Поможем написать учебную работу
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
1.ГОСТ 2.301-68.Пішіндер. Негізгі және қосымша пішіндер.
Сызба салынатын парақтардың пішімдерін жіңішке сызықпен жүрген сыртқы жиек анықталады.А0(841*1189),А1(594*841),А2(420*594),А3(297*420),А4(210*297).Қосымша пішідер негізгі пішімдердің қысқа қабатын бүтін санға көбейткенде алынады.Негізгі жазуды сызба өрісі жиегіне тақап, пішіннің оң жақ төменгі бұрышында орналасады. Өлшемдері тағайындалған сызба қағазының пішімі.Ватианға сызбаны орындамас бұрын пішімнің сыртқы жиегін жүргізу керек. Одан кейін сызбаның өрісін шектейтін ішкі жиек жүреді. Ішкі жиек пішімнің үстіңгі, оң, төменгі жақ шетін 5мм қашықтықта , сол жағынан 20мм қашықтықта жатажы.
2.ГОСТ2.302-68 Масштабтар. Сызбада масштабты көрсету
Нәрсенің сызбадағы кескінінің сызықтық өлшемінің нақты сызықтық өлшеміне қатынасы масштаб деп аталады. МЕСТ 2.302-68
Кішірейту масштабы- 1:2;1:2,5;1:4;1:5
Нақты масштаб-1:1;
Үлкейту масштабы-2:1;2,5;1,5:1;Масштабты негізгі жазуда 1:1;1:2;2:1 т.б, ал басқа жағдайда М(1:1),М(1:2) белгіленеді.
3.МЕСТ 2.303-68. Сызықтардың түрлері, олардың кескінделуі мен пайдалануы.
1.тұтас қалың, негізгі |
S 0,5-1,4мм |
Көрінетін нұсқа (контур) сауықтары, қима нұсқаның сызықтары, көрінетін ұлысу сызықтары |
|
2.Тұтас жіңішке |
S/3, S/2 |
Беттестірілген өималардың нұсқаларының сызықтары; шығару және өлшем сызықтары;тілік пен қиманы штрихтау сызығы; көмекші тұрғызу сызықтары |
|
3.Тұтас ирек |
S/3….S/2 |
Үзу сызықтары, көріністе тіліктен шектеу сызықтары |
|
4.Үзілме |
S/3…….S/2 |
Көрінбейтін нұсқа сызықтары, көрінбейтін ұласу сызықтары |
|
5.Жіңішке үзілме нүктелі |
S/3……..S/2 |
Осьтік және цетрлік сызықтар;қималардың осьтері болатын қима сызқтары |
|
6.Қалыңдатылған үзілме нүктелі |
S/2…….S/3 |
Техникалық өңдеуге не қапталуға тиісті беттерді көрсететін сызықтар; қиюшы жазықтықтың алдындағы элементтерді кескіндеу сызықтары |
|
7.Үзік |
S….1,5S |
Қиюшы жазықтықтардың орнын көрсететін сызық немесе қима сызық |
|
8.Тұтас жіңішке сынықты |
S/3……S/2 |
Ұзын үзу сызықтары |
|
9.Жіңішке қос нүктелі |
S/3……S/2 |
Жазбадағы бүгу сызықтары;нәрсенің бөлшектерін шеткі немесе аралық жағдайда кескіндейтін сызықтар; көрініспен бірге орындалған жазбаны көрсетеін сызықтар |
4.ГОСТ 2.304-84.Сызба қаріптері. Қаріптер түрлері мен өлшемдері.
Қаріптер 750 көлбейді. Қаріптің өлшемі деп үлкен әріптердің жол табанына перпендикуляр бағытта өлшенілетін биіктігі. Стандарт бойынша қаріптің екі түрі бар(А,Б) қаріп өлшемінің А түрінде 1:14 бөлігіне,ал Б түрінде 1:10 бөлігіне тең болады. Қаріп сызықтарының жуандығы d0.1-8.кіші әріптер биіктігі 10d/7d Үлкен әріптер биіктігі 14d/10d.Әріптер арақашықтығы 2d.
