Поможем написать учебную работу
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Оқитын елдің тарихы
41 сұрақ
1 лист:
2 лист: Б.д.д. II мыңжылдықта Үндiстанға үндi-европалық тайпалардың қоныстануы.
Солтүстік Үндістанда алғашқы мемлекеттік бірлестіктердің пайда болуы. Ежелгі Ундістан, букіл оңт Азия мемл тарихын қамтиды. Ежелгі Ундістан ең ежелгі өркениеті Үнді өркениеті д.а б.з.д з мын жылд қамтиды. Ол Инд өзенінін бойында қалыптаскан. Ен ежелгі халқы дарвидтер д.а. б.д. 2 мың ж Үндістанға унді европа тіл семясында сөйлейтін халыктар келіп коныстана бастады. Олар өздерін унді арилер д.а. Еж Үнд тарихы 3 кезеннен тұрады, 1) Ен ежелгі Үнді өркеннеті б.з.б 23-18ғ 3 мынжылдығында пайда болып 2 мын жылдыктан жойылды. Ежелгі Үнд өркениеті казіргі Пакистанда орналаскан. Бұл өркениет тұрғындары жер өндеумен айналасқан, осы кезенде олар өоланы пайланған. Өз жазулары боды. Қала салды. Бұл өркеннетте мохенджордаро және Хараптада ішкі және сырты сауда дамыды. Б.д.д 18 ғ бұл өркениет белгісіз себептермен жойлып кетті. 2) Ведалык кезен б.д.д 2 мын жылд аяғы мен б.д 7 мын жылд аралығы. Ведалар пайда болғанына байланысты осылай аталды. Үнд ари тайпалары осы кезенде алғашқы қауымдыкта өмір сүрді. Даму жағынан дарвидтер ен томен болды. Б.д.д 1 мын жылд Үнд Арилерде тенсіздік пайда болды. Осыдан кейн біртіндеп алғашқы кала мемл пайда бола бастады. Б.д.д 1 мын жылд басында еж үнд.да 42әлеуметтік сасловие пайда болды. 1. Брахмандар(абыздар) 2.Әскерилер 3- Жер өндеушілер мен кол өнершілер (вайшилер) 4. Төменгі кұкығы жоқ адамдар (шудралар) және осы кезді каста пайда болды. 3) Буддалык кезен. Будданын келуімен байланысты. Ерекшелігі: мeмлeкeт толык сипатка ие болды, б.д.д 6ғ аяғында Солт Үнд 1Дарий жорык жасайды. 4ғ басында Александр Македон жорык жасайды. Чандра Гупта елді азат етіп Маурия әулетінін негізін қалады. Маурия Еж Үнд.да алғашқы орталықтанған мемл болады. Б.д.д 3 ғ ортасында чандра Гупта немересі Ашока тусында Маурия кушейеді.
3 лист:
42 сұрақ
1 лист: Саньго дәуірі немесе үш патшалық кезеңі
ІІ ғасыр аяғы мен ІІІ ғасырдың басы Қытай үшін ішкі саяси өзара қырқысу кезеңі болып, күрес барысында ірі әскербасылар ерекшеленіп шықты. Солардың бірі Цао Цао солтүстікте Хуанхе бассейнінде билік құрып, 220 жылы оның баласы Цао Пей өзін Вей мемлекетінің билеушісі деп жариялады. Келесі Лю Бей елдің оңтүстік - батысында Шу мемлекетінің билеушісі деп жарияланды. Ал үшінші Сунь Цюань Қытайдың оңтүстік-шығысындағы У патшалығының негізін қалады. Осы кезең Қытай тарихында “Үш патшалық кезеңі” деп аталды. Вей мемлекеті (220-265ж.ж.) Солтүстік Қытайдың үлкен бөлігі батысында Дуньхуаннан шығысында Ляодунға дейін, оңтүстігінде Хуанхе мен Янцзы өзендері аралығы;Шу мемлекеті (221-263 ж.ж.) Сычуань, Гансу мен Шэньсидің оңтүстік аудандары, Юньнани мен Гуйчжоудың үлкен бөлігі жіне Гуансидың батысы;
У мемлекеті (222-280 ж.ж.) бұрынғы Хань империясының оңтүстік-батысында өмір сүрді.
