында тегiн iске асатын газеттер және дүние жүзiнiң журналдарымен арқасында үздiксiз жарнамаға мың, негiзiнде ондықтармен Аа бiрлестiктерге құйылды. Қызметкер және дәрiгерлер жаңа қозғалыстарды барынша көмектi оған бола және оның қызметi мақұлдай қостады. Бұл бiрлестiктiң таң ғажайып кеңейтулерi тiптi өткiр аққан өсу аурулары шақырды. Маскүнемдер жазыла алғандығын дәлелдеген. Бiрақ адамдар бiр-бiрiмен сыйысып гармониялық қатынастар және нәтиже шығарлар сақтай жұмысты түсiнiсе алған бұл, әлi де көп еселiлер делқұлы жиюлы ешқандай да сенiмдiлiктерi болмады.
Аа бiрлестiктінінде мүшелiктiң маңызды мәселелерi, қазына, дербес арақатынастар, жұртшылықпен байланыстар будақ-будақ барлық жерде пайда болды және қалған қателiктердiң жиыны. Қателіктің барлығымен және 1946 жылда тұңғыш рет жариялаған және содан соң Аа 1950 жылдағы Кривленде өткiзiлген бiрiншi халықаралық съездтерде мақұлданған Аноним маскүнемдерiнiң 12 дәстүрлерi дүниеге келдi. Ааның он екi дәстүрлерiнiң қалай Аноним маскүнемдерiн қоғам өз бiрлiгiн сақтайтынын және өз қатынастарын салады қалай ол өмiр сүрiп дамитынын қоршаған ортайтынын көрсеттi. Аноним маскүнемдерi қозғалыс дүние жүзiндеге қазiр кең жайылды. Мысалы, бұл қозғалыстың топтарының саны тек қана АҚШтағы олардың жыл сайын өсуi және Канадалыққа үнемi өседi шамамен 4 мыңдаған топтарды құрайды.
«Халықаралық қызыл крест» Бұл миллиондаған барлық нәсiлдермен дiн ұсынатындар мүше етеін гуманитарлық қозғалыс халықаралық қызыл крест барлық әлеуметтiк тұрғын қабаттарын қамтиды. Осы мақсатпен көп және түрлi есептер арқылы жүзеге асырылады :
Көптеген жыл негiзінде қозғалыстың алдында қызыл крест тұрған есептердiң емес толық тiзiмi мiне осында. Қызыл крест қоғамның жасаулары мұрындық (1920-шi 1828 Г ) дюнан швейцария қоғамдық қайраткерi Анри болып табылады. Қызыл кресттiң жасауына идея тастап жаралы өрiстерге қорқынышты суреттiң әсерiмен онда 1859 жылдағы сүймендегi Сольфериносы жақын қорыға пайда болды.
Дюнан Анри құтқарушы жұмыстарды ұйымдастырады, соңыра ол оған өрiске барлық Еуропаны таң қалдырған Сольферино туралы еске түсiрудi өз кiтабында қорыға көруге алып жүретiн туралы айтады. Дюнан Анри әскери, дәрiгерлер, қоғамдық қайраткер Анрилардың қолдауының жанында қызыл кресттiң келешек Халықаралық комитетi туралы көмегiнiң Халықаралық комитетiнде ұйымдастырады. Женевада 1863 жылдың қазанындағы Халықаралық комитеттiң қайта жасалынғандары шақыру бойынша 16 елдердiң сарапшылары жиналады және қызыл кресттiң жарғысының болашақ үлгiлерiмен есеп және дюнанның ниетi бойынша жасалған көмектердiң комитеттерiнiң жұмысының әдiстерi жаралы анықталып болып тұратын 10 қарарларды қабылдайды.
Осылай қызыл кресттiң қозғалысы дүниеге келдi. 1864 жылда 12 елдер ендi қатысатын дипломаттық конференция, АҚШты қоса шақырылды. Женевалық конвенция туралы атауды және жұмыс iстейтiн әскерлердегi аурулары келгiштеген келiсiм шартымен қабылданды. Бұл келiсiм шарты тарихтағы маңызды кезең болды, ол жауынгерлiк әсерлердiң қатысушыларының мiнез-құлық регламент белгiлейтiн заңға сүйенген нормалар анықтағандығы. Санитарлық арбалар, әскери ауруханалар және дәрiгерлiк қызыметшi әлдендер қорғауға бейтарап және осындай құқығы болдардың ретiндесi танылуы керек және тарапқа оларға күтумен жиналып алынып қамтамасыз етiлу тиiстi қамтамасыз етiлу тиiстi жауынгерлер соғысатын жақтармен қамтамассыз етілді. Бұдан басқалар, конференцияда ақ фондағы қызыл крест Г белгiмен қабылданды. Г қызыл жарты ай Г екiншi белгi бiрнеше жылдардан кейiн пайда болды. Қызыл крест және ешқандай да дiни символика, түрiк соғысының уақытындасы, 1976 жылда, көмектiң Оттоман қоғамы алып жүрмегендiгiмен жаралы өйткенмен оның полумесяцемiн алмастырды. Содан берiлердi бұл белгiлер ислам әлемiнiң елдерiмен қасында қабылданды. Ол ақ фонда тең құқықты қызыл кресттiң белгiсiмен мойындалған. Бiрiншi ондағыларды ағымында еуропалық елдердегi қызыл кресттiң 22 ұлттық қоғамдары жасалды. Бүгiнде әлемнiң барлық мемлекеттерiнде дерлiк ұызмет жасауда. Жылдан-жылға ұлттық қоғамдар өз қызметтерiн басқа жұмыс салаларындағы өз көмегiн ұсына бастады. Осылай, қызыл крест егде және жарымжандарға, құтқарушы операциялардың өткiзуi, қан құюдың программаларының жүзеге асыруы ауруханалардың құрылысында, дәрiгерлiк қызыметшiнiң әзiрлеуi, гигиенаның төңiрегiндесi, көмек көрсетудi бiлiм берудiң үлкен рөлдi ойнады. Екiншi әлемдiк соғыстардан кейiн қызыл кресттiң ұлттық ұйымдарының жұмыс облысымен жаппай екпелердiң бала аурулары бар күрес, өткiзуi, суды тазарту, босқындары бар жұмыс болды. Қозғалыстың қызметiнiң түрлерiнiң толық тiзiмi бұнымен аяқталмайды.
Қозғалыстарды дамытуға барлық ұлттық ұйым бiрiктiретiн түрткiмен қызыл кресттiң қоғамдарының лигасының жасауы қызмет еттi. Оны 1991 жылдан қызыл крест және Қызыл жарты айдың қоғамдарының Халықаралық федерациясы сияқты ат қойылады. Оның штаб-пәтерi Женевада болады.
Қозғалыстың өзі болуын уақытқа заңға сүйенген және заң базасының жасауы сонымен бiрге құрылымдар және оның қызмет басқаратын органдардың жасауын қажеттiлiкке себепшi болатын алымды алды. 1928 жылдары тұрақты комиссия Г одан басқа жарғымен қабылданды.
Халықаралық қызыл кресттер Халықаралық конференциялардың әзiрлеу шұғылданатын. Келесi жылдарда жарғы Халықаралық деңгейде қозғалыстың заңға сүйенген базасының жетiлдiруiн мақсатпен өзгердi. Халықаралық қызыл крест атауын 1952 жылда қызыл крест және Қызыл жарты айдың Халықаралық қозғалысы атаумен алмастырған, көпшiлiктiң ойынша, бүгiнгi нақтылықтарды айқынырақ қамтып көрсетедi. Қорытындылар негiзiн қалайтын Халықаралық қызыл кресттiң жетi қағида қызметтерi және Қызыл жарты айды санап шығамыз. Адамгершiлiк. ұлттық деңгейде адамның бейнетi жеңiлдетуге сақтап қалу да, халықаралыққа да қорыға талпыныс туған көмек көрсету қозғалыс өрiсiне барлық жаралы деп, қайтуларды тырысады. Аласыздық. Қозғалыс нәсiл, дiн, класстың белгiсi бойынша ешқандай да айырмашылық өткiзбейдi немесе саяси сенiмдер. Бейтараптық. Қозғалыс қарулы дауларда тарапты кiмнiңдi қабылдауға және саяси, нәсiлдiк, дiни немесе идеологиялық сипаттың дауларында кiре алмайды. Тәуелсiздiк. Қозғалыс тәуелсiз. Ұлттық қоғамдар, көмек көрсет және, қозғалыстың қағидаларымен сәйкес жұмыс iстеу үшiн автономияны тиiстi әйтсе де тиiстi өз елiнiң заңдарына бағына әрдайым сақтау. Ерiктiлiк. Ештеңеге жуыспайтынға қозғалыс көмек көрсету бойынша өз ерiктi қызметтерiнде пайданың алуына ұмтылмайды. Бiрлiк. Елде қызыл крест немесе Қызыл жарты айдың тек қана бiр ұлттық қоғамы бола алады. Оны үшiн барлық болуы керек және елдiң барлық аумағы бойынша өз қызметiн жүзеге асыруы керек. Әмбебаптық. Қозғалыс бүкiләлемдiк болып табылады. Барлық ұлттық қоғамдар тең құқықтармен пайдаланады және бiр-бiрi көмек көрсет мiндеттiген.
№12.Тақырып : Адамдардың тiршiлiк әрекетiнiң әртүрлi салаларындағы әлеуметтiк жұмыс.
Сұрақтар : Қауымдағы әлеуметтiк жұмыс.
Қауым деген не? ол географиялық көзқарастан қауымдық көзқарас қалыптастыру : нақтылы аумақтағы адамдарының шоғырландыруы және нақтылы (шағынаудан, қала, муниципалитет ) кеңiстiк шектерiндегi. Бұл ортақ мүдделер, қажеттiктер, құндылықтар, қызмет негiзделген адамдардың бiрiгуi қауымның жолының әлеуметтiк-психологиялығының көздiң жинақталуы. Кейбiр жәрдемақы бұл екi бiрiктiретiн қауымдар анықтауды жол береді. Мысалы, әлеуметтiк жұмыстың тәжiрибесiн Доуэл Марк және Шадлоу Стивен кiтаптарында бiр аудан ортақ мүдделерін және тұратын топырмен қауымдармен түсiнедi. Қауымның мiнездемесiне бiздер жоғарыда атап өткен бұдан басқа тағы анықтамалар болады. Мысалы, демографтар уақыт өткелдерінің әр түрлi өзгерiстерi сияқты өлiм, туу, мұндай мiнездемелермен топтарымен қауымдарды құрайды.
Нақтылы әлеуметтiк жүйе әрдайым қауым болғандықтаннан, әлеуметтiк қызметкерлер, жүйелiк үлгiнi қолдануға тиiстi ғалымдардың ойынша қолдануға тиiстi. Жүйе деп бұл нақтылы элементтердiң жиынтығын айтамыз. Негiзгi мән элементтердiң қатынастар жүйесі. (АҚШ ) Уоррендiң айтуынша қауымды көлденең және тiк байланыстармен мiнездеуге болады.
Көлденең жүйе ол қауымның жергiлiктi деңгейге, аймақтық және ұлттық деңгейлерге қатысты, ал тiк деңгей ол элементтердiң сыртқы функционалдылығымен байланысты. Бұл, ең алдыменмен, адамдарға дамыту және өмір сүруге қажеттi қызметтегi қатысуы қажеттi қабылдануға мүмкiндiк беретiн әлеуметтiк қатынастардың ұйымы Уоррен бойынша қауым болып табылады. Мысалы, кез келген әлеуметтiк жүйе, қауым қалай жергiлiктi өкiметтердiң қателерiнiң берiк емес артынандарымен көрсете алатын тұрақтылыққа, бар қорлардың керексiз қолдануының нәтижедесi, жалпы коммуникациялардың жаман нашар жұмыс жасауы, кемшiлiктi ұмтылу мәлiметтерң болып табылады. Бұл моменттер, авторлардың ойынша, әлеуметтiк қызметкер мiндеттi түрде көңiл аударға негiз болып табылады.
Зерттеушiлердiң айтуы бойынша, АҚШтың мемлекетерінің пайда болуымен ерекшелiктерiмен байқаған. Еуропалық елдерде, жеке алғанда, қауым маңызды басқару органы, үлкен дербестiктерге дәстүр бойынша ие болу болып табылады. Қауымдар салықтарды ендiруге және тұрғын сайлатылатын кеңеспен жүргiзiле алады. Жұмыстың ұйым бос уақыттың ұйымы-жаппай спорт, жеке алғанда қалалық қауымдағы әлеуметтiк жұмыстың мысалдарының бiрлерi. Мысалы, өз қызметiндегi әлеуметтiк қызметкерлерi ауылда сақталған дәстүрлер, көмектiң үйреншiктi емес түрлерiне қоғамдық бастар немесе өзара көмек қағидалардаларындағы балабақшалары ұйымдастыруға тұрақтанады. Әлеуметтiк қызметкер рөлдердi қауымда жұмыс iстейтін ролдер болып табылады. Мысалы, фасилитатора, мақсаты болудың әлеуметтiк қызметкер әлеуметтiк қатысуды мүдделер бойынша спорт және мәдени iс-шаралар немесе клубтердiң ұйымы көмектесе iске қосуы адамдардың қауымның өмiрлерiнде, жас өспiрiмдердiң әлеуметттiкке карсы мiнез-құлығы ескертсiн және ересектермен жұмыс жасау кіреді.
Әлеуметтiк қызметкерлердің мақсаттары, өздiгiнен көмектiң болуын қудалайды. Ол осы жағдайда, тезiрек жинағы, жетекшi емес болып табылады, ұйымдастырушы емес, адамдардың бiрлестiктiң әлеуметтiк өмiрi және оның қорлары туралы әлеуметтiк қорлар, кәсiби бiлiмдердiң көздері болып табылады.
