Поможем написать учебную работу
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Татарский язык,9 класс Демонстрационный вариант,2013 г.
Раздел 1(задания по чтению)
Прочитайте текст. Определите, какие из приведенных утверждений А1-А11 соответствуют содержанию текста(1-текстка туры килә), какие не соответствуют (2-текстка туры килми), и о чём в тексте не сказано (3-текстта әйтелми) |
Чын дус дип кемне әйтеп була соң? Үзенең эшләре белән дуслыкны исбатлаган кешене генә дус дип әйтеп була. Ә дуслык турында күп сөйләшеп тә, эшләре белән аны исбатлый алмаган кеше иптәш яки таныш дип кенә санала, минемчә.
Әгәр дә Илшат минем чын дустым икән, мин аңа нинди генә сорау белән мөрәҗәгать итсәм дә, ул мине кире какмас. Чын дус тагын сорамыйча да, үзе белеп тә булышыр. Мин моны күп тапкырлар сынадым инде. Балык тоткандагы бер хәл искә төшә.
Җәйге каникулларда без күл буена барган идек. Балык тотканда, суга кергәч, аягым пыяла ватыгына киселде. Суда вакытта авыртуны тоймаган идем, ярга чыккач, аяк авырта башлады, шаулап кан да ага. Шунда Илшат белән нәрсә булды дисезме? Ул башта бик агарынды, чөнки минем өчен курыккан икән. Шунда ук миңа беренче ярдәм күрсәтә башлады. Үзенең күлмәгенең бер җиңен ертып алды да минем яраны бәйләп куйды. Шуннан соң без кайтырга булдык. Ә мин киселгән аягыма бөтенләй баса алмый идем. Шунда Илшат мине үзенең җилкәсенә күтәреп алып китте. Әлбәттә, без алай озак бара алмадык. Чөнки мин аңа караганда күпкә авыррак. Бераздан мин үзем дә атлый ала башладым. Әмма ул, аннан соң да юл буе мине күтәрешеп, булышып кайтты. Бик авыр булса да, ул гел миңа булышып атлады. Чын дус менә шундый була ул!
А1 |
Үзенең эшләре белән дуслыкны исбатлаган кешене генә дус дип әйтеп була. .
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
А2 |
Дус кире какмый.
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
А3 |
Җәйге каникулларда без күл буена барган идек .
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
А4 |
Балык тотканда егылдым.
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
А5 |
Шунда Илшат мине үзенең җилкәсенә күтәреп алып китте.
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
Бераздан мин йөгерә башладым
А6 |
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
А7 |
Үзенең күлмәгенең бер җиңен ертып алды да минем яраны бәйләп куйды
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
А8 |
Мин дустым белән горурланам.
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
Татарский язык,9 класс Демонстрационный вариант,2013 г.
Ул башта бик агарынды, чөнки минем өчен курыккан икән.
А9 |
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
А10 |
Беренче ярдәмне күрсәтә белергә кирәк..
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
А11 |
Чын дус менә шундый була ул!
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
Читайте тексты и установите соответствие между заголовками 1-6 и текстами А-Д. Запишите свои ответы в таблицу. Используйте каждую букву только один раз. В задании есть один лишний заголовок. |
В1 |
1. Бернәрсә дә аңа тиңләшә алмый. 5.Икмәк миңа кирәк.
2 Тәмле ис. 6. Халык игенчене ихтирам итә.
3.Дәрәҗәле эш. 7. Уңышлар сезгә,хөрмәтле игенчеләр.
4.Күңел әрни.
А.Икмәк! Шулай дип авыз тутырып әйттең исә, тәмле исе белән борыннарны кытыклап, өсте алтынга манылган сыман сап-сары, күпереп пешкән ипи күз алдына килә. Икмәкне олылап, безнең халык телендә күпме генә әйтемнәр, хикәяләр тумаган!
Ә.Икмәк! Никадәр бөек ул! Җир йөзендәге тау чаклы алтыннар да, мәрмәр сарайлар да берсе дә аңа тиңләшә алмый. Юк, тиңләшә алмый. Әллә күп хезмәт куеп үстергәнгә шулаймы соң?
Б.Әгәр берәр җирдә ташланган икмәк сыныгы күренсә, күңел әрни, йөрәк сыкрый. Кулда күпереп пешкән икмәк. Аннан да бөек нәрсә юк кеше өчен. Тир түкми икмәк үсми, диләр. Бу бик дөрес. Күпме хезмәт куелган аңа. Шуңа бик кадерле ул.
В.Иген игү борын-борыннан иң изге, иң мөкатдәс, иң дәрәҗәле эш саналган. Алтын бөртекләрне җир куенына чәчәргә чыгар алдыннан бабаларыбыз әйбәтләп мунча кергән, иң чиста күлмәкләрен кигән. Уракка төшәр алдыннан да шулай булган.