Вей патшалығының орнында 265 жылы Цзинь империясы құрылды да Шу патшалығын қосып алды, ал 280 жылы У мемлекетін бағындырды. Цзинь мемлекетінің негізін салушы Сыма Янь елде реформалар жүргізді.ІV ғасыр басында солтүстік тайпалар бірінен соң бірі Солтүстік Қытайға шабуыл жасаудың нәтижесінде Цзинь мемлекеті құлап, оның орнына Қытайда оңтүстік және солтүстік патшалықтар құрылды.
2 лист: ең ежелгi Үндi өркениетi кезеңi, ведалық кезең, буддалық кезең, классикалық кезең.
Солтүстік Үндістанда алғашқы мемлекеттік бірлестіктердің пайда болуы. Ежелгі Ундістан, букіл оңт Азия мемл тарихын қамтиды. Ежелгі Ундістан ең ежелгі өркениеті Үнді өркениеті д.а б.з.д з мын жылд қамтиды. Ол Инд өзенінін бойында қалыптаскан. Ен ежелгі халқы дарвидтер д.а. б.д. 2 мың ж Үндістанға унді европа тіл семясында сөйлейтін халыктар келіп коныстана бастады. Олар өздерін унді арилер д.а. Еж Үнд тарихы 3 кезеннен тұрады, 1) Ен ежелгі Үнді өркеннеті б.з.б 23-18ғ 3 мынжылдығында пайда болып 2 мын жылдыктан жойылды. Ежелгі Үнд өркениеті казіргі Пакистанда орналаскан. Бұл өркениет тұрғындары жер өндеумен айналасқан, осы кезенде олар өоланы пайланған. Өз жазулары боды. Қала салды. Бұл өркеннетте мохенджордаро және Хараптада ішкі және сырты сауда дамыды. Б.д.д 18 ғ бұл өркениет белгісіз себептермен жойлып кетті. 2) Ведалык кезен б.д.д 2 мын жылд аяғы мен б.д 7 мын жылд аралығы. Ведалар пайда болғанына байланысты осылай аталды. Үнд ари тайпалары осы кезенде алғашқы қауымдыкта өмір сүрді. Даму жағынан дарвидтер ен томен болды. Б.д.д 1 мын жылд Үнд Арилерде тенсіздік пайда болды. Осыдан кейн біртіндеп алғашқы кала мемл пайда бола бастады. Б.д.д 1 мын жылд басында еж үнд.да 42әлеуметтік сасловие пайда болды. 1. Брахмандар(абыздар) 2.Әскерилер 3- Жер өндеушілер мен кол өнершілер (вайшилер) 4. Төменгі кұкығы жоқ адамдар (шудралар) және осы кезді каста пайда болды. 3) Буддалык кезен. Будданын келуімен байланысты. Ерекшелігі: мeмлeкeт толык сипатка ие болды, б.д.д 6ғ аяғында Солт Үнд 1Дарий жорык жасайды. 4ғ басында Александр Македон жорык жасайды. Чандра Гупта елді азат етіп Маурия әулетінін негізін қалады. Маурия Еж Үнд.да алғашқы орталықтанған мемл болады. Б.д.д 3 ғ ортасында чандра Гупта немересі Ашока тусында Маурия кушейеді.
