№

Тақырыптың атауы

Сағат саны

I бөлім. Жер бетінде тіршіліктің пайда болуы және дамуы (4 сағат).

1 тарау. Жер бетінде тіршіліктің пайда болуы туралы көзқарастардың шығу тарихы (2 сағат.)

1.

Тіршіліктің пайда болу процесін және мәнін түсіндіретін алғашқы ғылыми талпыныстар. Ф.Редидің және Л.Пастердің тәжірибелері. Жер бетінде тіршіліктің пайда болуы туралы материалистік көзқарастар.

Көрсетілім:

Л.Пастер тәжірибелерінің сызбанұсқасы; ғаламшарлық жүйелердің қалыптасу кезеңдерінің сызбанұсқасы.

1

2.

Жер бетінде тіршілік пайда болуының алғышарттары. Жердің дамуының ерте кезеңдеріндегі алғашқы атмосфера және химиялық элементтердің, бейорганикалық және органикалық молекулалардың эволюциясы.

1

2 тарау. Жер бетінде тіршіліктің пайда болуы туралы заманауи көзқарастар (2 сағат).

3.

Тіршіліктің пайда болуы туралы заманауи көзқарастар. А.И.Опариннің теориясы, С. Миллердің тәжірибелері. Протобиополимерлердің пайда болу теориясы.

1

4.

Биологиялық эволюцияның бастапқы кезеңдері: фотосинтездің эукариоттардың, жынысты көбеюдің және көпжасушалылықтың пайда болуы.

Көрсетілім:

біржасушалы эукариоттардың, көпжасушалы организмдердің пайда болуы, өсімдіктер мен жануарлар дүниесі дамуының сызбанұсқалары.

1

II бөлім. Эволюциялық ілім (10 сағат).

3 тарау. Тірі табиғаттың эволюциясы туралы көзқарастардың Ч.Дарвинге дейінгі дамуы (2 сағат).

5.

Биология дамуының Дарвинге дейінгі кезеңі. Ғылымда «әуелбастан мақсатқа сәйкестілік» және тірі табиғаттың өзгермейтіндігі туралы көзқарастардың үстемдігі.

Көрсетілім:

эволюциялық идеялардың дамуына үлес қосқан ғалымдардың портреттері мен өмірбаяндары;

біржасушалы эукариоттардың, көпжасушалы организмдердің пайда болуы, өсімдіктер мен жануарлар дүниесінің дамуы, «әуелбастан мақсатқа сәйкестілік» және тірі табиғаттың «өзгермейтіндігі» туралы сызбанұсқалар.

1

6.

Өсімдіктер мен жануарларды жіктеп жүйелеу бойынша К.Линнейдің жұмыстары. Ж.Б.Ламарктың эволюциялық теориясы. Алғашқы эволюционисттер.

1

4 тарау. Дарвинизм (3 сағат).

7.

Ч.Дарвин ілімі қалыптасуының алғышарттары: жаратылыстану ғылым саласының жетістіктері, Ч.Дарвиннің экспедициялық материалдары. Ч.Дарвиннің қолдан сұрыптау және табиғи сұрыпталу туралы ілімдері.

Көрсетілім.

Ч.Дарвиннің «Бигль» кемесімен саяхаты кезіндегі жүрген жолдары және жинаған материалдары.

1

8.

Түр - эволюциялық бірлік. Жалпыға бірдей жеке дара өзгергіштік және ұрпақтар сан мөлшерінің артықтылығы.

№1 зертханалық жұмыс.

Мәдени өсімдіктердің іріктемелерінен өзгергіштікті, қолдан сұрыптаудың нәтижесін, түр критерийлерін зерттеу.

1

9.

Тіршілік үшін күрес және табиғи сұрыпталу.

1

5 тарау. Микроэволюция (2 сағат).

10.

Мутациялардың эволюциялық рөлі. Табиғи сұрыпталудың формалары. Организмдердің тіршілік ортасына бейімділігі табиғи сұрыпталудың әрекеті екендігі.