Күрделi процесс қауымның түсiнуi, оны мен таныстыруы. Авторлардың ойынша, әлеуметтiк қызметкер екi қиындықтармен түйiсiп қалуып отырады. Бiрiншiсi тiптi құбылмалы өзi жүйенiң анықтауында болады. Олар болғандықтан және көмескiнен, қауымның шекарасын да табу қиын (қаладағы кiшкентай Қалашық, поселке, көршiлестiк ортақтығы ) тұрақсыз. Екiншi қиындық қауым туралы мәлiметте болады. Жеткiлiктi мәлiметтi алу мүмкiн емес. Түсетiн мәлiметтердi үнемi талдап, оларға ойлану керек. Әсiресе онындағы қазiргi жүйелердiң арасындағы қауымға, байланыс тұратын адамдарының қатынастары туралы мәлiметтер алу қиын. Нормалар, ережелер, тек қана оның өмiр малып алған оның мүше болып алу мүмкiн нақтылы қауымда оның мүше болып алу мүмкiн үстем құндылықтар туралы мәлiметтер. Зерттеушiлердi не санайды қауымдағы жұмыстары үшiн ол туралы келесi мәлiметтер алуға керек :
Қауымда әлеуметтiк қызметкерлердiң әсерлерiнiң өте маңызды бағыты өздiгiнен көмектiң топтарының ұйымы болып табылады. Өздiгiнен көмектiң топтары әлеуметтiк қызметкерлер қажеттi бөлме, жабдықтарды алуға көмектеседi, әкiмшiлiк органдардағы олардың мүдделерiн қорғайды, кәсiби қызметтердi iлiгедi, жаңа топтармен жұмыс жасаудың негізі болып табылады. Нақ солдарды әлеуметтiк қызметкерлер азаматтық қоғамның нормалы жұмыс жасауына қажеттi көмектiң үйреншiктi емес жүйесiнiң дамытуына қажеттi өздiгiнен көмектiң топтарымен байланыса мүмкiндiк туғызады. АҚШта 15 миллион адамның 5 миллион артық өздiгiнен көмек беру топтарының қатысушылары, Испанияларында болып табылады. Аноним маскүнемдерiнде де өздiгiнен көмек көрсетуде белгiлi топтары бар. Елдерiнiң көпшiлiгiнделерi үшiн ерікті топтары жұмыс iстейдi адамдардың аурулары дауасыз ерекше дәрiгерлiк және әлеуметтiк көмек көрсететiндерде бар. Ерікті топтарының қызметi дәстүр бойынша өте көп ұлттық елдердегi этникалық азшылықтардың өкiлдерiнiң арасында белсендi болады.
№13.Тақырып : Денсаулық сақтау мекемелерiндегi әлеуметтiк жұмыс.
Сұрақтар :1. Әлеуметтiк қызметкерлердiң қызметiнiң тиiмдiлiгi.
Шетелдердегі әлеуметтiк жұмыстың мамандарының дәстүрлi жұмыс саласы сонымен бiрге денсаулық сақтау болып табылады. Алғашқы әлеуметтiк қызметкерлер 20 ғасырдың басында әлiгi медициналық мекемелерiнде жұмыс iстей бастады. Соғыстан кейiнгі жылдарда әлеуметтiк қызметкерлерiнiң жұмысқа қабылдау елдердiң көпшiлiгiнделеріне емделушiлердiң мәселесi түсiнiп шешуге дәрiгерлiк көмектер iске қосылды. Әлеуметтiк қызметкерлердiң есептерiне қорғауды әдетте стационар, (патронаж ) үйде күту және аурулардың дәрiгерлiк қызмет көрсетуiн ұйым емделушiлер, болуға адамдардың ауруларының әлеуметтiк бейiмделуi тыс қарқынды терапияның курсiнен кейiн, жарымжандардың еңбек терапиясы жатады. Швецияларда мысалы, ауруханалардағы әлеуметтiк қызметкерлер дәрiгердiң қатынастарының гармонизациясы және емделушiнiң бауырластарымен кезесуге мүмкiндiк туғызады, стационардың шарттарына аурулармен бейiмделуге көмектеседi, ауру, ата-аналарымен бауырластармен жұмыс iстейдi, жанұяда жағдай туралы дәрiгерлердi мәлiмет бередi, аурулардың қабылдау мазасында ресiмдеулерде көмектеседi, емделушiнiң психологиялық көңiл күйiне үздiксiз бақылауларды жүзеге асырады.
Германияларында клиникалардың көпшiлiгiнде әлеуметтiк қызметкерлер тiкелей немесе ауруханалардың орталық әлеуметтiк қызметi арқылы еңбек сiңiретiн әлеуметтiк қызметтер бар болды. Клиенттiң болуының байланысты қаржы мәселелерiнiң ауруханасындағы шешiм шығарады. Германияда тегiн дәрiгерлiк қызмет көрсету болғандықтан және қаржыландыру сақтандыру ұйымдары арқылы iске асады. Елге бұл дәрiгерлiк әлеуметтiк қызметкерлер емдеудi өткiзу туралы сонымен бiрге және ақтайтын шаралар, соның iшiнде, бөлменiң қажеттiлiгi туралы жарымжандардың клиникада болудан кейiн үйде емдеудi уақытында пәтер және жұмыс орынының сақтауы туралы жағдай жасайды, (балалар туралы қаморлық, бауырластардың жоқтығына байланысты ) емделушiге арналған әр түрлi қосымша психологиялық жүктемелердiң алуы туралы.
Дамыған шетел елдерiндегi дәрiгерлiк әлеуметтiк қызметкерлерi тұрғынның сауығуы бойынша бағдарлама әзiрлеуге қатысады, жергiлiктi әлеуметтiк ұйымдардың арасындағы байланыстыратын буын рөл және медициналық мекеме, бойынша дәрiгерлiк қызыметшiлердi кеңес бередi әлеуметтiк мәселелер, ғылыми зерттеулер өткiзедi және өздерiнiң медициналық мекемелерiндегi әлеуметтiк қызметтермен басқаруларды жүзеге асырады. Дәл қазiр әлеуметтiк жұмыстың төңiрегiнде бұл мамандарының психиатриялық көмектiң қызметтерiнiң жүйесiндегi ерекше рөлдері атап өтiлген. Психикалық денсаулық орталықтарының жетекшiлерiнiң үштен бiрi (АҚШ, Швеция, Ұлыбритания ) дамыған елдердiң көпшiлiгiнделерiнде әлеуметтiк жұмыстың төңiрегiнде көптеген жоғары бiлiмдердi алады. психикалық ауруларды профилактика үш деңгейдi алатын әлеуметтiк қызметкерлердiң жұмыстарының негiзгi түрiнiң психиатриялар саласында : психикалық аурулардың тәуекелдерiнiң ерекшелiк немесе төмендетуді алушылар. Осыған дейiндердiң психикалық ауруларының себептерi туралы толық ынтымақтықтың қарамағында психиатрлар жетіспеген,: кедейлiк, ашаршылық, мүгедектік. Экономикалық тектiң стресстерiнiң нәтижесi болып табылын жиiректi қызу мәселелер, психикалық ауруларды маңыздылықтың жиiлiк және дәрежесi жұмыссыздықтың өсуiмен шартталған. Психикалық ауруларды сайып келгенде, әлеуметтiк мәселелердiң профилактикасымен тiкелей байланыстырған; психоген факторларына адамның қарсы түрiнгiштiгiнiң дәрежесiнiң жоғарылатуы жатады.
Әлеуметтiк қызметкер тұрғынның арасында үлкен тәуекелдiң тобын ерекшелейдi және өңдеудi және адамдарға тәуекел дәрежесiн сезiнуге болысушы программалардың iске асыруын көмектiң олары үшiн түсiнiктi туралы мәлiметтi алуға түсiнетiн немесе алдын алу көмегiмен болады, тiптi өз психикалық ауруын қабылдауды өзгерту адамға аурудың симптомдары өте анық болған сөйткенше өте маңызды көмектесу болып табылады;емдеу, психикалық нашар адамдардың ақтауының өзi курсiндегi қатысу. Әлеуметтiк қызметкерлер дамыған елдердiң психикалық денсаулықтары шетел орталықтарының көпшiлiгiнде мамандардың тағы басқалары психологтердi команданың дәрiгер бiрiктiретiн қатысушыларымен болып табылады. Тек қана әлеуметтiк қызметкердiң басқа мамандарынан айырмашылыққа, авторлардың ойынша, қажеттi емделушiнi және оның нормалы өмiрiне қайтару үшiн әлеуметтiк қорлар табуға тырысады.Табиғи, әлеуметтiк қызметкерлердiң қызметiнiң тиiмдiлiгi қорғау бойынша төңiрегiнде психиатриялар, заңның бiлiмдерiнiң бiлiмдерiнен психикалық тәуелдi болады басқа мамандармен онының iстес психикалық денсаулыққа қоршаған ортаның денсаулық, ықпалдары болып табылады.
№14.Тақырып : Бiлiм беру мекемелердегi әлеуметтiк жұмыс.
Сұрақтар :
Авторлардың ойынша бұл салаларда, әлеуметтiк қызметкерлер, бiр жағынан дәстүр бойынша құқылық тәртiптiң қорғауы, әлеуметтiк бақылау және қадағалау сұрақтарындағы әлеуметтiк жұмыстың рөлi туралы көп пiкiрталастар олардың қызығушылықтарын тудырды. Көп әлеуметтiк қызметкерлерi әлеуметтiк құқықпен қамтамассыз ететін сұрақтармен шұғылданатын салаға жатқызады. Әйтсе де, сотталғандармен iстенiң өз қызметтiк мiндеттерiнiң арқасындасын шартты немесе қамау орындар немесе түзету мекемелерiнде жұмыс iстеуi керек болатын кез келген әлеуметтiк қызметкер, қалай болғанда да әлеуметтiк бақылаумен функционалдi байланған. Әлеуметтiк қызметкерлер әдеттегiдей, дамыған елдердiң көпшiлiгiнде жаза атқартушы мекемелердiң штаттық қызметкерлерiмен кеңесуiмен негiзiндесi шұғылдана қоғамнан изоляциядағы өмiрiне олардың бейiмделуiне көмектеседі. Кейбiр мамандар психиатриямен және түрме дәрiгерлiк қызметтерiндегi дәрiгерлiк қызметкерлердiң мiндеттi орындаларымен шұғылданады.
АҚШта, Ұлыбритания, Швеция елдерінде әлеуметтiк жұмыстың төңiрегінде бiлiм алған мамандар жаза атқартушы мекемелердегi басшылық етушi әкiмшiлiк қызметтерде орналасады. Әлеуметтiк қызметтер ерекше бостандық алған жанұяға тез зер салып, адамға қоғамдағы өмiрге жеңiлдеу бейiмделуге көмектесу үшiн басқа әлеуметтiк қорларды қолдануға iшiне алынған. Әлеуметтiк бiлiмдердi жиi алмайтын және түрме қызыметшiсi де, өздерi iшiне алынған да көп әлеуметтiк қызметкерлер қатынастағы нысананы көздейтiн әсер ескеретiн әлеуметтiк жұмыстарды жүйелiк үлгiнi жаза атқартушы мекемелердегiнi қолданады адамгершiлiкпен тұлға аралық қатынастарының дағдылары iшiне алынған.
Авторлардың ойынша, тергеу органдардағы әлеуметтiк жұмысының халықаралық тәжiрибесi отандық мүдденi ұстанады. Салдарға әлеуметтiк қызметкер есебi бұл жерде қажеттi сот инстанцияларға арналған құжаттарды дайындауға көмектесу, сондықтан ол ерекше бiлiмдер бiлу дағдылармен ие болуы және мәселенi интервью алып, айқын белгiлеуi және өз шешiмi сауаттылық және қисынды баяндай алуы керек.
Әлеуметтiк қызметкер қоғамға арналған оның потенциалдық қауiп-қатерiнiң тергеуге алынған көздiң нүктесiменiн мiнез-құлық және адамға кәсiби бағалауы, қылмыстық әсерлердiң қайталанатынның мүмкiндiгi туралы ғылыми дәлелдi болжам беруi керек. Кәсiби сауаттылық шешiмнiң әзiрлеуi пенитенциар туралы қылмыстық заңның бiлiмiнiң әлеуметтiк қызметкерi және жағдайлардан талап етедi және түзету мекемелерi.
Қоғам да, клиенттер де әлеуметтiк қызметкер өз қызметтерi процессте мүдделер қорғал қалылу үшiн барлық оң және қарсы дәлелдер жақсы ойлап-пiшуi керек.Заңның нақтылы жағдайларындағы елдерiнiң көпшiлiгiнделер соттық тергеудегi әлеуметтiк қызметкердiң қатысуы ескерiлген. Әлеуметтiк қызметкер сотта сөз сөйлейдi, әдеттегiдей, жиiрегiмен жарымжандар немесе егде адам жасы толмаған клиенттердiң мүдделерiнiң қорғаушы немесе қорғаушысының рөлiнде. Сот органдарындағы әлеуметтiк қызметкердiң қызметтерi тән ерекшелiк ол судья әсерiнiң оның құқығы болмасы сот инстанцияларына сенетiн және сот жүйесiнiң әдiлдiгiне сенуге ЄдЄуге соттайтын болып табылады. Өз мамандығының Әдеп кодексiмен оның қайшылыққа келi басқа жағдайдалар болып табылады.
Германияда әлеуметтiк қызметкерлер жұмыс жастардың сот көмегiнiң қызметтерi де бар болады. оларында екi есептiң : жаңадан көрiнген құқық бұзушыларға көмек көрсетуі қылмыстың анықталуынан кейiн, бiрақ қылмыстық iс бойынша өндiрiстiң қоздыруына дейiн және сот қатынасында түрмеде қамау туралы шешiмдi көтерiп шығармаған жас өспiрiмдердiң ақтауды ұйымдастыру. Жастардың сот көмегiнiң қызметiнiң мамандары жас өспiрiмнiң хал-жағдайы, оның мүлтiксiз қылмыстың жағдайының ерекшелiктерiн бiрiншi есептi жүзеге асыра айқындайды және сонымен бiрге прокурорға және сотқа есептеу нәтижесiнiң түрiндегi бұл мәлiметтерi, ұсынады жазалау шараларын көрсетеді. Екiншi есеп олар Германияда амбулатория деп атайтын әр түрлi шаралар кешен арқылы жүзеге асырылады. Олар әр түрлi iстерге жас өспiрiмнiң тартуларында болады : өте қартайған, жарымжандар, әр түрлi үйретушi программа курстердiң өтуi үйлерiндегi жұмысына да жатады. Жайылған және тектi және тағы басқалармен жеке әңгiмелер, жұмысқа орналастыруда, тұрғын-үй iздестiру кезiнделерi көмек, қатынастардың тәртiпке келтiруiндегi көмек сияқты мұндай көмектiң түрлерi.
Ирландияның Северндерiнде түрмелердiң соттардағы құқық бұзушылары бар әлеуметтiк жұмысты және олардың жанұя бiрiктiретiн әлеуметтiк қызметтер және қауымдағы вариант бар болады.
Бұл қызметтер пробацияны алқа деп аталады. 4-5 адамнан команданы алатын офицер негiзгi қызметті атқарады. Негiзгi мiндеттер келесiден тұрады : хал-жағдай туралы iстерi бойынша сотының алдында жасы толмаған адамдар туралы есептеу нәтижелерiн iстеп шығару; 2. үстiнде күзету; 3. iшiне алынған бұрынғы iшiне алынған бұзушылардан топтардың жасауы бойынша қауымның жұмысында қатысу; Демек, инвестиция салу жылжымайтын мүлiктiң қаржыландыруы, яғни инвестиция салуды объекттiң нысананы көздейтiн қолдануынан табыстың алуын арқасындағы пайдамен кейiнгi олардың орнын толтыруының мақсаты бар құралдарының салуы. Әлеуметтiк қызметкерлердiң жаңа жұмыс облысы туралы құқық қорғау органындағы әлеуметтiк жұмысы және мамандардың арасында даулар жиi шақырады, мамандықтың әдеп негiздерi салаға бұны жұмыстың сәйкестiгi туралы сөз болып отыр.