5.ГОСТ 2.307-68. Өлшемдерді түсіру ережелері
Сызбада өлшемдер өлшем сызығымен өлшем сандары көмегімен көрінеді. Өлшем сызығын өлшемі көрсетілген кесіндіге паралелль етіп, ал шығару сызығын өлшем сызығына перпендикуляр орнатып жібереді. Өзара паралелль өлшем сызықтары арасындағы қашықтық 7мм, ал өлшем жіне нұсқа сызықтары арасындағы қашықтық 10мм болады.Өлшем жіне шығару сызықтары қиылыспау керек. Шығару сызығы нұсқамаларыдың ұштарынан 1-5мм тұрады. Диаметр өлшемін көрсетуде, өлшем санының адына белгңлерін қоямыз. Өлшем сандарын сызбаның ешқандай сызығымен болуы немесе kyip өтуге болмайды. Конусты сипаттайтын өлшем санының алдына сүйір бұрышы конус төбесіне бағытталған таңбасы қойылады. Өлшемдер 2-ге бөлінеді:сызықтық жіне бұрыштық. Радиустын өлшемін қойғанда R әрпі қойылады.
6.Түйіндесулер.Шеңберге жанама тұрғызу.
Бір сызықтың екінші бір сызыққа біртіндеп жатық орналасуы түйіндесу деп аталады.
Радиусы Р шеңбер доғаасы, л түзуі, түйіндестіру доғасының радиусы Р берілген. Түйіндестіру доғасының центрін табу үшін л түзуіне паралелль Р қашықтықта түзу, шеңбер доғасының центрі О1-ден радиус (Р1+Р)-ге тең көмекші доға жүргіземіз.Көмекші сызықтардың kyilisu нүктесі О-центрді береді. О-нен л-ге перпендикуляр тұрғызамыз түйіндесу нүктесі М-ді табамыз.2-ші түйіндесу нүктесі ОО1 кесіндіснің берілген шеңбер доғанын қиылысатын Н нүктесін табамыз. Табылған М және Н нүктелерінің радиусы Р доғамен қосамыз.
7.Түйіндесулер. екі түзудің радиусы берілген доғамен түйіндесуін тұрғызу.
Түйіндестіру доғаның центрін табу үшін Л1,Л2 түзулеріне паралелль Р қашықтықта түзу жүргіземіз. Осы түзулердің kyilisu нүктесі центрі болады. О-нен Л1 мен Л2 перпендикуляр түсіріп, түйіндесу нүктелерңн табамыз. Табылған нүктелерді радиусы Р-ға тең шеңбер доғасымен қосамыз.
8.Түйіндесулер.Екі шеңбердің радиусы берілген доғамен түйіндесуін тұрғызу.
Радиустары Р1 және Р2 ге тең шеңбер доғалары және түйіндестіру доғасының радиусы Р берілген. Берілген доғалардың центрлеріО1 мен О2 ден радиустары (Р1+Р)-ға және (Р2+Р)-ға тең концентрлі көмекші шеңбер доғаларын жүргіземіз. Осы доғалардың kyilisuнүктесі т.йіндестіру доғасының центрін береді. Түйіндесу нүктелерін табу үшін О нүктесінен О1 және О2 нұктелерімен қосамыз.Табылған нүктелерді радиусы Р ға шеңбер доғасымен қосамыз.
9.Кескіндер: көріністер, тіліктер, қималар. Кескіндерді орындаудағы шарттылықтар мен ықшамдықтар.