Көрсетілім:

географиялық түртүзілу процесін бейнелейтін сызбанұсқалар;

тірі өсімдіктер мен жануарлар, кеппешөптер мен жинақтамалар, жеке дара өзгергіштік пен өсімдіктердің әртүрлі іріктемелерінің және жануарлардың қолтұқымдарының сонымен қатар организмдердің тіршілік ортасына бейімделуі және түртүзілудің нәтижелерін бейнелейтін сызбанұсқалар.

№ 2 зертханалық жұмыс.

Организмдердің тіршілік ортасына бейімділігін зерттеп білу.

1

11.

Микроэволюция. Түртүзілу туралы заманауи көзқарастар

(С.С.Четвериков, И.И.Шмальгаузен). Географиялық және экологиялық түртүзілу.

1

6 тарау. Эволюцияның негізгі заңдылықтары. Макроэволюция (3 сағат).

12.

Эволюциялық процестің негізгі бағыттары. Биологиялық прогресс және биологиялық регресс (А.Н.Северцов).

Көрсетілім:

прогрессивті эволюция жолдарының арақатынасының сызбанұсқасы, Қызыл кітапқа енгізілген және мемлекеттік қорғауға алынған өсімдіктер мен жануарлардың өкілдерін сипаттайтын мысалдар.

1

13.

Биологиялық прогреске жетудің жолдары.

1

14.

Эволюция нәтижелері: тірі табиғат құрылым деңгейінің біртіндеп күрделенуі, түрлердің көптүрлілігі, салыстырмалы бейімділік (органикалық мақсатқа сәйкестілік).

1

III бөлім. Жердегі органикалық дүниенің дамуы (8 сағат).

7 тарау. Өсімдіктер және жануарлар эволюциясының негізгі көрінісі (5 сағат).

15.

Архей және протерозой замандарында тіршіліктің дамуы. Жердегі тіршіліктің алғашқы іздері. Қазіргі барлық омыртқасыздар типтерінің шығуы. Алғашқы желілілер. Су өсімдіктерінің дамуы.

Көрсетілім:

З.Бурианның түрлі замандар мен кезеңдердегі флора мен фаунаны бейнелейтін қолдан салған суреттері; тірі табиғат өкілдері дамуының сызбанұсқасы; өсімдіктер мен жануарлардың тасқа айналған қалдықтары, өсімдіктердің ертедегі тау жыныстарында қалған іздері мен таңбалары.

1

16.

Палеозой заманында тіршіліктің дамуы. Өсімдіктер эволюциясы. Алғашқы төменгі сатыдағы өсімдіктердің, қырықжапырақтардың тұқымды қырықжапырақтардың, ашық тұқымды өсімдіктердің шығуы. Омыртқалылардың (балықтардың, қосмекенділердің, жорғалаушылардың) шығуы.

1

17.

Мезозой заманында тіршіліктің дамуы. Жабық тұқымды өсімдіктердің шығуы және таралуы. Құстар мен сүтқоректілердің шығуы. Ертедегі ашық тұымды өсімдіктер мен жорғалаушылардың жойылуы.

1

18.

Кайнозой заманында тіршіліктің дамуы. Гүлді өсімдіктердің қарқынды дамуы, бунақденелілердің көптүрлілігі (параллельді эволюция).

1

19.

Ұрықжолдасты сүтқоректілердің дамуы. Маймылдардың пайда болуы. Адам тұқымдасының алғашқы өкілдерінің шығуы. Адам эволюциясының бағыттары.

1

8 тарау. Адамның шығу тегі (3 сағат).

20.

Homo sapiens-түрінің жануарлар дүниесіндегі жүйелік орны. Адам эволюциясының кезеңдері. Homo sapiens-түрінің популяциялық құрылымы; адам нәсілдері.

Көрсетілім:

адамның және омыртқалы жануарлардың қаңқаларының модельдері.

1

21.

Антропогенездің қозғаушы күштері. Ф.Энгельс маймылдың адамға айналуындағы еңбектің рөлі туралы. Адамның қалыптасуында сөздің, ақыл-ойдың және қоғамдық қатынастардың рөлі.

1

22.