3 лист: Ерте Чосон мемлекеті тарихына тоқталу
Ерте Чосон туралы Корея мен Қытай жазба деректерінен байқауға болады. Қазіргі уақытта жеткен корейлік деректер кеш жазылған. Ерте Чосон туралы бізге мифтер арқылы жеткен. Соның ең атақты мифі Тангун. Ол Чосонды қалады. Ерте Чосон тарихын 3 кезеңге бөлген. Бірінші кезең «мифтік» деп аталған. Бұл кезең «Чосон Тангун» деп аталады, және б.з.б 2333-1122 жылдар аралығын қамтиды. Тангун мифі туралы қысқаша анықтама бере кетсек. Хвонин деген аспан әмірші болыпты оның Хванун деген баласы бар. Ол адамдар арасында тұрам деп шешкен. Сол кезде Хванин жерден Тхэбек тауын қарастырып, баласына 3 аспан мөрін силап адамдарды басқарасын деп жібереді. Расында да 3000 адаммен бірге жерге түсіп бас қаласы Синейді қалыптастырады. Сол уақытта үңгірде аю мен жолбарыс тұрған. Олар адам болғысы келіп, хвануннан тілеген. Хванун оларға бір шарт қойды: өркен жылындарын(стебельку колыни) және 20 сарымсақ беріп, 100 күн күннің сәулесіне шықпауды бұйырды. Аю ғана бұл сынақтан сүрінбей өтіп, әйел бейнесіне айналады. Ол әйел Хванунға үйленіп балалы болады. Оның атын «Тангук-Ванг деп қояды. Яо императорының 50-ші жыл басқарып отқан кезінде Тангун Пхеньян бекінісінде өз астанасын құрады. Қаланы Чосон деп атаған. Біраз уақыт өткеннен кейін астана Асадаль қаласына көшіріледі. Тангун Чосонда 1500 жыл басқарды.
43 сұрақ
1 лист: Цзинь мемлекетінің құрылуы және елді біріктіру.
Цинь империясы (б.з.б. 221 206) Қытайдағы орталықтанған тұңғыш ежелгі мемлекет. Ол Қытайды бір орталыққа бағындырған тұңғыш император Цинь Шихуандидің тұсында құрылды. Цинь патшалығына дейін Қытайда бір-біріне бағынбайтын бірнеше ұсақ патшалықтар өмір сүрді. Елдің астанасы солтүстік-батысында орналасқан Сяньян қаласы болды. Цинь патшалығы ұзаққа созылған қиян-кескі соғыстар нәтижесінде кұрылды. Дегенмен, елдің бір орталыққа біріктірілуі оның болашақ дамуына орасан зор әсер етті. Мемлекеттің орнықтылығы патшаның шексіз билігіне негізделді. Патшалық өкімет ең алдымен егіншілікті дамытуға мудделі болды. Елдегі барлық шаруалар үлестік жер алды. Алғашқы кезде оларға кейбір салық женілдіктері жасалды. Ал қолөнер мен сауда биліктін колдауына ие болмады. Қайта тамақ, әсіресе, астық өнімдерінің бағасына қатаң мемлеттік бақылау орнатылды.Бұрынғы ұсақ патшалықтардын қорғаныс қамалдары жойылып, ел жанадан 36 әкімшлік аймақтарға бөлінді. Бұрынғы зандар толығымен жойылып, орнына аса катал қылмыстык баптармен толықтырылған жана құқыктык жуйе енгізілді. Ақша реформалары жасалды және өлшем бірліктері бірынғай жуйеге келтірілді. Бұл шаралар өз кезегінде тауар-ақша қатынасынын жылдам дамуына алып келді. Бірнеше мемлекеттін біріктірілуі нәтижесінде кұрылғандықтан әр түрлі диалектіде сөйлейтін халық бір-бірін түсінбеді. Сондықтан бұрынғы жазулар толығымен қолданыстан шығарылып, бірынғай жазу үлгісі енгізілді. Ортақ жазу тілінін пайда болуы келер ғасырларда қытай халқын мәдени тұтастырушы кушке айналды. Мемлекет ішінде шеткі аймақтарды астанамен байланыстыратын жол салу құрылысы қызу жургізілді. Жан-жақтан орталыққа бағытталған жолдардың салынуы сауда мен қолөнердің жедел дамуына алып келді.
2 лист: Варналық жүйенiң қалыптасуы
Біздің жыл санауымыздан үш мындай жыл бұрын Ежелгі Үнді жерінде қауымдық қоғам ыдырап, оның орнына кұлдық коғам калыптаса бастады. Осыған орай ежелгі унді қоғамы 4 варнаға (каста) бөлінді. Олар: брахмандар (абыздар),кшатрин-лер (әскербасылары), вайшьилер (ауқатты шаруалар) және шұдралар (құлдар). Әр варна тұныкталған әлеуметтік топ болды да, әркайсысы қоғамда өзіне тиесілі орын алды және өздеріне ғана тән дәстүрлі" мамандыктары болды. Мысалы, брахмандардын үлесіне ой енбегі, кшатрииларға әскери кызмет, вайшьнлерге егін шаруашылығы, коленер кәсібі, саудагерлік тисе, шудраларға кара жұмыс кана тиді. Осы кезде коғамдык өмірге, әлеуметтік катынастарға сай келетін мифологиялык, философиялык көзкарастар да калыптасты. Олар негізінен ежелгі үнді мәдениетінін ескерткіші ведаларда (веда білім) жиынтыкталған. Ведалар төрт бөлімнен тұрады:
І.Самхит кұдайларға арналған гимндер жинағы.