Г.Тырыш хезмәт, түккән тирләр җилгә китми, җирдә ятмый. Җир дә үзенең юмарт сые белән игенчегә игелек күрсәтә. Кулда икмәк. Аңа карасаң, гүя сабыйлар елмаюын, чал чәчле аналар рәхмәтен, иркен кырларыбыз матурлыгын, игенченең горур күз карашын тоясың. Шушы икмәк өчен мең-мең рәхмәт әйтәсе килә игенчегә. Яңа үрләр яулаганда яңа ачышлар һәм уңышлар сезгә, хөрмәтле игенчеләр!
Д.Җир йөзендә икмәктән дә изге нәрсә бармы икән?! Менә шуңа күрә халык игенчене ихтирам итә, аңа дан җырлый. Икмәк булганда җирдә яңа җыр туа.
Текстлар |
А |
Ә |
Б |
В |
Г |
Д |
Исемнәр |
Татарский язык,9 класс Демонстрационный вариант,2013 г.
Раздел 2(задания по грамматике и лексике)
Прочитайте текст.Преобразуйте слова,напичатанные заглавными буквами в конце строк,обозначенных номерами В2-В7 так,чтобы они грамматически соответствовали содержанию текста. Заполните пропуска полученными словами.Каждый пропуск соответствует отдельному заданию В2-В7 |
В2 |
.... йоннары кызгылт,ә күкрәк өлеше аксыл иде. |
тиен |
Аяк астында--------------яфраклар кыштырдый. |
коелу |
В3 |
В4 |
|
Без өлкәннәргә һәрвакыт ярдәм .... тиешбез. |
итү |
В5 |
|
Һәр елны без сыйныфыбыз белән-------------, елга буйларына барабыз. |
урман |
Өй эшемне мин кичкә таба--------------яратам. |
зәерләү |
В6 |
Ә безгә, балаларга, .... тагын да рәхәт һәм күңелле |
җәй |
В7 |
Үзебез әзерләгән ризыклар аеруча ...... булды. |
тәм |
В8 |
Көзге пычраклардан соң мин .... сагынып көтеп алам. |
кыш |
В9 |
Татарский язык,9 класс Демонстрационный вариант,2013 г.
Кешеләр .... эшләргә керешерләр. |
көз |
В10 |
Эт өрүе ...... тынлыкны җанландырып җибәрә. |
иртән |
В11 |
Мин кура ...... җыярга яратам. |
җиләк |
В12 |
Яшелчәләрне ..... җиңел эш түгел икән. |
җыя |
В13 |
Для ответа на задания С1 и С2 используйте бланк ответов №2.При выполнении задания С1 и С2 обратите внимание на то,что ваши ответы будут оцениваться только по записям,сделанным на бланке №2.Записи в черновиках при проверке экспертом не учитываются.Соблюдайте указанный объем письменной работы С1(70-80 слов) |
* Тематика заданий по письму представлена в кодификаторе.
Сез татар дустыгыздан хат алдыгыз.Шушы сорауларга җавап биреп,аңа хат языгыз.
Язма эшегез 70-80 сүздән торырга тиеш.
Меңләгән, миллионлаган кешеләр спорт яраталар, чөнки ул сәламәтлекне сакларга, үзеңне яхшы хис итәргә ярдәм итә. Соңгы елларда илебездә спортка аеруча зур игътибар бирелә башлады. Спортның бөтен төрләре буенча Спорт Сарайлары ачылды. ...Сиңа нинди спорт төре ошый?Нинди секциягә йөрисең?Спорт турында китаплар укыйсыңмы? |
В задании С2 необходимо написать реплики в соответствии с заданной речевой ситуацией. |
Татарский язык,9 класс Демонстрационный вариант,2013 г.
Сөйләм ситуациясенә туры килгән репликаларны языгыз. |
С2 |
1.Что посоветуете мальчику, если он обижает девочек.
2.Спросите у друга любит ли он играть летом на улице.
3.Как скажете маме о том,что твой друг лежит в больнице
4.Как скажете другу,что на улице усиливается ветер.
5.Посоветуйте другу(подруге) прочитать понравившуюся вам книгу.
Тестларның җаваплары №1
А1 |
1 |
А2 |
3 |
А3 |
1 |
А4 |
2 |
А5 |
1 |
А6 |
2 |
А7 |
1 |
А8 |
3 |
А9 |
1 |
А10 |
3 |
А11 |
1 |
В2 |
тиеннең |
В3 |
коелган |
В4 |
итәргә |
В5 |
урманга |
В6 |
әзерләргә |
В7 |
җәен |
В8 |
тәмле |
В9 |
кышны |
В10 |
көзге |
В11 |
иртәнге |
В12 |
җиләге |
В13 |
җыю |
Текстлар |
А |
Ә |
Б |
В |
Г |
Д |
Исемнәр |
2 |
1 |
4 |
3 |
7 |
6 |
Татарский язык,9 класс Демонстрационный вариант,2013 г.