Нәрселердің кескіндері тікбұрышты проекциялау әдісімен орындалады. Нәрсенің фронталь проекциялар жазықтығындағы кескіні сызбада бас кескінмен проекциялық байланыста орындалады.Тілік нәрсенің бір немесе бірнеше жазықтықпен kiylgan кескіні. Тілікте қимада пайда болған пішін мен нәрсенәі қиюшы жазықтықтың арғы жағындағы бөлңгң кескінделеді. Нәрсенің қиюшы жазықтыққа түскен бөлігін шартты түрде сызықтап көрсетеді. Тіліктер қиюшы жазықтықтың санына қарай ә-ге бөлінеді: қарапайым-егер қиюшы жазықтық біреу болса, күрделі егер бірінші қиюшы жазықтық болса. Қарапайым тіліктер қиюшы жазықтықтың проекциялар жазықтығына қатысты орынына байланысты. Горизонталь, фронталь, профиль. Егер қиюшы жазықтық горизонталь проекциялар жазықтығына паралелль болса , онда тілік горизонталь тілік деп аталады.Қиюшы жазықтықтың өзара орналасуына қарай күрделі тіліктер сынық,сатылы болып бөлінеді. Егер өиюшы жазықтықтар өзара қиылысса онда мұндай тілік сынық тілік деп аталады. Егер қиюшы жазықтықтар өзара паралелль болса, онда мұндай тілік сатылы деп аталады. Нәрсенің жеке шектелген бір бөлігінің ішкі құрылысын көрсету үшін жергілікті тілік қолданылады. Сызбада жергілікті тілік жіңішке ирек сызықпен немесе тұтас жіңішке іркісінді сызықпен шектеліп көрсетіледі. Нәрсенің қиюшы жазықтықтарды орындалған бөлігі сызықталады. Қима нәрсені бір немесе бірнеше жазықтықпен қиғанда пайда болған пішінің кескіні. Қиманың нәрсенің қиюшы жазықтықта орындалған бөлігі ғана көрсетіледі. Қималар 2-ге бөлінеді; нығарылған және беттестірілген. Беттестірілген қима нәрсенің кескіннің үстіне орындалады да, оның контуры да жіңішке сызықпен сызылады. Шығарылған қима сызба өрісінің kez-kelgen бос орнына сызылады. Шығарылған қиманың контуры негізгі сызықпен жүргізіледі. Егер беттестірілген немесе шығарылған қима симметриялы кескін болса, онда қиманы әріптеп және стрелукамен белгіліейді және қию сызығын көрсетпейді. Қиюшы жазықтықтар стрелкалар koilgan үзік сызықтармен көрінетін. Стрелкалардың жанына және қиманың үстіне орыс алфавитінің бірдей бас әрпі жазылады.
Материалдар ; Бұйымдар жасалған материалдарына қарай сызбада түрлі сызықталады
Өзара параллель сызықтау сызықтары кескіннің контур сызықтарының немесе оның осьне, сызба өрісі жиегінің сызықтарына 450 бұрыш көлбей жүргізіледі. Сызқтау сызықтарын оң және сол жаққа көлбей жүргізуге болады. Сызықтау сызықтарының арақашықтығы сызбаның өлшеміне байланысты 1-10 мм арасында болуы тиіс.
20.Стандарттық метрикалық бұранда, оның профилі жіне шартты белгіленуі? Метрикалық бұранданың профилі төбесіндегі L 60⁰ бол. теңбүйірлі 3L. Бұранданың ішкі, орта, сыртқы диаметрінің негізгі өлшемдері МЕСТ 2 4705-81 диаметрлері мен қадамдары МЕСТ 8 724-81 белгіл. Профильінің шығыңқы жерлері мен ойылган жерлерінің төбелері түзу немесе шеңбер доғасы бойынша қиылған, бұл бұранданы жасауды жеңілдетеді. Метрикалық бұранданы ірі және ұсақ қадамды деп орындалады. Мыс: сыртқы бұранда (сырықтағы) М20-6g; ішкі бұранда (тесіктегі) М20-6Н. Көп кірмелі метрикалық бұранданы белгілеу М 20х10 (р1)- 6g 10-жүріс шамасы; Р-қадам белгісі; 1-қадам шамасы; аg-сыртқы бұранданыңдәлдік өрісі.