Бiлiм беретiн мекемелердегi әлеуметтiк жұмыс 60-шi жылдарда Әлеуметтiк жұмыстың шетел елдерiндегi мектебтерінде ашылды. Әдебиетте әлеуметтiк жұмыстың саласына екi жолдарды ерекшелейдi : әлеуметтiк қызметкерлер немесе мектептiң қызыметшiсiнiң құрамына кiруі, немесе бiлiмнiң қамтамасыз етуiнiң арнайы қызметтерiнде топтастырғандығы. Мысалы, Германиядағы Ұлыбританияның екiншi гваларының бiрiншi жолы. Штаттық қызметкермен әлеуметтiк қызметкер тәуелсiз болып табылады немесе ылғи бiр онда есептiң бiлiмiнiң қамтамасыз етуiн арнайы қызметте жұмыс iстейдi.
Әлеуметтiк қызметкердi мектепте бiрнеше рөлдердi орындайды : әр түрлi сұрақтар бойынша балаларға және ата-ана кеңес берлер, мұғалiмдер, қосалқы қызыметшi және мектептердiң әкiмшiлiгiн кеңес бередi, мектеппен және жергiлiктi бiрлестiктiң аралығында байланыстыратын буын болып табылады.
Ұлыбританиядағы әлеуметтiк қызметкерлерi жеке мектептерге бекiтедi, олар үнемi заттық мәселелер мұғалiмдермен, сонымен бiргелер қатысып, қатысушылықтың мәселенi шешi, мiнез-құлықтың оларына көмектесе жұмыс iстейдi.
№15. Тақырып.Бiлiм беру мекемелердегi әлеуметтiк жұмыс.
Сұрақтар :
АҚШта, Ұлыбритания, Швеция елдерінде әлеуметтiк жұмыстың төңiрегінде бiлiм алған мамандар жаза атқартушы мекемелердегi басшылық етушi әкiмшiлiк қызметтерде орналасады. Әлеуметтiк қызметтер ерекше бостандық алған жанұяға тез зер салып, адамға қоғамдағы өмiрге жеңiлдеу бейiмделуге көмектесу үшiн басқа әлеуметтiк қорларды қолдануға iшiне алынған. Әлеуметтiк бiлiмдердi жиi алмайтын және түрме қызыметшiсi де, өздерi iшiне алынған да көп әлеуметтiк қызметкерлер қатынастағы нысананы көздейтiн әсер ескеретiн әлеуметтiк жұмыстарды жүйелiк үлгiнi жаза атқартушы мекемелердегiнi қолданады адамгершiлiкпен тұлға аралық қатынастарының дағдылары iшiне алынған.
Авторлардың ойынша, тергеу органдардағы әлеуметтiк жұмысының халықаралық тәжiрибесi отандық мүдденi ұстанады. Салдарға әлеуметтiк қызметкер есебi бұл жерде қажеттi сот инстанцияларға арналған құжаттарды дайындауға көмектесу, сондықтан ол ерекше бiлiмдер бiлу дағдылармен ие болуы және мәселенi интервью алып, айқын белгiлеуi және өз шешiмi сауаттылық және қисынды баяндай алуы керек.
Әлеуметтiк қызметкер қоғамға арналған оның потенциалдық қауiп-қатерiнiң тергеуге алынған көздiң нүктесiменiн мiнез-құлық және адамға кәсiби бағалауы, қылмыстық әсерлердiң қайталанатынның мүмкiндiгi туралы ғылыми дәлелдi болжам беруi керек. Кәсiби сауаттылық шешiмнiң әзiрлеуi пенитенциар туралы қылмыстық заңның бiлiмiнiң әлеуметтiк қызметкерi және жағдайлардан талап етедi және түзету мекемелерi.
Қоғам да, клиенттер де әлеуметтiк қызметкер өз қызметтерi процессте мүдделер қорғал қалылу үшiн барлық оң және қарсы дәлелдер жақсы ойлап-пiшуi керек.Заңның нақтылы жағдайларындағы елдерiнiң көпшiлiгiнделер соттық тергеудегi әлеуметтiк қызметкердiң қатысуы ескерiлген. Әлеуметтiк қызметкер сотта сөз сөйлейдi, әдеттегiдей, жиiрегiмен жарымжандар немесе егде адам жасы толмаған клиенттердiң мүдделерiнiң қорғаушы немесе қорғаушысының рөлiнде. Сот органдарындағы әлеуметтiк қызметкердiң қызметтерi тән ерекшелiк ол судья әсерiнiң оның құқығы болмасы сот инстанцияларына сенетiн және сот жүйесiнiң әдiлдiгiне сенуге ЄдЄуге соттайтын болып табылады. Өз мамандығының Әдеп кодексiмен оның қайшылыққа келi басқа жағдайдалар болып табылады.
Германияда әлеуметтiк қызметкерлер жұмыс жастардың сот көмегiнiң қызметтерi де бар болады. оларында екi есептiң : жаңадан көрiнген құқық бұзушыларға көмек көрсетуі қылмыстың анықталуынан кейiн, бiрақ қылмыстық iс бойынша өндiрiстiң қоздыруына дейiн және сот қатынасында түрмеде қамау туралы шешiмдi көтерiп шығармаған жас өспiрiмдердiң ақтауды ұйымдастыру. Жастардың сот көмегiнiң қызметiнiң мамандары жас өспiрiмнiң хал-жағдайы, оның мүлтiксiз қылмыстың жағдайының ерекшелiктерiн бiрiншi есептi жүзеге асыра айқындайды және сонымен бiрге прокурорға және сотқа есептеу нәтижесiнiң түрiндегi бұл мәлiметтерi, ұсынады жазалау шараларын көрсетеді. Екiншi есеп олар Германияда амбулатория деп атайтын әр түрлi шаралар кешен арқылы жүзеге асырылады. Олар әр түрлi iстерге жас өспiрiмнiң тартуларында болады : өте қартайған, жарымжандар, әр түрлi үйретушi программа курстердiң өтуi үйлерiндегi жұмысына да жатады. Жайылған және тектi және тағы басқалармен жеке әңгiмелер, жұмысқа орналастыруда, тұрғын-үй iздестiру кезiнделерi көмек, қатынастардың тәртiпке келтiруiндегi көмек сияқты мұндай көмектiң түрлерi.
Ирландияның Северндерiнде түрмелердiң соттардағы құқық бұзушылары бар әлеуметтiк жұмысты және олардың жанұя бiрiктiретiн әлеуметтiк қызметтер және қауымдағы вариант бар болады.
Бұл қызметтер пробацияны алқа деп аталады. 4-5 адамнан команданы алатын офицер негiзгi қызметті атқарады. Негiзгi мiндеттер келесiден тұрады : хал-жағдай туралы iстерi бойынша сотының алдында жасы толмаған адамдар туралы есептеу нәтижелерiн iстеп шығару; 2. үстiнде күзету; 3. iшiне алынған бұрынғы iшiне алынған бұзушылардан топтардың жасауы бойынша қауымның жұмысында қатысу; Демек, инвестиция салу жылжымайтын мүлiктiң қаржыландыруы, яғни инвестиция салуды объекттiң нысананы көздейтiн қолдануынан табыстың алуын арқасындағы пайдамен кейiнгi олардың орнын толтыруының мақсаты бар құралдарының салуы. Әлеуметтiк қызметкерлердiң жаңа жұмыс облысы туралы құқық қорғау органындағы әлеуметтiк жұмысы және мамандардың арасында даулар жиi шақырады, мамандықтың әдеп негiздерi салаға бұны жұмыстың сәйкестiгi туралы сөз болып отыр.
Бiлiм беретiн мекемелердегi әлеуметтiк жұмыс 60-шi жылдарда Әлеуметтiк жұмыстың шетел елдерiндегi мектебтерінде ашылды. Әдебиетте әлеуметтiк жұмыстың саласына екi жолдарды ерекшелейдi : әлеуметтiк қызметкерлер немесе мектептiң қызыметшiсiнiң құрамына кiруі, немесе бiлiмнiң қамтамасыз етуiнiң арнайы қызметтерiнде топтастырғандығы. Мысалы, Германиядағы Ұлыбританияның екiншi гваларының бiрiншi жолы. Штаттық қызметкермен әлеуметтiк қызметкер тәуелсiз болып табылады немесе ылғи бiр онда есептiң бiлiмiнiң қамтамасыз етуiн арнайы қызметте жұмыс iстейдi.
Әлеуметтiк қызметкердi мектепте бiрнеше рөлдердi орындайды : әр түрлi сұрақтар бойынша балаларға және ата-ана кеңес берлер, мұғалiмдер, қосалқы қызыметшi және мектептердiң әкiмшiлiгiн кеңес бередi, мектеппен және жергiлiктi бiрлестiктiң аралығында байланыстыратын буын болып табылады.
Ұлыбританиядағы әлеуметтiк қызметкерлерi жеке мектептерге бекiтедi, олар үнемi заттық мәселелер мұғалiмдермен, сонымен бiргелер қатысып, қатысушылықтың мәселенi шешi, мiнез-құлықтың оларына көмектесе жұмыс iстейдi.
ҚАЗАҚ ЭКОНОМИКА, ҚАРЖЫ ЖӘНЕ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДА УНИВЕРСИТЕТІ
Жоғары оқу орындарының студенттердің өзіндік (СОӨЖ) және (СӨЖ) жұмыстары және студенттер мен ұстаздардың жұмыс орындалу әдістемелік нұсқауы
Жоғары оқу орындарының студенттердің өзіндік (СОӨЖ) және (СӨЖ) жұмыстары және студенттер мен ұстаздардың жұмыс орындалу әдістемелік нұсқауы
СОӨЖ тапсырмалары оқытушының қатысуынсыз аудиториядан тыс уақытта өтеді. СӨЖ-дің негізгі мақсаты – семинар сабақтары, дәрістер, аралық бақылаудың жаттықтырушылық және қорытынды тесттік тапсырмаларын дайындау болып табылады. Семинар сабақтарына тақырыптардың негізгі сұрақтары енгізіледі. Семинар сабақтарының тақырыптық жоспарына, не және қалай жасау керек? деген сұрақтарға әдістемелік кеңестер мен негізгі және қосымша әдебиеттер тізімдері жауап береді.
Семинар тақырыптарына қатысты әдістемелік кеңесті мұқият оқи отыра, семинар сабақтарының тақырыптық жоспарларының сұрақтарына өзіндік жауаптар әзірлеңіздер.
Әр сұраққа дайындық кезінде қысқы және негізгі жағдайларды кесте ретінде тіркеп, СӨЖ-ге арналған дәптерге жазып отырыңыздар. Дайындықты аяқтаған соң, сұрақтар арқылы өз біліміңізді тексеріңіз. Өзіндік жауап бере алмаған сұрақтарды дәріс немесе СОӨЖ (Чат немесе форум уақытында) кезінде оқытушыға жазып, сұраңыз. СӨЖ тапсырмалары келесі дәрістің мазмұнын оқығанға дейін дайын болуы қажет. Ал өзіндік алған дәрістік білім кеңінен тереңдетілуі қажет.
Бірақ та, семинар сабақтарының сұрақтары тақырыптың толық көлемін қамтымайды. Сондықтан да, студент өзіндік жұмыспен білімін тереңдетуі қажет. Бұл СОӨЖ кезінде орындалады. Сондықтан да, СОӨЖ-ге қосымша сұрақтар, тапсырмалар, жаттығулар және тағы басқалар енгізіледі және солардың көмегімен тақырыптың мазмұны толық ашылады.
Студентті оқытушының басқаруымен өзіндік жұмыстары (СОӨЖ –Office hours) кредиттік жүйемен АОТ кезінде оқытудың бір түрі болып табылады.
СОӨЖ екі функцияны атқарады – кеңестік және бақылаушылық. СОӨЖ – студент пен оқытушының өзінідік жұмыстары, сонымен қатар, оқыту сабақтары диалогтық тәртіпте өтеді, мысалы, жаттығулар, пікірталастар, іскерлік және дидактикалық ойындар, презентациялар, жекелік және топтық жобалар және т.б. өткізіледі.
Силлабус бөлімдеріндегі әрбір СОӨЖ тапсырмаларына ОӘҚК құрлымында тапсырманы орындауға қажетті мәліметтер болады. Кез-келген сұрақтарды нақтылауға және кез-келген жағдайларды өңдеуге, саралауға жаттығуларды орындау, тапсырмалар, қорытынды тапсырмалар, тесттер т.б. жатады. Дайындық кезіндегі кейбір қиындық тудыратын сұрақтарды қосымша кеңес ретінде тьютордан алуға болады. Ол үшін онлайнда келісілген кесте тәртібіне сәйкес, уақытына сай байланысқа шығу керек.
СОӨЖ келесі функцияларды атқарады: кеңестік және бақылаушылық.
Кеңестік функцияға:
Студенттермен ұстаздардың өзіндік жұмыстарының(СОӨЖ) іске асырылуы, ол студенттердің білім алу мотивациясы мен бақылау функциясы болып табылады. СОӨЖ барысында студентке берілетін тапсырмалар, бақылау жұмысы, семесторлық және курстық жұмыстар арқылы оқытушымен кеңес өткізіп, білім сапасы, сонымен қатар студенттің орындаған тапсырмалары бағаланады.
Студенттердің оқу жетістіктерінің бағалануы, СОӨЖ мен СӨЖ білім мониторингі оқу мекемесіндегі білім процессінің ең басты тапсырмалары болып есептелінеді.
Бірақ та, семинар сабақтарының сұрақтары тақырыптың толық көлемін қамтымайды. Сондықтан да, студент өзіндік жұмыспен білімін тереңдетуі қажет.
ҚАЗАҚ ЭКОНОМИКА, ҚАРЖЫ ЖӘНЕ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДА УНИВЕРСИТЕТІ
«Халықаралық әлеуметтік жұмыс»
1 – МОДУЛЬ
Тақырып : Шетелдегі әлеуметтiк жұмыстың негiздерi.
Әлеуметтiк жұмыстың мамандық ретінде пайда болудағы әлеуметтiк-экономикалық және саяси алғышарттар.
<question3>Халықаралық әлеуметтік жұмыс пәні нені қарастырады?
<variant>Әр түрлі мемлекеттердегі әлеуметтік қорғау, көмек жасауды
қамтамасыз ету жолдары
<variant>Қазақстандағы білім беру жүйесін
<variant>ҚР Кедей адамдармен жұмыс істеу тәртібін
<variant>Халыққа берілетін жеңілдіктерді қадағалау
<variant>Қарапайым халыққа қоғамдағы ролін көрсету.
<question2>Пәннің ғылыми зерттеу объектілері кімдер?