«Әлеуметтік дарвинизм» және нәсілшілдіктің кертартпалық мәні. Адамның әлеуметтік дамуындағы қоғамдық тіршілік заңдарының жетекші рөлі.

1

IV бөлім. Организм және ортаның өзара қарым-қатынастары. Экология негіздері (11 сағат).

9 тарау. Биосфера туралы түсінік (3 сағат).

23.

Биосфера-жердің тірі қабығы. Биосфераның құрылымы: литосфера, гидросфера, атмосфера.

Көрсетілім:

биосфераның құрылымын және оның құрам бөліктерін сипаттайтын сызбанұсқалар, биосферадағы тірі организмдер әртүрлілігі мен түрлік құрамының кестелері, табиғаттағы заттар айналымының сызбанұсқасы.

1

24.

Биосфераның құрам бөліктері: тірі зат, түрлік құрамы, әртүрлілігі және биомассаға қосқан үлесі, биосфераның биосірескен және сірескен заттары (В.И.Вернадский).

1

25.

Табиғатта заттардың айналымы.

Көрсетілім:

табиғаттағы заттар айналымы сызбанұсқасы.

1

10 тарау. Организм және ортаның өзара қарым-қатынастары (5 сағат).

26.

Тірі организмдердің табиғи бірлестіктері. Биогеоценоздар, олардың құрамдас бөліктері: продуценттер, консументтер, редуценттер. Биоценоздар, олардың түрлік әртүрлілігі, популяциялар тығыздығы, биомассасы.                     Көрсетілім:

«Биосфера», «Қазақстан Республикасының экологиялық апатты аймақтары» тақырыптары бойынша электрондық оқулықтардан үзінділер оқу және талқылау.

1

27.

Ортаның абиотикалық факторы. Температураның жарықтың, ылғалдылықтың және басқа факторлардың бірлестіктер тіршілігіндегі рөлі және әсер ету қарқындылығы. Шектеуші фактор. Орта факторларының өзара әсері, төзімділік шегі.

1

28.

Ортаның биотикалық факторлары. Қоректік тізбектер және жүйелер. Экологиялық пирамидалар: сандық, биомассалық, энергиялық. Биогеоценоздардың ауысуы, оның себептері, жаңа бірлестіктердің қалыптасуы.

1

29.

Антропогендік факторлар, олардың биоценоздарға әсері. Табиғат ресурстарын тиімді пайдалану проблемалары, табиғатты қорғау және ластанудан сақтау, табиғи кешендер, экологиялық білім, тәрбие, мәдениет қалыптастыру.

1

30.

Жер ғаламшарының экологиялық апаттары. Қазақстан Республикасының экологиялық апатты аймақтары.

1

11 тарау. Организмдер арасындағы қарым-қатынастар (3 сағат).

31.

Организмдер арасындағы қарым-қатынастың формалары. Жағымды қатынастар - симбиоз, кооперация, мутуализм, комменсализм.

Көрсетілім:

тірі табиғат дүниелері өкілдерінің симбиоздық (селбесіп) тіршілігінің мысалдары.

1

32.

Антибиотикалық қатынастар: жыртқыштық, паразитизм, бәсеке. Бейтарап қатынастар-нейтрализм.

1

33.

Организмдер арасындағы қарым-қатынастың формалары. Антибиотикалық қатынастар: жыртқыштық, паразитизм, бәсеке. Бейтарап қатынастар-нейтрализм.

1

V тарау. Бионика (1 сағат).

34.

Өсімдіктер мен жануарлардың құрылымдық принциптерін адамның шаруашылық әрекетінде пайдалану.

1

№

Тақырыптың атауы

Сағат

саны

Уақыты

1.

Кіріспе (1сағат). 

1

I бөлім. Жер бетінде тіршіліктің пайда болуы  және дамуы

(10 сағат).

I тарау. Жер бетінде тіршіліктің пайда болуы туралы көзқарастардың тарихы (2 сағат).

2.

Тіршіліктің пайда болу процесін және мәнін түсіндіретін алғашқы ғылыми талпыныстар.

1

3.