2. Брахман-самхитті түсіндіретін әр турлі мифологиялык әнгімелер.
3. Араньякта (Орман кітабы) брахманға тән ритуалдардын орнына, сол кудайларды іштей сыйлап кұрметтеу, олар туралы ойлап толғану сиякты көзкарас.
4-Ведалардын ен сонғы сатысы "упанишадта" дәстурлі касталарды қарсы қоюдан гөрі, олардын арасындағы айырмашылыкты ен жоғары білім аркьілы жокка шығаруға болады деген идея уағыздалады.
3 лист: Кореядағы үш хан тайпалары: махан, чхинхан, пхенхан тайпаларын сипаттау. Ежелгі Махан тайпасы қазіргі Корей провинцияларыа Чхунчхонда және Чоллада өмір сүрген болатын. Махан тайпасында монархиялық билік болмаған. Корейше согук термині «кіші мемлекет» деп аударылады. Қытай дерекнамасында гук термині күшті тайпалар бірлестігі деп қолданылған. Ең күшті тайпа бірлестігі ол Махан боп есептелген. Деректерге сүйенсек ар кезеңде Махан тайпасына 12ден 60қа дейін «кіші мемлекеттер» бағынған болатын. Б.з.б 1 мыңжылдықтың басында Махан тайпа бірлестігінің территориясында Пэкче бірлестігі құрылады. 8 ғ-да Махан тайпа бірлестігін Пэкче тайпасы жеңіп, бодан болады. Басқа тайпа бірлестіктері бірте бірте Пэкче құрамына 3 ғ-дың аяғына дейін бодан болады. Махан халқының ең басты жұмысы ол күріш өсіру. Олар аспанға сенген. Жылына 2 рет тайпа бірлестіктерінің алдында құрбан шалып отырған. Дерекнамалық әдебиеттерде уш хан туралы ертетоптық қоғам кезеңінде кездеседі. Чинхан тайпасы Махан тайпасы сияқты «кіші мемлекеттер» қатарында болған. Олар қазіргі Кенсан провинциясында мекен еткен. Бұл тайпа б.з.б 2 мыңжылдықта 10ға жуық тайпа бірлестігінен құралған болатын. Чинхан тайпасы бир кезеңдерде Махан тайпасына бағынған деген мағлұмат бар, бірақ ол узаққа созылмаған. Кейін чинхандық "кіша мемлекеті"-Сарро күш жинай бастады,тәуелсіздігін алды және біртіндеп қоршаған тайпа одақтарын жаулай бастады. Осылайша Силла мемлекеті қалыптасады. Чинхандықтар егін шаруашылығымен және де жібек шығарумен айналысқан. Пенхан тайпасы 12 «кіші мемлекет» тайпаларын біріктіріп, қазіргі Оңт. Кенсан провинциясында қоныстанған. Пенхан тайпасы ежелгі Пёнчжин-гуягукті басқарған. Тарихи деректерге және архиологиялық қазба жұмыстарына қарайтын болсақ, Пенхан мен Чинхан тайпалары мәдениет жағынан өте ұқсас болған. Пенхан аумагында темір руда байлығы өте көп болғандықтан, темір өндіру қарқынды түрде дамыған. Темірден жасалған бұйымдарын көршілес жатқан Маханға, қытайдың Наннан округіне және Тэбан округіне экспорттап отырған. «Кіші мемлекеттер» Пенхан жерінде өздерінің тәуелсіздіктерін 5-6ғ-ға дейін ұстап тұрған. Кейіннен олардың біреулері Силла мемлекетіне қосылса, ендігі біреулері Пэкче мемлекетіне қосылған. Басқа да 6 «кіші мемлекет» Пенханнан ежелгі Кая бірлесігі құрылған. Кая бірлестігінің тарихы 1 ғ-дан 6ғ-ға дейін созылған еді. Пэкче және Силла мемлекеттері осы 3 хандық тайпадан(махан, чинхан, пенхан) құрылған болатын.