<variant>Қарапайым халық
<variant>Жоғары шендегі адамдар
<variant>Әскерлер
<variant>Әлеуметтік жұмыс қызметкерлері
<variant>Туристер.
<question1>АҚШ-та 1997 жылдың көрсеткіші бойынша қоғамның қандай мүшесінің 5/1 бөлігі кедейшілікте өмір сүрді?
<variant>Балалар
<variant>Жалғыз басты аналар
<variant>Ардагерлер
<variant>Қарттар
<variant>Барлығы.
<question2>Б.з.д. 3 мың жылдықтағы өмір сүрген мемлекетті ата?
<variant>Египет
<variant>АҚШ
<variant>Қытай
<variant>Пива
<variant>Рим
<question3>АҚШ-та қандай бағдарлама табысы төмен отбасыларына медициналық көмек көрсетуді қаржыландырады?
<variant>Медикейд
<variant>Медикейр
<variant>Жаңа бағыт
<variant>Қайырымдыпық
<variant>Дұрыс жауап жоқ.
<question2>Ресейде орыстар халықтың неше пайызын құрайды?
<variant>80
<variant>65
<variant>70
<variant>75
<variant>85
<question3>Чилиде әлеуметтік саясаттағы үлкен роль атқаратын бағдарлама?
<variant>Консертасьон
<variant>Лиесо пара тодос
<variant>Сауатты Чили
<variant>Лагоса
<variant>ЭКЛА
<question2>Англиядағы бұрыннан келе жатқан университет?
<variant>Оксфорд ж/е Кембридж
<variant>Гарвард
<variant>Томсон Риверс
<variant>Бостон
<variant>Ниагара
<question3>«social securitu» термині қандай мағынаны білдіреді?
<variant>«әлеуметтік қауіпсіздік»
<variant>«әлеуметтік құқық»
<variant>«әлеуметтік бақылау»
<variant>«әлеуметтік институт»
<variant>«әлеуметтік қоғам»
<question1>Чилиде жаппай кедейшілікті жоюда ең бірінші қандай жағдайлар жасалды?
<variant>Медициналық көмек пен жұмыспен қамту.
<variant>Білім беру
<variant>Зейнетақы
<variant>Азық-түлікпен қамтамасыз ету
<variant>Жеңілдіктер мен салықты төмендету
Тақырып : Әлеуметтiк жұмыскерелерді дайындаудың мектептерiнiң пайда болу және дамыуы.
<question2>Англиядағы бұрыннан келе жатқан университет?
<variant>Оксфорд ж/е Кембридж
<variant>Гарвард
<variant>Томсон Риверс
<variant>Бостон
<variant>Ниагара
<question1>АҚШ-тағы қазіргі кездегі білім беру сипатына неше фактор әсер етеді?
<variant>2
<variant>3
<variant>4
<variant>1
<variant>ешқандай фактор әсер етпейді
<question2>1926 жылы заң негізінде Жаңа Зеландияда 1-ші болып қандай көмектер беріле бастады?
<variant>Жәрдемақы
<variant>Ақысыз медициналық көмек
<variant>Әлеуметтік көмек
<variant>Зейнетақы
<variant>Жеңілдіктер
<question3>АҚШ-тағы зейнетақымен қамтамасыз ету жөніндегі бағдарлама бойынша берілетін ай сайынғы жәрдемнің орташа мөлшері?
<variant>416$
<variant>417$
<variant>418$
<variant>419$
<variant>420$
<question2>Англиядағы мектептегі білім жүйесі міндетті түрде қанша жасқа дейін жетістік жүйесінде оқытылады?
<variant>16
<variant>15
<variant>17
<variant>14
<variant>18
<question3>Х1Х ғ. 40 ж. Көптеген имигранттар Ирландиядан қай мемлекетке қоныс аударды?
<variant>АҚШ
<variant>Франция
<variant>Ресей
<variant>Австралия
<variant>Қытай
<question1>60 ж. АҚШ-тағы имигранттардың жалпы саны неше пайызды құрады?
<variant>35
<variant>32
<variant>33
<variant>34
<variant>31
<question2>Чили социологтары кедейлердің 2000 жылы неше пайызға жағдайлары жақсарды деп тұжырымдады?
<variant>8,6%
<variant>10%
<variant>9,5%
<variant>9%
<variant>8%
<question3>Жұмыс қүшін тартудың дәстүрлі екінші орталығы қай мемлекет болып табылды?
<variant>Батыс Еуропа
<variant>Египет
<variant>АҚШ
<variant>Шығыс Еуропа
<variant>Қытай
Тақырып: Әлеуметтік жұмысты ғылыми зерттеудің дәстүрлілігі.
<question2>Ұлыбританиядағы негізгі тіл?
<variant>Ағылшын тілі
<variant>латын тілі
<variant>француз тілі
<variant>испан тілі
<variant>неміс тілі
<question3>АҚШ-тағы 16 мың мектеп округтері неше штатқа бөлінген?
<variant>50
<variant>10
<variant>30
<variant>20
<variant>60
<question1>1986 ж. Бастауыш және орта білім беру қажеттеріне штаттардың бюджетіне қанша пайыз қаржы бөлінеді?
<variant>50
<variant>43
<variant>10
<variant>25
<variant>85
<question2>Бүкіл халық санындағы қала халқының артуы?
<variant>Урбандалу
<variant>Агломерация
<variant>Миграция
<variant>Демография
<variant>Халық санағы
<question3>АҚШ-та 1986 ж. бастауыш ж/е орта мектептің бір оқушысына жұмсалатын шығын қанша мың доллар?
<variant>4-5
<variant>2
<variant>3
<variant>5
<variant>6
<question1>Род-Айленд ж/е Нью-Йорк штаттарында оқытушыларға жылына қанша мың доллар төленеді?
<variant>30
<variant>20
<variant>15
<variant>10
<variant>50
<question2>Америка мектептерінде неше тілде сабақ жүргізіледі?
<variant>80
<variant>50
<variant>35
<variant>70
<variant>75
<question3>Қазақстанда зейнетақы мен әлеуметтік төлем алушылардың жалпы саны қанша?
<variant>480000
<variant>228000
<variant>23500
<variant>15600
<variant>29
<question1>1972ж."Қара түсті бозбаланың Батыс Еуропадағы кез-келген бозбалаға қарағанда колледжге түсуге зор мүмкіндігі бар" екен деп кім айтқан?
<variant>Алистер Кук
<variant>З.Фрейд
<variant>Г.Стейн
<variant>Дж.Кук
<variant>Г.Эбингаус.
<question2>АҚШ колледждер мен университеттеріне түсуге қандай тест тапсыру керек?
<variant>SAT
<variant>ЕНТ
<variant>НЛО
<variant>СИНН
<variant>СИНО
Тақырып: Әлеуметтік жұмыс мамандаығы: заманауи талаптар.
<question1>АҚШ-та әлеуметтік жұмыста алғашқы мектеп қашан ашылды
<variant>1898-1904
<variant>1890-1990
<variant>1800-1904
<variant>1895-1905
<variant>1890-1903
<question2>Сент-Луисс қаласында 2-ші мектеп қай жылы ашылды?
<variant>1908
<variant>1900
<variant>1800
<variant>1890
<variant>1905
<question3>2-ші мектеп АҚШ-та қай қалада ашылды?
<variant>Филадельфия
<variant>Сент-Луисс
<variant>Бостон
<variant>Вашингтон
<variant>Чикаго
<question1>Ең 1-ші рет қайырымдылық қорын Әлеуметтік жұмыс теориялық бағытта қарастырған кім?
<variant>Ричмoнт
<variant>Кухей
<variant>Колумб
<variant>Чимонс
<variant>Г. Стейн
<question2>АҚШ-та 1-ші рет білім беру бағдарламасын әлеуметтік жұмыста білім беруді күндізгі ж/е кешкі деп бөлген кім?
<variant>Кухей
<variant>Ричмонт
<variant>Стейн
<variant>Койл
<variant>Жауап жоқ
<question3>Рузвельттің "Жаңа курс" саясаты ауқымды әлеуметтік бағдарламаларды дайындық қай жылы енгізілді?
<variant>1935
<variant>1937
<variant>1945
<variant>1939
<variant>1980
<question1>Ресей федерациясында қанша ұлт өкілдері тұрады?
<variant>180
<variant>150
<variant>170
<variant>200
<variant>230
<question2>Қытайда қазақ ұлтының қанша өсімі өмір сүреді?
<variant>1,5млн
<variant>800мың
<variant>1,1млн
<variant>1,8млн
<variant>2млн
<question3>Л.Гумилевтың анықтамасы бойынша, жаңа этностардың пайда болуы неше сатыдан тұрады?
<variant>3
<variant>4
<variant>5
<variant>2
<variant>7
<question2>АҚШ конституциясы қай жылы қабылданды?
<variant>1787
<variant>1779
<variant>1801
<variant>1789
<variant>1799
Тақырып: Әлеуметтік жұмыкерлердің іс әрекеттер сферасы мен жұмысбастылығы.
<question2>Ең 1-ші рет қайырымдылық қорын әлеуметтік жұмыс теория бағытта қарастырған кім?
<variant>Ричмонт
<variant>Стейн
<variant>Кухей
<variant>Маркс
<variant>Кеннеди
<question1>Жастар арасындағы жұмыссыздық неден туындайды?
<variant>Еңбек рыногындағы кадр сұранысынан
хабарсыздығынан,өздерінің құқықтары менміндеттерін білмеуінен;
<variant>Ағылшын тілін білмегендіктен;
<variant>Білімді толық игермегендіктен;
<variant>Мәдениеттің жоқтығынан;
<variant>Жастар жұмыс таба алады.
<question1>Басқа штаттардан келген студенттер үшін АҚШ университеттері:
<variant>Өте қымбат
<variant>Қымбат
<variant>Арзан
<variant>Тегін
<variant>Орташа
<question2>Х1Х ғасырдың 80-жылдарының басында Италия және Шығыс Еуропа елдерінен АҚШ-қа қарай жұмысшы күшінің кең масштабты миграциялануының себебі неде?
<variant>Еуропалық бидай бағасының төмендеуі;
<variant>Италия мен Шығыс Еуропа елдерінің арасындағы соғыс;
<variant>Екі елдегі кризис;
<variant>Табиғи апаттардың болуы;
<variant>Терроризм.
<question3>Қандай мемлекет қазірде жұмысшы күшін тартудың үлкен орталығы болып отыр?
<variant>АҚШ
<variant>Ұлыбритания
<variant>Германия
<variant>Франия
<variant>Қытай
<question1>Жұмыс күшін тартудың дәстүрлі 2-ші орталығы?
<variant>Батыс Еуропа
<variant>Шығыс Еуропа
<variant>Орталық Азия
<variant>Таяу Шығыс елдері
<variant>Австралия
<question2>Нешінші жылы Францияда тау-кен жұмысшыларын міндетті сақтандыру кассаларын ұйымдастыру қолға алынды?
<variant>1894
<variant>1954
<variant>1566
<variant>1990
<variant>2001
МОДУЛЬ 2.
Тақырып: Қазіргі кездегі халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі моделдері.
<question2>Х1Х ғасырдың 80-жылдарының басында Италия және Шығыс Еуропа елдерінен АҚШ-қа қарай жұмысшы күшінің кең масштабты миграциялануының себебі неде?
<variant>Еуропалық бидай бағасының төмендеуі;
<variant>Италия мен Шығыс Еуропа елдерінің арасындағы соғыс;
<variant>Екі елдегі кризис;
<variant>Табиғи апаттардың болуы;
<variant>Терроризм.
<question3>Қандай мемлекет қазірде жұмысшы күшін тартудың үлкен орталығы болып отыр?
<variant>АҚШ
<variant>Ұлыбритания
<variant>Германия
<variant>Франия
<variant>Қытай
<question1>Жұмыс күшін тартудың дәстүрлі 2-ші орталығы?
<variant>Батыс Еуропа
<variant>Шығыс Еуропа
<variant>Орталық Азия
<variant>Таяу Шығыс елдері
<variant>Австралия
<question2>Кедейлікте өмір сүріп жатқан американдықтардың 1998 жыл көрсеткіші бойынша неше пайызды құрайды?
<variant>12,7%
<variant>13,7%
<variant>14,7%
<variant>15,7%
<variant>16,7%
<question3>АҚШ-та қарттарға медициналық көмек көрсетуді қаржыландыратын бағдарлама?
<variant>Медикер
<variant>Гранпарентс
<variant>Медгранд
<variant>Медикейд
<variant>Ондай бағдарлама жоқ
<question2>АҚШ-та өмір салтының проблемалары әрқашанда алаңдаушылық туғызады?
<variant>Денсаулық сақтау ж/е әл-ауқат
<variant>Кризис ж/е дефицит
<variant>Жұмыссыздық ж/е біліксіздік
<variant>Қылмыскерлік ж/е ұрлық
<variant>Сыбайлас жемқролық ж/е наркотик
<question3>Жұмыссыздыққа байланысты АҚШ-та күні бүгінге дейін қандай пікірде?
<variant>Кім жұмыс таба алмас, оған оның өзі кінәлі.
<variant>Жұмыс жоқ, яғни сенде білім жоқ;
<variant>Жұмыс таппасаң, табанда қалмайсың;
<variant>Жұмыс іздеген, табыс көзін көздеген;
<variant>Жұмыссыз күнің қараң;
<question2>Қай ғасыр кеңестік үшін мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық тұрақтылықтың жаңа түрін іздеу кезеңі болды?
<variant>19-20
<variant>18-19
<variant>18-17
<variant>19ғ. басы
<variant>20ғ. соңы
Тақырып: АҚШ және Еуропа елдеріндегң халықты әлеуметтік қорғау жүйелерінің пайда болуларының ерекшеліктері.
<question3>Американдықтар айтады: білім беру - ....
<variant>Ұлттық қамқорлықтың пәні штаттың жауапкершілігі, жергілікті өкіметтің қызметі;
<variant>Барлық адамдардың міндеті
<variant>Үлкен іс
<variant>Штаттың қарамағындағы жұмыс, жергілікті бақылау жасау
<variant>Барлық жауабы дұрыс.
<question1>Неліктен американың орта мектебін әр түрлі үлгідегі мектептердің комбинаты деп атайды?
<variant>Академиялық, техникалық,тәжірибелік бағдарламаның бір мектеп ішінде оқытылуынан
<variant>Бірнеше тілде сабақ өткізілетіндіктен
<variant>Әр түрлі мемлекеттерден келген балалармен бірге оқитындықтан
<variant>30 дан аса пәннің болуынан
<variant>Барлық жауап дұрыс.
<question3>АҚШ-та жақсы университетке түсу үшін қандай дәрежеде болу керек?
<variant>бастауыш мектептен бастап жақсы оқу керек
<variant>тәртіпті болу керек
<variant>олимпиадаларға қатысуы керек
<variant>ҰБТ көрсеткіші жақсы болу керек
<variant>Аталғандардың бәрі дұрыс.