Ф.Редидің тәжірибелері, В.Гарвейдің ой-пікірлері, Л.Пастердің тәжірибелері. Тіршіліктің мәңгілік теориясы. Жер бетінде тіршіліктің пайда болуы туралы материалистік көзқарастар.

Көрсетілім: Л.Пастер тәжірибелерінің сызбанұсқасы.

1

II тарау. Жер бетінде тіршілік пайда болуының алғышарттары (2 сағат).

4.

Жер бетінде тіршілік пайда болуының алғышарттары: ғарыштық және ғаламшарлық алғышарттар.

Көрсетілім:

ғаламшарлық жүйелердің қалыптасу кезеңдерінің сызбанұсқасы.

1

5.

Жер дамуының ерте кезеңдеріндегі алғашқы атмосфера және химиялық элементтердің, бейорганикалық және органикалық молекулалардың эволюциясы.

1

III тарау. Жер бетінде тіршіліктің пайда болуы туралы қазіргі көзқарастар (6 сағат).

6.

Тіршіліктің пайда болуы туралы қазіргі көзқарастар.

Көрсетілім:

біржасушалы эукариоттардың, көпжасушалы организмдердің пайда болуының және өсімдіктер мен жануарлар дүниесі дамуының сызбанұсқасы.

1

7.

А.И.Опариннің теориясы, С.Миллердің тәжірибелері. Протобиополимерлердің пайда болу теориясы.

1

8.

Протобионттардың эволюциясы: ішкі ортаның қалыптасуы, органикалық табиғи катализаторлардың жарыққа шығуы, генетикалық кодтың пайда болуы.

1

9.

Биологиялық эволюцияның бастапқы кезеңдері: фотосинтездің жүруі, эукариоттардың, жынысты көбеюдің және көпжасушалылықтың пайда болуы.

1

10.

Қайталау.

1

11.

Тест.

1

II бөлім. Эволюциялық ілім (35 сағат).

IV тарау. Тірі табиғаттың эволюциясы туралы көзқарастардың Дарвинге дейінгі дамуы (3сағат).

12.

Биология дамуының Дарвинге дейінгі кезеңі. Ғылымда «Әуелбастан мақсатқа сәйкестілік» және тірі табиғаттың өзгермейтіндігі туралы көзқарастардың үстемдігі.

Көрсетілім:

эволюциялық идеялардың дамуына үлес қосқан ғалымдардың портреттері мен өмірбаяндары.

1

13.

Өсімдіктер мен жануарларды жіктеп жүйелеу бойынша К.Линнейдің жұмыстары.

1

14.

Ж.Кювье және Ж.де Сент-Илердің еңбектері. Ж.Б.Ламарктың эволюциялық теориясы. Алғашқы эволюционисттер.

1

V тарау. Дарвинизм (15 сағат).

15.

Ч.Дарвин ілімі қалыптасуының алғышарттары: жаратылыстану ғылымдары саласындағы жетістіктер, Ч.Дарвиннің экспедициялық материалдары.

Көрсетілім.

Ч.Дарвиннің «Бигль» кемесімен саяхаты кезіндегі жүрген жолдары және жинаған материалдары.

1

16.

Ч.Дарвин ілімінің негізгі қағидалары.

1

17.

Түр – эволюциялық бірлік. Түрдің критерийлері.

1

18.

№1 зертханалық жұмыс.

Мәдени өсімдіктердің іріктемелерін пайдаланып қолдан сұрыптаудың нәтижесін, түр критерийлерін, өзгергіштікті зерттеу.

1

19.

Тұқым қуалайтын өзгергіштік- эволюция үшін материал.

1

20,21.

Ч.Дарвиннің қолдан сұрыптау туралы ілімі. Жануарлардың қолтұқымдары мен өсімдіктердің іріктемелері эволюциясының факторлары.

Көрсетілім:

тірі өсімдіктер мен жануарлар, кеппешөптер мен жинақтамалар, жеке дара өзгергіштікпен байланысты өсімдіктердің әртүрлі іріктемелері және жануарлардың қолтұқымдары.

2

22.

Ч.Дарвиннің табиғи сұрыпталу туралы ілімі.

1

23.

