Если у вас возникли сложности с курсовой, контрольной, дипломной, рефератом, отчетом по практике, научно-исследовательской и любой другой работой - мы готовы помочь.
Предоплата всего
Подписываем
Паралингвистикалық тәсілдердің үш түрі бар[өңдеу]
Сөйлеу кезінде Паралингвистикалық тәсілдер үш түрлі қызмет атқаруы мүмкін: қосымша ақпарат береді, айтылмаған сөз орнына қолданылады, сөзбен бірге, аралас қолданылады. Паралингвистика кұрамындағы универсалдык, этнолингвистикалық,идиолектілік компоненттеріне қарай ажыратылады. Сөйтіп, Паралингвистикалық тәсілдер вербалды хабардың мән-мағынасын толықтырумен бірге, айтушы я жазушы адамнын әлеуметтік жайы, жас, мөлшері, мінез-құлкы, т.б. қасиеттері туралы қосымша мәліметтер береді. Паралингвистикалық тәсілдердербес, тұйық семиотикалық жүйе болып табылмайды. Олардын сөйлеу кезінде нақты қандай түрде қатысатындығын алдын ала болжау мүмкін емес. Паралингвистикалық тәсілдердін кейбір түрлері 20 ғасырлардың 30 жылдарында (Н. В. Юшманов еңбектерінде) зерттелген. Паралингвистика ұғымын 40 жылдарында енгізген А. А. Хилл (AKLL1), оның жан-жақты дамуы тіл білімінде тіл жүйесінен тыс құбылыстарды зерттеуге байланысты 20 ғасырдың 60 жылдарында іске асты.[2]
Сөйлеу кезінде Паралингвистикалық тәсілдер үш түрлі қызмет атқаруы мүмкін: қосымша ақпарат береді, айтылмаған сөз орнына қолданылады, сөзбен бірге, аралас қолданылады. Паралингвистика кұрамындағы универсалдык, этнолингвистикалық,идиолектілік компоненттеріне қарай ажыратылады. Сөйтіп, Паралингвистикалық тәсілдер вербалды хабардың мән-мағынасын толықтырумен бірге, айтушы я жазушы адамнын әлеуметтік жайы, жас, мөлшері, мінез-құлкы, т.б. қасиеттері туралы қосымша мәліметтер береді. Паралингвистикалық тәсілдердербес, тұйық семиотикалық жүйе болып табылмайды. Олардын сөйлеу кезінде нақты қандай түрде қатысатындығын алдын ала болжау мүмкін емес. Паралингвистикалық тәсілдердін кейбір түрлері 20 ғасырлардың 30 жылдарында (Н. В. Юшманов еңбектерінде) зерттелген. Паралингвистика ұғымын 40 жылдарында енгізген А. А. Хилл (AKLL1), оның жан-жақты дамуы тіл білімінде тіл жүйесінен тыс құбылыстарды зерттеуге байланысты 20 ғасырдың 60 жылдарында іске асты.[2]
6.1. Лингвистикалық дәстүрлер
негізгі мәселелер
Тіл туралы ғылымның пайда болу себептері, лингвистикалық дәстүрлердің қалыптасу формалары. Үнділік дәстүр. Панини грамматикасы. Қытай дәстүрі. Иероглифтер жіктелісі. Фонетикалық кестелер. Еуропалық дәстүрлердің қалыптасуы. Александрлық грамматика. Дионисия Фракийца грамматикасы. Аполлония Дискола синтаксисі. Александрлық грамматиканы латын тіліне көшіру ұғымы. Доната мен Присциана грамматикасы антикалық дәуірдің соңы ретінде. Ортағасырлық грамматика. Латын және грек дәстүрлерінің нұсқалары. Пәлсапалық грамматиканың пайда болуы. Синтаксис ұғымының жасалуы. Араб дәстүрлері мен оның ерекшеліктері. Сибавейхи грамматикасы. Жапондық дәстүр. Токугава грамматикасының дәуірлері. Лингвистикалық дәстүрлердің жалпы ерекшеліктері, тілдік әмбебап құрылымының көрініс табуы және тіл дәстүрлерінің типологиялық ерекшеліктері. Лингвистикалық дәстүрлердегі норма ұғымы. Әртүрлі дәстүрлерде белгіленген негізгі бірліктердің грамматикалар мен сөздіктердегі ара қатысы.
6.2. Әмбебап грамматика.
XVI—XVII ғасырлардағы еуропа ғылымдағы әмбебап грамматиканың қалыптасуы. Көптілділік пен оны салғастыру мүмкіндігі туралы ойдың пайда болуы. Пор-Роялл грамматикасы мен оның маңыздылығы.