<question2>АҚШ-та колледжер мен университетке түсуге тілек білдіреген толық орта мектеп түлектері үшін ұлттық деңгейде қолданылып жүрген стандарттық тест:
<variant> SAT
<variant>ЕНТ
<variant>RUT
<variant>ҰБТ
<variant>АЭС
<question3>АҚШ-та нешінші жылдар аралығында экономикалық құлдыраудың салдарынан жұмыссыздық, қылмыс т.с.с.әлеуметтік келеңсіздіктер кең өріс алды?
<variant>1929-1933
<variant>1928-1932
<variant>1927-1931
<variant>1926-1930
<variant>1926-1933.
<question1>2-ші мектеп АҚШ-та қай қалада ашылды?
<variant>Филадельфия
<variant>Сент-Луисс
<variant>Бостон
<variant>Вашингтон
<variant>Чикаго
<question3>АҚШ-та әлеуметтік жұмыстың 1-ші мектептері қай жылдары ашылды?
<variant>1898-1904ж.ж
<variant>1890-1898ж.ж
<variant>1889-1904ж.ж
<variant>1904-1905ж.ж
<variant>1898-1899ж.ж
<question3>1984ж 15600 адам қандай университетке түсуге арыз береді?
<variant>Стэнфорд
<variant>Оксфорд
<variant>Гарворд
<variant>Австралия
<variant>Қытай
Тақырып : АҚШтағы халықты әлеуметтiк қорғау жүйесі
<question1>АҚШ-та 1997 жылдың көрсеткіші бойынша қоғамның қандай мүшесінің 5/1 бөлігі кедейшілікте өмір сүрді?
<variant>Балалар
<variant>Жалғыз басты аналар
<variant>Ардагерлер
<variant>Қарттар
<variant>Барлығы.
<question3>АҚШ-та қандай бағдарлама табысы төмен отбасыларына медициналық көмек көрсетуді қаржыландырады?
<variant>Медикейд
<variant>Медикейр
<variant>Жаңа бағыт
<variant>Қайырымдыпық
<variant>Дұрыс жауап жоқ.
<question2>АҚШ-та: "Үкімет адамдарды қолдайды" делінген?
<variant>Өздерін қамтамасыз ете алмайтын адамдарды.
<variant>Жауынгер
<variant>Нәрестелі
<variant>Мемлекеттік қызметтегі
<variant>Халықты
<question3>АҚШ-та нешінші жылы Стэнфорд университетіне 15600 адам оқуға түсуге арыз берді?
<variant>1984
<variant>1983
<variant>1985
<variant>1986
<variant>1987
<question2>АҚШ-та: "Үкімет адамдарды қолдайды" делінген?
<variant>Өздерін қамтамасыз ете алмайтын адамдарды.
<variant>Жауынгер
<variant>Нәрестелі
<variant>Мемлекеттік қызметтегі
<variant>Халықты
<question3>АҚШ-та нешінші жылы Стэнфорд университетіне 15600 адам оқуға түсуге арыз берді?
<variant>1984
<variant>1983
<variant>1985
<variant>1986
<variant>1987
<question3>АҚШ-тағы зейнетақымен қамтамасыз ету жөніндегі бағдарлама бойынша берілетін ай сайынғы жәрдемнің орташа мөлшері?
<variant>416$
<variant>417$
<variant>418$
<variant>419$
<variant>420$
<question1>60 ж. АҚШ-тағы имигранттардың жалпы саны неше пайызды құрады?
<variant>35
<variant>32
<variant>33
<variant>34
<variant>31
Тақырып : Әлеуметтiк жұмыстың ұйымдастыру формалары.
<question3>Халықаралық әлеуметтік жұмыс пәні нені қарастырады?
<variant>Әр түрлі мемлекеттердегі әлеуметтік қорғау, көмек жасауды
қамтамасыз ету жолдары
<variant>Қазақстандағы білім беру жүйесін
<variant>ҚР Кедей адамдармен жұмыс істеу тәртібін
<variant>Халыққа берілетін жеңілдіктерді қадағалау
<variant>Қарапайым халыққа қоғамдағы ролін көрсету.
<question2>Пәннің ғылыми зерттеу объектілері кімдер?
<variant>Қарапайым халық
<variant>Жоғары шендегі адамдар
<variant>Әскерлер
<variant>Әлеуметтік жұмыс қызметкерлері
<variant>Туристер.
<question3>«social securitu» термині қандай мағынаны білдіреді?
<variant>«әлеуметтік қауіпсіздік»
<variant>«әлеуметтік құқық»
<variant>«әлеуметтік бақылау»
<variant>«әлеуметтік институт»
<variant>«әлеуметтік қоғам»
<question1>1989 жылы қай мемлекетте әлеуметтік жұмыстың бірінші мектебі ашылды?
<variant>АҚШ
<variant>Франция
<variant>Германия
<variant>Ресей
<variant>Қытай
<question2>Нешінші жылдан бастап әлеуметтік жұмыс жеке сала ретінде бөлінді?
<variant>1879
<variant>1878
<variant>1880
<variant>1881
<variant>1882
<question3>Қай ғалым «Адам проблема емес, адамда проблема бар»-деп айтып кеткен?
<variant>Г. Стейн
<variant>З. Фрейд
<variant>Л. Гумилев
<variant>А. Смит
<variant>М. Гичмунт
<question2>1926 жылы заң негізінде Жаңа Зеландияда 1-ші болып қандай көмектер беріле бастады?
<variant>Жәрдемақы
<variant>Ақысыз медициналық көмек
<variant>Әлеуметтік көмек
<variant>Зейнетақы
<variant>Жеңілдіктер
<question2>Англиядағы мектептегі білім жүйесі міндетті түрде қанша жасқа дейін жетістік жүйесінде оқытылады?
<variant>16
<variant>15
<variant>17
<variant>14
<variant>18
Тақырып : Бiлiм беру мекемелердегi әлеуметтiк жұмыс.
<question3>Американдықтар айтады: білім беру - ....
<variant>Ұлттық қамқорлықтың пәні штаттың жауапкершілігі, жергілікті өкіметтің қызметі;
<variant>Барлық адамдардың міндеті
<variant>Үлкен іс
<variant>Штаттың қарамағындағы жұмыс, жергілікті бақылау жасау
<variant>Барлық жауабы дұрыс.
<question1>Неліктен американың орта мектебін әр түрлі үлгідегі мектептердің комбинаты деп атайды?
<variant>Академиялық, техникалық,тәжірибелік бағдарламаның бір мектеп ішінде оқытылуынан
<variant>Бірнеше тілде сабақ өткізілетіндіктен
<variant>Әр түрлі мемлекеттерден келген балалармен бірге оқитындықтан
<variant>30 дан аса пәннің болуынан
<variant>Барлық жауап дұрыс.
<question3>АҚШ-та жақсы университетке түсу үшін қандай дәрежеде болу керек?
<variant>бастауыш мектептен бастап жақсы оқу керек
<variant>тәртіпті болу керек
<variant>олимпиадаларға қатысуы керек
<variant>ҰБТ көрсеткіші жақсы болу керек
<variant>Аталғандардың бәрі дұрыс.
<question2>АҚШ-та колледжер мен университетке түсуге тілек білдіреген толық орта мектеп түлектері үшін ұлттық деңгейде қолданылып жүрген стандарттық тест:
<variant> SAT
<variant>ЕНТ
<variant>RUT
<variant>ҰБТ
<variant>АЭС
<question1>2-ші мектеп АҚШ-та қай қалада ашылды?
<variant>Филадельфия
<variant>Сент-Луисс
<variant>Бостон
<variant>Вашингтон
<variant>Чикаго
<question3>1986 ж. Бастауыш және орта білім беру қажеттеріне штаттардың бюджетіне қанша пайыз қаржы бөлінеді?
<variant>50
<variant>6.
<variant>43
<variant>10
<variant>85
<question3>АҚШ-та әлеуметтік жұмыстың 1-ші мектептері қай жылдары ашылды?
<variant>1898-1904ж.ж
<variant>1890-1898ж.ж
<variant>1889-1904ж.ж
<variant>1904-1905ж.ж
<variant>1898-1899ж.ж
<question3>1984ж 15600 адам қандай университетке түсуге арыз береді?
<variant>Стэнфорд
<variant>Оксфорд
<variant>Гарворд
<variant>Австралия
<variant>Қытай
Тақырып : Шетелдегі әлеуметтiк жұмыстың негiздерi.
Әлеуметтiк жұмыстың мамандық ретінде пайда болудағы әлеуметтiк-экономикалық және саяси алғышарттар.
<question3>Халықаралық әлеуметтік жұмыс пәні нені қарастырады?
<variant>Әр түрлі мемлекеттердегі әлеуметтік қорғау, көмек жасауды
қамтамасыз ету жолдары
<variant>Қазақстандағы білім беру жүйесін
<variant>ҚР Кедей адамдармен жұмыс істеу тәртібін
<variant>Халыққа берілетін жеңілдіктерді қадағалау
<variant>Қарапайым халыққа қоғамдағы ролін көрсету.
<question2>Пәннің ғылыми зерттеу объектілері кімдер?
<variant>Қарапайым халық
<variant>Жоғары шендегі адамдар
<variant>Әскерлер
<variant>Әлеуметтік жұмыс қызметкерлері
<variant>Туристер.
<question1>АҚШ-та 1997 жылдың көрсеткіші бойынша қоғамның қандай мүшесінің 5/1 бөлігі кедейшілікте өмір сүрді?
<variant>Балалар
<variant>Жалғыз басты аналар
<variant>Ардагерлер
<variant>Қарттар
<variant>Барлығы.
<question2>Б.з.д. 3 мың жылдықтағы өмір сүрген мемлекетті ата?
<variant>Египет
<variant>АҚШ
<variant>Қытай
<variant>Пива
<variant>Рим
<question3>АҚШ-та қандай бағдарлама табысы төмен отбасыларына медициналық көмек көрсетуді қаржыландырады?
<variant>Медикейд
<variant>Медикейр
<variant>Жаңа бағыт
<variant>Қайырымдыпық
<variant>Дұрыс жауап жоқ.
<question2>Ресейде орыстар халықтың неше пайызын құрайды?
<variant>80
<variant>65
<variant>70
<variant>75
<variant>85
<question3>Чилиде әлеуметтік саясаттағы үлкен роль атқаратын бағдарлама?
<variant>Консертасьон
<variant>Лиесо пара тодос
<variant>Сауатты Чили
<variant>Лагоса
<variant>ЭКЛА
<question2>Англиядағы бұрыннан келе жатқан университет?
<variant>Оксфорд ж/е Кембридж
<variant>Гарвард
<variant>Томсон Риверс
<variant>Бостон
<variant>Ниагара
<question3>«social securitu» термині қандай мағынаны білдіреді?
<variant>«әлеуметтік қауіпсіздік»
<variant>«әлеуметтік құқық»
<variant>«әлеуметтік бақылау»
<variant>«әлеуметтік институт»
<variant>«әлеуметтік қоғам»
<question1>Чилиде жаппай кедейшілікті жоюда ең бірінші қандай жағдайлар жасалды?
<variant>Медициналық көмек пен жұмыспен қамту.
<variant>Білім беру
<variant>Зейнетақы
<variant>Азық-түлікпен қамтамасыз ету
<variant>Жеңілдіктер мен салықты төмендету
<question2>АҚШ-та: "Үкімет адамдарды қолдайды" делінген?
<variant>Өздерін қамтамасыз ете алмайтын адамдарды.
<variant>Жауынгер
<variant>Нәрестелі
<variant>Мемлекеттік қызметтегі
<variant>Халықты
<question3>АҚШ-та нешінші жылы Стэнфорд университетіне 15600 адам оқуға түсуге арыз берді?
<variant>1984
<variant>1983
<variant>1985
<variant>1986
<variant>1987
<question3>Қазақстан Республикасының 2000 жыл 23 қаңтарында №149 қаулысымен қандай заң шықты?
<variant>Халықты жұмыспен қамту туралы заң
<variant>Білім туралы заң
<variant>Тұрғындарды көшіру
<variant>Әлеуметтік туралы заң
<variant>Қылмыстық туралы заң
<question1>1989 жылы қай мемлекетте әлеуметтік жұмыстың бірінші мектебі ашылды?
<variant>АҚШ
<variant>Франция
<variant>Германия
<variant>Ресей
<variant>Қытай
<question2>Нешінші жылдан бастап әлеуметтік жұмыс жеке сала ретінде бөлінді?
<variant>1879
<variant>1878
<variant>1880
<variant>1881
<variant>1882
<question3>Қай ғалым «Адам проблема емес, адамда проблема бар»-деп айтып кеткен?
<variant>Г. Стейн
<variant>З. Фрейд
<variant>Л. Гумилев
<variant>А. Смит
<variant>М. Гичмунт
<question2>1926 жылы заң негізінде Жаңа Зеландияда 1-ші болып қандай көмектер беріле бастады?
<variant>Жәрдемақы
<variant>Ақысыз медициналық көмек
<variant>Әлеуметтік көмек
<variant>Зейнетақы
<variant>Жеңілдіктер
<question3>АҚШ-тағы зейнетақымен қамтамасыз ету жөніндегі бағдарлама бойынша берілетін ай сайынғы жәрдемнің орташа мөлшері?
<variant>416$
<variant>417$
<variant>418$
<variant>419$
<variant>420$
<question2>Англиядағы мектептегі білім жүйесі міндетті түрде қанша жасқа дейін жетістік жүйесінде оқытылады?
<variant>16
<variant>15
<variant>17
<variant>14
<variant>18
<question3>Х1Х ғ. 40 ж. Көптеген имигранттар Ирландиядан қай мемлекетке қоныс аударды?
<variant>АҚШ
<variant>Франция
<variant>Ресей
<variant>Австралия
<variant>Қытай
<question1>60 ж. АҚШ-тағы имигранттардың жалпы саны неше пайызды құрады?
<variant>35
<variant>32
<variant>33
<variant>34
<variant>31
<question2>Чили социологтары кедейлердің 2000 жылы неше пайызға жағдайлары жақсарды деп тұжырымдады?
<variant>8,6%
<variant>10%
<variant>9,5%
<variant>9%
<variant>8%
<question3>Жұмыс қүшін тартудың дәстүрлі екінші орталығы қай мемлекет болып табылды?
<variant>Батыс Еуропа
<variant>Египет
<variant>АҚШ
<variant>Шығыс Еуропа
<variant>Қытай
<question1>АҚШ-тағы қазіргі кездегі білім беру сипатына неше фактор әсер етеді?
<variant>2
<variant>3
<variant>4
<variant>1
<variant>ешқандай фактор әсер етпейді
<question2>Ұлыбританиядағы негізгі тіл?
<variant>Ағылшын тілі
<variant>латын тілі
<variant>француз тілі
<variant>испан тілі
<variant>неміс тілі
Қазіргі кездегі халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі моделдері.