21.Құбырлық цилиндрлік бұранда, оның профилі жіне шартты белгіленуі? Цилиндрлік құбырлық бұранданы суды, газды жеткізетін құбырларда, оларды біріктіретін бөлшектерде қолданады. Оның шартты белгіленуі G, дюйммен берілген бұранда өлшемі, бұранданың ортанғы диаметр дәлдігінің сынығы А және В бұралу ұзындығы алынады. Құбырлық бұранданың белгіленуіндегі оның дюйммен берілген өлшемі шамамен, құбырдың өткізушілік қабілетін есептейтін ішкі диаметрінің дюймға айналдырылған өлшеміне тең. Сыртқы және ішкі құбырлық бұрандалардың профильдері ортақ, ұштары дөңгелек келеді. Мұндай бұрандалы қосылыстар сыңыласусыз болып келеді. М:61 LH-В-40 бұрылу ұзындығы.
22.Трапеция тәріздес бұрандалар, олардың профильдері жіне шартты белгіленуі? Трапеция бұранда ерсілі-қарсылы қозғалыста беретін винттердн қолданады. Трапециялық бұрандының профилі бүйір қабырғаларының ар/ғы бұрышы 30⁰ болатын тең бүйірлі трапеция. Трапеция бұрандалыры бір н/е бірнеше кірісті болады: а) бір кірісті Тr 40х6 8е;ә) бір кірісті сол Тr-40х6 LH-8е; б) көп кірісті (үш) Тr 40х9(р3)-6е; мұндағы 40-диаметрі, 9-бұранданың жүрісі, 3-қадамы.
23.Сырық үстіндегі бұранданың шартты кескінделуі мен белгіленуі? Стерженьдегі бұранданы былай кескіндейді: бұранданың сыртқы диаметрі мен қалың негізгі сызықпен және ішкі диаметрмен тұтас жіңішке сызықпен белгіленеді.
24.Тесіктегі бұранданың шартты белгіленуі мен кескінделуі? Тесіктің бұрандасын бұранданың ішкі диаметрімен қалың негізгі сызықпен және сыртқы диаметрімен тұтас жіңішке сызықпен көрсетеді:
25.Бұрандалы біріктірулер. Бұрандамалы біріктіру. Бұрандамалы біріктіру құрамына кіретін тетікбөлшектер. Бұрандама, оның түрлері. Бұрандаманың стандарттық шаррты белгіленуі? Бұрандалы біріктірулер бұрандасы бар тетеін бөлшектерді тікелей біріктіру арқылы н/е бұрандасы бар арнайы тетінбөлшектер көмегімен жүзеге асады. Бұрандама 1 ұшында бұрандасы, 2 ұшында басы бар цилиндр пішініндегі сырық тәрізді болады. Ең жиі 6 жақты басы бұрандамалар қолданып, олар жоғары қалып және
тұрпайы дәлдікпенен басы қалыпты н/е кішірейтілген болып, бір н/е бірнеше орындау түрінде жасалады. Бұрандама М12-6gх60.58 МЕСТ 1798-70-1 орындауда жасалған, ірі адымды, ұзындығы 60 мм тең, 5,8 беріктік класы бойынша қаптаусыз жасалған бұрандама. Бұл бұрандаманың бұрандасының қалыпты диаметрі 6-48 мм арлықта, ал ұзындығы 8-300 мм болады.