Жалпыға бірдей жеке дара өзгергіштік және ұрпақтар сан мөлшерінің артықтылығы.

1

24.

Тіршілік үшін күрес және табиғи сұрыпталу.

1

25.

Организмдердің бейімділігі және оның салыстырмалы сипаты.

1

26.

№2 зертханалық жұмыс.

Организмдердің тіршілік ортасына бейімділігін зерттеу.

1

27.

Жаңа түрлердің түзілуі.

Көрсетілім:

географиялық түртүзілу процесін және организмдердің тіршілік ортасына бейімделуі мен түртүзілудің нәтижелерін бейнелейтін сызбанұсқалар.

1

28.

Қайталау.

1

29.

Тест.

1

VI тарау. Микроэволюция (8 сағат).

30.

Микроэволюция және популяция туралы ұғым.

1

31.

Мутациялардың эволюциялық рөлі. Популяциялардағы генетикалық процестер. Микроэволюция. Түртүзілудің жолдары және жылдамдығы; географиялық және экологиялық түртүзілу.

1

32.

Харди-Вайнберг заңы.

1

33.

Табиғи сұрыпталудың формалары.

1

34.

Организмдердің тіршілік ортасына бейімділігі табиғи сұрыпталудың нәтижесі екендігі. Түртүзілу туралы қазіргі көзқарастар (С.С.Четвериков, И.И. Шмальгаузен).

1

35.

Түрішілік күрес

1

36.

Модификациялардың эволюциялық рөлі; физиологиялық бейімділіктер. Эволюцияның қарқындылығы.

1

37.

Бейімделушілік-эволюция факторларының өзара әрекетінің нәтижесі

1

VII тарау. Эволюцияның негізгі заңдылықтары. Макроэвлюция (9 сағат).

38.

Эволюциялық процестің негізгі бағыттары. Биологиялық прогресс және биологиялық регресс (А.Н. Северцов).

Көрсетілім:

прогрессивті эволюция жолдары арақатынасының сызбанұсқалары, Қызыл кітапқа енгізілген және мемлекеттік қорғауға алынған өсімдіктер мен жануарлардың өкілдерін сипаттайтын материалдар.

1

39.

Макроэволюция, оның дәлелдемелері.

Көрсетілім:

гомологтық және аналогтық мүшелердің мысалдары, олардың құрылысы, онтогенезде пайда болуы.

1

40

№4 зертханалық жұмыс

Эволюцияның салыстырмалы-анатомиялық дәлелдемелерінің мысалдарын талдау

1

41.

Биологиялық прогреске жетудің жолдары.

1

42

№5- зертханалық жұмыс

Өсімдіктер мен жануарлардағы араморфозбен идиоадаптация мысалдарын талдау

1

43.

Эволюцияның негізгі заңдылықтары: дивергенция, конвергенция, параллелизм; организм топтары эволюциясының ережелері.

1

44.

Эволюция нәтижелері: тірі табиғат құрылым деңгейінің күрделенуі, түрлердің көптүрлілігі, бейімділіктің салыстырмалы сипаты (органикалық мақсатқа сәйкестілік).

1

45.

Қайталау.

1

46.

Тест.

1

III бөлім. Жердегі органикалық дүниенің дамуы (16 сағат).

VIII тарау. Өсімдіктер және жануарлар эволюциясының негізгі ерекшеліктері (12 сағат).

47.

Архей заманында Жерде тіршіліктің дамуы.

Көрсетілім:

З.Бурианның түрлі замандар мен кезеңдердегі флора мен фаунаны бейнелейтін қолдан салған суреттері, тірі табиғат дүниелері (патшалығы) дамуының сызбанұсқасы; өсімдіктер мен жануарлардың тасқа айналған қалдықтары, өсімдіктердің ертедегі тау жыныстарында қалған іздері мен таңбалары.

1

48.

Протерозой заманында Жерде тіршіліктің дамуы. Жердегі тіршіліктің алғашқы іздері. Қазіргі барлық омыртқасыздар типтерінің шығуы. Алғашқы желілілер. Су өсімдіктерінің дамуы.

1

49.