<question3>АҚШ-тағы 16 мың мектеп округтері неше штатқа бөлінген?
<variant>50
<variant>10
<variant>30
<variant>20
<variant>60
<question1>1986 ж. Бастауыш және орта білім беру қажеттеріне штаттардың бюджетіне қанша пайыз қаржы бөлінеді?
<variant>50
<variant>43
<variant>10
<variant>25
<variant>85
<question2>Бүкіл халық санындағы қала халқының артуы?
<variant>Урбандалу
<variant>Агломерация
<variant>Миграция
<variant>Демография
<variant>Халық санағы
<question3>АҚШ-та 1986 ж. бастауыш ж/е орта мектептің бір оқушысына жұмсалатын шығын қанша мың доллар?
<variant>4-5
<variant>2
<variant>3
<variant>5
<variant>6
<question1>Род-Айленд ж/е Нью-Йорк штаттарында оқытушыларға жылына қанша мың доллар төленеді?
<variant>30
<variant>20
<variant>15
<variant>10
<variant>50
<question2>Америка мектептерінде неше тілде сабақ жүргізіледі?
<variant>80
<variant>50
<variant>35
<variant>70
<variant>75
<question3>Қазақстанда зейнетақы мен әлеуметтік төлем алушылардың жалпы саны қанша?
<variant>480000
<variant>228000
<variant>23500
<variant>15600
<variant>29
<question1>1972ж."Қара түсті бозбаланың Батыс Еуропадағы кез-келген бозбалаға қарағанда колледжге түсуге зор мүмкіндігі бар" екен деп кім айтқан?
<variant>Алистер Кук
<variant>З.Фрейд
<variant>Г.Стейн
<variant>Дж.Кук
<variant>Г.Эбингаус.
<question2>АҚШ колледждер мен университеттеріне түсуге қандай тест тапсыру керек?
<variant>SAT
<variant>ЕНТ
<variant>НЛО
<variant>СИНН
<variant>СИНО
<question3>Н.Назарбаев Америка президентінің шақыруымен АҚШ-қа арнаулы сапармен қай жылы барып қайтты?
<variant>13.02.1994
<variant>13.03.1990
<variant>14.08.1995
<variant>14.06.1990
<variant>13.02.1991
<question2>1980 ж. Гарвардтағы 1жыл университет ақысы қанша мың доллар?
<variant>10
<variant>5
<variant>7
<variant>1
<variant>8
<question2>"Этнос дегеніміз – жер бетіндегі белгілі тіршілік аймағы,"- деп жазған кім?
<variant>Гумилев
<variant>СИНН
<variant>Пушкин
<variant>Б. Лермонтов
<variant>В. К.Маркс
<variant>Г. Дюркгейм
<question1>Қырғыз халқы ойраттардан қай ғасырда шыққан?
<variant>15
<variant>9
<variant>14
<variant>13
<variant>19
<question2>ҚР "Халықты жұмыспен қамту туралы заңы" қай жылы шықты?
<variant>23.01.2001
<variant>23.01.2002
<variant>25.01.2000
<variant>30.01.2002
<variant>30.01.2000
<question3>Жұмыспен қамтамасыз ету туралы заң кімдерге қолданылды?
<variant>Азаматтығы жоқ адамға, шетелдіктерге
<variant>Әскерлерге
<variant>Оқушыларға
<variant>Қызметкерлерге
<variant>Аналарға
<question1>АҚШ-та әлеуметтік жұмыста алғашқы мектеп қашан ашылды
<variant>1898-1904
<variant>1890-1990
<variant>1800-1904
<variant>1895-1905
<variant>1890-1903
<question2>Сент-Луисс қаласында 2-ші мектеп қай жылы ашылды?
<variant>1908
<variant>1900
<variant>1800
<variant>1890
<variant>1905
<question3>2-ші мектеп АҚШ-та қай қалада ашылды?
<variant>Филадельфия
<variant>Сент-Луисс
<variant>Бостон
<variant>Вашингтон
<variant>Чикаго
<question1>Ең 1-ші рет қайырымдылық қорын Әлеуметтік жұмыс теориялық бағытта қарастырған кім?
<variant>Ричмoнт
<variant>Кухей
<variant>Колумб
<variant>Чимонс
<variant>Г. Стейн
<question2>АҚШ-та 1-ші рет білім беру бағдарламасын әлеуметтік жұмыста білім беруді күндізгі ж/е кешкі деп бөлген кім?
<variant>Кухей
<variant>Ричмонт
<variant>Стейн
<variant>Койл
<variant>Жауап жоқ
<question3>Рузвельттің "Жаңа курс" саясаты ауқымды әлеуметтік бағдарламаларды дайындық қай жылы енгізілді?
<variant>1935
<variant>1937
<variant>1945
<variant>1939
<variant>1980
<question1>Ресей федерациясында қанша ұлт өкілдері тұрады?
<variant>180
<variant>150
<variant>170
<variant>200
<variant>230
<question2>Қытайда қазақ ұлтының қанша өсімі өмір сүреді?
<variant>1,5млн
<variant>800мың
<variant>1,1млн
<variant>1,8млн
<variant>2млн
<question3>Л.Гумилевтың анықтамасы бойынша, жаңа этностардың пайда болуы неше сатыдан тұрады?
<variant>3
<variant>4
<variant>5
<variant>2
<variant>7
<question2>АҚШ конституциясы қай жылы қабылданды?
<variant>1787
<variant>1779
<variant>1801
<variant>1789
<variant>1799
<question1>1926 жылы заң негзінде 1-ші рет мемлекеттік жәрдемақылар қай елде беріле бастады?
<variant>Жаңа Зеландия
<variant>АҚШ
<variant>Австрия
<variant>Ұлыбритания
<variant>Германия
<question2>Англияда оқу жүйесі қанша жастан басталады?
<variant>5
<variant>6
<variant>7
<variant>4
<variant>8
Әлеуметтiк жұмыстың ұйымдастыру формалары.
<question2>Нешінші жылы Американ ассоцияциясы (АSSA) ұйымдастырылған?
<variant>1870
<variant>1873
<variant>1871
<variant>1875
<variant>1872
<question3>Чилиде жаппай кедейшілік қай жылдарды қамтиды?
<variant>1990-2004
<variant>1945-1948
<variant>1916-1923
<variant>1836-1900
<question2>Жаңа Зеландияда табысы аз отбасыларына бірінші рет мемлекеттік жәрдемақылар нешінші жылы беріле бастады?
<variant>1926ж
<variant>1929ж
<variant>1924ж
<variant>1927ж
<variant>1925ж
<question2>Нешінші жылы АҚШ Алясканы қосып алды?
<variant>1867ж
<variant>1863ж
<variant>1869ж
<variant>1865ж
<variant>1868ж
<question3>"Жер бетіндегі белгілі бір тіршілік аймағы мен әлеуметтік ортаның бірлігі, салт-дәстүрі, тұрмыс тіршілігі,шарушылық кәсібі,мінез-құлқы,тілі мен мәдени мұрасы,бір халықтар тобы"-дегеніміз ненің анықтамасы?
<variant>«этнос»
<variant>«биология»
<variant>«климат»
<variant>«әлеумет»
<variant>«география»
<question1>2008 жылы сайлаңған АҚШ-тың президенті кім?
<variant>Б. Обама
<variant>Д.Буш
<variant>Кеннеди
<variant>Дж. Вашингтон
<variant>М. Тэтчер
<question2>АҚШ-тың астанасы?
<variant>Вашингтон
<variant>Лондон
<variant>Нью-Йорк
<variant>Сан-Франциско
<variant>Лос-Анджелес
<question2>Ең 1-ші рет қайырымдылық қорын әлеуметтік жұмыс теория бағытта қарастырған кім?
<variant>Ричмонт
<variant>Стейн
<variant>Кухей
<variant>Маркс
<variant>Кеннеди
<question3>Адамның кем дегенде 6 немесе одан да көп жоғары жылдық мөлшерде тұрғылықты мекеннің өзгертуі, қоныс аударуы?
<variant>Миграция
<variant>Демография
<variant>Психологиа
<variant>География
<variant>Қоныс аудару
<question1>Жастар арасындағы жұмыссыздық неден туындайды?
<variant>Еңбек рыногындағы кадр сұранысынан
хабарсыздығынан,өздерінің құқықтары менміндеттерін білмеуінен;
<variant>Ағылшын тілін білмегендіктен;
<variant>Білімді толық игермегендіктен;
<variant>Мәдениеттің жоқтығынан;
<variant>Жастар жұмыс таба алады.
<question1>Басқа штаттардан келген студенттер үшін АҚШ университеттері:
<variant>Өте қымбат
<variant>Қымбат
<variant>Арзан
<variant>Тегін
<variant>Орташа
<question2>2002 жылдан бері қандай қайырымдылық акциясы өткізіліп келеді?
<variant>Қамқорлық
<variant>Қайырымдылық
<variant>Мейір
<variant>Ардагер
<variant>Аялы алақан
<question3>Қайырымдылық акциясының мақсаты не?
<variant>Қоғамның назарын халықтың арасындағы әлеуметтік әлсіз қорғалған топтарға аудару;
<variant>Жұмыспен қамту;
<variant>Қарапайым халықты білімге шақыру;
<variant>Бизнеспен айналысуға көмектесу;
<variant>Жауабы жоқ.
<question1>Миграциялық ағымдардың негізін кімдер құрайды?
<variant>Жұмысшылар, қызметкерлер
<variant>Жалғыз басты аналар;
<variant>Қараусыз қалған балалар;
<variant>Зейнеткерлер;
<variant>Әскерлер
<question2>Х1Х ғасырдың 80-жылдарының басында Италия және Шығыс Еуропа елдерінен АҚШ-қа қарай жұмысшы күшінің кең масштабты миграциялануының себебі неде?
<variant>Еуропалық бидай бағасының төмендеуі;
<variant>Италия мен Шығыс Еуропа елдерінің арасындағы соғыс;
<variant>Екі елдегі кризис;
<variant>Табиғи апаттардың болуы;
<variant>Терроризм.
<question3>Қандай мемлекет қазірде жұмысшы күшін тартудың үлкен орталығы болып отыр?
<variant>АҚШ
<variant>Ұлыбритания
<variant>Германия
<variant>Франия
<variant>Қытай
<question1>Жұмыс күшін тартудың дәстүрлі 2-ші орталығы?
<variant>Батыс Еуропа
<variant>Шығыс Еуропа
<variant>Орталық Азия
<variant>Таяу Шығыс елдері
<variant>Австралия
<question2>Кедейлікте өмір сүріп жатқан американдықтардың 1998 жыл көрсеткіші бойынша неше пайызды құрайды?
<variant>12,7%
<variant>13,7%
<variant>14,7%
<variant>15,7%
<variant>16,7%
<question3>АҚШ-та қарттарға медициналық көмек көрсетуді қаржыландыратын бағдарлама?
<variant>Медикер
<variant>Гранпарентс
<variant>Медгранд
<variant>Медикейд
<variant>Ондай бағдарлама жоқ
<question2>АҚШ-та өмір салтының проблемалары әрқашанда алаңдаушылық туғызады?
<variant>Денсаулық сақтау ж/е әл-ауқат
<variant>Кризис ж/е дефицит
<variant>Жұмыссыздық ж/е біліксіздік
<variant>Қылмыскерлік ж/е ұрлық
<variant>Сыбайлас жемқролық ж/е наркотик
<question3>Жұмыссыздыққа байланысты АҚШ-та күні бүгінге дейін қандай пікірде?
<variant>Кім жұмыс таба алмас, оған оның өзі кінәлі.
<variant>Жұмыс жоқ, яғни сенде білім жоқ;
<variant>Жұмыс таппасаң, табанда қалмайсың;
<variant>Жұмыс іздеген, табыс көзін көздеген;
<variant>Жұмыссыз күнің қараң;
<question2>Қай ғасыр кеңестік үшін мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық тұрақтылықтың жаңа түрін іздеу кезеңі болды?
<variant>19-20
<variant>18-19
<variant>18-17
<variant>19ғ. басы
<variant>20ғ. соңы
<question3>Моңғолия тәуелсіздік кезеңінде Қазақстаннан көшіп барған адамдар саны қаншаға жуық?
<variant>10000
<variant>9000
<variant>8000
<variant>7500
<variant>8500
<question2>БҰҰ Даму бағдарламасы өкілдігінің қолдауымен Қазақстан қандай мемлекеттің компаниясының СИСЛАБ жобасын іске асырмақшы?
<variant>Норвегия
<variant>АҚШ
<variant>Ресей
<variant>Қырғызтан
<variant>Канада
<question1> Канада БҰҰның халықтың өмір сүру деңгейінің кестесі
бойынша нешінші орынды алады?
<variant> Германия, АҚШ, Канада, Бельгия, Англия, Франция
<variant> АҚШ, Англия, Канада, Бельгия, Германия, Франция
<variant> АҚШ, Канада, Бельгия, Англия, Германия, Франция
<variant> Канада, АҚШ, Бельгия, Англия, Германия, Франция
<variant> Франция, АҚШ, Канада, Бельгия, Англия, Германия
<question1> Канадалықтар өздерінің сақтандыру жүйелерін қалай атайды?
<variant> Бақытты өмір
<variant> Вэлфер
<variant> Жайлы кәрілік
<variant> Сақтандыру жүйелері
<variant> Қауіпсіздік жүйелері
<question2>Пәннің ғылыми зерттеу объектілері кімдер?
<variant>Қарапайым халық
<variant>Жоғары шендегі адамдар
<variant>Әскерлер
<variant>Әлеуметтік жұмыс қызметкерлері
<variant>Туристер.
<question1>АҚШ-та 1997 жылдың көрсеткіші бойынша қоғамның қандай мүшесінің 5/1 бөлігі кедейшілікте өмір сүрді?
<variant>Балалар
<variant>Жалғыз басты аналар
<variant>Ардагерлер
<variant>Қарттар
<variant>Барлығы.
<question2>Б.з.д. 3 мың жылдықтағы өмір сүрген мемлекетті ата?
<variant>Египет
<variant>АҚШ
<variant>Қытай
<variant>Пива
<variant>Рим
<question3>АҚШ-та қандай бағдарлама табысы төмен отбасыларына медициналық көмек көрсетуді қаржыландырады?
<variant>Медикейд
<variant>Медикейр
<variant>Жаңа бағыт
<variant>Қайырымдыпық
<variant>Дұрыс жауап жоқ.
<question2>Ресейде орыстар халықтың неше пайызын құрайды?
<variant>80
<variant>65
<variant>70
<variant>75
<variant>85
<question3>Чилиде әлеуметтік саясаттағы үлкен роль атқаратын бағдарлама?
<variant>Консертасьон
<variant>Лиесо пара тодос
<variant>Сауатты Чили
<variant>Лагоса
<variant>ЭКЛА
<question2>Англиядағы бұрыннан келе жатқан университет?