Раздел 1(задания по чтению)
Прочитайте текст. Определите, какие из приведенных утверждений А1-А11 соответствуют содержанию текста(1-текстка туры килә), какие не соответствуют(2-текстка туры килми), и очём в тексте не сказано(3-текстта әйтелми) |
Туган җир, туган йорт, туган авыл, Ватан! Болар җанга иң якын сүзләр. Аларның чын мәгънәсен дә үсә төшкәч кенә аңлыйсың.
Туган ил минем өчен бишектән, әти-әни йорты бусагасыннан, авыл янындагы тугайлардан, урамда үсеп утыручы каеннан, язын ак чәчәккә төренә торган хуш исле шомырттан, басуларда җыр сузучы тургайлардан башланды. Туган йорт, авыл, район, республика... Еллар үткән саен Ватан төшенчәсе әнә шулай киңәя бара.
Татарстан Республикасы Идел һәм Кама елгалары кушылган урында урнашкан. Республикабызның территориясе зур түгел. Мәйданы алтмыш сигез мең квадрат километр. Шулай да халык саны ягыннан Татарстан иң зур республикаларның берсе. Хәзерге көндә җөмһүриятебездә 3,7 миллион кеше яши. Туксаннан артык милләт бар.
Татарстан! Никадәр шатлык, никадәр тантана бу исемдә! Татарстан промышленносте һәм авыл хуҗалыгы зур үсеш алды. Ул ике йөздән артык промышленность продукциясе чыгара. Шулай ук республикабыз электр энергиясе җитештерү буенча алдынгы урыннарның берсен алып тора. Машина төзү, нефть чыгару буенча ул бөтен дөньяга танылды. Инде менә ничә дистә еллар буе туган җиребез куеныннан «кара алтын» чыга.
Туган җир, туган йорт, туган авыл, Ватан!
А1 |
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
А2 |
Аларның чын мәгънәсен дә картая төшкәч кенә аңлыйсың.
.
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
А3 |
Туган ил ул- минем дусларым.
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
Татарстан Республикасы Идел һәм Кама,Ык елгалары кушылган урында урнашкан.
А4 |
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
Мәйданы алтмыш сигез мең квадрат километр
А5 |
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
А6 |
Хәзерге көндә җөмһүриятебездә татарлар,руслар,чувашлар,украиннар яши.
.
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
А7 |
Халык саны ягыннан Татарстан иң зур республикаларның берсе
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
А8 |
Спорт корылмалары төзү буенча ул бөтен дөньяга танылды
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
Татарский язык,9 класс Демонстрационный вариант,2013 г.
А9 |
Ул ике йөздән артык промышленность продукциясе чыгара
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
А10 |
Татарстан промышленносте һәм авыл хуҗалыгы артта калды.
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
А11 |
Инде менә ничә дистә еллар буе туган җиребез куеныннан «кара алтын» чыга.
1)текстка туры килә 2 )текстка туры килми 3) текстта әйтелми
Читайте тексты и установите соответствие между заголовками 1-6 и текстами А-Д. Запишите свои ответы в таблицу. Используйте каждую букву только один раз. В задании есть один лишний заголовок. |
В1 |
1. Мин танып алдым 5. Ул бөтен нәрсәне ашарга ярата.
2. Бәләкәй җәнлек. 6. Табышны яшерү.
3. Мин тиенне куркыттым. 7. Тиенгә күчтәнәч булсын.
4. Ул юк булды.
А.Кинәт күзем миңа томырылып карап торган бәләкәй җәнлек күзләре белән очрашты. Аның зур матур күзләре миңа гаҗәпләнеп карый иде.
Ә. Мин тиенне шунда ук танып алдым. Иң беренче булып күземә озын йонлач койрыгы һәм очы пумалалы колаклары чалынды. Тиеннең йоннары кызгылт, ә күкрәк өлеше аксыл иде. Б.Мин тиенне куркыттым, ахры. Ул кинәт, уктай атылып, бер ботактан икенчесенә сикереп юк булды. Бер мизгелгә сузылган бу көтелмәгән очрашудан, мин озак айный алмый тордым. Тиен күрүем турында әйткәч, әтием миңа тиеннең дә, кышка азык туплар өчен, чикләвек җыюын сөйләде.