44 сұрақ
1 лист: Цзинь империясындағы жүргізілген аграрлық шаралар
Патшалық өкімет ең алдымен егіншілікті дамытуға мудделі болды. Елдегі барлық шаруалар үлестік жер алды. Алғашқы кезде оларға кейбір салық женілдіктері жасалды. Ал қолөнер мен сауда биліктін колдауына ие болмады. Қайта тамақ, әсіресе, астық өнімдерінің бағасына қатаң мемлеттік бақылау орнатылды.Бұрынғы ұсақ патшалықтардын қорғаныс қамалдары жойылып, ел жанадан 36 әкімшлік аймақтарға бөлінді. Бұрынғы зандар толығымен жойылып, орнына аса катал қылмыстык баптармен толықтырылған жана құқыктык жуйе енгізілді. Ақша реформалары жасалды және өлшем бірліктері бірынғай жуйеге келтірілді. Бұл шаралар өз кезегінде тауар-ақша қатынасынын жылдам дамуына алып келді. Бірнеше мемлекеттін біріктірілуі нәтижесінде кұрылғандықтан әр түрлі диалектіде сөйлейтін халық бір-бірін түсінбеді. Сондықтан бұрынғы жазулар толығымен қолданыстан шығарылып, бірынғай жазу үлгісі енгізілді. Ортақ жазу тілінін пайда болуы келер ғасырларда қытай халқын мәдени тұтастырушы кушке айналды. Мемлекет ішінде шеткі аймақтарды астанамен байланыстыратын жол салу құрылысы қызу жургізілді. Жан-жақтан орталыққа бағытталған жолдардың салынуы сауда мен қолөнердің жедел дамуына алып келді.
2 лист: ХI-ХV ғғ. Үндiстан жағдайы.
XI ғасырдың аяғына қарай Индия экономикасы өз дамуын-да елеулі жетістіктерге жетті. Ауыл шаруашылығында əртүрлі дақылдар өсірілді. Ганг өзенінің шығысында негізінен күріш егілді. Бенгалия мен Вихардан батысқа қарай күріш орнына бидай өсіру кең өріс алды. Раджастхандағы негізгі дақылдар қара бидай мен тары болды. Дəнді дақылдармен коса бір жерде бұршақ тұқымдастар да егілетін. Шағын учаскелер май алатын зығыр, сезам /кунжут/ сияқты өсімдіктерге бөлінетін. Бенгалияда кендір пен мақта да өсірілді. Ылғалды жерлерде қант құрақтары, бояу алынатын өсімдіктер өсірілді. Ганг алқабының ылғалды жерлерінен жылына екі мəрте өнім жиналып отырды. Ал батыстағы ылғалы жетіліксіз, суғару жүйесі жоқ жерлерден өнім бір-ақ рет жиналды. Раджастхан, Пенджаб, Синд жəне Белуджистан аудандарын-да мал шаруашылығы басым болды. Өзен, көлдері жоқ жерлерде қауым мүшелері қолдан құдықтар қазып, байламалар жасады. Су оңай шығатын жерлерде əр үйдің немесе екі-үш үйдің жеке меншік құдықтары болды. Су тереңнен қиын шығатын жерде құдықтар аз қазылды: ондай жердегі құдықты бүкіл қауым бірлесе қазып, бірлесе пайдаланған. Ал байламалар оны тұрғызған қауымның не-месе феодалдың меншігі болды.ХІІ ғасырға қарай Солтүстік Индияда бұрыннан келе жатқан қалалар өсіп, кеңейіп қана қойған жоқ, сонымен қатар көптеген жаңа қалалар да пайда болды. Бұл қалалар бұрынғысынша негізінен Иңдияның феодалдық княздерінің астанасы болды. Олардың ішіңдегі ірілері өзен-көлдердің жағасындағы, үлкен жолдың бойындағы, теңіз жағалауларындағы қалалар болды. Ол қалалар қол өнерінің жəне сауданың орталықтары болды, жергілікті феодалға, сондай-ақ қалаға жақын жердегі феодалдарға қызмет көрсетті.