<variant>Оксфорд ж/е Кембридж
<variant>Гарвард
<variant>Томсон Риверс
<variant>Бостон
<variant>Ниагара
<question3>«social securitu» термині қандай мағынаны білдіреді?
<variant>«әлеуметтік қауіпсіздік»
<variant>«әлеуметтік құқық»
<variant>«әлеуметтік бақылау»
<variant>«әлеуметтік институт»
<variant>«әлеуметтік қоғам»
<question1>Чилиде жаппай кедейшілікті жоюда ең бірінші қандай жағдайлар жасалды?
<variant>Медициналық көмек пен жұмыспен қамту.
<variant>Білім беру
<variant>Зейнетақы
<variant>Азық-түлікпен қамтамасыз ету
<variant>Жеңілдіктер мен салықты төмендету
<question2>АҚШ-та: "Үкімет адамдарды қолдайды" делінген?
<variant>Өздерін қамтамасыз ете алмайтын адамдарды.
<variant>Жауынгер
<variant>Нәрестелі
<variant>Мемлекеттік қызметтегі
<variant>Халықты
<question3>АҚШ-та нешінші жылы Стэнфорд университетіне 15600 адам оқуға түсуге арыз берді?
<variant>1984
<variant>1983
<variant>1985
<variant>1986
<variant>1987
<question3>Қазақстан Республикасының 2000 жыл 23 қаңтарында №149 қаулысымен қандай заң шықты?
<variant>Халықты жұмыспен қамту туралы заң
<variant>Білім туралы заң
<variant>Тұрғындарды көшіру
<variant>Әлеуметтік туралы заң
<variant>Қылмыстық туралы заң
<question1>1989 жылы қай мемлекетте әлеуметтік жұмыстың бірінші мектебі ашылды?
<variant>АҚШ
<variant>Франция
<variant>Германия
<variant>Ресей
<variant>Қытай
<question2>Нешінші жылдан бастап әлеуметтік жұмыс жеке сала ретінде бөлінді?
<variant>1879
<variant>1878
<variant>1880
<variant>1881
<variant>1882
<question3>Қай ғалым «Адам проблема емес, адамда проблема бар»-деп айтып кеткен?
<variant>Г. Стейн
<variant>З. Фрейд
<variant>Л. Гумилев
<variant>А. Смит
<variant>М. Гичмунт
<question2>1926 жылы заң негізінде Жаңа Зеландияда 1-ші болып қандай көмектер беріле бастады?
<variant>Жәрдемақы
<variant>Ақысыз медициналық көмек
<variant>Әлеуметтік көмек
<variant>Зейнетақы
<variant>Жеңілдіктер
<question3>АҚШ-тағы зейнетақымен қамтамасыз ету жөніндегі бағдарлама бойынша берілетін ай сайынғы жәрдемнің орташа мөлшері?
<variant>416$
<variant>417$
<variant>418$
<variant>419$
<variant>420$
<question2>Англиядағы мектептегі білім жүйесі міндетті түрде қанша жасқа дейін жетістік жүйесінде оқытылады?
<variant>16
<variant>15
<variant>17
<variant>14
<variant>18
<question3>Х1Х ғ. 40 ж. Көптеген имигранттар Ирландиядан қай мемлекетке қоныс аударды?
<variant>АҚШ
<variant>Франция
<variant>Ресей
<variant>Австралия
<variant>Қытай
<question1>60 ж. АҚШ-тағы имигранттардың жалпы саны неше пайызды құрады?
<variant>35
<variant>32
<variant>33
<variant>34
<variant>31
<question2>Чили социологтары кедейлердің 2000 жылы неше пайызға жағдайлары жақсарды деп тұжырымдады?
<variant>8,6%
<variant>10%
<variant>9,5%
<variant>9%
<variant>8%
<question3>Жұмыс қүшін тартудың дәстүрлі екінші орталығы қай мемлекет болып табылды?
<variant>Батыс Еуропа
<variant>Египет
<variant>АҚШ
<variant>Шығыс Еуропа
<variant>Қытай
<question1>АҚШ-тағы қазіргі кездегі білім беру сипатына неше фактор әсер етеді?
<variant>2
<variant>3
<variant>4
<variant>1
<variant>ешқандай фактор әсер етпейді
<question2>Ұлыбританиядағы негізгі тіл?
<variant>Ағылшын тілі
<variant>латын тілі
<variant>француз тілі
<variant>испан тілі
<variant>неміс тілі
<question3>АҚШ-тағы 16 мың мектеп округтері неше штатқа бөлінген?
<variant>50
<variant>10
<variant>30
<variant>20
<variant>60
<question1>1986 ж. Бастауыш және орта білім беру қажеттеріне штаттардың бюджетіне қанша пайыз қаржы бөлінеді?
<variant>50
<variant>43
<variant>10
<variant>25
<variant>85
<question2>Бүкіл халық санындағы қала халқының артуы?
<variant>Урбандалу
<variant>Агломерация
<variant>Миграция
<variant>Демография
<variant>Халық санағы
<question3>АҚШ-та 1986 ж. бастауыш ж/е орта мектептің бір оқушысына жұмсалатын шығын қанша мың доллар?
<variant>4-5
<variant>2
<variant>3
<variant>5
<variant>6
<question1>Род-Айленд ж/е Нью-Йорк штаттарында оқытушыларға жылына қанша мың доллар төленеді?
<variant>30
<variant>20
<variant>15
<variant>10
<variant>50
<question2>Америка мектептерінде неше тілде сабақ жүргізіледі?
<variant>80
<variant>50
<variant>35
<variant>70
<variant>75
<question3>Қазақстанда зейнетақы мен әлеуметтік төлем алушылардың жалпы саны қанша?
<variant>480000
<variant>228000
<variant>23500
<variant>15600
<variant>29
<question1>1972ж."Қара түсті бозбаланың Батыс Еуропадағы кез-келген бозбалаға қарағанда колледжге түсуге зор мүмкіндігі бар" екен деп кім айтқан?
<variant>Алистер Кук
<variant>З.Фрейд
<variant>Г.Стейн
<variant>Дж.Кук
<variant>Г.Эбингаус.
<question2>АҚШ колледждер мен университеттеріне түсуге қандай тест тапсыру керек?
<variant>SAT
<variant>ЕНТ
<variant>НЛО
<variant>СИНН
<variant>СИНО
<question3>Н.Назарбаев Америка президентінің шақыруымен АҚШ-қа арнаулы сапармен қай жылы барып қайтты?
<variant>13.02.1994
<variant>13.03.1990
<variant>14.08.1995
<variant>14.06.1990
<variant>13.02.1991
<question2>1980 ж. Гарвардтағы 1жыл университет ақысы қанша мың доллар?
<variant>10
<variant>5
<variant>7
<variant>1
<variant>8
<question2>"Этнос дегеніміз – жер бетіндегі белгілі тіршілік аймағы,"- деп жазған кім?
<variant>Гумилев
<variant>СИНН
<variant>Пушкин
<variant>Б. Лермонтов
<variant>В. К.Маркс
<variant>Г. Дюркгейм
<question1>Қырғыз халқы ойраттардан қай ғасырда шыққан?
<variant>15
<variant>9
<variant>14
<variant>13
<variant>19
<question2>ҚР "Халықты жұмыспен қамту туралы заңы" қай жылы шықты?
<variant>23.01.2001
<variant>23.01.2002
<variant>25.01.2000
<variant>30.01.2002
<variant>30.01.2000
<question3>Жұмыспен қамтамасыз ету туралы заң кімдерге қолданылды?
<variant>Азаматтығы жоқ адамға, шетелдіктерге
<variant>Әскерлерге
<variant>Оқушыларға
<variant>Қызметкерлерге
<variant>Аналарға
<question1>АҚШ-та әлеуметтік жұмыста алғашқы мектеп қашан ашылды
<variant>1898-1904
<variant>1890-1990
<variant>1800-1904
<variant>1895-1905
<variant>1890-1903
<question2>Сент-Луисс қаласында 2-ші мектеп қай жылы ашылды?
<variant>1908
<variant>1900
<variant>1800
<variant>1890
<variant>1905
<question3>2-ші мектеп АҚШ-та қай қалада ашылды?
<variant>Филадельфия
<variant>Сент-Луисс
<variant>Бостон
<variant>Вашингтон
<variant>Чикаго
<question1>Ең 1-ші рет қайырымдылық қорын Әлеуметтік жұмыс теориялық бағытта қарастырған кім?
<variant>Ричмoнт
<variant>Кухей
<variant>Колумб
<variant>Чимонс
<variant>Г. Стейн
<question2>АҚШ-та 1-ші рет білім беру бағдарламасын әлеуметтік жұмыста білім беруді күндізгі ж/е кешкі деп бөлген кім?
<variant>Кухей
<variant>Ричмонт
<variant>Стейн
<variant>Койл
<variant>Жауап жоқ
<question3>Рузвельттің "Жаңа курс" саясаты ауқымды әлеуметтік бағдарламаларды дайындық қай жылы енгізілді?
<variant>1935
<variant>1937
<variant>1945
<variant>1939
<variant>1980
<question1>Ресей федерациясында қанша ұлт өкілдері тұрады?
<variant>180
<variant>150
<variant>170
<variant>200
<variant>230
<question2>Қытайда қазақ ұлтының қанша өсімі өмір сүреді?
<variant>1,5млн
<variant>800мың
<variant>1,1млн
<variant>1,8млн
<variant>2млн
<question3>Л.Гумилевтың анықтамасы бойынша, жаңа этностардың пайда болуы неше сатыдан тұрады?
<variant>3
<variant>4
<variant>5
<variant>2
<variant>7
<question2>АҚШ конституциясы қай жылы қабылданды?
<variant>1787
<variant>1779
<variant>1801
<variant>1789
<variant>1799
<question1>1926 жылы заң негзінде 1-ші рет мемлекеттік жәрдемақылар қай елде беріле бастады?
<variant>Жаңа Зеландия
<variant>АҚШ
<variant>Австрия
<variant>Ұлыбритания
<variant>Германия
<question2>Англияда оқу жүйесі қанша жастан басталады?
<variant>5
<variant>6
<variant>7
<variant>4
<variant>8
<question2>Нешінші жылы Американ ассоцияциясы (АSSA) ұйымдастырылған?
<variant>1870
<variant>1873
<variant>1871
<variant>1875
<variant>1872
<question3>Чилиде жаппай кедейшілік қай жылдарды қамтиды?
<variant>1990-2004
<variant>1945-1948
<variant>1916-1923
<variant>1836-1900
<question2>Жаңа Зеландияда табысы аз отбасыларына бірінші рет мемлекеттік жәрдемақылар нешінші жылы беріле бастады?
<variant>1926ж
<variant>1929ж
<variant>1924ж
<variant>1927ж
<variant>1925ж
<question2>Нешінші жылы АҚШ Алясканы қосып алды?
<variant>1867ж
<variant>1863ж
<variant>1869ж
<variant>1865ж
<variant>1868ж
<question3>"Жер бетіндегі белгілі бір тіршілік аймағы мен әлеуметтік ортаның бірлігі, салт-дәстүрі, тұрмыс тіршілігі,шарушылық кәсібі,мінез-құлқы,тілі мен мәдени мұрасы,бір халықтар тобы"-дегеніміз ненің анықтамасы?
<variant>«этнос»
<variant>«биология»
<variant>«климат»
<variant>«әлеумет»
<variant>«география»
<question1>2008 жылы сайлаңған АҚШ-тың президенті кім?
<variant>Б. Обама
<variant>Д.Буш
<variant>Кеннеди
<variant>Дж. Вашингтон
<variant>М. Тэтчер
<question2>АҚШ-тың астанасы?
<variant>Вашингтон
<variant>Лондон
<variant>Нью-Йорк
<variant>Сан-Франциско
<variant>Лос-Анджелес
<question2>Ең 1-ші рет қайырымдылық қорын әлеуметтік жұмыс теория бағытта қарастырған кім?
<variant>Ричмонт
<variant>Стейн
<variant>Кухей
<variant>Маркс
<variant>Кеннеди
<question3>Адамның кем дегенде 6 немесе одан да көп жоғары жылдық мөлшерде тұрғылықты мекеннің өзгертуі, қоныс аударуы?
<variant>Миграция
<variant>Демография
<variant>Психологиа
<variant>География
<variant>Қоныс аудару
<question1>Жастар арасындағы жұмыссыздық неден туындайды?
<variant>Еңбек рыногындағы кадр сұранысынан
хабарсыздығынан,өздерінің құқықтары менміндеттерін білмеуінен;
<variant>Ағылшын тілін білмегендіктен;
<variant>Білімді толық игермегендіктен;
<variant>Мәдениеттің жоқтығынан;
<variant>Жастар жұмыс таба алады.
<question1>Басқа штаттардан келген студенттер үшін АҚШ университеттері:
<variant>Өте қымбат
<variant>Қымбат
<variant>Арзан
<variant>Тегін
<variant>Орташа
<question2>2002 жылдан бері қандай қайырымдылық акциясы өткізіліп келеді?
<variant>Қамқорлық
<variant>Қайырымдылық
<variant>Мейір
<variant>Ардагер
<variant>Аялы алақан
<question3>Қайырымдылық акциясының мақсаты не?
<variant>Қоғамның назарын халықтың арасындағы әлеуметтік әлсіз қорғалған топтарға аудару;
<variant>Жұмыспен қамту;
<variant>Қарапайым халықты білімге шақыру;
<variant>Бизнеспен айналысуға көмектесу;
<variant>Жауабы жоқ.
<question1>Миграциялық ағымдардың негізін кімдер құрайды?
<variant>Жұмысшылар, қызметкерлер
<variant>Жалғыз басты аналар;
<variant>Қараусыз қалған балалар;
<variant>Зейнеткерлер;
<variant>Әскерлер
<question2>Х1Х ғасырдың 80-жылдарының басында Италия және Шығыс Еуропа елдерінен АҚШ-қа қарай жұмысшы күшінің кең масштабты миграциялануының себебі неде?
<variant>Еуропалық бидай бағасының төмендеуі;
<variant>Италия мен Шығыс Еуропа елдерінің арасындағы соғыс;
<variant>Екі елдегі кризис;
<variant>Табиғи апаттардың болуы;
<variant>Терроризм.
<question3>Қандай мемлекет қазірде жұмысшы күшін тартудың үлкен орталығы болып отыр?
<variant>АҚШ
<variant>Ұлыбритания
<variant>Германия
<variant>Франия
<variant>Қытай
<question1>Жұмыс күшін тартудың дәстүрлі 2-ші орталығы?
<variant>Батыс Еуропа
<variant>Шығыс Еуропа
<variant>Орталық Азия
<variant>Таяу Шығыс елдері
<variant>Австралия
<question2>Кедейлікте өмір сүріп жатқан американдықтардың 1998 жыл көрсеткіші бойынша неше пайызды құрайды?