6.3. Салғастырмалы-тарихи тіл білімінің пайда болуы
XVIII ғасыр еуропа ғылымында тарихилық туралы ойдың пайда болуы. Санскритті ашудың маңыздылығы. Компаративистика басты ұғымдары. Ф. Боппа, Р. Раска, Я. Гримма, А. X. Востоков жұмыстары. Компаративистикадағы натуралистік бағыттар, А. Шлейхер.
6.4. В. Гумбольдт және типологияның қалыптасуы.
В. Гумбольдт концепциясы. Тілге философиялық байлам. Тіл ішкі дүниесі, ішкі формасы ұғымы. Ағайынды Шлегелей мен В. Гумбольдт еңбектеріндегі алғашқы типологиялық жіктеліс. Стадия мәселелері.
6.5. Тіл біліміндегі психологизм.
XIX ғасыр тіл біліміндегі психологиялық концепция, Г. Штейнталь, А. А. Потебня, В. Вундт.
6.6. Младограмматизм
Младограмматизмнің пайда болуы. Лейпцигтік мектеп. Младограмматиктердің тарихи сипаттамаларының басты принциптері. Младограмматиктердегі лингвистикалық заң мен факторлар және оларды бұзу ұғымдары. Орыс младограмматизмі: Ф. Ф. Фортунатов.
6.7. Көне лингвистикалық парадигмадан жаңа парадигмаға.
Тілге салғастырмалы-тарихи қырынан келудің шектеулілігі мен оның сыны. Ограниченность сравнительно-исторического подхода к языку, его критика. Тілге тарихи қырынан келудің младограмматизмдік сыны: Г. Шухардт пен «сөз бен зат» мектебі, лингвистикалық география мен неолингвистика, К. Фосслердің эстетикалық мектебі, Ларингальді теория мен оның теориялық маңызы. Орыс тіл біліміндегі ілеспелі қырға ауысы мәселелері: Қазан мектебі, И. А. Бодуэн де Куртенэ мен оның маңызы, Л. В. Щербы, Г. О. Винокур концептілері.
6.8. Жаңа парадигманың қалыптасуы. Фердинанд де Соссюр
Ф. де Соссюрдың «Жалпы лингвистика курсы» мен оның маңызы. Тіл мен сөйлеу. Синхрония мен диахрония. Субстанция мен форма.
6.9. Женева мектебі.
Ф. де Соссюр ілімі мен оның шәкірттерінің ойын дамыту. Ш. Балли, А. Сеше, С. О. Карцевскийдің лингвистикалық концепциясы.
6.10. Социологические направления во Франция мен Кеңес одағындағы әлеуметтік бағыттар.
Француздық әлеуметтік мектеп: А. Мейе, Ж. Вандриес. Кеңес тіл біліміне әлеуметтік қырынан келу: Е. Д. Поливанов, оның тіл эволюциясы теориясы.
6.11. Функционалды лингвистика
Праждық лингвистикалық үйірме. Н. Трубецкий, Р. Якобсон және т.б. еңбектеріне функциялық қырынан келу, Н. Трубецкийдің фонологиялық және морфонологиялық концепциясы. Праждық типология: В. Скаличка және т.б. Кеңес дәуіріндегі функционалды лингвистика: Н. Ф. Яковлев, Мәскеулік фонологиялық мектеп.
6.12. Француздық структурализм
Э. Бенвенист пен А. Мартиненің лингвистикалық концепциясы. Лингвистикадағы экономия принциптері.
6.13. Глоссематика
Даттық структурализм. Тілге глоссематикалық тұрғыдан келудің негізгі ерекшеліктері.
6.14. Дискриптиті лингвистика
Дескриптивизмді қалыптастыру алғышарты ретінде үнді тектес тілдерге дәстүрлі әдістерді қолданудың сәйкессіздігі туралы Ф. Боас концепциясы. Л. Блумфилд концепциясы. Дескриптивизмнің 3. Харрис және т.б. еңбектерінде одан әрі өрістеуі. Тілге дескриптивті қырына келудің басты принциптері.
6.15. Америкалық этнолингвистика
Э. Сепир мен оның мектебі. Э. Сепирдің типологиялық концепциясы. Тіл мен мәдениетті біріктіру идеясы. Б. Уорфтың лингвистикалық қатыстылық туралы болжамы.
6.16. Тілге әмбебап тұрғыдан келу
Р. Якобсон концепциясы мен оның қызмет жолындағы америкалық кезеңдер. Дифференциалды белгілер теориясы мен оның теориялық мәні. Универсалилер лингвистикасы. ХХ ғасыр ортасы кезеңіндегі лингвистикалық типологияға деген жаңа бағыттар.