Палеозой заманында Жерде тіршіліктің дамуы. Өсімдіктердің эволюциясы: алғашқы төменгі сатыдағы өсімдіктердің, қырықжапырақтардың, тұқымды қырықжапырақтардың, ашық тұқымды өсімдіктердің шығуы.

1

50.

Палеозой заманында Жерде тіршіліктің дамуы.

Жануарлардың эволюциясы. Омыртқалылардың (балықтардың, қосмекенділердің, жорғалаушылардың) шығуы.

1

51.

Мезозой заманында Жерде тіршіліктің дамуы. Жабық тұқымды өсімдіктердің шығуы және таралуы. Құстар мен сүтқоректілердің шығуы.

1

52.

Мезозой заманында Жерде тіршіліктің дамуы. Ертедегі ашық тұқымды өсімдіктер мен жорғалаушылардың жойылуы.

1

53.

Кайнозой заманында Жерде тіршіліктің дамуы. Гүлді өсімдіктердің қарқынды дамуы, бунақденелілердің көптүрлілігі (параллельді эволюция).

1

54.

Ұрықжолдасты сүқоректілердің дамуы, аңдардың шығуы. Маймылдардың пайда болуы.

1

55.

Адам тұқымдасының алғашқы өкілдерінің шығуы. Төрттік кезең: сүтқоректілердің эволюциясы. Маймылдардың дамуы.

1

56.

Адам эволюциясының бағыттары. Адам мен адамтәрізді маймылдардың жалпы ататектері.

1

57.

Қайталау.

1

58.

Тест.

1

IX тарау. Адамның шығу тегі (4 сағат).

59.

Адамның тірі табиғаттағы орны. Homo sapiens түрінің жануарлар дүниесіндегі түрлі жүйелік топтарға жататынын айқындайтын белгілері мен қасиеттері. Адам эволюциясының кезеңдері.

Көрсетілім:

адамның және омыртқалы жануарлардың қаңқаларының модельдері.

1

60.

Биологиялық түр ретінде адамның қасиеттері. Homo sapiens-түрінің популяциялық құрылымы. Адам нәсілдері; нәсілтүзілу; адам нәсілдерінің бірлігі.

1

61.

Антропогенездің қозғаушы күштері. Ф.Энгельс маймылдың адамға айналуындағы еңбектің рөлі туралы. Адамның қалыптасуында сөздің, ақыл-ойдың және қоғамдық қатынастардың рөлі.

1

62.

Адам эволюциясының әлеуметтік және биологиялық бағыттары. «Әлеуметтік дарвинизм» және нәсілшілдіктің кертартпалық мәні. Адамның әлеуметтік дамуындағы қоғамдық тіршіліктің жетекші рөлі.

1

IV бөлім. Организм және ортаның өзара қарым-қатынастары. Экология негіздері (34 сағат).

X тарау. Биосфера туралы түсінік (11 сағат).

63.

Экология ғылымының зерттеу әдістері

1

64.

Экологиялық білім мен тәрбие ұстанымдары

1

65.

Қазақ  халқының  экологиялық  қағидалары

1

66.

Экологиялық зерттеулер

1

67.

Организмдердің әртүрлілігі және тіршілік орталары

1

68.

Орта факторлары, оған бейімделу және тіршілік формалары

1

69.

Биосфера-жердің тірі қабығы. Биосфераның құрылымы: литосфера, гидросфера, атмосфера.

Көрсетілім:

биосфераның құрылымын және оның құрам бөліктерін сипаттайтын сызбанұсқалар, биосферадағы тірі организмдер әртүрлілігі мен түрлік құрамының кестелері.

1

70.

Биосфераның құрам бөліктері: тірі зат, оның түрлік құрамы, әртүрлілігі және биомассаға қосқан үлесі, биосфераның биосірескен және сірескен заттары (В.И.Вернадский).

1

71.

Табиғаттағы заттардың айналымы.

Көрсетілім:

табиғаттағы заттар айналымы сызбанұсқасы.

1

72.

Қайталау.

1

73.

Тест.

1

XI тарау. Бірлестіктердегі тіршілік (4 сағат).

74.