<variant>12,7%
<variant>13,7%
<variant>14,7%
<variant>15,7%
<variant>16,7%
<question3>АҚШ-та қарттарға медициналық көмек көрсетуді қаржыландыратын бағдарлама?
<variant>Медикер
<variant>Гранпарентс
<variant>Медгранд
<variant>Медикейд
<variant>Ондай бағдарлама жоқ
<question2>АҚШ-та өмір салтының проблемалары әрқашанда алаңдаушылық туғызады?
<variant>Денсаулық сақтау ж/е әл-ауқат
<variant>Кризис ж/е дефицит
<variant>Жұмыссыздық ж/е біліксіздік
<variant>Қылмыскерлік ж/е ұрлық
<variant>Сыбайлас жемқролық ж/е наркотик
<question3>Жұмыссыздыққа байланысты АҚШ-та күні бүгінге дейін қандай пікірде?
<variant>Кім жұмыс таба алмас, оған оның өзі кінәлі.
<variant>Жұмыс жоқ, яғни сенде білім жоқ;
<variant>Жұмыс таппасаң, табанда қалмайсың;
<variant>Жұмыс іздеген, табыс көзін көздеген;
<variant>Жұмыссыз күнің қараң;
<question2>Қай ғасыр кеңестік үшін мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық тұрақтылықтың жаңа түрін іздеу кезеңі болды?
<variant>19-20
<variant>18-19
<variant>18-17
<variant>19ғ. басы
<variant>20ғ. соңы
<question3>Моңғолия тәуелсіздік кезеңінде Қазақстаннан көшіп барған адамдар саны қаншаға жуық?
<variant>10000
<variant>9000
<variant>8000
<variant>7500
<variant>8500
<question2>БҰҰ Даму бағдарламасы өкілдігінің қолдауымен Қазақстан қандай мемлекеттің компаниясының СИСЛАБ жобасын іске асырмақшы?
<variant>Норвегия
<variant>АҚШ
<variant>Ресей
<variant>Қырғызтан
<variant>Канада
<question2>Англиядағы мектептегі білім жүйесі міндетті түрде қанша жасқа дейін жетістік жүйесінде оқытылады?
<variant>16
<variant>15
<variant>17
<variant>14
<variant>18
<question3>Х1Х ғ. 40 ж. Көптеген имигранттар Ирландиядан қай мемлекетке қоныс аударды?
<variant>АҚШ
<variant>Франция
<variant>Ресей
<variant>Австралия
<variant>Қытай
<question1>60 ж. АҚШ-тағы имигранттардың жалпы саны неше пайызды құрады?
<variant>35
<variant>32
<variant>33
<variant>34
<variant>31
<question2>Чили социологтары кедейлердің 2000 жылы неше пайызға жағдайлары жақсарды деп тұжырымдады?
<variant>8,6%
<variant>10%
<variant>9,5%
<variant>9%
<variant>8%
<question3>Жұмыс қүшін тартудың дәстүрлі екінші орталығы қай мемлекет болып табылды?
<variant>Батыс Еуропа
<variant>Египет
<variant>АҚШ
<variant>Шығыс Еуропа
<variant>Қытай
<question1>АҚШ-тағы қазіргі кездегі білім беру сипатына неше фактор әсер етеді?
<variant>2
<variant>3
<variant>4
<variant>1
<variant>ешқандай фактор әсер етпейді
<question1>Халықаралық ұйымдарға, мемлекет басқару органдарына, жеке қызметтерді сайлау кезінде дауыс беруге құқығы бар адамдар тобы – бұл:
<variant>Элита
<variant>Эмиссар
<variant>Хартия
<variant>Этнос
<variant>Электорат
<question2>Саясатта оң шылдар мен сол шылдардың арасында орталық қалыпты ұстанатын партиялық бағыт
<variant>Центризм
<variant>Шовенизм
<variant>Ішкі саясат
<variant>Хартия
<variant>Хупта
<question3>«Саясат – бұл өмір сүріп тұру өнері» деп айтқан ежелгі грек философы.
<variant>Платон
<variant>Сократ
<variant>Аристотель
<variant>Архимед
<variant>Пифагор
<question1>Азаматтардың өте қажетті шектеулерді толықтырудың, әлеуметтік статусын құқықтық және әлеуметтік қорғауға алып қамтамасыз етуге бағытталған принципі – бұл:
<variant>Әлеуметтік компенсация принципі
<variant>Әлеуметтік партнерлік принципі
<variant>Әлеуметтік кепілдік принципі
<variant>Субсидиарлық (қолдау) принципі
<variant>Әлеуметтік ынтақтастық принципі
<question2>Неміс сөздерде және шешім қабылдауда тең құқықты жинақтар принципі – бұл:
<variant>Әлеуметтік партнерлік принципі
<variant>Әлеуметтік компенсация принципі
<variant>Әлеуметтік әділеттілік принципі
<variant>Жекеленген әлеуметтік жауапкершілік принципі
<variant>Әлеуметтік қауіпсіздікті қамтамасыз ету
<question> ҚР Конституциясының 3 бабында көрсетілгендей мемлекеттік биліктің бірден-бірі бастауы ол:
<variant> халық.
<variant> мемлекет
<variant> конституция
<variant> заң
<variant> оралман
<question> Адамзат дамуының ең жоғарғы құндылығы.
<variant> адам құқығы.
<variant> білімі
<variant> тәрбиесі
<variant> мемлекет саясаты
<variant> адам бостандығы
<question> БҰҰ адам құқықтары төңірегінде неше аса халықаралық құжаттарды қабылдады.
<variant> 70.
<variant> 80
<variant> 30
<variant> 25
<variant> 15
<question> Әйелдер мен балалар үшін неше орталық бар?
<variant> 14.
<variant> 12
<variant> 15
<variant> 20
<variant> 16
<question> Жетім балаларға арналған 205 мекемеде неше бала тәрбиеленеді?
<variant> 17486.
<variant> 18652
<variant> 16523
<variant> 15246
<variant> 12356
<question> Шетелдік азаматтар қанша бала асырап алынды?
<variant> 6589.
<variant> 5689
<variant> 2356
<variant> 1425
<variant> 1234
<question> Бір немесе екі бірдей ата-анасынан айырылған балалар
<variant> жетімдер.
<variant> тастандылар
<variant> әлеуметтік жетімдер
<variant> қамқорлығыныздан айырылғандар
<variant> барлығы
<question> Өзінің туған биологиялық ата-анасы бар белгілі себептермен тәрбиесімен айналаспайтын ата-аналардың балалары...
<variant> әлеуметтік жетімдер.
<variant> тастандылар
<variant> қамқорлығыныздан айырылғандар
<variant> жетімдер
<variant> дұрыс жауап жоқ
<question> Ең алғашқы приют қай қалада ашылған еді?
<variant> Санкт-Петербург.
<variant> Москва
<variant> Қазақстан
<variant> АҚШ
<variant> Еуропа
<question> ҚР Үкіметі 2007 жылы 27 желтоқсанда алғаш рет балалардың жағдайын жақсартудағы қабылданған бағдарламаның атауы?
<variant> «Қазақстан балалары».
<variant> «Жетім»
<variant> «Балалар құқықтары»
<variant> «Қамқор»
<variant> «Маббахат»
<question> Еліміздің әлеуметтік жетімдер саны
<variant> 35 мың.
<variant> 25 мың
<variant> 15 мың
<variant>10 мың
<variant> 0,5 мың
<question> Отандық заңда жетім балаларды екі қандай категорияға бөледі?
<variant> жетім және қамқорсыз қалған балалар.
<variant> әлеуметтік жетім және жетім
<variant> тастанды балалар және әлеуметтік жетім
<variant> қамқорсыз қалған және тастанды балалар
<variant> дұрыс жауап жоқ
<question2>"Этнос дегеніміз – жер бетіндегі белгілі тіршілік аймағы,"- деп жазған кім?
<variant>Гумилев
<variant>СИНН
<variant>Пушкин
<variant>Б. Лермонтов
<variant>В. К.Маркс
<variant>Г. Дюркгейм
<question1>Қырғыз халқы ойраттардан қай ғасырда шыққан?
<variant>15
<variant>9
<variant>14
<variant>13
<variant>19
<question2>ҚР "Халықты жұмыспен қамту туралы заңы" қай жылы шықты?
<variant>23.01.2001
<variant>23.01.2002
<variant>25.01.2000
<variant>30.01.2002
<variant>30.01.2000
<question3>Жұмыспен қамтамасыз ету туралы заң кімдерге қолданылды?
<variant>Азаматтығы жоқ адамға, шетелдіктерге
<variant>Әскерлерге
<variant>Оқушыларға
<variant>Қызметкерлерге
<variant>Аналарға
<question1>АҚШ-та әлеуметтік жұмыста алғашқы мектеп қашан ашылды
<variant>1898-1904
<variant>1890-1990
<variant>1800-1904
<variant>1895-1905
<variant>1890-1903
<question3>АҚШ-тағы 16 мың мектеп округтері неше штатқа бөлінген?
<variant>50
<variant>10
<variant>30
<variant>20
<variant>60
<question1>1986 ж. Бастауыш және орта білім беру қажеттеріне штаттардың бюджетіне қанша пайыз қаржы бөлінеді?
<variant>50
<variant>43
<variant>10
<variant>25
<variant>85
<question2>Бүкіл халық санындағы қала халқының артуы?
<variant>Урбандалу
<variant>Агломерация
<variant>Миграция
<variant>Демография
<variant>Халық санағы
<question3>АҚШ-та 1986 ж. бастауыш ж/е орта мектептің бір оқушысына жұмсалатын шығын қанша мың доллар?
<variant>4-5
<variant>2
<variant>3
<variant>5
<variant>6
<question1>Род-Айленд ж/е Нью-Йорк штаттарында оқытушыларға жылына қанша мың доллар төленеді?
<variant>30
<variant>20
<variant>15
<variant>10
<variant>50
ГЛОССАРИЙ
Аксиология – құндылық туралы ілім.
Антропология – адам туралы ілім.
Әлеуметтену – индивиттің қарым- қатынасы және іс- әрекеті барысында жүзеге асатын процесс және оның әлеуметтік тәжірибені игеруінің нәтижесі.
Әлеуметтік рөл – қоғамдық немесе тұлғааралық қарым-қатынас жүйесінде тұлғалық әлеуметтік ұстанымдармен бағытталушы әлеуметтік қызмет.
Әлеуметтік статус – әлеуметтік топ және оның қоғамдағы өкілдерінің әлеуметтік байланыс және қарым- қатынас жүйесіндегі жағдайының интегративті көрсеткіш.
Әлеуметтік институт – салыстырмалы жоғарғы ұйымдастырылған әлеуметтік жүйе, ол әлеуметтік құрлымының тұрақтылығымен, өзінің элементтерінің интеграциясының тереңдігімен, олардың қызметінің икемділігімен және динамикалылығымен ерекшеленеді.
Бос уақыт (досуг) – нақты, ресми әрекеттен тыс бос уақытты білдіреді.
Бихевиоризм – (ағылшынша тәртіп деген мағынада) оқиғаны немесе әлеуметтік топтың тәртібін зерттегенде оған қатысты адамдардың тәртібін жекелеп зерттеу арқылы шындыққа көз жеткізуге болады деп дәлелдейтін әлеуметтанудағы ғылыми бағыт.
Девиантты (ауытқушылығы бар) мінез- құлық – «девиация» деген сөзден шыққан, ол қайсібір нормадан ауытқу дегенді білдіреді. Белгілі бір арнайы қойылған қоғамдық нормалардағы, әлеуметтік стандарттан ауытқыған мінез- құлық және соңы санкцияға жалғасады.
Дезадаптация – жеке тұлға ретінде қоршаған ортаның талаптарын қабылдау және орындау, сондай- ақ нақты әлеуметтік жағдайлардағы өзінің даралығын жетілдіруге деген қабілеттілігінің төмендеуі.
Идентификация – индивидтің өзін басқа адаммен ұқсастыруы, өзін басқаның орнынан қоюы, оның жеке тұлғалық мағыналарын игеруі. Соған сәйкес мінез- құлық нысандары (альтуризм, эмпатия, т.б.) пайда болады.
Идентификация – (латынша сәйкестендіру, тура сай қылу) әлеуметтік рөлдерді меңгері, адамның өзін басқа адаммен ұқсас қылдыруы. Қоршаған ортадағы құндылықтарға байланысты өзіндік бейнені қалыптастыру.
Иерархия – (грекше әулие билік деген мағынада) бағынуға негізделіп құрылған күрделі әлеуметтік жүйе, онда төменге деңгейдегілердің тәртібін жоғары деңгейдегілер бақылайды.
Индивид – (латынша бөлінбейтін, кісі) халықтың, қоғамның, топтың жеке мүшесі. Әлеуметтануда адам ұғымынан жоғары тұрады.
Интеграция – (латынша толығу немесе тұтас деген мағына береді) осыған дейін бір тәртіпке келмеген оптардың бірігкуі, жүйелене жинақталуы.
Интеллигенция – (латынша түсінетін, білетін, ақылды деген мағына береді) ақыл-ой еңбегімен шұғылданатын адамдардың әлеуметтік қабаты.
Интервью – ағылшын сөзі, мақсатты түрде бағытталған әңгімелесу. Оның мақсаты – алдын ала құрылған бағдарлама бойынша сұрақтарға жауап алу.
Қызмет – тұтастықтың бір бөлшегі ретінде оның бөлшектерінің өз міндетін, рөлін атқаруы.
Социометрия - (латынша ортақ және грекше өлшем деген сөздерден құрылған) кіші топтардағы тұлғааралық қатынастарды зерттеуге бағытталған әдіс.
Социум – (латынша біріккен, ортақ деген мағына білдіреді) өзара қарым-қатынастағы тұрақты адамдардың бірлестігі.
Тест – (ағылшынша тексеру, зерттеу) тікелей зерттеуге келмейтін мәліметтерді алу үшін қолданылатын әдіс.
Утопия – (сөзбе сөз тамаша жер деген мағынада) ғылыми-көркем шығармашылықтың бейнелі түрі, нақтылықты сынаудан пайда болған теория.
Футурология (латынша болашақ және грекше ілім, білім деген сөздерден құрылған) болашақты зерттейтін, болжам жасайтын ғылым.
Цивилизация (өркениет) – (латынша азаматтық, мемлекеттік) ғылыми және техникалық жетістікке жеткен қоғамның әлеуметтік және мәдени дамуын білдіретін даму сатысы.
Эксперимент – (латынша тәжірибе, байқап көру) бақылай және басқара алатын жағдайда жаңа мәліметтер алу әдісі.
Эмпиризм – (грекше тәжірибе деген мағынада) әлеуметтік құбылыстарды, үрдістерді объектілерді зерттегенді мәліметтерді жинау, сандық көрсеткіш категорияларымен зерттеу жүргізетін қолданбалы ғылым.