В. Тиен аларны оясына, төрле агач куышларына, мүк араларына яшереп куя икән. Г.Чикләвекләрдән башка көнбагыш, миләш, балан, шомырт, яшь куак үсентеләрен һәм кайрыларын да яратып ашый, ди. Ә зоопаркларда, читлекләрдә яши торган тиеннәр алмадан, грушадан, кишердән һәм кипкән җимешләрдән дә баш тартмыйлар икән.
Д.Мин, әти белән сөйләшә-сөйләшә, чикләвек җыям. Үзем күзләрем белән һаман тиенне эзлим. Ә тиен бүтән күренмәде. Мин кайбер чикләвекләрне юри алмый калдырдым. Тиенгә күчтәнәч булсын! Әле бит алда озын салкын кыш бар.
Текстлар |
А |
Ә |
Б |
В |
Г |
Д |
Исемнәр |
Татарский язык,9 класс Демонстрационный вариант,2013 г.
Раздел 2(задания по грамматике и лексике)
Прочитайте текст.Преобразуйте слова,напичатанные заглавными буквами в конце строк,обозначенных номерами В2-В7 так,чтобы они грамматически соответствовали содержанию текста. Заполните пропуска полученными словами.Каждый пропуск соответствует отдельному заданию В2-В7 |
В2 |
Куян ........... да курыкмый. |
аучы |
Аяк астында ................яфраклар кыштырдый. |
көз |
В3 |
В4 |
|
Мин халык җырлары --------------яратам. |
тыңлау |
В5 |
|
Ул шәһәрдә ---------күрде. |
авыл |
Җәй көне мин футбол .........................яратам. |
уйный |
В6 |
Мин ............. җылы көннәрне көтеп алам. |
җәй |
В7 |
Кеше күп телләр белсә,_______белән сөйләшү күңелле. |
ул |
В8 |
Хәзер мин яхшы укырга,бик белемле --------, һәм кайбер начар гадәтләремне бетерү турында уйланам. |
булу |
В9 |
Татарский язык,9 класс Демонстрационный вариант,2013 г.
Үзе уйный һәм-----------белмәгән кеше башкаларны тыңлый.. |
җырлау |
В10 |
..............көннәр кыска була. |
кыш |
В11 |
Кыш, шулай итеп, үзенең ак ......................җәя. |
келәм |
В12 |
Кеше һәр җирдә дә -------------- булырга тиеш. |
тәртип |
В13 |
Для ответа на задания С1 и С2 используйте бланк ответов №2.При выполнении задания С1 и С2 обратите внимание на то,что ваши ответы будут оцениваться только по записям,сделанным на бланке №2.Записи в черновиках при проверке экспертом не учитываются.Соблюдайте указанный объем письменной работы С1(70-80 слов) |
* Тематика заданий по письму представлена в кодификаторе.
Сез татар дустыгыздан хат алдыгыз.Шушы сорауларга җавап биреп,аңа хат языгыз.
Язма эшегез 70-80 сүздән торырга тиеш.
Һәр кешенең йөрәгенә якын, җанына җиңеллек бирә торган яраткан урыны була. Минем өчен ул − туган шәһәрем. Туган ягын яратмаган кешеләрне мин күз алдыма да китерә алмыйм. ...Туган авылың (шәһәрең)турында нәрсәләр беләсең? Анда нинди истәлекле урыннар бар? Туган авылыңны(шәһәреңне) яратасыңмы? |
В задании С2 необходимо написать реплики в соответствии с заданной речевой ситуацией. |
Татарский язык,9 класс Демонстрационный вариант,2013 г.
Сөйләм ситуациясенә туры килгән репликаларны языгыз. |
С2 |
1.Что посоветуете мальчику, если он не сделал домашнее задание.
2.Спросите у друга любит ли он читать книги.
3.Как скажете маме о том,что началась вьюга.
4. Скажите другу о том,что вы помогаете пожилым.
5.Посоветуйте другу(подруге) сходить на концерт артистов, приехавших из Москвы.
Тестларның җаваплары №2
А1 |
1 |
А2 |
3 |
А3 |
3 |
А4 |
2 |
А5 |
1 |
А6 |
3 |
А7 |
1 |
А8 |
3 |
А9 |
1 |
А10 |
2 |
А11 |
1 |
В2 |
аучыдан |
В3 |
көзге |
В4 |
тыңларга |
В5 |
авылдашын |
В6 |
уйнарга |
В7 |
җәйге |
В8 |
аның |
В9 |
булырга |
В10 |
җырлау |
В11 |
кышкы |
В12 |
келәмен |
В13 |
тәртипле |
Текстлар |
А |
Ә |
Б |
В |
Г |
Д |
Исемнәр |
2 |
1 |
3 |
6 |
5 |
7 |