Солтүстік Индия бірнеше княздықтарға бөліңді. Олардың ішіндегі ірілері Джамна-Ганга өзендерінің Қанаудждан Бенареске дейінгі жерінің иесі Раджпуттық Ғахарварлар əулеті, Аджер мен Делиді иемденген Чаухандар əулеті, Банделкханды иемденген Манделдер əулеті, Бихардағы Палдар, Бенгалиядағы Сендер əулеті болды. ХІІ ғасырдың екінші жартысында олардың арасында Ганг өзенінің алқабы үшін ұзақ күрес жүрді. ХІІ ғасырдың 80 жылдарында Притхва князі Чаухан Чанделдер əулетіне сокқы беріп, Қанаудждың билеушісі Гахарварға қауіп төндірді. Бірақ бұл қырқысуды шет ел басқыншылығы тоқтатты.Солтүстік Индияның саяси бытыраңқылығы мен Раджпут княздарының жиі-жиі өзара кырқысуларын Газни мемлекетінің басшысы Махмуд пайдаланып қалды. Бұл мемлекет Иранның шығысында, Индияның батыс шеқарасында құрылған болатын. 1001 жылы Махмуд Индияға жорық жасады. Оның əскері Джамна-Ганг өзендерінің алқабын, бай Анхилвар княздігін /қазіргі Гуджаратта/ талқандап, тонады. Индияға жасалған əр жорық Газни мемлекетіне əжептəуір табыс түсіріп тұрды: храмдар мен княздардың сарайларын-да ғасырлар бойы жиналған қазыналар, мыңдаған құлдар əкелінетін. Газни мемлекетінің астанасы Газни қаласы Индиядан əкелінген құлдардың қолымен салынған зəулім сарайлардан тұратын. Ол са-райларды асыл тастармен, қымбат металмен безендіріп, салтанатқа бөлеген де сол құлдыққа салынған Үнді қол өнерші тұтқындары бо-латын. Газни патшалығының Индияға жорықтарының нəтижесіңде Канаудж мемлекеті жойылды.1175 жылы Шихаб-ат-дин Мұхамед сұлтанның əскері Пенджабқа басып кірді. Қалған Үнді княздары алауыздықты тастап, бірігуге мəжбүр болды. 1191 жылы біріккен Үнді əскерлерін басқарған князъ Притхви Раджа /Аджмир мен Делидің князі/ Шихаб-ат-дин Гуридің əскерлерін жеңді. Бірақ, келесі 1192 жылы жеңіліп қалды. Притхви Раджа соғыста қаза тапты. Шихаб-ат-дин Аджмирды басып алды. Бірақ Притхви Раджаның баласы князъ болып қала берді. Ол тек Шихаб-ад-динге тəуелді екендігін мойындап, вассалы ретінде салық төлеп тұратын болды. Өзі Газниге қайтып, Шихаб-ад-дин Гури түркі тұқымынан шыққан əскери қолбасшы Кутуб Ад-дин Айбекті Индияға наместник етіп қалдырды. Айбек Солтүстік Индияны жаулап алуды онан əрі жалғастырды. 1193 жылы ол Делиді алды, оны өзінің астанасына айналдырды. 90- жылдардың аяғында Айбек Бихар мен Бенгалияны да басып алды. Бұл жақтағы Палдар мен Сендер княздықтары жойылды. Бүкіл Солтүстік Индияда түрік, ауған, тəжік феодалдарының билігі орнады.1206 жылы Шихаб-ад-дин /Мухамед Гури/ өлген соң оның Солтүстік Индиядағы наместниктері Газнидің жаңа патшасын мой-ындаудан бас тартты. Солтүстік Индиядағы наместниктер Кутуб-Ад-дин Айбектің қол астына бірігіп, соның билігін ғана мойындады. Газни мемлекетінен бөлінген мұсылман феодалдары Дели сұлта-натын құрды. Айбектің қол астына біріккен наместниктер бара-бара бір-бірімен