26.Бұрандамалы біріббіріктірулер.Бұрандамалар, сомындар, тығырықтар. Сомындар мен тығырықтардың стардарттық шартты белгіленуі? сомын ортасында бұранда ойылған тесігі, конустың қиық цилиндр тәрізді тетікбөлшекті болып табылады. Қызметіне және пайдалану жағдайына байланысты олар: 6 жақты, 6 жақты жар. , тәжді деп бөлінеді. 6 жақты сомындар 3 түрде: жоғары қалыпты және тұрпайы дәлдікпен, қалыпты биіктікте, тапал, биік, өте биік етіп, өлшемді кішірейтіп бұранда қадамын ірі немесе ұсақ етіп шығарылады. Тығырақ дөңгелек пішінді ортасында цилиндрлік тесігі бар пластина болып табылады. Стандарт тығырықтар қалыпты үлкейтілген және кішірейтілген деп бөлінеді. Пішіні мен қызметіне қарай: жалпы қызмет атқаратын дөңгелек, квадратты серіппелі, көптабанды, тоқтататын, сфералық, қиғаш тағы басқа.
Сомын: 2М12х6Н. 12.40х0,16 МЕСТ 5916-70 белгілеуде 2-орындау түрі, 6Н-шекті ауытқу өрісі. Тығырық: 12.Т. 3х13.0,96 МЕСТ 6402-70 белгіленеді. 12-диаметр, Т-орындалу түрі, 3х13-материал маркасы, 0,96-қаптау түрі.
27.Бұрандамалы біріктірулер. Бұрандамалы біріктірудің ықшамдап кескіндеу ережелері? Ықшамдалған кескіндеу тетікбөлшектерінің өлшемдерін бұранда диаметріне байланысты шартты қатынастар бойынша анықталады.
28. Бұрандамалы біріктірулер.Бұрамалы біріктіру. Бұрама, олардың түрлері. Бұраманың стандарттық шартты белгіленуі? Бұрама деп, 1 ұшына бұранда ойылған, 2 ұшында басы бар цилиндрлік стерженді айтады. Бұрамалар 2 түрі бар: бекіту және қондыру. Бекіту бұрамалары саңылауларды реттеуге және құрастыру кезінде тетікбөлшектер жылжып кетпеуі үшін қызмет атқарады. Ең көп қолданыстары: цилиндрлік басы бар, жартылай дөңгелек басы бар, жартылай жасырын бастары бар бұрамалар. Бұрама АМ-8-6gх50,48 МЕСТ 1491-80-цилиндрлік басы бар, А дәлдігінде орындалған бұрама.
29Сулба,сулба элементтери,байланыс сызыгы.Сулбалардын турлери мен типтери. Сулба коды.
Сулба деп буйымнын курылымдык болимдери,олардын озара орналасуы жане байланысы шартты графикалык кескиндер туринде корсетилген кон-к кужат. Турлери:Э-электирлик, Г-гидравликалык,П-пневматикалык,К-кинематикалык,Л-оптикалык,В-вакумдык,Х-газдык,Е-болу,Р-энергетикалык,А-автоматикалык,С-киыстырылган. Типтери:1-курылымдык,2-функционалдык,3-принц-к,4-монтаж,5-косылыс,6-жалпы,7-орн-к,0-бириктиру.Схема эллементи схеманын курама болиги болып табылады жане белгили бир функция аткарылады:Элементтердин графикалык белгиленулери жане олардын байланыс сызыктарын cулбада буйымнын структуралык Курылымы мен онын курамды боликтеринин озара байланысы жонинде толык малимет болу керек. Шартты графикалык беошиленудин сызыктарынын аракашыктыгы кеминде 1мм жане шартты граф.белгиленулердин кеминде 2мм ,параллель байланыс сызыктарынын кеминде 3мм болуы кажет. Байланыс сызыктары мен элементтердин граф-к белгилену сызыктарынын калындыгы 0,3-1,4мм аралыгында бирдей калындыкта орындалады. Байланыс сызыгы сулбаны окуды киындатса ,онда оларды узуге болады. Узилген сызык Нускамамен аякталып,онын белгиси мен атауы корсетиледи.