Тірі организмдер бірлестіктерінің қалыптасу тарихы. Құрлықтардың геологиялық тарихы; оқшаулану, климаттық жағдайлар.

Көрсетілім:

құрлықтардың тарихын, құрлықтық биомассаның таралуын бейнелейтін карталар.

1

75.

Табиғи және агробірлестіктерге сипаттама

1

76.

Адам іс-әрекетінің қоршаған ортаға тигізетін әсерлері

1

77.

Биогеография. Құрлықтың және Дүниежүзілік мұхиттың негізгі биомассалары. Биогеографиялық аймақтар.

1

XII тарау. Организм және ортаның өзара қарым-қатынастары (16 сағат).

78.

Экология, оның міндеттері, экологиялық факторлар.

Көрсетілім:

«Биосфера» тақырыбы бойынша электрондық оқулықтардан үзінділер оқу және талқылау.

1

79.

Тірі организмдердің табиғи бірлестіктері. Биогеоценоздар.

1

80.

Биогеоценоздардың құрамдас бөліктері: продуценттер, консументтер редуценттер.

1

81.

Биоценоздар, олардың түрлік әртүрлілігі, популяциялар тығыздығы, биомассасы.

1

82.

Ортаның абиотикалық факторы. Температураның, жарықтың, ылғалдылықтың және басқа факторлардың бірлестіктер тіршілігіндегі рөлі.

1

83.

Орта факторларының әсер ету қарқындылығы, шектеуші фактор. Орта факторларының өзара әсері, төзімділік шегі.

1

84.

Ортаның биотикалық факторлары. Қоректік тізбектер және жүйелер. Экологиялық пирамидалар: сандық, биомассалық, энергиялық.

1

85.

Топырақ экологиясы

1

86.

Өсімдіктер мен жануарлар экологиясы

1

87.

Биогеоценоздардың ауысуы. Биогеоценоздардың ауысу себептері, жаңа бірлестіктердің қалыптасуы.

1

88.

Антропогендік факторлар, олардың биоценоздарға әсері (адамның табиғаттағы рөлі). Табиғат ресурстарын тиімді пайдалану, табиғатты ластанудан қорғау, табиғат эталондары мен ескерткіштерін сақтау.

1

89.

Ғаламшар тұрғындарын табиғат ресурстарымен қамтамасыз ету, табиғи кешендер түзудің шаралары, экологиялық білім, тәрбие, мәдениет.

1

90.

Жер ғаламшарының экологиялық апаттары.

Көрсетілім:

жер ғаламшарының экологиялық апатты аймақтары.

1

91.

Қазақстан Республикасының экологиялық апатты аймақтары.

Көрсетілім:

Қазақстан Республикасының экологиялық апатты аймақтары.

1

92.

Қайталау.

1

93.

Тест.

1

XIII тарау. Организмдер арасындағы қарым-қатынастар

( 3 сағат).

94.

Организмдер арасындағы қарым-қатынастың формалары. Жағымды қатынастар: симбиоз, кооперация, мутуализм, комменсализм.

Көрсетілім:

тірі табиғаттың түрлі дүниелері өкілдерінің симбиоздық (селбесу) тіршілігінің мысалдары.

1

95.

Антибиотикалық қатынастар: жыртқыштық, паразитизм, бәсеке.

1

96.

Бейтарап қатынастар-нейтрализм.

1

V бөлім. Бионика (6 сағат).

97.

Өсімдіктер мен жануарлардың құрылымдық принциптерін адамның щаруашылық әрекетінде пайдалану.

Көрсетілім:

тірі организмдер құрылымына ұқсас өнеркәсіптік аналогтардан мысалдар және оқулықтан осы тақырыпқа сай сурет, кестелерді қарау.

1

98.

Табиғаттағы тірі тіршілік иелерінің формалары және олардың өнеркәсіптік аналогтары (құрылыстық ғимараттар, машиналар, механизмдер, қондырғылар).

Көрсетілім:

тірі организмдер.

1

99.

Биология ғылымы дамуының қысқаша тарихы

1

100.

Тест.

1

101,

102

Қорытынды

2