соғысып, сұлтанат əлсіреді. Осы жағдайды Үнді княз-дары пайдаланып қалуға тырысты. Олар тəуелсіздіктерін қалпына келтіре бастады. Осындай жағдайда мұсылман наместниктердің көпшілігі қайтадан Айбектің төңірегіне топтасып, біріккісі келме-ген облыстарды күшпен қосып алды. Сөйтіп, Дели Сұлтандығы нығая түсті. Бірақ 1221 ж. Пенджабқа Хорезм шахы Джелал-ад-динді қуып келген монғолдар басып кірді. Шыңғыс ханның əскері батыс Пенджабты талан-таражға ұшыратып, кейін қайтты. 1241 жылы моңғолдар тағы да Шығыс Пенджабқа басып кірді. Осы жерден Делиге шабуыл ұйымдастыра бастады. Монғол шапқыншылығына қарсы жергілікті феодалдар бір орталыққа бағындырылған мемлекетті нығайтуға бет бұрды. Дели сұлтандығы 12061526 жж. өмір сүрді. Оны ХV ғасырдың ортасына дейін түрік халқының өкілдері, ХV ғасырдың ортасынан ауғандық Лоди əулеті басқарды
3 лист: Когуре , Пэкче, Силла мемлекеттерінің құрылуы тарихына тоқталу.
Когуредегі таптық қоғам ІІІІІ ғасырларда қалыптасты. Астанасы алғаш Хвандо, кейін Пхеньян (427 ж.) қалалары бол-ды. Когуредегі мемлекеттің құрылуын тарихшылар 313 жылға жатқызады. Мемлекеттік аппаратты король басқарды. Ал əскери чиновник ақсүйектер атқаратын қызметінің маңыздылығына қарай 12 разрядқа бөлінетін. Жеке меншіктікті қорғайтын заңдар қабылданды. Ұрлық жасалса, ұрлаған мүлкінің құны 12 есе етіп қайтарылуға тиіс болды. Ал малға келтірген зияны үшін күнəһар құлға айналды. IVV ғасырларда Когуре мемлекеті Корей жарты аралының солтүстігіндегі үлкен кеңістікті алып жатты. Махан деген тайпаның құрамына кірген пэкчедеген қауым IIIIV ғасырларда көрші қауымдарды жаулап алып, Корей жарты аралының оңтүстік-батысында, Ханган мен Кымган өзендерінің төменгі жағында 346 ж. өз мемлекетін құрды. Оның астанасы Хансон (қазіргі Кванджу), 538 жылдан Сабури (Пуе) қалалары болды. Кейінірек, 356 ж. Оңтүстік Шығыста Силла мемлекеті құрылды. Бұл мемлекеттің негізін саро
қауымы қалады. Сөйтіп, VI ғасырға қарай Корей жарты аралының кеңістігі
үш мемлекеттің арасында (Когуре, Пэкче, Силла) бөлінді.
45 сұрақ
3 лист:
Қақтығыстар
2 лист
45. Ирактағы этникаралық және конфессияаралық қақтығыстар
46. Қазіргі Ирак мемлекетінің қалыптасу ерекшеліктері.
47. Иран-Ирак соғысындағы курд мәселесі.
48. Кувейт дағдарысы 1990-1991 жж. және курдтер.
49. Ирактағы араб-шеиттер: қазіргі замандағы олардың әлеуметтік-экономикалық жағдайы мен орны.
50. 80-жж. Иран-ирак қақтығыстары және оның салдары
3 лист
41. Этникалық негізде құрылған ұйымдар (Сингалдардың Ұлы кеңесі (1937 г.), тамиль конгресс (1944 г.) мен «үнділік» тамилдердің мәселесін бағалау.
42. «Тамил иламды азат етуші барыстар» (ТОТИ) террористік ұйымының әрекетін бағалау және буддистік радикализмге анализ жасау.
43. Шри-Ланкадағы этникааралық дағдарысты реттеу перспективаларын қарастыру.
44. Этникалық сепаратизм және Жоғары Бирма мен Солтүстік Шығыс Үндістандағы қозғалыстарын сипаттау.